1. Isaysay an ginbubuhat han mga bantay, o propeta, ni Jehova ngan an sunod nga mga nahitabo.

 USA nga bantay an natindog ha pader han Jerusalem ngan ginlalambongan han iya kamot an iya mga mata samtang natutunod an adlaw. Iya ginkikita an palibot. Tigda nga gin-alsa niya an iya trumpeta, nagginhawa hin hilarom, ngan nagpatunog hin pahamangno​—tiabot na an kasundalohan han Babilonya! Pero urhi na para ha waray pagtagad nga mga umurukoy han syudad nga sundon an iya pahamangno. Mga dekada na nga nagpapahamangno an gintokahan ni Jehova nga mga bantay, o propeta, nga maabot ini nga adlaw; pero diri hira namamati. Yana an Jerusalem napapalibotan na han kasundalohan han Babilonya. Katapos hin damu ka bulan nga paglikos, gin-guhangan han mga sundalo an mga pader ngan nagkasulod, ginbungkag an templo, ngan ginpamatay o ginbihag an waray pagtoo ngan idolatroso nga mga umurukoy.

2, 3. (a) Ano nga sitwasyon an gin-aatubang han mga umurukoy ha tuna yana? (b) Ano nga mga pakiana an aton tatagdon?

² Ha aton panahon, an langitnon nga hugpo ni Jehova nagmamartsa basi makiggirra ha waray pagtoo nga mga umurukoy han tuna. (Pah. 17:12-14) Hito nga girra matatapos an pinakadaku nga kasakitan ha kasaysayan han tawo. (Mat. 24:21) Pero diri pa urhi  para ha damu nga sundon an pahamangno han igintoka ni Jehova nga mga bantay.

³ Kay ano nga nagtoka hi Jehova hin mga bantay? Ano nga mensahe an iginpapasamwak han usa nga bantay? Hin-o an nagtuman hini nga papel, ngan ano an aton bahin? Tagdon naton an baton hini.

4. Kay ano nga nagtoka hi Jehova hin mga bantay? (Kitaa an retrato ha tinikangan hini nga kapitulo.)

⁴ Basaha an Ezekiel 33:7. An literal nga mga bantay natindog ha mga pader han syudad basi siguruhon nga talwas an mga umurukoy. Pamatuod hira nga an magmarando han syudad nahigugma ha iya mga sakop. Bangin kalasan an nakaturog nga mga residente ha maalingugngog nga tunog han ira sungay, pero makakatalwas ito ha mga masunod hito. Ha pariho nga paagi, nagtoka hi Jehova hin mga bantay, diri para hadlukon an mga Israelita hin mga mensahe han paghukom, kondi tungod kay hinigugma niya an iya katawohan ngan karuyag niya hira talwason.

5, 6. Ano an usa nga paagi nga makikita an hustisya ni Jehova?

⁵ Ha pagtoka kan Ezekiel nga magin bantay, nagpakita hi Jehova hin mga bahin han iya personalidad nga nagpapasarig ha aton. Tagda an duha hito.

⁶ Hustisya: Makikita an hustisya ni Jehova ha iya patas nga pagtratar ha aton sugad nga mga indibiduwal. Pananglitan, bisan kon damu an nakabati ngan waray kumarawat han mensahe ni Ezekiel, waray hunahunaa ni Jehova nga rebelde an ngatanan nga Israelita; lugod, karuyag niya makita an reaksyon han kada tagsa. Pauroutro nga gin-unabi niya an iya pakiistorya ha “maraot nga tawo” ngan ‘ha matadong.’ Kon sugad, ginhuhukman ni Jehova an kada tagsa uyon ha iya reaksyon ha mensahe.​—Ezek. 33:8, 18-20.

7. Ano an basihan ni Jehova ha paghukom ha mga tawo?

⁷ Makikita liwat an hustisya ni Jehova ha paagi han iya paghukom ha mga tawo. An kada tagsa may baratunon, diri ha iya ginbuhat ha naglabay, kondi ha iya reaksyon ha presente nga pahamangno. Hi Jehova nagsiring kan Ezekiel: “Kon magsiring ako ha maraot nga tawo: ‘Sigurado nga mamamatay ka,’ ngan bayaan niya an iya sala ngan magbuhat hin patas ngan matadong, . . . sigurado nga magpapadayon hiya nga buhi.” Tapos, may makapainteres nga igindugang hi Jehova: “Waray bisan usa han mga sala nga iya ginbuhat an gagamiton kontra ha iya.” (Ezek. 33:14-16) Ha luyo nga bahin, an mga nagkinabuhi hin matadong diri makakalaom nga an ira pagkamasinugtanon hadto mag-aabswelto han ira pagrebelde yana. Hi Jehova nagsiring nga kon an usa nga tawo ‘sumarig ha iya kalugaringon nga pagkamatadong ngan magbuhat hin sayop, waray bisan usa han iya magtadong nga mga buhat an mahinunumdoman, lugod mamamatay hiya tungod han sayop nga iya ginbuhat.’​—Ezek. 33:13.

8. Ano an aton hibabaroan mahitungod han hustisya ni Jehova ha mga pahamangno pinaagi han mga propeta?

 ⁸ Makikita liwat an hustisya ni Jehova ha iya paghatag hin igo nga pahamangno antes hiya gumios. An buruhaton ni Ezekiel nagtikang mga unom ka tuig antes bungkagon han Babilonya an Jerusalem. Pero diri hiya an siyahan nga nagpahamangno ha katawohan han Dios nga may baratunon hira. Ha sulod hin sobra usa ka siglo antes mabungkag an Jerusalem, ginsugo ni Jehova hira propeta Hosea, Isaias, Micas, Oded, ngan Jeremias sugad nga mga bantay. Ginsugo niya hi Jeremias nga ipahinumdom ha mga Israelita: “Nagpili ako hin mga bantay nga nagsiring, ‘Pamati kamo ha tunog han sungay!’” (Jer. 6:17) Waray baratunon hi Jehova o ito nga mga bantay ha kamatay han mga tawo han iginpadapat han mga taga-Babilonya an iya paghukom.

9. Paonan-o nagpakita hi Jehova hin maunungon nga gugma?

⁹ Gugma: Nagpakita hi Jehova hin maunungon nga gugma ha iya pagsugo hin mga bantay basi pahamangnoan diri la an magtadong kondi pati an magraot​—an mga tawo mismo nga nakapasubo ha iya ngan nakadaot han iya reputasyon. Hunahunaa la​—an mga Israelita kilala sugad nga katawohan ni Jehova, pero pauroutro nga gintalikdan nira hiya ngan nagsingba ha buwa nga mga dios! Iginpahayag niya an iya duro nga kasakit hito nga pagtraydor pinaagi ha pagpariho ha ira ha asawa nga nag-aadulteryo. (Ezek. 16:32) Pero waray dayon hi Jehova mawad-i hin paglaom ha ira. Karuyag niya makighiuli, diri bumulos. An iya pagpadapat hin paghukom ultimo na nga opsyon, diri siyahan. Kay ano? Nagsiring hiya kan Ezekiel: “Diri ako nalilipay ha kamatayon han maraot, lugod nalilipay ako  kon bayaan han maraot an iya panggawi ngan padayon nga mabuhi.” (Ezek. 33:11) Ito an inabat ni Jehova hadto, ngan ito liwat an iya inaabat yana.​—Mal. 3:6.

10, 11. Ano an aton hibabaroan ha pagtratar ni Jehova ha iya katawohan?

¹⁰ Ano an aton hibabaroan ha pagpakita ni Jehova hin hustisya ngan gugma ha mga Israelita? Ini an usa nga leksyon: Diri naton hunahunaon an aton ginsasangyawan sugad nga bahin hin grupo, kondi sugad nga waray kapariho nga indibiduwal. Sayop gud hunahunaon nga an usa nga tawo diri angay makabati han aton mensahe tungod han iya panggawi hadto o tungod han iya lahi, tribo, kahimtang ha pinansyal, o yinaknan! Gintutdoan ni Jehova hi apostol Pedro hin leksyon nga aplikado liwat yana: “An Dios waray pinaurog, kondi ha tagsa nga nasud an tawo nga may kahadlok ha iya ngan nagbubuhat han husto ginkakarawat niya.”​—Buh. 10:34, 35.

¹¹ Ini an usa pa nga importante nga leksyon: Tigamnan gud naton nga an magtadong nga buhat hadto diri nag-aabswelto han mga sayop yana. Hinumdoman naton nga kita liwat may tendensya nga makasala pariho han aton ginsasangyawan. An sagdon ni apostol Pablo ha kongregasyon ha Corinto aplikado liwat ha aton: “Adton naghuhunahuna nga natindog hiya magbantay nga diri hiya matumba. Waray pagsulay nga naabot ha iyo labot la han komon nga nahitatabo ha mga tawo.” (1 Cor. 10:12, 13) Diri gud naton karuyag ‘sumarig ha aton kalugaringon nga pagkamatadong’ ngan maghunahuna nga diri kita sisirotan ha aton sayop kay nagbubuhat liwat kita hin maopay. (Ezek. 33:13) Bisan kon maiha na kita nga nag-aalagad  kan Jehova, importante nga magpabilin kita nga mapainubsanon ngan masinugtanon.

12. Kon nakasala kita hin seryoso hadto, ano an angay naton hinumdoman?

¹² Pero ano man kon nakasala kita hin seryoso hadto ngan nagbabasol na yana? Ha mensahe ni Ezekiel, hinbaroan naton nga sisirotan ni Jehova an mga nakasala nga diri nagbabasol. Pero hinbaroan liwat naton nga hi Jehova Dios han gugma, diri han pagbulos. (1 Juan 4:8) Kon pamatud-an naton ha buhat nga nagbabasol kita, diri gud kita angay umabat nga diri kita mapapasaylo han Dios. (San. 5:14, 15) Andam hi Jehova nga pasayloon an mga Israelita nga nag-adulteryo ha espirituwal, ngan andam hiya nga pasayloon kita.​—Sal. 86:5.

13, 14. (a) Ano nga mensahe an ipapasamwak han mga bantay? (b) Ano nga mensahe an iginpasamwak ni Isaias?

¹³ Basaha an Ezekiel 33:2, 3. Ano nga mensahe an ipapasamwak han mga bantay ni Jehova? Usa han ira importante nga buruhaton an pagpasamwak hin mga pahamangno. Pero nagpahayag liwat hira hin maopay nga sumat. Tagda an pipira nga ehemplo.

¹⁴ Hi Isaias, nga nag-alagad tikang han mga 778 tubtob 732 B.C.E., nagpahamangno nga sasakupon han mga taga-Babilonya an Jerusalem ngan ididistyero an mga umurukoy hito. (Isa. 39:5-7) Pero gin-giyahan liwat hiya nga magsurat: “Pamati! Gindadaku han imo mga bantay an ira tingog. Urosa hira nga nasinggit hin malipayon, kay makikita nira hin matin-aw kon tirukon na utro ni Jehova an Zion.” (Isa. 52:8) Iginpasamwak ni Isaias an pinakamaopay nga sumat​—ipapahiuli an tinuod nga pagsingba!

15. Ano nga mensahe an iginpasamwak ni Jeremias?

¹⁵ Hi Jeremias, nga nag-alagad tikang han 647 tubtob 580 B.C.E., sayop nga gintatawag nga “parasamwak hin kadaot.” Napahamangnoan gud niya an magraot nga Israelita han mga kadaot nga ipapadapat ha ira ni Jehova. * Pero nagpasamwak liwat hiya hin maopay nga sumat; nagtagna hiya nga an katawohan han Dios mabalik ha ira tuna ngan ipapahiuli didto an putli nga pagsingba.​—Jer. 29:10-14; 33:10, 11.

16. Paonan-o nagpahimulos an mga distyero ha Babilonya ha mensahe ni Ezekiel?

¹⁶ Hi Ezekiel igintoka nga bantay han 613 B.C.E., ngan nagpabilin hiya ha iya toka tubtob han mga 591 B.C.E. Ginhisgotan ha Kapitulo 5 ngan 6 nga madasigon nga ginpahamangnoan niya an mga Israelita nga maabot ha ira an kabungkagan, salit diri hiya magigin salaan ha dugo han mga tawo nga mamamatay. Diri la kay ginpahamangnoan niya an mga distyero ha Babilonya nga sisirotan ni Jehova an mga apostata ha Jerusalem, kondi ginbuligan liwat niya hira nga magpabilin nga buhi ha espirituwal ngan andam ha tiarabot nga buruhaton. Ha kataposan han 70 ka tuig nga pagkadistyero, an mga nabibilin ibubutang ni Jehova ha napahiuli nga tuna han Israel. (Ezek. 36:7-11) Kadam-an ha ira an mga anak ngan apo han mga namati kan Ezekiel. Sugad han ginpapabug-atan han iba nga kapitulo  ha Seksyon 3, damu an maopay nga sumat ni Ezekiel, nga nagpapamatuod nga an putli nga pagsingba ipapahiuli ha Jerusalem.

17. Kakan-o nagtoka hi Jehova hin mga bantay?

¹⁷ Ini la ba nga mga propeta nga nagpahamangno ha katawohan han Dios antes han kabungkag han Jerusalem han 607 B.C.E. an gin-gamit ni Jehova sugad nga mga bantay? Diri. Ha tagsa nga importante nga panhitabo ha katumanan han katuyoan ni Jehova, nagtoka hiya hin mga bantay basi magpahamangno ha magraot ngan magpasamwak hin maopay nga sumat.

18. Ano nga buruhaton an ginhimo ni Juan Bawtista?

¹⁸ Han siyahan nga siglo C.E., hi Juan Bawtista naghimo han buruhaton han usa nga bantay. Ginpahamangnoan niya an mga Judio nga hirani na hira isalikway. (Mat. 3:1, 2, 9-11) Pero diri la ito an iya ginbuhat. Hi Jesus nagsiring nga hiya an igintagna nga “mensahero” nga nag-andam han dalan para han Mesias. (Mal. 3:1; Mat. 11:7-10) Bahin hito nga buruhaton an pagpasamwak hin maopay nga sumat​—“an Kordero han Dios,” hi Jesus, inabot na ngan magkukuha han “sala han kalibotan.”​—Juan 1:29, 30.

19, 20. Paonan-o hi Jesus ngan an iya mga disipulo nagin sugad hin mga bantay?

¹⁹ Ha ngatanan nga bantay, hi Jesus an gilalabawi. Pariho kan Ezekiel, ginsugo hiya ni Jehova ngadto ha “panimalay ni Israel.” (Ezek. 3:17; Mat. 15:24) Nagpahamangno hiya nga an literal nga nasud han Israel hirani na isalikway ngan an Jerusalem bubungkagon. (Mat. 23:37, 38; 24:1, 2; Luc. 21:20-24) Pero an iya nangunguna nga buruhaton amo an pagpasamwak hin maopay nga sumat.​—Luc. 4:17-21.

²⁰ Han nakanhi hi Jesus ha tuna, espisipiko nga nagsiring hiya ha iya mga disipulo: “Padayon nga magbantay.” (Mat. 24:42) Ginsugot nira ito ngan nagin sugad hin mga bantay, nga nagpapahamangno nga iginsalikway na ni Jehova an literal nga panimalay ni Israel ngan an tunan-on nga syudad han Jerusalem. (Roma 9:6-8; Gal. 4:25, 26) Pariho ha nauna nga mga bantay, may-ada liwat hira maopay nga sumat. Upod hito an makatirigamnan nga pahibaro nga an mga Hentil magigin bahin na han Israel han Dios nga dinihogan pinaagi han espiritu ngan makakapribilehiyo nga bumulig ha Kristo ha pagpahiuli han putli nga pagsingba ha tuna.​—Buh. 15:14; Gal. 6:15, 16; Pah. 5:9, 10.

21. Ano nga ehemplo an iginpakita ni Pablo?

²¹ Ha mga bantay ha siyahan nga siglo, hi apostol Pablo maopay gud nga ehemplo. Ginseryoso gud niya an iya responsabilidad. Pariho kan Ezekiel, maaram hiya nga magigin salaan hiya ha dugo kon diri niya tumanon an iya toka. (Buh. 20:26, 27) Pariho ha nauna nga mga bantay, diri la kay nagpahamangno hiya kondi nagpasamwak liwat hin maopay nga sumat. (Buh. 15:35; Roma 1:1-4) Ngani, ha paggiya han baraan nga espiritu, iya ginkotar an tagna ni Isaias: “Maopay gud pagkit-on ha kabukiran an mga tiil han nagdadara han maopay nga sumat,” ngan igin-aplikar niya ito ha ginbubuhat han  mga sumurunod han Kristo samtang nagsasangyaw hira han Ginhadian han Dios.​—Isa. 52:7, 8; Roma 10:13-15.

22. Ano an nahitabo kamatay han mga apostol?

²² Kamatay han mga apostol, an igintagna nga apostasya nakalukop ha Kristiano nga kongregasyon. (Buh. 20:29, 30; 2 Tes. 2:3-8) Ha maiha nga panahon han pagtubo, mas nagdamu an sugad-banwa nga peke nga mga Kristiano kay han maunungon nga sugad-trigo nga mga sumurunod han Kristo, ngan an klaro nga mensahe mahitungod han Ginhadian han Dios natabonan han buwa nga mga katutdoan. (Mat. 13:36-43) Pero han tiabot na an panahon nga manginlabot hi Jehova, iginpakita niya utro an iya gugma ngan hustisya pinaagi ha pagtoka hin mga bantay nga magpapatunog hin klaro nga pahamangno ngan magpapasamwak hin maopay nga sumat. Hin-o ito nga mga bantay?

23. Ano an nagin papel ni C. T. Russell ngan han iya mga kaupod?

²³ Ha mga tuig antes han 1914, hi Charles Taze Russell ngan an iya mga kaupod ginios sugad nga “mensahero” nga “maghahawan hin dalan” antes maestablisar an Mesianiko nga Ginhadian. * (Mal. 3:1) Ginhimo liwat nira an buruhaton han usa nga bantay, nga ginagamit an magasin nga Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence basi makabulig ha pagpahamangno mahitungod han paghukom  han Dios ngan magpasamwak han maopay nga sumat han Ginhadian han Dios.

24. (a) Paonan-o an matinumanon nga uripon nagios sugad nga bantay? (b) Ano an imo hinbaroan ha ehemplo han nauna nga mga bantay? (Kitaa an tsart nga “Pipira nga Susbaranan nga Bantay.”)

²⁴ Kaestablisar han Ginhadian, nagtoka hi Jesus hin gutiay nga grupo hin kalalakin-an basi magin matinumanon nga uripon. (Mat. 24:45-47) Tikang hito nga panahon, an matinumanon nga uripon, nga kilala yana nga Nagmamando nga Lawas, naghihimo han buruhaton han usa nga bantay. Nangunguna ito diri la ha pagpahamangno han “adlaw han pagbulos” kondi ha pagpasamwak liwat han “tuig han pagkabuotan ni Jehova.”​—Isa. 61:2; kitaa liwat an 2 Corinto 6:1, 2.

25, 26. (a) Ano nga buruhaton an kinahanglan himoon han ngatanan nga sumurunod han Kristo, ngan paonan-o ito ginbubuhat? (b) Ano an aton hihisgotan ha sunod nga kapitulo?

²⁵ Bisan kon an matinumanon nga uripon an nangunguna ha buruhaton han bantay, ginsugo ni Jesus an “ngatanan” niya nga sumurunod nga “padayon nga magbantay.” (Mar. 13:33-37) Nasugot kita hito pinaagi ha pagpabilin nga alerto ha espirituwal, maunungon nga ginsusuportaran an bantay ha moderno nga panahon. Ginpapamatud-an naton nga alerto kita pinaagi ha pagtuman han aton responsabilidad nga magsangyaw. (2 Tim. 4:2) Ano an nagpapagios ha aton? Usa hito an hingyap nga magtalwas hin kinabuhi. (1 Tim. 4:16) Diri mag-iiha, damu gud an mamamatay kay ginbalewaray nira an pahamangno hito nga bantay. (Ezek. 3:19) Pero an nangunguna nga rason amo an aton hingyap nga isangyaw an pinakamaopay nga sumat​—an putli nga pagsingba iginpahiuli na! Yana, ha “tuig han pagkabuotan ni Jehova,” damu pa an may higayon nga umupod ha aton ha pagsingba ha aton may hustisya ngan mahigugmaon nga Dios, hi Jehova. Diri mag-iiha, an ngatanan nga matatalwas ha kataposan hinin maraot nga sistema magpapahimulos han maloloy-on nga pagmando han iya Anak, hi Jesu-Kristo. Andam gud kita bumulig ha bantay ha moderno nga panahon ha pagpasamwak hiton maopay nga sumat!​—Mat. 24:14.

²⁶ Antes pa matapos inin maraot nga sistema, gin-urosa na ni Jehova an iya katawohan ha milagroso nga paagi. Hihisgotan han sunod nga kapitulo an tagna mahitungod han duha nga istik nga gin-gamit ha pag-ilustrar kon paonan-o ini nahitabo.