Tama Ngan Sayop: Epektibo nga Giya
Pansina an upat nga bahin han kinabuhi diin minilyon nga tawo an nahibaro nga an giya han Biblia epektibo ngan masasarigan.
1. Pag-asawa
Iba-iba an panhunahuna han mga tawo parte ha pag-asawa ngan kon ano an ginkikinahanglan basi magin malipayon an pag-asawa.
AN BIBLIA NASIRING: “Kinahanglan higugmaon han tagsa ha iyo an iya asawa sugad han iya paghigugma ha iya kalugaringon; ha luyo nga bahin, an asawa sadang magkaada daku nga respeto ha iya bana.”—Efeso 5:33.
KARUYAG SIDNGON: An Dios an nagpatikang han kahikayan han pag-asawa, salit maaram hiya han ginkikinahanglan han usa nga magpadis basi magin malipayon. (Marcos 10:6-9) Nagigin malipayon an mag-asawa kon magpupokus hira, diri ha kon ano an makukuha han kada tagsa, kondi ha kon ano an maihahatag han kada tagsa basi maparig-on an ira pag-asawa. Iginpapakita han usa nga bana nga hinigugma niya an iya asawa pinaagi ha pagtratar ha iya ngan pag-ataman ha iya. Ngan iginpapakita han usa nga asawa an iya respeto ha iya bana ha paagi han iya panyakan ngan buhat.
EPEKTIBO AN GIYA HAN BIBLIA: Hira Quang ngan Thi, nga taga-Vietnam, inabat nga diri na hira magigin malipayon ha ira pag-asawa. Hi Quang agsob nga diri buotan. Hiya nagsiring: “Waray ako labot ha mga inaabat ni Thi ngan agsob ko hiya pakaalohan.” Karuyag makigdiborsyo ni Thi. Hiya nagsiring: “Inabat ko nga diri ko na gud masasarigan o marirespeto an akon bana.”
Paglabay han panahon, nahibaro hira Quang ngan Thi kon ano an igintututdo han Biblia ngan kon paonan-o iaaplikar an Efeso 5:33 ha ira pag-asawa. Hi Quang nagsiring, “Ini nga bersikulo nakabulig ha akon nga makita nga kinahanglan an pagkabuotan, ngan ipaabat kan Thi nga hinigugma ngan gintataganahan hiya ha materyal, ngan gin-aataman hiya ha pisikal ngan emosyonal. Kon ginbubuhat ko ito, mas ginhihigugma ngan ginrirespeto niya ako.” Ngan hi Thi nagsiring, “Samtang mas gin-aaplikar ko an Efeso 5:33 ngan ginrirespeto an akon bana, mas ginpapaabat niya ha akon nga hinigugma, protektado, ngan talwas ako.”
Para ha dugang nga impormasyon parte ha pag-asawa, basaha an Pagpamata! Num. 2 2018, nga may ulohan nga “12 nga Sekreto han Malipayon nga Pamilya” ha jw.org.
2. Kon Paonan-o Tatrataron an Iba
Kasagaran nga ginmamaltrato han mga tawo an iba tungod han ira lahi, nasyonalidad, hitsura, relihiyon, o sekso.
AN BIBLIA NASIRING: “Pasidunggi niyo an ngatanan nga klase hin tawo.”—1 Pedro 2:17.
KARUYAG SIDNGON: An Biblia waray magtutdo ha aton nga kangalasan an mga tawo tungod han ira lahi, nasyonalidad, o pagin homoseksuwal. Lugod, nagdadasig ito ha aton nga magpakita hin respeto ha ngatanan nga tawo, anoman an ira lahi, nasyonalidad, o estado ha kinabuhi. (Buhat 10:34) Bisan kon diri kita nauyon ha gintotoohan o ginbubuhat han iba, puydi la gihap kita magin buotan ngan magpakita hin respeto ha ira.—Mateo 7:12.
EPEKTIBO AN GIYA HAN BIBLIA: Hi Daniel gintutdoan nga hunahunaon an mga tawo ha Asia sugad nga tarhog ha iya nasud. Nangalas hiya ha bisan hin-o nga taga-Asia ngan kasagaran nga gin-iinsulto niya hira ha publiko. “Ginhunahuna ko nga ‘pagsuporta ito ha akon nasud,’” siring ni Daniel. “Para ha akon, diri sayop an akon panhunahuna o ginbubuhat.”
Paglabay han panahon, nahibaro hi Daniel ha igintututdo han Biblia. “Kinahanglan ko gud bag-uhon an akon panhunahuna,” siring ni Daniel. “Kinahanglan ko kitaon an mga tawo sugad han pagkita han Dios ha ira—nga parapriho la kita diin man kita tikang.” Iginsumat ni Daniel an iya inaabat yana kon may nakakaistorya hiya nga mga tawo. Hiya nagsiring: “Diri na importante ha akon diin man hira tikang. Hinigugma ko an ngatanan nga klase hin tawo yana ngan may-ada na ako duok nga kasangkayan ha iba-iba nga dapit han kalibotan.”
Para ha dugang nga impormasyon, basaha an Pagpamata! Num. 3 2020, nga may ulohan nga “Mawawara Pa ba an Diskriminasyon?” ha jw.org.
3. Kwarta
Damu nga tawo an nangangalimbasog nga magin riko basi magin malipayon ngan magkaada maopay nga kabubuwason.
AN BIBLIA NASIRING: “An kinaadman usa nga proteksyon sugad la nga an kwarta usa nga proteksyon, pero an bentaha han kahibaro amo ini: An kinaadman nagtitipig han kinabuhi han nagtatag-iya hito.”—Eclesiastes 7:12.
KARUYAG SIDNGON: Kinahanglan naton an kwarta, pero diri ito naggagarantiya nga magigin malipayon kita o magkakaada maopay nga kabubuwason. (Proberbios 18:11; 23:4, 5) Lugod, an tinuod nga kalipay ngan maopay nga kabubuwason nakadepende ha pag-aplikar han kinaadman tikang ha Dios sugad han mababasa ha Biblia.—1 Timoteo 6:17-19.
EPEKTIBO AN GIYA HAN BIBLIA: Hi Cardo, nga taga-Indonesia, nagpokus nga magin riko. “May-ada ako han mga butang nga karuyag han kadam-an nga tawo,” siring niya. “Nakakakadto ako ha iba-iba nga lugar, ngan napapalit ko an marahalon nga mga butang, mga sarakyan, ngan mga balay.” Pero an iya pagin riko waray la mag-iha. “Ginlimbongan ako, ngan an kwarta nga akon gintrabahoan ha sulod hin damu ka tuig tigda la nga nawara,” siring ni Cardo. “Nagpinaniguro ako nga magin riko, pero ha urhi, nasubo la ako tungod kay waray nahisalin ha akon, ngan inabat ko nga waray ako pulos.”
Gin-aplikar ni Cardo an sagdon han Biblia parte ha kwarta. Waray na hiya magpinaniguro nga magpariko, lugod, nagkinabuhi hiya hin simple. “Inabat ko yana nga tinuod an akon karikohan tungod kay may-ada ako maopay nga relasyon ha Dios,” siring niya. “Maopay an akon katurog kada gab-i ngan malipayon gud ako.”
Para ha dugang nga impormasyon parte ha ginsisiring han Biblia mahitungod ha kwarta, basaha an artikulo nga “An Edukasyon ba Ngan Kwarta Makakagarantiya hin Mas Maopay nga Kabubuwason?” ha An Barantayan Num. 3 2021, ha jw.org.
4. Pakig-sex
Iba-iba an opinyon han mga tawo kon ano an tama parte ha pakig-sex.
AN BIBLIA NASIRING: “Maglikay ha seksuwal nga imoralidad. An tagsa ha iyo sadang mahibaro pagkontrol han iya kalugaringon nga lawas ha pagkabaraan ngan kadungganan, diri ha hakugnon ngan diri mapugngan nga hingyap ha pakighilawas pariho han mga nasud nga diri nakilala ha Dios.”—1 Tesalonica 4:3-5.
KARUYAG SIDNGON: Ha Biblia, may limitasyon kon paonan-o naton ipapakita an aton seksuwal nga mga hingyap. An termino nga “seksuwal nga imoralidad” nag-uupod han pag-adulteryo, prostitusyon, seksuwal nga relasyon han duha nga tawo nga diri kasal, homoseksuwalidad, ngan pakig-sex ha hayop. (1 Corinto 6:9, 10) An pakig-sex usa nga regalo tikang ha Dios nga para gud la ha ginkasal nga lalaki ngan babaye.—Proberbios 5:18, 19.
EPEKTIBO AN GIYA HAN BIBLIA: Hi Kylie nga taga-Australia nagsiring: “Sugad nga solo, kahuna ko nga kon makig-sex ako, aabaton ko nga hinigugma ako ngan waray ako kakabarak-an. Pero kabaliktaran an nahitabo. Nabaraka ako ngan nasubo gud.”
Ha urhi, nahibaroan ngan gin-aplikar ni Kylie kon ano an igintututdo han Biblia parte ha sex. “Nakita ko nga an mga suruklan han Dios nabulig nga malikyan an kasakit ngan kasubo,” siring niya. “Diri na ako nababaraka ngan inabat ko nga hinigugma ako tungod kay ginbubuhat ko an mga butang ha paagi nga karuyag ni Jehova nga buhaton naton. Tungod kay gin-aplikar ko an giya han Biblia, waray ko na maeksperyensyahi an duro nga kasakit!”
Para ha dugang nga impormasyon, basaha an artikulo nga “Ano an Ginsisiring han Biblia Mahitungod ha Pag-live-in?” ha jw.org.
An aton Maglalarang nabulig ha aton nga mahibaroan kon ano an tama ngan sayop. Diri pirme masayon an pagsugot ha iya mga sugo, pero sulit gud ito. Makakasarig kita nga pirme ito magriresulta han aton nagpapadayon nga kalipay.