1, 2. Ano nga proyekto an ginhihimo ni Noe ngan han iya pamilya, ngan ano nga mga problema an ira gin-atubang?

HI Noe nangunat han iya likod ngan maul-ol nga kalawasan. Handurawa hiya nga nalingkod ha halapad nga tabla, napahuway hin madaliay samtang ginkikinita an daku hinduro nga balayan han arka. Naaamyon niya an maisog nga baho han alkitran ngan nababatian an aringasa han mga garamiton ha pagpanday. Nakikita niya an iya mga anak nga maduruto nga nagtatrabaho ha iba-iba nga bahin han arka. Mga dekada na nga kabulig niya hini nga proyekto an iya hinigugma nga asawa, mga anak, ngan an ira mga asawa. Natapos na nira an iba nga bahin hito, kondi damu pa an ira tatrabahoon!

² An mga tawo ha ira lugar naghunahuna nga mga lurong hira. Samtang napuporma an arka, mas nagtitinawa an mga tawo kay naghunahuna hira nga imposible mahitabo an bug-os-kalibotan nga baha nga pauroutro nga iginpahamangno ni Noe. Diri nira masabtan kon kay ano nga kakaragan han usa nga tawo an iya kinabuhi, ngan an kinabuhi han iya pamilya, para hiton waray pulos nga buruhaton. Kondi diri sugad hito an pagtagad kan Noe han iya Dios nga hi Jehova.

3. Ha ano nga paagi hi Noe naglakat upod han Dios?

³ An Pulong han Dios nasiring: ‘Hi Noe naglakat upod han [tinuod nga] Dios.’ (Basaha an Genesis 6:9.) Ano an iginpapasabot hito? Diri ito nagpapasabot nga an Dios naglakat dinhi ha tuna, o nga hi Noe kumadto ha langit. Lugod, ginsugot ngan ginhigugma gud ni Noe hi Jehova nga baga hin magkaupod hira nga naglakat sugad nga magsangkay. Yinukot ka tuig katapos hito, an Biblia nagsiring mahitungod kan Noe: “Tungod [han iya] pagtoo ginhukman niya an kalibotan.” (Heb. 11:7) Paonan-o? Ano an aton hibabaroan ha iya pagtoo?

4, 5. Ha panahon ni Noe, paonan-o nagin mas maraot pa gud an kalibotan?

⁴ Hi Noe nabuhi ha kalibotan nga madagmit nga nagkalyap an karaotan. Maraot na ito tikang pa ha panahon han iya kaapoy-apoyan nga hi Enoc, usa pa nga matadong nga tawo nga naglakat upod han Dios. Igintagna ni Enoc nga huhukman an mga tawo nga diri matinoohon ha Dios. Ha panahon ni Noe mas nagraot pa gud an kahimtang.  Ha pagkamatuod, ha panhunahuna ni Jehova an tuna nadaot kay napuno ito hin kamadarahog. (Gen. 5:22; 6:11; Jud. 14, 15) Kay ano nga nagtikaraot an kahimtang?

⁵ May maraot nga nahitabo butnga han mga anghel. Usa ha ira an nagrebelde na kan Jehova ngan nagin Satanas nga Yawa pinaagi ha pagpakaraot ha Iya ngan pagsulay kanda Adan ngan Eva. Ha panahon ni Noe, an iba nga anghel nagrebelde liwat ha matadong nga pagmando ni Jehova. Ira ginbayaan an ira toka ha langit, lumusad nganhi ha tuna, nagpakatawo, ngan nag-asawa hin mahusay nga kababayin-an. Iton mapahitas-on ngan makikalugaringon nga mga anghel maraot gud nga impluwensya ha mga tawo.—Gen. 6:1, 2; Jud. 6, 7.

6. Ano an nagin epekto han mga Nepilim ha kahimtang han kalibotan, ngan ano an nagin desisyon ni Jehova?

⁶ Dugang pa, tungod kay diri normal an pag-asawa hito nga mga anghel ngan kababayin-an, nagkaada hira dagku ngan magkusog hinduro nga mga anak. An ira mga anak gintatawag han Biblia nga Nepilim, nga literal nga nangangahulogan hin “Parahulog.” Tungod han ira pagin madarahog ngan maraugdaog, mas nagraot gud an kahimtang han kalibotan. Diri urusahon nga para ha Maglalarang, “an karaotan han tawo daku ha tuna, ngan an ngatanan nga panhunahuna han pamurubuot han iya kasingkasing amo gud la maraot ha kadayonan.” Salit nagdesisyon hi Jehova nga poohon ito nga magraot paglabay hin 120 ka tuig.—Basaha an Genesis 6:3-5.

7. Ano nga kakurian an gin-atubang ni Noe ngan han iya asawa ha pagpanalipod ha ira mga anak tikang ha magraot nga impluwensya?

⁷ Hunahunaa la an kakuri han pag-ataman hin pamilya ha sugad karaot nga kalibotan! Pero nahimo ito ni Noe. Nagkaada hiya maopay nga asawa. Han 500 anyos na hi Noe, nagkaada hira tulo nga anak nga  lalaki—hira Sem, Ham ngan Japet. * Kinahanglan nira panalipdan an ira mga anak tikang ha magraot nga impluwensya. Kasagaran nga an kabataan nabilib ha ‘makusog ngan bantogan nga mga tawo’—ngan sugad hito an mga Nepilim. Diri mapapanalipdan ni Noe ngan han iya asawa an ira mga anak tikang ha ngatanan nga sumat han panraugdaog han mga Nepilim, kondi maitututdo nira an makapainteres nga kamatuoran mahitungod kan Jehova nga Dios, nga nangangalas ha ngatanan nga karaotan. Kinahanglan nira buligan an ira mga anak nga masabtan nga nasusubo hi Jehova ha kamadarahog ngan pagrebelde.—Gen. 6:6.

8. Paonan-o masusubad han maaramon nga mga kag-anak yana hi Noe ngan an iya asawa?

⁸ An mga kag-anak yana mapaid gud kan Noe ngan ha iya asawa kay komon liwat yana an kamadarahog ngan pagrebelde. Ha mga syudad damu an grupo han rebelyoso nga mga batan-on. Bisan an mga kaliawan yana nga para ha kabataan may madarahog nga mga tema. Ginbubuhat han maaramon nga mga kag-anak an ngatanan nga ira mahihimo basi maatohan an sugad nga mga impluwensya pinaagi ha pagtutdo ha ira mga anak mahitungod ha Dios han kamurayawan, hi Jehova, an magtatapos han ngatanan nga kamadarahog. (Sal. 11:5; 37:10, 11) Posible gud an kalamposan! Hi Noe ngan an iya asawa naglampos kay an ira mga anak nagdaku nga mag-opay nga tawo ngan nag-asawa hin kababayin-an nga prayoridad liwat ha ira kinabuhi an tinuod nga Dios, hi Jehova.

9, 10. (a) Ano an iginsugo ni Jehova nga nakapabag-o ha kinabuhi ni Noe? (b) Ano an iginsumat ni Jehova kan Noe mahitungod han disenyo ngan katuyoan han arka?

⁹ Usa ka adlaw, nagbag-o an kinabuhi ni Noe. Ginsumatan ni Jehova inin iya hinigugma nga surugoon han iya katuyoan nga tapuson an kalibotan hito nga panahon. Ginsugo han Dios hi Noe: “Paghimo ikaw hin usa nga arka nga kahoy nga Goper.”—Gen. 6:14.

¹⁰ Ito nga arka diri usa nga barko, sugad han ginhuhunahuna han iba. Waray ito dulong, ulin, kasko, o timon. Pariho la ito hin daku nga kahon. Ginhatag ni Jehova kan Noe an eksakto nga mga sukol han arka, an mga detalye han disenyo hito, ngan an mga instruksyon ha pagbuli hin alkitran ha sulod ngan gawas hito. Ngan iya ginsumatan hi Noe kon kay ano: “Ngan hi ako, kitaa, magpapadara hin lunop hin mga tubig ha bawbaw han tuna, . . . an ngatanan nga butang nga hahani ha tuna mapatay.” Kondi, hi Jehova naghimo hini nga kasabotan kan Noe: “Masakob ka ha arka, ikaw, ngan an imo mga anak nga lalaki, ngan an imo asawa, ngan upod ha imo an mga kaasaw-an han imo mga anak nga lalaki.” Kinahanglan liwat pasudlon ni Noe an mga  representante han ngatanan nga klase hin hayop. An mga sakay la han arka an matatalwas hiton tiarabot nga Baha!—Gen. 6:17-20.

11, 12. Ano an daku nga buruhaton ni Noe, ngan ano an iya nagin reaksyon hito?

¹¹ Daku gud an buruhaton ni Noe. Ito nga arka mga 133 metros an kahilaba, 22 metros an kahalapad, ngan 13 metros an kahitaas. Mas daku ito kay ha pinakadaku nga barko nga hinimo ha kahoy bisan ha moderno nga panahon. Nagbaribad ba hi Noe hini nga toka, nagreklamo nga makuri ito, o ginbag-o an mga detalye basi mas masayon an paghimo hito? An Biblia nasiring: “Sugad hini ginbuhat ni Noe; sugad ha ngatanan nga kanan Dios ginsugo ha iya, iya ginbuhat.”—Gen. 6:22.

¹² An arka ginhimo hin mga 40 tubtob 50 ka tuig. May mga kahoy nga ginpulod, troso nga ginhakot, gin-utod-utod, ginkurtihan, ngan ginturugkop. An arka may tulo ka andana, damu an kwarto, ngan may usa nga purtahan ha ligid. May mga bintana ito ha igbaw ngan hin atop nga medyo nabukdo ha butnga basi makaawas an tubig.—Gen. 6:14-16.

13. Ano an buruhaton ni Noe nga bangin mas makuri kay ha paghimo hin arka, ngan ano an reaksyon han mga tawo?

¹³ Samtang nalabay an mga tuig ngan tikahuman na an arka, sigurado nga nalipay hi Noe ha suporta han iya pamilya! Pero may usa pa nga buruhaton nga bangin mas makuri kay ha paghimo hin arka. An Biblia nagsusumat nga hi Noe “parasangyaw han katadongan.” (Basaha an 2 Pedro 2:5.) Salit maisugon nga nanguna hiya ha pagpahamangno ha mga tawo mahitungod han tiarabot nga kabungkagan. Ano an ira reaksyon? Ha urhi, gin-unabi ni Jesu-Kristo ito nga panahon, siring niya nga ito nga mga tawo ‘waray maghatag hin atensyon,’ ngan okupado gud ha adlaw-adlaw nga mga buruhaton—nangangaon, nanginginom, ngan nangangasawa—salit waray hira mamati kan Noe. (Mat. 24:37-39) Posible nga damu an nagtamay ha iya ngan ha iya pamilya; bangin gintarhog ngan ginkontra hiya han iba. Bangin nangalimbasog pa ngani hira nga mapaundang an proyekto.

14. Ano an mahibabaroan han Kristiano nga mga pamilya yana kan Noe ngan ha iya pamilya?

¹⁴ Pero waray umundang hi Noe ngan an iya pamilya. Nagpadayon hira bisan kon ginhunahuna han mga tawo nga waray pulos, sayop, o kalurongan an ira ginbubuhat. Damu an mahibabaroan han mga Kristiano nga pamilya yana ha pagtoo ni Noe ngan han iya pamilya kay nagkikinabuhi kita ha panahon nga gintatawag han Biblia nga “kataposan nga mga adlaw” hini nga sistema. (2 Tim. 3:1) Hi Jesus nagsiring nga an aton panahon pariho ha panahon han ginhimo ni Noe an arka. Salit kon an mga tawo diri nagpapakita hin interes, nagtatamay, o nagtitimaraot pa ngani tungod han mensahe han Ginhadian han Dios, maopay nga hinumdoman naton hi Noe. Diri kita an siyahan nga nakaeksperyensya hito.

15. Hin-o an namatay han hirani na mag-600 anyos hi Noe?

¹⁵ Paglabay hin mga dekada, an arka hinay-hinay nga nahuman. Han hirani na mag-600 anyos hi Noe, namatayan hiya hin mga hinigugma. An iya tatay nga hi Lamec namatay. * Paglabay hin lima ka tuig, hi Metusela, an tatay ni Lamec ngan lolo ni Noe, namatay ha edad nga 969—an pinakahilawig nga edad ha Biblia. (Gen. 5:27) Hira Metusela ngan Lamec kadungan-dungan han siyahan nga tawo nga hi Adan.

16, 17. (a) Han 600 anyos hi Noe, ano nga bag-o nga mensahe an iya nakarawat? (b) Ihulagway an diri makakalimtan nga hitabo nga nakita ni Noe ngan han iya pamilya.

¹⁶ Han 600 anyos na an patriarka nga hi Noe, nakakarawat hiya hin bag-o nga mensahe tikang kan Jehova nga Dios: “Sumulod ka ha arka, ngan an ngatanan nga imo panimalay.” Ginsidngan liwat hiya han Dios nga pasudlon ha arka an ngatanan nga klase han hayop—tagpito han maglimpyo nga klase nga magagamit ha paghalad, ngan tagduha han iba pa nga klase.—Gen. 7:1-3.

¹⁷ Diri gud makakalimtan ito nga hitabo. Yinukot nga hayop an nasulod ha arka, may naglalakat, nalupad, ngan nagkakamang. Iba-iba an ira kadaku, hitsura, ngan kinaiya. Posible nga waray makurii hi Noe  ha pagpasulod ha arka han mabangis nga mga hayop. An asoy nasiring nga hira “sinulod han arka upod kan Noe.”—Gen. 7:9, An Baraan nga Biblia.

18, 19. (a) Ano an mahimo naton ibaton ha mga pakiana han mga nagruruhaduha ha mga panhitabo ha asoy ni Noe? (b) Paonan-o naton nakikita an kinaadman ni Jehova ha iya paagi han pagtalwas ha mga hayop?

¹⁸ An iba nga nagruruhaduha bangin magpakiana: ‘Paonan-o ito nahitabo? Ngan paonan-o ito ngatanan nga hayop murayaw nga nag-urupod ha sulod han arka?’ Hunahunaa ini: Imposible ba ha Maglalarang han bug-os nga uniberso nga makontrol an mga hayop nga iya ginhimo, ngan mapaanad pa ngani kon kinahanglan? Hinumdumi nga hi Jehova nga Dios an naghimo han mga hayop. Paglabay han panahon, iya liwat ginbahin an Dagat nga Pula ngan ginpugngan an katunod han adlaw. Diri ba niya mahihimo an tagsa nga hitabo nga ginhisgotan ha asoy ni Noe? Syempre mahihimo niya, ngan ginhimo gud niya!

¹⁹ Puydi unta talwason han Dios an mga hayop ha iba nga paagi. Pero maaramon nga ginpili niya an paagi nga nagpapahinumdom ha aton han iya igintapod ha mga tawo ha tinikangan, an pag-ataman ha ngatanan nga may kinabuhi ha tuna. (Gen. 1:28) Ginagamit han damu nga kag-anak yana an istorya mahitungod kan Noe ha pagtutdo ha ira mga anak nga ginpapabilhan ni Jehova an mga hayop ngan an mga tawo nga iya ginhimo.

20. Paonan-o hi Noe ngan an iya pamilya posible nga nagin okupado ha ultimo nga semana antes han Baha?

²⁰ Ginsumatan ni Jehova hi Noe nga usa ka semana na la maabot na an Baha. Salit sigurado nga nagin okupado gud an bug-os nga  pamilya. Handurawa an sistematiko nga pagpasulod ha ngatanan nga hayop ngan an pagtirok hin pagkaon nira ngan han mga hayop, pati an paghakot han ira mga gamit ngadto ha arka. Posible nga nagin okupado gud an asawa ni Noe pati an iya mga umagad basi magin komportable pag-ukyan an arka.

21, 22. (a) Kay ano nga diri kita sadang mahipausa ha kawaray-interes han mga tawo ha panahon ni Noe? (b) Kakan-o natapos an pagtamay han mga tawo kan Noe ngan ha iya pamilya?

²¹ Ano an ginbuhat han mga tawo? “Waray [la gihapon] hira maghatag hin atensyon” bisan pa han ngatanan nga ebidensya nga ginbibendisyonan ni Jehova hi Noe ngan an iya mga pangalimbasog. Ginkinita la nira an damu nga hayop nga nagkakasulod ha arka. Kondi diri kita sadang mahipausa han ira kawaray-interes. An mga tawo yana diri liwat naghahatag hin atensyon bisan pa han marig-on nga ebidensya nga nagkikinabuhi na kita ha kataposan nga mga adlaw hini nga sistema. Ngan sugad han igintagna ni apostol Pedro, maabot an mga paratamay ngan magtatamay hadton nasunod ha pahamangno han Dios. (Basaha an 2 Pedro 3:3-6.) Sigurado nga gintamay liwat han mga tawo hi Noe ngan an iya pamilya.

²² Kakan-o natapos ito nga pagtamay? An asoy nagsusumat nga han sumulod ha arka hi Noe, an iya pamilya, ngan an mga hayop, ‘kan Jehova ginsadhan’ an arka. Kon may mga nagtatamay nga nakada ha hirani, posible nga napahilom hira hito nga ginbuhat han Dios. Kon waray man, napahilom hira han umabot an uran! Ngan padayon nga nag-inuran tubtob nga binaha an bug-os nga tuna, sugad han ginsiring ni Jehova.—Gen. 7:16-21.

23. (a) Paonan-o kita nahibaro nga hi Jehova waray malipay ha kamatayon han magraot ha panahon ni Noe? (b) Kay ano nga maaramon nga subaron an pagtoo ni Noe?

²³ Nalipay ba hi Jehova ha kamatayon hiton magraot nga tawo? Waray! (Esek. 33:11) Gintagan pa ngani niya hira hin damu nga higayon nga magbag-o ngan buhaton an husto. Mahihimo ba nira ito? Ginbaton ito han pagkinabuhi ni Noe. Pinaagi ha paglakat upod ni Jehova—an pagsugot ha Dios ha ngatanan nga butang—iginpakita ni Noe nga posible an katalwasan. Hito nga paagi, an iya pagtoo naghukom ha kalibotan ha iya panahon; ginpamatud-an ni Noe nga posible an pagkinabuhi nga nakakapalipay ha Dios. An iya pagtoo nagtalwas ha iya ngan ha iya pamilya. Kon susubaron mo an pagtoo ni Noe, mahimo ka liwat matalwas ngan an imo mga hinigugma. Pariho kan Noe, mahimo ka maglakat upod ni Jehova nga Dios sugad nga imo Sangkay. Ngan ito nga pagkamagsangkay mahimo magpadayon ha waray kataposan!