1-3. Paonan-o hi Jesus binaya ha iya mga apostol, ngan ano nga mga pakiana an nabangon?

 DIRI nira karuyag nga matapos ito. Para ha mga apostol, eksayting an naglabay nga mga semana! Tungod han kabanhaw ni Jesus, an ira duro nga kasubo nasaliwnan hin duro nga kalipay. Kwarenta ka adlaw na nga pauroutro nga nagpapakita hi Jesus ha iya mga sumurunod ngan gintututdoan ngan gindadasig hira. Pero ini nga adlaw an kataposan nga pagpakita niya ha ira.

² Samtang magkaurupod hira nga natindog ha Bukid han mga Olibo, an mga apostol namati hin maopay ha ngatanan nga ginsiring ni Jesus. Han natapos na hiya—bisan kon karuyag pa unta nira mamati—gin-alsa niya an iya mga kamot ngan ginbendisyonan hira. Katapos, nagtikang  hiya tumukal ha tuna! Ginkinita hiya han iya mga sumurunod samtang nagtitipaigbaw hiya ngadto ha langit. Ha kataposan, natabonan hiya hin dampog. Waray na hiya, pero padayon la gihap hira nga nagkikinita ha langit.—Luc. 24:50; Buh. 1:9, 10.

³ Ito nga importante nga panhitabo nakagbag-o han kinabuhi han mga apostol ni Jesus. Ano na an ira bubuhaton yana nga an ira Agaron, hi Jesu-Kristo, sinaka na ha langit? Makakasiguro kita nga gin-andam hira han ira Agaron basi ipadayon an buruhaton nga iya gintikangan. Paonan-o niya hira gin-andam para hinin importante nga toka, ngan ano an ira reaksyon? Ngan ano nga mga leksyon an mahibabaroan han mga Kristiano yana tikang hito nga mga panhitabo? An makapadasig nga mga baton hito aada ha siyahan nga kapitulo han Mga Buhat.

4. Paonan-o gintikangan ni Lucas an iya asoy ha libro han Mga Buhat?

⁴ Gintikangan ni Lucas an iya asoy pinaagi ha pakiistorya kan Teofilo, an amo gihapon nga tawo nga iya ginsuratan han iya Ebanghelyo antes hito. a Ginklaro ni Lucas nga ini nga asoy sumpay han iya siyahan nga iginsurat. Gintikangan niya ito pinaagi ha pagsumaryo han mga panhitabo nga aada ha kataposan han iya Ebanghelyo, ngan naggamit hiya hin iba nga mga pulong ngan naghatag hin bag-o nga mga detalye.

5, 6. (a) Ano an mabulig ha mga sumurunod ni Jesus basi matipigan nga marig-on an ira pagtoo? (b) Paonan-o an pagtoo han mga Kristiano yana nakabase ha “damu nga makakombinse nga ebidensya”?

⁵ Ano an mabulig ha mga sumurunod ni Jesus basi matipigan nga marig-on an ira pagtoo? Ha Buhat 1:3, ini an ginsiring mahitungod kan Jesus: “Nagpakita hiya ha ira nga buhi pinaagi hin damu nga makakombinse nga ebidensya.” Hini nga bersikulo, “an hinigugma nga doktor” nga hi Lucas naggamit han pulong nga iginhubad nga “makakombinse nga ebidensya.” (Col. 4:14) Pulong ito nga ginagamit ha medikal nga mga sinurat, ngan nagpapasabot ito hin klaro, marig-on gud, ngan masasarigan nga ebidensya. Sugad hito nga ebidensya an iginhatag ni Jesus. Damu ka beses nga nagpakita hiya ha iya mga sumurunod, usahay ha usa o duha, usahay naman ha ngatanan nga apostol, ngan makausa ha sobra 500 nga tumuroo. (1 Cor. 15:3-6) Makakombinse gud ito nga mga ebidensya!

⁶ An pagtoo han tinuod nga mga Kristiano yana nakabase liwat ha “damu nga makakombinse nga ebidensya.” May-ada ba ebidensya nga hi  Jesus nabuhi ha tuna, namatay para ha aton mga sala, ngan ginbanhaw? May-ada gud! An Pulong han Dios may masasarigan nga asoy han mga tawo nga nakakita hini nga mga panhitabo, ngan ito ngatanan an makakombinse nga ebidensya nga aton ginkikinahanglan. An pag-aram hini nga mga asoy ngan pag-ampo nga masabtan ini makakaparig-on gud han aton pagtoo. Hinumdumi nga kinahanglan naton hin marig-on nga ebidensya basi magkaada tinuod nga pagtoo. Importante an tinuod nga pagtoo basi magkaada kinabuhi nga waray kataposan.—Juan 3:16.

7. Ano nga ehemplo an iginpakita ni Jesus ha iya mga sumurunod may kalabotan ha pagtutdo ngan pagsangyaw?

⁷ Hi Jesus ‘nag-istorya [liwat] mahitungod han Ginhadian han Dios.’ Pananglitan, iya iginsaysay an mga tagna nga nagpapakita nga an Mesias kinahanglan mag-antos ngan mamatay. (Luc. 24:13-32, 46, 47) Han ginklaro ni Jesus an iya papel sugad nga Mesias, ginpabug-atan niya an tema han Ginhadian han Dios, kay hiya an magigin Hadi hito. An Ginhadian pirme amo an tema han pagsangyaw ni Jesus, ngan ito liwat an tema nga iginsasangyaw han iya mga sumurunod yana.—Mat. 24:14; Luc. 4:43.

8, 9. (a) Ano an duha nga sayop nga ideya han mga apostol ni Jesus? (b) Paonan-o gintadong ni Jesus an panhunahuna han mga apostol, ngan ano an leksyon hito para ha mga Kristiano yana?

⁸ Han an mga apostol nagkatirok ha Bukid han mga Olibo, ito an ira kataposan nga pakigkita kan Jesus samtang aanhi ha tuna. Eksayted hira nga nagpakiana: “Ginoo, igpapahiuli mo ba an ginhadian ha Israel hini nga panahon?” (Buh. 1:6) Iginpakita hini nga pakiana an duha nga sayop nga ideya han mga apostol. Siyahan, naghunahuna hira nga an Ginhadian han Dios ipapahiuli ha literal nga nasud han Israel. Ikaduha, naglaom hira nga an iginsaad nga Ginhadian magtitikang dayon pagmando, “hini nga panahon.” Paonan-o hira ginbuligan ni Jesus nga matadong an ira panhunahuna?

⁹ Posible gud nga maaram hi Jesus nga an siyahan nga ideya hirani na gud matadong. Ngani, makikita na han iya mga sumurunod an pagtikang han usa nga bag-o nga nasud, an espirituwal nga Israel, paglabay la hin napulo ka adlaw! Hirani na matapos an pagin espesyal nga katawohan han Dios han literal nga nasud han Israel. May kalabotan ha ikaduha nga ideya, may pagkabuotan nga ginpahinumdoman hira ni Jesus: “Diri niyo kinahanglan hibaroan an mga panahon o mga peryodo han panahon nga an Amay gud la an may katungod ha pagdesisyon.” (Buh. 1:7) Hi Jehova la an may awtoridad nga magdesisyon kon san-o matutuman an iya kaburut-on. Antes hi Jesus mamatay, hiya mismo nagsiring nga hito nga panahon bisan an Anak diri maaram han “adlaw ngan oras” han pag-abot han kataposan kondi “an Amay la.” (Mat. 24:36) Yana liwat, kon  an mga Kristiano sobra nga nababaraka kon san-o maabot an kataposan hini nga sistema han mga butang, nababaraka hira ha mga butang nga diri nira kinahanglan hibaroan.

10. Ano nga disposisyon han mga apostol an dapat naton kultibaron, ngan kay ano?

¹⁰ Bisan pa hito, dapat kita maghirot nga diri hukman an mga apostol ni Jesus, kay may-ada hira daku nga pagtoo. Mapainubsanon nga ginkarawat nira an pagtadong. Dugang pa, bisan kon may sayop hira nga panhunahuna, an ira pakiana nagpapakita nga may-ada hira maopay nga disposisyon. Pauroutro nga ginsidngan ni Jesus an iya mga sumurunod: “Padayon nga magbantay.” (Mat. 24:42; 25:13; 26:41) Alerto hira ha espirituwal, ngan namimiling hira hin ebidensya nga hi Jehova hirani na gumios. Ito an disposisyon nga kinahanglan kultibaron naton yana. Ngani, mas importante gud nga buhaton naton ito yana kay nagkikinabuhi na kita ha “kataposan nga mga adlaw.”—2 Tim. 3:1-5.

11, 12. (a) Ano an iginsugo ni Jesus ha iya mga sumurunod? (b) Kay ano nga angayan la nga gin-unabi ni Jesus an baraan nga espiritu may kalabotan ha sugo nga pagsangyaw?

¹¹ Ginpahinumdoman ni Jesus an iya mga apostol kon ha ano hira dapat magpokus. Hiya nagsiring: “Makarawat kamo hin gahum kon an baraan nga espiritu kumada na ha iyo, ngan magigin mga saksi ko kamo ha Jerusalem, ha bug-os nga Judea ngan Samaria, ngan ngadto ha pinakahirayo nga bahin han tuna.” (Buh. 1:8) An pagkabanhaw ni Jesus siyahan nga isasangyaw han mga apostol ha Jerusalem, diin ginpatay hiya han mga tawo. Tikang didto, an mensahe isasangyaw ngadto ha bug-os nga Judea, katapos ngadto ha Samaria, ngan ha higrayo nga lugar.

¹² Angayan la nga antes sugoon ni Jesus an iya mga disipulo nga magsangyaw, ginpahinumdoman niya hira nga ipapadara niya an baraan nga espiritu basi buligan hira. Usa ini han sobra 40 ka beses nga pag-unabi han mga pulong nga “baraan nga espiritu” ha libro han Mga Buhat. Pauroutro nga ginklaro dinhi hinin makapainteres gud nga libro han Biblia nga diri naton matutuman an kaburut-on ni Jehova kon waray an bulig han baraan nga espiritu. Salit importante gud nga regular nga aroon naton ito nga espiritu pinaagi han pag-ampo! (Luc. 11:13) Kinahanglan naton ito yana labaw kay ha kakan-o pa man.

13. Ano kadaku an teritoryo nga sasangyawan han katawohan han Dios yana, ngan kay ano nga dapat kita magpabilin nga busy hini nga buruhaton?

¹³ Ha panahon han mga apostol, limitado la an mga lugar nga sakop han “pinakahirayo nga bahin han tuna,” kondi yana bug-os-kalibotan na ito. Pero sugad han gin-unabi ha nahiuna nga kapitulo, bug-os-kasingkasing nga ginkarawat han mga Saksi ni Jehova ini nga toka nga pagsangyaw, kay maaram hira nga karuyag han Dios nga an ngatanan nga klase hin tawo makabati han maopay nga sumat han iya Ginhadian.  (1 Tim. 2:3, 4) Nagpapabilin ka ba nga busy hinin nagtatalwas hin kinabuhi nga buruhaton? Ini an pinakamakalilipay nga buruhaton nga imo mahihimo! Tatagan ka ni Jehova han kusog nga imo ginkikinahanglan ha pagbuhat hito. Damu an imo mahibabaroan ha libro han Mga Buhat mahitungod han tama nga mga pamaagi nga dapat gamiton ngan han disposisyon nga dapat kultibaron basi magin epektibo hini nga buruhaton.

14, 15. (a) Ano an ginsiring han mga anghel mahitungod han pagbalik han Kristo, ngan ano an ira iginpapasabot? (Kitaa liwat an footnote.) (b) Kay ano nga masisiring naton nga an Kristo binalik “ha paagi nga pariho” han iya pagbaya?

¹⁴ Sugad han gin-unabi ha tinikangan hini nga kapitulo, hi Jesus tinukal ha tuna ngan waray na makita. Pero an 11 nga apostol padayon nga nagtinindog didto ngan nagkinita ha langit. Ha kataposan, duha nga anghel an nagpakita ngan may pagkabuotan nga ginsagdonan hira: “Mga lalaki nga taga-Galilea, kay ano nga nagkikinita kamo ha langit? Ini nga Jesus nga gindara ha langit tikang ha iyo maabot ha paagi nga pariho han nakita niyo nga pagkadto niya ha langit.” (Buh. 1:11) Karuyag sidngon ba han mga anghel nga hi Jesus mabalik ha pariho nga lawas, sugad han igintututdo han pipira nga relihiyon? Diri. Kay ano nga makakasiring kita hito?

¹⁵ An mga anghel nagsiring nga hi Jesus mabalik, diri ha pariho nga lawas, kondi ‘ha pariho nga paagi.’ b Ha ano nga paagi hiya binaya? Waray na hiya makita han nakiistorya an mga anghel ha mga apostol. Iton pipira la nga kalalakin-an, an mga apostol, an nakasabot nga hi Jesus binaya na ha tuna ngan tipakadto na ha iya Amay ha langit. Magigin sugad liwat hito an paagi han pagbalik han Kristo. Ngan ito an nahitabo. Yana, an mga may espirituwal nga pagsabot la an nakakasantop nga hi Jesus nagmamando na sugad nga Hadi han Ginhadian han Dios. (Luc. 17:20) Kinahanglan masabtan naton an ebidensya han iya presensya ngan isumat ito ha iba basi hira liwat mahibaro han pagkaapurado han aton panahon.

16-18. (a) Ha Buhat 1:13, 14, ano an aton mahibabaroan parte ha Kristiano nga mga katirok para ha pagsingba? (b) Ano an aton mahibabaroan ha ehemplo nga iginpakita han nanay ni Jesus nga hi Maria? (c) Kay ano nga importante yana an Kristiano nga mga katirok?

¹⁶ Diri urusahon nga an mga apostol ‘binalik ha Jerusalem nga malipayon gud.’ (Luc. 24:52) Pero ano an ira magigin reaksyon ha giya ngan instruksyon han Kristo? Ha bersikulo 13 ngan 14 han Buhat kapitulo 1, mababasa naton nga nagkatirok hira ha “kwarto ha igbaw” ngan may  mahibabaroan kita nga pipira nga makapainteres nga detalye parte ha sugad nga mga katirok. Hito nga panahon, an mga balay ha Palestina kasagaran na nga may kwarto ha igbaw, ngan may hagdan ha gawas para makasaka ngadto. Posible ba nga “kwarto [ini] ha igbaw” han balay nga gin-unabi ha Buhat 12:12, nga gintatag-iya han nanay ni Marcos? Anoman an kahimtang, posible gud nga usa ito nga simple ngan praktikal nga lugar diin makakagkatirok an mga sumurunod han Kristo. Pero hin-o an nagkatirok, ngan ano an ira ginbuhat?

¹⁷ Pansina nga an nagkatirok diri la an mga apostol, ngan diri la liwat mga kalalakin-an. May “pipira nga babaye” nga nakadto, upod na an nanay ni Jesus nga hi Maria. Ini an kataposan nga direkta nga pag-unabi kan Maria ha Biblia. Husto la hunahunaon nga hito nga kahimtang, diri hiya nagpapaimportante, lugod mapainubsanon nga nakikigkatirok hiya basi magsingba kaupod han iya espirituwal nga kabugtoan. Sigurado nga nadasig gud hiya nga an iya upat nga iba pa nga anak nga lalaki, nga waray magin mga tumuroo han buhi pa hi Jesus, kaupod na niya yana. (Mat. 13:55; Juan 7:5) Katapos mamatay ngan mabanhaw an ira bugto ha nanay, nagbag-o na hira.—1 Cor. 15:7.

¹⁸ Pansina liwat kon kay ano nga nagkatirok ini nga mga disipulo: “Hira ngatanan padayon nga nag-inampo nga may uusa nga katuyoan.” (Buh. 1:14) Tikang pa hadto, an pagkatirok importante na nga bahin han pagsingba han mga Kristiano. Nagkakatirok kita basi dasigon an usa kag usa, kumarawat hin instruksyon ngan sagdon, ngan labaw ha ngatanan, urosa nga magsingba ha aton langitnon nga Amay, hi Jehova. An aton mga pag-ampo ngan mga kanta han pagdayaw hito nga mga higayon nakakapalipay gud ha iya ngan importante ha aton. Hinaot diri gud naton pabay-an inin sagrado ngan makaparig-on nga mga katirok!—Heb. 10:24, 25.

19-21. (a) Ano an aton mahibabaroan ha pagpanguna ni Pedro ha kongregasyon? (b) Kay ano nga kinahanglan saliwnan hi Judas, ngan ano an aton mahibabaroan ha paagi han pagbuhat hito?

¹⁹ Ito nga mga sumurunod han Kristo may kinahanglan sulbaron nga importante nga isyu, ngan hi apostol Pedro an nanguna ha pagsulbad hito. (Bersikulo 15-26) Diri ba nakakaliaw hibaroan nga hi Pedro gin-gamit na liwat ni Jehova bisan kon tulo ka beses nga iya iginnigar an iya Ginoo? (Mar. 14:72) Kita ngatanan may tendensya nga makasala, ngan kinahanglan naton hin mga pahinumdom nga hi Jehova “maopay ngan andam magpasaylo” ha mga sinsero nga nagbabasol.—Sal. 86:5.

²⁰ Nasabtan ni Pedro nga hi Judas, an apostol nga nagtraydor kan Jesus, dapat saliwnan. Pero hin-o an isasaliwan ha iya? An bag-o nga apostol dapat sumurunod ni Jesus ha iya bug-os nga ministeryo ngan nakakita han iya pagkabanhaw. (Buh. 1:21, 22) Uyon ito ha saad mismo ni Jesus: “Kamo nga nasunod ha akon malingkod ha 12 nga trono ngan maghuhukom ha 12 nga tribo han Israel.” (Mat. 19:28) Klaro nga katuyoan ni Jehova nga an 12 nga apostol nga sumurunod ni Jesus ha panahon han iya ministeryo ha tuna amo an magin “12 nga bato nga pundasyon” han Bag-o nga Jerusalem. (Pah. 21:2, 14) Salit gintugotan han Dios nga masabtan ni Pedro nga an tagna nga “an iya pribilehiyo sugad nga paramangno mahingadto unta ha iba” naaplikar kan Judas.—Sal. 109:8.

²¹ Paonan-o ginhimo an pagpili? Pinaagi han pagripa, nga komon nga ginbubuhat ha panahon han Biblia. (Prob. 16:33) Pero ini an ultimo nga higayon nga gin-unabi ha Biblia an pagripa nga gin-gamit ha sugad hini nga paagi. Klaro nga han iginbubo na an baraan nga espiritu, an pagripa diri na ginkikinahanglan. Pero pansina kon kay ano nga gin-gamit an pagripa. An mga apostol nag-ampo: “O Jehova, ikaw nga maaram han kasingkasing han ngatanan, ipakita kon hin-o hini nga duha nga lalaki an imo ginpili.” (Buh. 1:23, 24) Karuyag nira nga hi Jehova an magpili. Hi Matias, nga posible usa han 70 nga disipulo nga ginsugo ni Jesus nga magsangyaw, amo an ginpili. Salit hi Matias nagin usa han “Dose.” c—Buh. 6:2.

22, 23. Kay ano nga dapat kita magpasakop ngan magin masinugtanon ha mga nangunguna ha kongregasyon yana?

²² Nagpapahinumdom ini ha aton nga karuyag han Dios nga magin organisado an iya katawohan. Yana liwat, nagpipili hin responsable nga mga lalaki basi magin mga paramangno ha kongregasyon. Gin-uusisa hin maopay han mga tigurang an Kasuratanhon nga mga kwalipikasyon nga ginkikinahanglan ha sugad nga mga paramangno, ngan nag-aampo hira para han giya han baraan nga espiritu. Salit ito nga kalalakin-an gintatagad han kongregasyon nga ginpili pinaagi han baraan nga espiritu. Kon magpapasakop kita ngan magigin masinugtanon ha ira pagpanguna, makakabulig kita nga magkaurosa an kongregasyon.—Heb. 13:17.

²³ An mga disipulo ni Jesus naparig-on han pakakita ha iya nga nabanhaw ngan han mga pagbag-o nga ginhimo ha pag-organisar han buruhaton, salit andam na gud hira ha sunod nga mahitatabo. Hihisgotan ha sunod nga kapitulo iton importante nga panhitabo.