1-3. Ano an karuyag ni Jehova nga makita ni Ezekiel ha templo ha Jerusalem, ngan kay ano? (Kitaa an retrato ha tinikangan han Seksyon 2.)

 HI PROPETA Ezekiel, nga anak hin saserdote, maaram gud han Mosaiko nga Balaud. Salit pamilyar hiya ha templo ha Jerusalem ngan ha putli nga pagsingba kan Jehova nga angay buhaton didto. (Ezek. 1:3; Mal. 2:7) Pero an nahitatabo ha templo ni Jehova han 612 B.C.E. makangingirhat ha bisan hin-o nga matinumanon nga Judio, upod na hi Ezekiel.

² Karuyag ni Jehova nga makita ni Ezekiel an maraot nga kahimtang ha templo ngan isumat ha “mga tigurang han Juda,” an iya mga igkasi-distyero nga nagtirirok ha iya balay, an iya nakikita. (Basaha an Ezekiel 8:1-4; 11:24, 25; 20:1-3) Pinaagi han baraan nga espiritu, gindara hiya ni Jehova (ha bisyon) tikang ha iya balay ha Tel-abib, hirani ha salog han Kebar ha Babilonya, ngadto ha Jerusalem nga ginatos ka kilometro ha weste. Ginbutang hiya ni Jehova ha templo, ha norte nga ganghaan han sulod nga bungsaran. Tikang didto, iginlibot hiya ni Jehova ha templo pinaagi hin bisyon.

³ Nakakita hi Ezekiel hin upat nga makangingirhat nga eksena nga nagpapakita nga nadaot na gud an espirituwalidad han nasud. Ano  na an nahitabo ha putli nga pagsingba kan Jehova? Ngan ano an kahulogan hini nga bisyon para ha aton? Updan naton hi Ezekiel ha iya paglibot. Pero tagdon anay naton kon ano an ginlalaoman ni Jehova ha iya mga magsiringba.

4. Ano an igin-oobligar ni Jehova ha iya mga magsiringba?

⁴ Mga 900 ka tuig antes han panahon ni Ezekiel, klaro nga ginyakan ni Jehova an iya igin-oobligar ha iya mga magsiringba. Ha ikaduha han Napulo nga Sugo, ginsidngan niya an mga Israelita: * “Ako, hi Jehova nga imo Dios, usa nga Dios nga nagsusugo nga ihatag ha akon an eksklusibo nga debosyon.” (Ex. 20:5) Ha mga pulong nga “eksklusibo nga debosyon,” iginpasabot ni Jehova nga diri niya kukonsinteron an pagsingba ha iba nga dios. Ha Kapitulo 2, hinbaroan naton an siyahan nga ginkikinahanglan ha putli nga pagsingba​—hi Jehova an angay kumarawat han aton debosyon. Kinahanglan hiya an siyahan ha kinabuhi han iya mga magsiringba. (Ex. 20:3) Ha laktod, ginlalaoman ni Jehova nga magpapabilin hira nga limpyo ha espirituwal pinaagi ha diri pagsalakot hin buwa ha tinuod nga pagsingba. Han 1513 B.C.E., kinaburut-on nga ginkarawat han mga Israelita an Balaud nga kasabotan. Ha pagbuhat hito, inuyon hira ha paghatag kan Jehova han eksklusibo nga debosyon. (Ex. 24:3-8) Maunungon hi Jehova ha iya mga kasabotan, ngan naglaom hiya nga magin maunungon liwat an iya katawohan nga may kasabotan ha iya.​—Deut. 7:9, 10; 2 Sam. 22:26.

5, 6. Kay ano nga hi Jehova an angay tagan han eksklusibo nga debosyon han mga Israelita?

⁵ Angayan ba nga ig-obligar ni Jehova ha mga Israelita an eksklusibo nga debosyon? Oo! Hiya an Makagarahum-ha-ngatanan nga Dios, an Soberano han Uniberso, ngan an Gintitikangan ngan Parasustinir han kinabuhi. (Sal. 36:9; Buh. 17:28) Hi Jehova liwat an ira Paratalwas. Han iginhatag niya an Napulo nga Sugo, ginpahinumdoman niya hira: “Ako hi Jehova nga imo Dios, nga naggawas ha imo ha tuna han Ehipto, tikang ha balay han pagkauripon.” (Ex. 20:2) Klaro nga kinahanglan waray kaagaw hi Jehova ha kasingkasing han mga Israelita.

⁶ Hi Jehova diri nagbabag-o. (Mal. 3:6) Pirme niya igin-oobligar an eksklusibo nga debosyon. Salit hunahunaa an iya gin-abat ha upat nga makangingirhat nga eksena nga iya iginpakita kan Ezekiel ha bisyon.

7. (a) Ano an ginbubuhat han apostata nga mga Judio ha norte nga ganghaan han templo, ngan ano an reaksyon ni Jehova? (Kitaa an retrato ha tinikangan hini nga kapitulo.) (b) Ha ano nga paagi naaghat hi Jehova nga mangabugho? (Kitaa an footnote 2.)

⁷ Basaha an Ezekiel 8:5, 6. Sigurado nga diri makatoo hi Ezekiel! Ha norte nga ganghaan han templo, an apostata nga mga Judio nagsisingba hin idolo, o imahen. Bangin usa ito nga sagrado nga poste nga nagrirepresentar kan Asera, an buwa nga diosa nga ginhuhunahuna han mga Canaanita nga asawa ni Baal. Anoman ito, gintalapas  han idolatroso nga mga Israelita an ira kasabotan kan Jehova. Pinaagi ha paghatag ha usa nga imahen han debosyon nga hi Jehova gud la an may katungod, gin-aghat nira an Dios nga mangabugho, nga umabat hin matadong nga kasina. * (Deut. 32:16; Ezek. 5:13) Hunahunaa la: Ha sulod hin sobra 400 ka tuig, an santuaryo han templo konektado ha presensya ni Jehova. (1 Hadi 8:10-13) Pero pinaagi ha pagbuhat hin idolatriya ha sulod mismo han templo, hira an rason nga hi Jehova ‘nagpahirayo ha iya santuaryo.’

8. Ha aton panahon, ano an kahulogan han bisyon ni Ezekiel mahitungod han simbolo han pangabugho?

⁸ Ha aton panahon, ano an kahulogan han bisyon ni Ezekiel mahitungod han simbolo han pangabugho? An apostata nga Juda nagpapahinumdom gud ha aton han Kakristianohan. Kalyap an idolatriya ha mga relihiyon han Kakristianohan, salit bisan kon nag-aangkon hira nga may debosyon hira ha Dios, waray ito pulos. Tungod kay hi Jehova diri nagbabag-o, an Kakristianohan nga pariho han apostata nga Juda sigurado nga nakakaaghat han iya matadong nga kasina. (San. 1:17) Sigurado nga hirayo hi Jehova hini nga sayop nga klase han Kristianidad!

9, 10. Ano nga pahamangno an aton hibabaroan ha mga nagsisingba hin idolo ha templo?

⁹ Ano nga pahamangno an aton hibabaroan ha mga nagsisingba hin idolo ha templo? Basi maihatag kan Jehova an eksklusibo nga debosyon, kinahanglan kita ‘pumalagiw tikang ha idolatriya.’ (1 Cor. 10:14) Bangin maghunahuna kita, ‘Diri gud ako magamit hin mga imahen o simbolo ha akon pagsingba kan Jehova!’ Pero may iba-iba nga klase han idolatriya, ngan an iba diri abat. Usa nga reperensya ha Biblia an nasiring nga an idolatriya nagpapasabot hin ideya nga an usa nga butang​—bisan ano nga may bili, pulos, o gahum—​nagigin prayoridad naton imbes nga an Dios. Kon sugad, an idolatriya mahimo mag-upod han materyal nga mga panag-iya, kwarta, sekso, kaliawan​—oo, bisan ano nga mahimo magin prayoridad naton salit diri na naton naihahatag an eksklusibo nga debosyon nga para gud la kan Jehova. (Mat. 6:19-21, 24; Efe. 5:5; Col. 3:5) Kinahanglan mag-ikmat kita ha ngatanan nga klase han idolatriya kay hi Jehova gud la an may katungod ha aton kasingkasing​—ngan ha aton pagsingba!​—1 Juan 5:21.

¹⁰ An siyahan nga eksena nga iginpakita ni Jehova kan Ezekiel may “maraot gud ngan mangil-ad nga mga butang.” Pero ginsidngan niya an iya matinumanon nga propeta: “Makakakita ka hin mangil-ad nga mga butang nga mas maraot pa gud.” May mas maraot pa ba kay ha pagsingba ha idolo nga simbolo han pangabugho didto ha templo?

11. Ano nga makangingirhat nga mga butang an nakita ni Ezekiel pagsulod niya ha sulod nga bungsaran hirani ha halaran han templo?

¹¹ Basaha an Ezekiel 8:7-12. Pagbuho ni Ezekiel ha bungbong ngan pagsulod niya ha sulod nga bungsaran hirani ha halaran, nakita  niya ha bungbong an makangingirhat nga mga inukit han “nagkakamang nga mga linarang ngan mangil-ad nga mga hayop ngan [han] ngatanan nga mangil-ad nga idolo.” * Nagrirepresentar ito ha buwa nga mga dios. Mas makangingirhat pa gud an sunod niya nga nakita: “70 han mga tigurang han panimalay ni Israel” an natindog “ha kasisidman” ngan naghahalad hin insenso ha buwa nga mga dios. Ha Balaud, an pagsunog hin mahamot nga insenso nagrirepresentar han kinakarawat nga mga pag-ampo han magtinumanon nga magsiringba. (Sal. 141:2) Pero an insenso nga iginhalad hiton 70 nga tigurang ha buwa nga mga dios mabaho gud kan Jehova. An ira mga pag-ampo sugad hin masungot nga baho para ha iya. (Prob. 15:8) Gin-uwat nira an ira kalugaringon ha paghunahuna: “Diri kita nakikita ni Jehova.” Pero nakita gud hira ni Jehova, ngan iginpakita niya kan Ezekiel an ira ginbubuhat didto ha Iya templo!

12. Kay ano nga kinahanglan magpabilin kita nga matinumanon bisan “ha kasisidman,” ngan hin-o an labi na nga angay magin maopay nga ehemplo hini nga bahin?

¹² Ano an aton hibabaroan ha asoy ni Ezekiel mahitungod han 70 nga tigurang? Basi pamatian han Dios an aton mga pag-ampo​—ngan basi matipigan nga putli ha iya pagkita an aton pagsingba—​kinahanglan magpabilin kita nga matinumanon bisan “ha kasisidman.” (Prob. 15:29) Tigamnan naton nga nakikita ni Jehova an tanan naton nga  ginbubuhat. Kon tinuod hi Jehova ha aton, diri naton bubuhaton bisan ha pribado an anoman nga nakakapasubo ha iya. (Heb. 4:13) An mga tigurang labi na nga angay magin maopay nga ehemplo ha Kristiano nga pagkinabuhi. (1 Ped. 5:2, 3) Adton mga aada ha kongregasyon naglalaom gud nga an tigurang nga natindog ha entablado ngan nangunguna ha ira ha pagsingba durante han katirok nagkikinabuhi uyon ha mga prinsipyo ha Biblia bisan “ha kasisidman,” karuyag sidngon, kon diri hiya nakikita han iba.​—Sal. 101:2, 3.

13. Ano an nakita ni Ezekiel nga ginbubuhat han apostata nga kababayin-an ha usa nga ganghaan han templo?

¹³ Basaha an Ezekiel 8:13, 14. Katapos han duha nga eksena han mangil-ad nga mga buhat, hi Jehova nagsiring utro kan Ezekiel: “Makakakita ka han ira ginbubuhat nga mangil-ad nga mga butang nga mas maraot pa gud.” Ano an sunod nga nakita han propeta? “Ha aragian tipasulod ha norte nga ganghaan han balay ni Jehova,” nakakita hiya hin “kababayin-an nga nanlilingkod ngan nananangis tungod ha dios nga hi Tamuz.” Hi Tamuz, usa nga dios ha Mesopotamia, gintatawag nga Dumuzi ha Sumeriano nga mga sinurat ngan ginhuhunahuna nga bana han diosa han pag-anak nga hi Ishtar. * Klaro nga an pagtinangis han Israelita nga kababayin-an bahin hin relihiyoso nga rituwal nga konektado ha kamatay ni Tamuz. Ha pagbuhat hito ha templo ni Jehova, nagbubuhat hira hin pagano nga rituwal ha sentro han putli nga pagsingba. Pero an buwa nga pagsingba diri nagigin baraan tungod la kay ginbubuhat ito ha templo han Dios. Para kan Jehova, “mangil-ad nga mga butang” an ginbubuhat hiton apostata nga kababayin-an!

14. Ano an aton hibabaroan ha pagkita ni Jehova ha ginbubuhat han apostata nga kababayin-an?

¹⁴ Ano an aton hibabaroan ha pagkita ni Jehova ha ginbubuhat hito nga kababayin-an? Basi matipigan nga putli an aton pagsingba, diri gud naton ito angay salaktan hin mahugaw nga pagano nga mga buhat. Salit diri kita angay makigbahin ha mga selebrasyon nga may pagano nga gintikangan. Importante gud ba an gintikangan? Oo! Yana, an mga buruhaton may kalabotan ha pipira nga selebrasyon, sugad han Pasko ngan Easter, baga hin diri nakakadaot. Pero hinumdoman naton nga nakita mismo ni Jehova an pagano nga mga buhat nga ha urhi nagin mga selebrasyon ha aton panahon. Para kan Jehova, an pagano nga mga buhat mangil-ad la gihap bisan kon linabay na an panahon o iginsalakot ito ha putli nga pagsingba.​—2 Cor. 6:17; Pah. 18:2, 4.

15, 16. Ano an ginbubuhat han 25 nga lalaki ha sulod nga bungsaran han templo, ngan kay ano nga an ira ginbubuhat insulto gud kan Jehova?

¹⁵ Basaha an Ezekiel 8:15-18. Iginsumat ni Jehova an ikaupat ngan ultimo nga eksena pinaagi hinin pamilyar na nga mga pulong: “Makakakita ka hin mangil-ad nga mga butang nga mas maraot pa  gud hini.” Bangin naghunahuna an propeta: ‘May mas maraot pa ba kay han mga butang nga akon na nakita?’ Hito nga takna hi Ezekiel nakadto na ha sulod nga bungsaran han templo. Ha aragian tipasulod ha templo, nakakita hiya hin 25 nga lalaki nga nayukbo basi singbahon an “adlaw ha este.” An ira ginbuhat daku gud nga insulto kan Jehova. Kay ano?

¹⁶ Imadyina an eksena: An aragian tipasulod ha templo han Dios naatubang ha este. An mga magsiringba nga nasulod ha templo nakaatubang ha weste, nga natalikod ha nasirang nga adlaw ha este. Pero an 25 nga lalaki “natalikod ha templo” ngan naatubang ha este basi singbahon an adlaw. Ha pagbuhat hito, gintalikdan nira hi Jehova, kay ito nga templo “an balay ni Jehova.” (1 Hadi 8:10-13) Iton 25 nga lalaki mga apostata. Ira ginbalewaray hi Jehova, ngan ira gintalapas an sugo ha Deuteronomio 4:15-19. Gin-insulto gud nira an Dios nga angay tagan han eksklusibo nga debosyon!

17, 18. (a) Ano an aton hibabaroan ha asoy mahitungod ha mga nagsisingba ha adlaw didto ha templo? (b) Ano nga mga relasyon an gindaot han apostata nga mga Israelita, ngan paonan-o?

¹⁷ Ano an aton hibabaroan ha asoy mahitungod ha mga nagsisingba ha adlaw? Basi matipigan nga putli an aton pagsingba, kan Jehova kita angay maglaom para hin pagsabot ngan kinaadman. Hinumdumi, “hi Jehova nga Dios usa nga adlaw,” ngan an iya Pulong “lamrag” ha aton dalan. (Sal. 84:11; 119:105) Pinaagi han iya Pulong ngan han basado ha Biblia nga mga publikasyon han iya organisasyon, ginlalamragan niya an aton kasingkasing ngan hunahuna ngan iginpapakita ha aton kon paonan-o magkakaada malipayon nga kinabuhi yana ngan hin kinabuhi nga waray kataposan ha maabot nga panahon. Pero kon hini nga kalibotan kita maglalaom hin kinaadman kon paonan-o magkinabuhi, sugad hin gintatalikdan naton hi Jehova. Maiinsulto gud hiya ngan masasakitan. Diri gud naton karuyag buhaton ito ha aton Dios! An bisyon ni Ezekiel pahamangno liwat ha aton nga likyan an mga tinalikod ha kamatuoran​—an mga apostata.​—Prob. 11:9.

¹⁸ Sugad han aton hinbaroan, nakakita hi Ezekiel hin upat nga makangingirhat nga eksena han idolatriya ngan buwa nga pagsingba nga nagpapakita nga mahugaw na gud an pagsingba han apostata nga Juda. Tungod hito, nadaot an relasyon han mga Israelita ha Dios. An kahugaw ha pagsingba konektado ha kahugaw ha moral. Salit diri urusahon nga an apostata nga mga Israelita nagbuhat han ngatanan nga klase han karaotan ha moral nga nakadaot diri la han ira relasyon ha Dios kondi pati ha ira igkasi-tawo. Aton yana kitaon kon paonan-o iginhulagway ni propeta Ezekiel pinaagi ha paggiya han Dios an kadaot ha moral han apostata nga Juda.

19. Paonan-o iginhulagway ni Ezekiel an kadaot ha moral han katawohan ni Jehova nga may kasabotan ha iya?

¹⁹ Basaha an Ezekiel 22:3-12. An nasud mahugaw ha moral tikang ha mga magmarando tubtob ha katawohan. Gin-gamit han “mga  lider” an ira awtoridad basi manmatay hin inosente nga mga tawo. Ginsubad han katawohan an ira mga lider ha pagbalewaray han Balaud han Dios. Ha pamilya, “gintatamay” han mga anak an ira mga kag-anak, ngan kalyap an insesto. Ha nasud, ginlilimbongan han rebelyoso nga mga Israelita an dayo nga residente ngan ginmamaltrato an bata nga waray tatay ngan an balo nga babaye. An kalalakin-an nakikighilawas ha asawa han iba. An katawohan nagpakita hin duro nga kahakog pinaagi ha panhukip, pangilkil, ngan pagpatubo hin daku. Sigurado nga masakit gud kan Jehova nga ginbabalewaray han katawohan nga may kasabotan ha iya an iya Balaud ngan an gugma nga nagpagios ha iya nga ihatag ito! Nasakitan gud hi Jehova han ira kadaot ha moral. Ginsugo niya hi Ezekiel nga sidngan an imoral nga katawohan: “Ginkalimtan mo na gud ako.”

20. Kay ano nga an ginyakan ni Ezekiel mahitungod han kahugaw ha moral han Juda may kahulogan ha aton panahon?

²⁰ Kay ano nga an ginyakan ni Ezekiel mahitungod han kahugaw ha moral han Juda may kahulogan ha aton panahon? An kahugaw han apostata nga Juda nagpapahinumdom ha aton nga nagkikinabuhi kita ha kalibotan nga hamubo gud an moralidad. Gin-aabuso han mga lider ha politika an ira gahum ngan gintatalumpigos an ordinaryo nga mga tawo. An mga lider han relihiyon​—labi na an mga klero han Kakristianohan—​nagbibendisyon han mga girra han mga nasud nga nagresulta ha kamatay han minilyon nga tawo. Ginmiminos  han mga klero an putli ngan klaro nga mga suruklan han Biblia ha seksuwal nga moralidad. Salit an suruklan ha moral han kalibotan nagtitikahamubo pa gud. Sigurado nga isisiring ni Jehova ha Kakristianohan an iya ginsiring ha apostata nga Juda: “Ginkalimtan mo na gud ako.”

21. Ano an aton hibabaroan ha kahugaw ha moral han kadaan nga Juda?

²¹ Sugad nga katawohan ni Jehova, ano an aton hibabaroan ha kahugaw ha moral han kadaan nga Juda? Basi karawaton ni Jehova an aton pagsingba, kinahanglan tipigan naton nga limpyo an ngatanan naton nga panggawi. Diri ito masayon buhaton ha kalibotan nga mahugaw ha moral. (2 Tim. 3:1-5) Pero maaram kita han inaabat ni Jehova ha ngatanan nga kahugaw ha moral. (1 Cor. 6:9, 10) Ginsusugot naton an mga suruklan ni Jehova ha moral kay hinigugma naton hiya ngan an iya mga balaud. (Sal. 119:97; 1 Juan 5:3) An kahugaw ha moral diri pagpakita hin gugma ha aton baraan ngan limpyo nga Dios. Diri gud naton karuyag nga tagan hi Jehova hin rason nga sidngan kita: “Ginkalimtan mo na gud ako.”

22. (a) Katapos repasuhon an pagbuhayhag ni Jehova han kadaan nga Juda, ano an imo determinasyon? (b) Ano an hihisgotan ha sunod nga kapitulo?

²² Nahibaro kita hin importante nga mga leksyon ha pagrepaso han pagbuhayhag ni Jehova han pagtikaraot han espirituwalidad ngan moralidad han kadaan nga Juda. Sigurado nga mas nagin determinado kita nga ihatag kan Jehova an eksklusibo nga debosyon nga para gud la ha iya. Salit kinahanglan mag-ikmat kita ha ngatanan nga klase han idolatriya ngan magpabilin nga limpyo ha moral. Pero ano an ginbuhat ni Jehova ha iya diri matinumanon nga katawohan? Han matatapos na an paglibot ni Ezekiel ha templo, hi Jehova nagsiring ha iya: “Magios ako tungod han duro nga kasina.” (Ezek. 8:17, 18) Karuyag naton hibaroan an ginbuhat ni Jehova ha diri matinumanon nga Juda, kay puropariho nga paghukom an ipapadapat ngada hinin maraot nga kalibotan. Hihisgotan ha sunod nga kapitulo kon paonan-o natuman an mga paghukom ni Jehova ha Juda.