Paraiso! An dekolores nga mga pampleta mahitungod hin mga lugar nakakaaghat ha aton nga kumadto ha higrayo nga “paraiso” basi makagrelaks ngan makalimot han mga ginkakabarak-an ngan mga problema. Kondi sugad han aton hinbabaroan, kon ano an aton ginbayaan, amo la gihap an aton maaabtan.

Bisan pa hito, damu gud la gihap an nagkakainteres ha paraiso. Salit mahimo kita makaghunahuna: ‘Makaruruyag la ba nga imahinasyon an “paraiso”? Kon oo, kay ano nga damu an naghihingyap hito? Ngan matutuman gud ba ito?’

Tikang pa hadto, interesado na an mga tawo mahitungod ha paraiso. Damu an nagin interesado hito tungod han pag-unabi ha Biblia “hin tanaman gapil ha sinirangan, ha Eden.” Kay ano nga makakaruruyag gud ito nga garden? An Biblia nasiring: “Naghimo hi Jehova nga Dios pag paturok han tagsa nga kahoy nga matahom ha paniplatan, ngan magopay nga karan-on.” Ito nga garden makaruruyag ngan maopay nga lugar. Labaw ha ngatanan, “an kahoy man han kinabuhi nakada ha butnga han tanaman.”—Genesis 2:8, 9.

Dugang pa, nag-unabi an Genesis mahitungod han upat nga salog nga naagos tikang ha garden. An duha hito nga salog naeksister la gihap yana—an Tigris (o, Hidekel) ngan an Euprates. (Genesis 2:10-14) Inin duha nga salog naagi ha Iraq, nga bahin hadto han kadaan nga Persia, samtang naagos tipakadto ha Gulpo han Persia.

Salit, natural la nga an paraiso ha tuna bahin gud ha kultura han Persia. Usa nga karpet nga hinimo ha Persia han ika-16 ka siglo an makikita ha Philadelphia Museum of Art, ha Pennsylvania, E.U.A., ngan may nakadisenyo ito nga pinaderan nga garden nga may mga puno ngan mga bukad. An pulong nga “pinaderan nga garden” ha Persia nangangahulogan liwat hin “paraiso,” ngan an hulagway ha karpet diskripsyon han Biblia mahitungod han mahusay nga garden han Eden nga may marampag nga mga tanom.

Ngani, an mga istorya mahitungod han paraiso iginpapasa-pasa ha damu nga yinaknan ngan kultura ha bug-os nga kalibotan. Ngan ha pagburobalhin han mga tawo ha iba-iba nga lugar ha kalibotan, dara nira an orihinal nga bersyon hito, nga ha paglabay han panahon nasalaktan han lokal nga gintotoohan ngan susmatanon. Bisan yana, haros awtomatiko la nga tawagon nga paraiso an mag-opay gud nga mga lugar.

May mga eksplorador nga nagsiring nga nabilngan nira an nawawara nga paraiso. Pananglitan han 1881, ha pagbisita ha Seychelles han heneral han mga kasundalohan han Britanya nga hi Charles Gordon, naimpres gud hiya ha duro nga kahusay han Vallée de Mai—World Heritage site na yana—salit nagsiring hiya nga ito an garden han Eden. Han ika-15 ka siglo, an Italyano nga eksplorador nga hi Christopher Columbus naghunahuna kon nabilngan ba niya an garden han Eden han dumuong hiya ha isla han Hispaniola, nga gintatawag yana nga Dominican Republic ngan Haiti.

Usa nga moderno nga libro han kasaysayan, an Mapping Paradise, an nagsusulod hin sobra 190 nga mapa han kadaan nga panahon, diin ha damu hito makikita hira Adan ngan Eva ha Eden. Usa hito an naiiba nga mapa tikang ha Beatus of Liébana nga manuskrito han ika-13 ka siglo. Ha igbaw nga bahin hito, may gutiay nga rektanggulo nga may-ada paraiso ha butnga. Tikang hito naagos an upat nga salog, an “Tigris,” “Euprates,” “Pison,” ngan “Geon,” nga an tagsa tikadto ha upat nga bahin hito, nga ginhuhunahuna nga nagrirepresentar han pagsarang han Kristianidad ha bug-os nga kalibotan. An sugad nga mga paghulagway nagpapakita nga bisan kon diri na hinbabaroan an orihinal nga lokasyon han Paraiso, an mga hinumdoman hito matin-aw nga nagpapabilin nga makaruruyag.

 Hi John Milton, usa nga parasiday han ika-17 ka siglo, kilala tungod han iya siday nga Paradise Lost, nga iginbasar ha asoy han Genesis mahitungod han sala ni Adan ngan han pagpaiwasa ha iya ha Eden. Dida hito, ginpabug-atan niya an saad ha pagpahiuli han kinabuhi nga waray kataposan ha tuna: “Hito nga panahon, an bug-os nga tuna magigin paraiso.” Katapos, iginsurat niya an Paradise Regained sugad nga sumpay hito nga siday.

Matin-aw, makikita ha bug-os nga kasaysayan an interes han mga tawo ha ideya han nawawara nga paraiso ha tuna. Kondi kay ano nga diri na interesado hito an mga tawo yana? Sumala ha Mapping Paradise, kasagaran nga tungod ito kay “an mga teologo . . . nagbalewaray gud ha isyu han lokasyon han paraiso.”

Kadam-an han mga magsiringba gintututdoan nga ha langit an ira kataposan nga destinasyon, diri ha paraiso nga tuna. Kondi an Salmos 37:29 nasiring: “An mga magtadung makakapanonod han tuna, ngan maukoy hira dida hin waray katapusan.” Tungod kay an kalibotan yana diri matatawag nga paraiso, paonan-o kita makakasiguro nga matutuman ini nga saad? *

Hi Jehova nga Dios, an naglarang han orihinal nga Paraiso, nagsasaad ha pagpahiuli han nawara. Ha ano nga paagi? Hi Jesus nagtutdo ha aton nga mag-ampo: “Kumanhi unta an imo Ginhadian. Matuman an imo kaburut-on dinhi ha tuna sugad han ha langit.” (Mateo 6:10) Ito nga Ginhadian usa nga gobyerno ha tuna nga pagmamandoan ni Jesu-Kristo, ngan sasaliwnan hito an tanan nga gobyerno han tawo. (Daniel 2:44) Ilarom hito nga Ginhadian, ‘matutuman’ an kaburut-on han Dios nga paraiso ha tuna.

Hi propeta Isaias gin-giyahan ha paghulagway han kahimtang han iginsaad nga Paraiso, diin waray na an ngatanan nga kabaraka ngan kasamok nga nagpapakuri ha mga tawo yana. (Isaias 11:6-9; 35:5-7; 65:21-23) Gin-aaghat ka namon nga maggahin hin pipira ka minuto ngan basahon ito nga mga teksto ha imo Biblia. Kon bubuhaton mo ito, malilipay ka ha mga itatagana han Dios para ha masinugtanon nga mga tawo. Hito nga panahon, mapapahimulsan han mga mabubuhi an kalipay ha paraiso nga tuna ngan makakarawat an pag-uyon han Dios, nga nawara ni Adan.—Pahayag 21:3.

Kay ano nga makakasiguro kita nga an paglaom han Paraiso ha tuna diri la imahinasyon kondi tinuod gud? Tungod kay an Biblia nasiring: “An mga langit amo an mga langit ni Jehova; kondi an tuna iya ihinatag ha mga anak han mga tawo.” An paglaom nga Paraiso ha tuna “maiha na nga iginsaad han Dios, nga diri makakagbuwa.” (Salmos 115:16; Tito 1:2) Makaruruyag gud an paglaom nga igintatanyag han Biblia—Paraiso ha kadayonan!