KAPITULO 11
“Napuno hin Kalipay Ngan han Baraan nga Espiritu”
An ehemplo ni Pablo ha pagtratar ha mga tawo nga nakontra ngan diri makinarawaton
Iginbase ha Buhat 13:1-52
1, 2. Kay ano nga naiiba an pagbiyahe nga hihimoon nira Bernabe ngan Saul, ngan paonan-o an ira buruhaton mabulig ha pagtuman han Buhat 1:8?
EKSAYTING ito nga adlaw para ha kongregasyon ha Antiokia. Ha ngatanan nga propeta ngan magturutdo dinhi, hira Bernabe ngan Saul an ginpili pinaagi han baraan nga espiritu basi ipasamwak an maopay nga sumat ha higrayo nga lugar. a (Buh. 13:1, 2) Oo, antes hito may-ada na kwalipikado nga kalalakin-an nga ginpili basi magsangyaw han maopay nga sumat. Pero hadto, an mga misyonero nagbiyahe ha mga lugar diin may-ada na mga Kristiano. (Buh. 8:14; 11:22) Hini nga higayon, hira Bernabe ngan Saul—kaupod hi Juan Marcos, nga magigin kabulig nira—papakadtoon ha mga lugar diin an kadam-an nga tawo waray pa makabati han maopay nga sumat.
2 Mga 14 ka tuig antes hito, hi Jesus nagsiring ha iya mga sumurunod: “Magigin mga saksi ko kamo ha Jerusalem, ha bug-os nga Judea ngan Samaria, ngan ngadto ha pinakahirayo nga bahin han tuna.” (Buh. 1:8) An pagpili kanda Bernabe ngan Saul sugad nga mga misyonero mabulig ha pagtuman han igintagna ni Jesus! b
‘Iginlain Para ha Buruhaton’ (Buhat 13:1-12)
3. Kay ano nga makuri an hirayo nga mga pagbiyahe ha siyahan nga siglo?
3 Yana, tungod han mga imbensyon sugad han awto ngan eruplano, an mga tawo nakakabiyahe hin hirayo ha sulod la hin usa o duha ka oras. Diri sugad hito an kahimtang ha siyahan nga siglo C.E. Hito nga panahon, an nangunguna nga paagi han pagbiyahe ha tuna amo an pagbaktas, kasagaran na ha makuri nga mga dalan. An usa ka adlaw nga pagbiyahe, nga bangin 30 ka kilometro la an maaabot, makapoy gud! c Salit bisan kon sigurado nga eksayted hira Bernabe ngan Saul ha ira toka, maaram hira nga magkikinahanglan ito hin daku nga pangalimbasog ngan pagsakripisyo.—Mat. 16:24.
4. (a) Ano an naggiya ha pagpili kanda Bernabe ngan Saul, ngan ano an reaksyon han ira mga igkasi-tumuroo ha pagpili ha ira? (b) Paonan-o naton susuportaran an mga nakakakarawat hin teokratiko nga mga toka?
4 Pero kay ano nga an baraan nga espiritu espisipiko nga naghatag hin instruksyon nga hira Bernabe ngan Saul “iglain . . . para ha buruhaton”? (Buh. 13:2) Waray ginsiring an Biblia. Pero maaram kita nga an baraan nga espiritu naghatag hin instruksyon ha pagpili hini nga mga lalaki. Waray kita mababasa nga nagpapakita nga an mga propeta ngan mga magturutdo ha Antiokia waray umuyon hini nga desisyon. Lugod, bug-os nga ginsuportaran nira ini. Imadyina an inabat nira Bernabe ngan Saul han an ira espirituwal nga kabugtoan, nga waray maawa ha ira, nagpuasa ngan nag-ampo ngan ‘igintungbaw an ira mga kamot ngada ha ira ngan ginpalakat hira.’ (Buh. 13:3) Dapat liwat naton suportaran an mga nakakakarawat hin teokratiko nga mga toka, upod na an kalalakin-an nga ginpili sugad nga mga paramangno ha kongregasyon. Imbes nga maawa ha mga nakakakarawat hin sugad nga mga pribilehiyo, dapat ‘magpakita kita ha ira hin labaw ha kasagaran nga konsiderasyon nga may gugma tungod han ira buruhaton.’—1 Tes. 5:13.
5. Isaysay kon ano an nahiuupod ha pagsangyaw ha isla han Ciprus.
5 Katapos magbaktas ngadto ha Seleucia, usa nga duruongan hirani ha Antiokia, hira Bernabe ngan Saul sinakay hin barko ngadto ha isla han Ciprus, nga mga 200 ka kilometro nga pagbiyahe. d Tungod kay hi Bernabe taga-Ciprus, sigurado nga eksayted hiya nga isangyaw an maopay nga sumat ha iya natawhan nga lugar. Pag-abot nira ha Salamis, usa nga syudad ha este nga baybayon han isla, waray hira magkarag hin panahon. “Nagtikang [dayon] hira pagpasamwak han pulong han Dios ha mga sinagoga han mga Judio.” e (Buh. 13:5) Ginlibot nira Bernabe ngan Saul an Ciprus ngan posible nga ginsangyawan an dagku nga syudad nga ira gin-agian. Depende ha ruta nga ira gin-agian, ini nga mga misyonero posible nga nagbaktas hin mga 160 ka kilometro!
6, 7. (a) Hin-o hi Sergio Paulo, ngan kay ano nga nangalimbasog hi Bar-Jesus nga pugngan hiya ha pagkarawat han maopay nga sumat? (b) Paonan-o ginpaundang ni Saul an pagkontra ni Bar-Jesus?
6 Ha siyahan nga siglo, komon gud ha Ciprus an buwa nga pagsingba. Nakita gud ini nira Bernabe ngan Saul pag-abot nira ha Pafos, ha weste nga baybayon han isla. Didto iginkita nira hi ‘Bar-Jesus, nga espiritista ngan buwa nga propeta.’ Ngan “kaupod hiya han prokonsul nga hi Sergio Paulo, usa nga intelihente nga tawo.” f Ha siyahan nga siglo, damu nga prominente nga mga Romano—bisan an “intelihente nga tawo,” sugad kan Sergio Paulo—an kasagaran nga nadangop ha usa nga espiritista o astrologo basi magpabulig ha paghimo hin importante nga mga desisyon. Bisan pa hito, interesado hi Sergio Paulo ha mensahe han Ginhadian ngan “karuyag gud niya makabati han pulong han Dios.” Waray hini malipay hi Bar-Jesus, nga kilala liwat ha iya titulo nga Elimas, nga nangangahulogan nga “Espiritista.”—Buh. 13:6-8.
7 Hi Bar-Jesus nakontra ha mensahe han Ginhadian. Ngani, mapuprotektaran la niya an iya prominente nga posisyon sugad nga magsaragdon ni Sergio Paulo kon iya “ipahirayo an prokonsul tikang ha pagtoo.” (Buh. 13:8) Pero diri matugot hi Saul nga impluwensyahan hini nga espiritista hi Sergio Paulo basi mawara an iya interes. Salit ano an ginbuhat ni Saul? An asoy nasiring: “Hi Saul, nga gintatawag liwat nga Pablo, nga napuno han baraan nga espiritu, nagkinita hin maopay ha iya [Bar-Jesus] ngan nagsiring: ‘O tawo nga puno han ngatanan nga klase hin panlimbong ngan han ngatanan nga klase hin karaotan, ikaw nga anak han Yawa, ikaw nga kaaway han ngatanan nga butang nga matadong, diri ka ba maundang pagbaliko han husto nga mga paagi ni Jehova? Kitaa! An kamot ni Jehova aada ha imo, ngan mabubuta ka, nga diri nakakakita han kalamrag han adlaw ha pipira ka panahon.’ Tigda nga nagkaada madakmol nga dampog ngan kasisidman nga nagtabon ha iya mga mata, ngan naglinibot-libot hiya ha pamiling hin tawo nga magtutugway ha iya.” g Ano an resulta hini nga milagro? “Pakakita han prokonsul han nahitabo, nagin tumuroo hiya, kay nahipausa gud hiya ha katutdoan ni Jehova.”—Buh. 13:9-12.
Pariho kan Pablo, maisugon nga gindidepensahan naton an kamatuoran kon ginkukontra kita
8. Paonan-o naton masusubad yana an kaisog ni Pablo?
8 Hi Pablo waray mahadlok kan Bar-Jesus. Sugad man, diri kita dapat mahadlok kon an mga parakontra nangangalimbasog nga paluyahon an pagtoo han mga nagpapakita hin interes ha mensahe han Ginhadian. Syempre, an aton mga pulong dapat “magin makaruruyag pirme, sugad hin tinimplahan hin asin.” (Col. 4:6) Pero diri liwat naton karuyag nga mameligro an espirituwal nga kaopayan han usa nga interesado nga tawo para la malikayan an komprontasyon. Diri liwat kita dapat mahadlok ha pagbuhayhag han buwa nga relihiyon, nga padayon nga ‘nagbabaliko han husto nga mga paagi ni Jehova’ sugad han ginbuhat ni Bar-Jesus. (Buh. 13:10) Pariho kan Pablo, hinaot maisugon nga ipasamwak naton an kamatuoran ngan buligan an mga tangkod an kasingkasing. Ngan bisan kon an bulig han Dios bangin diri pariho kaabat ha iya ginhimo kan Pablo, makakasiguro kita nga gagamiton ni Jehova an iya baraan nga espiritu basi ipahirani ha kamatuoran an mga takos.—Juan 6:44.
Pulong nga “Makakadasig” (Buhat 13:13-43)
9. Paonan-o hira Pablo ngan Bernabe nagpakita hin maopay nga ehemplo para ha mga nangunguna ha kongregasyon yana?
9 Klaro nga nagkaada pagbag-o han ini nga mga lalaki binaya ha Pafos ngan nagbiyahe ngadto ha Perga, ha baybayon han Asia Minor, nga mga 250 ka kilometro nga pagbiyahe ha dagat. Ha Buhat 13:13, ini nga grupo gin-unabi sugad nga “hi Pablo ngan an iya mga kaupod.” Baga hin iginpapasabot hini nga hi Pablo na an nangunguna ha mga buruhaton hini nga grupo. Pero waray kita mababasa ha Biblia nga nagpapakita nga hi Bernabe naawa kan Pablo. Lugod, inin duha nga lalaki padayon nga nagbuhat nga magkaupod ha pagtuman han kaburut-on han Dios. Hira Pablo ngan Bernabe nagpakita hin maopay nga ehemplo para ha mga nangunguna ha kongregasyon yana. Imbes nga mangalimbasog nga magin mas prominente, ginhihinumdom han mga Kristiano ini nga mga pulong ni Jesus: “Kamo ngatanan magburugto.” Nagsiring liwat hiya: “An bisan hin-o nga nagpapahitaas han iya kalugaringon pauubson, ngan an bisan hin-o nga nagpapaubos han iya kalugaringon pahihitas-on.”—Mat. 23:8, 12.
10. Isaysay an pagbiyahe tikang ha Perga ngadto ha Antiokia han Pisidia.
10 Pag-abot nira ha Perga, hi Juan Marcos binaya kanda Pablo ngan Bernabe ngan binalik ha Jerusalem. Waray isaysay kon kay ano nga tigda hiya nga binaya. Hira Pablo ngan Bernabe padayon nga nagbiyahe tikang ha Perga ngadto ha Antiokia han Pisidia, usa nga syudad ha probinsya han Galacia. Diri ini masayon nga pagbiyahe, kay an Antiokia han Pisidia mga 1,100 ka metro ha igbaw han lebel han dagat. An delikado nga mga dalan ha kabukiran kilala liwat nga damu an mga tikasan. Labot la hito ngatanan, posible nga hini nga panahon hi Pablo may-ada na mga problema ha kahimsog. h
11, 12. Han nagpahayag hi Pablo ha sinagoga ha Antiokia han Pisidia, paonan-o niya ginhimo nga makapainteres an iya mensahe?
11 Ha Antiokia han Pisidia, hira Pablo ngan Bernabe sinulod ha sinagoga ha adlaw han Sabbath. An asoy nasiring: “Katapos basahon ha publiko an Balaud ngan an mga sinurat han mga Propeta, an punoan nga mga opisyal han sinagoga nagpadara ha ira hin mensahe, nga nasiring: ‘Mga lalaki, mga kabugtoan, kon may isisiring kamo nga makakadasig ha mga tawo, isumat ito.’” (Buh. 13:15) Tinindog hi Pablo basi magyakan.
12 Gintikangan ni Pablo an iya pahayag pinaagi ha pagsiring: “Mga katawohan, mga Israelita ngan kamo nga iba pa nga may kahadlok ha Dios.” (Buh. 13:16) An mga mamarati ni Pablo mga Judio ngan mga proselita. Paonan-o ginhimo ni Pablo nga makapainteres an iya mensahe hini nga mga mamarati, nga diri ginkikilala an papel ni Jesus ha katuyoan han Dios? Siyahan, ginhisgotan ni Pablo an kasaysayan han nasud han Israel. Iginsaysay niya kon paonan-o ni Jehova “ginpahitaas an katawohan samtang naukoy hira sugad nga mga dayo ha tuna han Ehipto” ngan kon paonan-o “nagpailob [an Dios] ha ira ha kamingawan” ha sulod hin 40 ka tuig katapos nira makagawas. Iginsumat liwat ni Pablo kon paonan-o gintag-iya han mga Israelita an Tuna nga Iginsaad ngan kon paonan-o ni Jehova “iginhatag an ira tuna sugad nga panurundon.” (Buh. 13:17-19) An iba nagsiring nga ginhihisgotan ni Pablo an pipira nga teksto ha Kasuratan nga ginbasa ha daku nga tingog antes hito sugad nga bahin han pagtuman han Sabbath. Kon tinuod ito, usa na liwat ini nga ehemplo nga nagpapakita nga maaram hi Pablo ‘makiangay ha ngatanan nga klase hin tawo.’—1 Cor. 9:22.
13. Paonan-o naton maaabot an kasingkasing han aton mga mamarati?
13 Dapat liwat kita mangalimbasog nga magin makapainteres an aton mensahe ha aton mga ginsasangyawan. Pananglitan, kon maaram kita han relihiyon han aton kaistorya, makakabulig ito ha aton nga magpili hin mga topiko nga magigin makapainteres ha iya. Puydi liwat naton unabihon an mga teksto ha Biblia nga bangin pamilyar hiya. Bangin epektibo nga ipabasa ito ha iya kalugaringon nga Biblia. Pamiling hin mga paagi nga maabot an kasingkasing han imo mga mamarati.
14. (a) Paonan-o iginpresenta ni apostol Pablo an maopay nga sumat mahitungod kan Jesus, ngan ano an iya iginpahamangno? (b) Ano an reaksyon han mga tawo ha pahayag ni Pablo?
14 Sunod ginhisgotan ni Pablo kon paonan-o an katulinan han mga hadi han Israel inabot ha usa nga “paratalwas, hi Jesus,” ngan kon paonan-o an katawohan gin-andam ni Juan nga Parabawtismo ha pag-abot ni Jesus. Katapos, ginsaysay ni Pablo kon paonan-o hi Jesus ginpatay ngan ginbuhi tikang ha mga patay. (Buh. 13:20-37) “Salit hibaroi niyo,” siring ni Pablo, “nga pinaagi ha iya iginpapasamwak ha iyo an pagpasaylo ha mga sala . . . An bisan hin-o nga natoo iginpapahayag nga waray sala pinaagi ha iya.” Kahuman, ginpahamangnoan han apostol an iya mga mamarati: “Pagbantay kamo nga diri mahitabo ha iyo an ginsiring ha mga sinurat han mga Propeta: ‘Kitaa niyo, kamo nga magtamay, ngan manhipausa kamo, ngan magkawawara, kay may ginbubuhat ako ha iyo mga adlaw, usa nga buhat nga diri gud niyo tutuuron bisan kon may magsumat hito ha iyo hin detalyado.’” Diri ginlalaoman an reaksyon han mga mamarati ha pahayag ni Pablo. “An mga tawo nakimalooy ha ira nga magyakan mahitungod hini nga mga butang ha sunod nga Sabbath,” siring han Biblia. Dugang pa, katapos han katirok ha sinagoga, “damu han mga Judio ngan mga proselita nga nagsisingba ha Dios an sumunod kanda Pablo ngan Bernabe.”—Buh. 13:38-43.
“Makadto Kami ha mga Nasud” (Buhat 13:44-52)
15. Ano an nahitabo han sumunod nga Sabbath tikang han nagpahayag hi Pablo?
15 Han sunod nga Sabbath, “haros an ngatanan nga tawo ha syudad” nagtirirok basi mamati kan Pablo. Waray malipay hini an pipira nga Judio, ngan “mapasiparahon nga ginkontra [nira] an mga butang nga ginsisiring ni Pablo.” Hiya ngan hi Bernabe maisugon nga nagsiring ha ira: “Kinahanglan nga ha iyo siyahan igyakan an pulong han Dios. Tungod kay iginsasalikway niyo ito ngan diri niyo gintatagad an iyo kalugaringon nga takos han kinabuhi nga waray kataposan, kitaa! makadto kami ha mga nasud. Kay ginsugo kami ni Jehova pinaagi hini nga mga pulong: ‘Ginpili ko ikaw sugad nga kalamrag han mga nasud, basi magin katalwasan ka tubtob ha mga sidsid han tuna.’”—Buh. 13:44-47; Isa. 49:6.
“Nag-aghat hira hin pagtimaraot kontra kanda Pablo ngan Bernabe . . . Ngan an mga disipulo padayon nga napuno hin kalipay ngan han baraan nga espiritu.”—Buhat 13:50-52
16. Ano an reaksyon han mga Judio ha mapwersa nga mga pulong han mga misyonero, ngan ano an reaksyon nira Pablo ngan Bernabe ha pagkontra?
16 Nalipay an Hentil nga mga mamarati, ngan “an ngatanan nga may husto nga disposisyon basi magkaada kinabuhi nga waray kataposan nagin mga tumuroo.” (Buh. 13:48) Waray pag-iha, an pulong ni Jehova nagsarang ha bug-os nga nasud. Iba gud an reaksyon han mga Judio. Sugad hin nagsiring ha ira an mga misyonero nga bisan kon an pulong han Dios siyahan nga iginyakan ha ira, ginpili nira nga isalikway an Mesias salit huhukman hira han Dios. Ginsulsolan han mga Judio an prominente nga kababayin-an ngan nangunguna nga kalalakin-an han syudad, “ngan nag-aghat hira hin pagtimaraot kontra kanda Pablo ngan Bernabe ngan iginlabog hira ha gawas han ira mga giutan.” Ano an reaksyon nira Pablo ngan Bernabe? Ira “iginpadpad an tapotapo ha ira mga tiil kontra ha ira ngan kinadto ha Iconio.” Ito na ba an kataposan han Kristianidad ha Antiokia han Pisidia? Diri! An mga disipulo nga nabilin “padayon nga napuno hin kalipay ngan han baraan nga espiritu.”—Buh. 13:50-52.
17-19. Ha ano nga mga paagi masusubad naton an maopay nga ehemplo nira Pablo ngan Bernabe, ngan paonan-o ito mabulig ha aton nga matipigan an aton kalipay?
17 An reaksyon hinin matinumanon nga mga disipulo ha pagkontra may maopay gud nga leksyon para ha aton. Diri kita naundang pagsangyaw bisan kon an prominente nga mga tawo ha kalibotan nangangalimbasog nga paundangon kita ha pagpasamwak han aton mensahe. Tigamni liwat nga han waray karawata han mga tawo ha Antiokia an mensahe nira Pablo ngan Bernabe, ira “iginpadpad an tapotapo ha ira mga tiil.” Diri iginpapakita hini nga nasisina hira. Lugod, iginpapakita hini nga waray na hira baratunon ha mga tawo. Nasantop hini nga mga misyonero nga diri nira mapipirit an iba nga tumoo kan Jesus. An puydi la nira buhaton amo an padayon nga magsangyaw. Ngan ito an hinungdan nga kinadto hira ha Iconio!
18 Kumusta man an mga disipulo nga nabilin ha Antiokia? Oo, ha ira teritoryo an mga tawo nakontra. Pero an ira kalipay diri nakadepende ha positibo nga reaksyon han mga tawo. Hi Jesus nagsiring: “Malipayon an mga namamati ha pulong han Dios ngan nagtutuman hito!” (Luc. 11:28) Ngan ito gud an determinasyon han mga disipulo ha Antiokia han Pisidia.
19 Pariho kanda Pablo ngan Bernabe, hinaot pirme naton hinumdoman nga an aton responsabilidad amo an pagsangyaw han maopay nga sumat. An aton mga mamarati an magdidesisyon kon kakarawaton nira an mensahe o diri. Kon baga hin diri makinarawaton an aton mga ginsasangyawan, may makukuha kita nga leksyon ha mga disipulo ha siyahan nga siglo. Kon gin-aapresyar naton an kamatuoran ngan nagpapagiya ha baraan nga espiritu, magigin malipayon liwat kita bisan kon naatubang hin pagkontra.—Gal. 5:18, 22.
a Kitaa an kahon nga “ Bernabe—‘Anak han Pagliaw.’”
b Hini nga panahon, may-ada na mga kongregasyon tubtob ha Antiokia han Sirya—mga 550 ka kilometro ha norte han Jerusalem.
c Kitaa an kahon nga “ Pagbiyahe ha Tuna.”
d Ha siyahan nga siglo, an usa nga barko puydi makabiyahe hin mga 160 ka kilometro ha usa ka adlaw kon maopay an panahon. Pero kon diri maopay an panahon, bangin mas maiha ito.
e Kitaa an kahon nga “ Ha mga Sinagoga han mga Judio.”
f An Ciprus ginmamandoan han Senado han Roma. An nangunguna nga administrador han isla amo an gobernador han probinsya nga may ranggo nga prokonsul.
g Tikang hini nga higayon, hi Saul gintawag na nga Pablo. An iba nagsiring nga gin-gamit niya ini nga Romano nga ngaran basi pasidunggan hi Sergio Paulo. Pero padayon niya nga gin-gamit an ngaran nga Pablo bisan han binaya na hiya ha Ciprus, salit nagpapakita ini nga iba an hinungdan hito—nga hi Pablo, nga ‘apostol ha mga nasud,’ nagdesisyon nga an iya na Romano nga ngaran an iya gagamiton. Bangin gin-gamit liwat niya an ngaran nga Pablo kay an Griego nga kaluwas han iya Hebreo nga ngaran nga Saul puropariho gud ha Griego nga pulong nga malain an kahulogan.—Roma 11:13.
