1, 2. (a) Ha ano nga paagi maipapariho inin maraot nga kalibotan ha ginhukman nga kriminal? (Kitaa an retrato hini nga pahina.) (b) Ano an magigin reaksyon han intelihente nga mga linarang kon hukman na han Dios ini nga kalibotan?

“PATAY NGA NAGLALAKAT!” Ito an iginsisinggit han mga gwardya samtang ira gindadara an usa nga peligroso nga kriminal tikang ha iya selda, ngan ha ira luyo nababatian an aringasa han puthaw nga mga rehas. Kay ano nga nakasiring hito an mga gwardya nga baga hin mahimsog man an kriminal ngan maopay an iya panlawas? Tungod kay gindadara nira hiya pakadto ha lugar diin hiya papatayon. Salit inin ginhukman nga kriminal sugad hin patay na. *

² Inin maraot nga kalibotan yana pariho hito nga kriminal. Maiha na ini nga ginhukman ngan hirani na gud bungkagon. An Biblia nasiring: “An kalibotan mawawara.” (1 Juan 2:17) Sigurado gud ito nga mahitatabo. Pero may daku nga kaibahan an kataposan hini nga sistema ha kamatayon han kriminal nga gin-unabi kanina. May mga tawo nga bangin magprotesta ha sentensya han kriminal o magkwestyon ha desisyon han hukom o maglaom nga diri unta madayon an pagpatay ha iya. Pero may kalabotan hinin maraot nga sistema, an nagsentensya hini amo an hingpit nga Hukom, an Soberano ha uniberso. (Deut. 32:4)  Salit an pagpadapat han sentensya ha kalibotan diri maglalangan, ngan an Iya desisyon diri pagruruhaduhaan. Kon maipadapat na ito, an ngatanan nga intelihente nga linarang kinaburut-on nga mauyon nga naipadapat gud han Dios an hustisya. Daku gud ito nga katalwasan!

3. Ano an aton hihisgotan nga upat nga kategoriya han problema nga mawawara kon umabot na an Ginhadian han Dios?

³ Kon sugad, ano an nahiuupod ha “kalibotan” nga “mawawara”? An kadam-an nga ginhuhunahuna han mga tawo nga normal na nga kahimtang ha kalibotan. Maraot ba ito nga sumat? Diri gud! Ngani, importante ito nga bahin han “maopay nga sumat han Ginhadian.” (Mat. 24:14) Salit hisgotan naton kon ano an mawawara kon umabot na an Ginhadian han Dios. Tagdon naton an upat nga kategoriya han problema: magraot nga tawo, malimbong ngan hakog nga mga organisasyon, magraot nga buhat, ngan makasurubo gud nga mga kahimtang. Ha tagsa hito, uusisahon naton (1) kon paonan-o ito nga mga problema nakakaapekto ha aton yana, (2) kon ano an bubuhaton ni Jehova may kalabotan hito, ngan (3) kon paonan-o niya ito sasaliwnan hin maopay nga kahimtang.

4. Paonan-o an magraot nga tawo nakakaapekto ha aton yana?

⁴ Paonan-o an magraot nga tawo nakakaapekto ha aton yana? Katapos itagna ni apostol Pablo nga an aton panahon magigin “peligroso gud” ngan “makuri pakiangayan,” gin-giyahan hiya ha pagsurat: “An magraot nga tawo ngan mga impostor mas magtitikaraot pa gud.” (2 Tim. 3:1-5, 13) Nakikita mo ba nga natutuman na ito yana? Damu ha aton an biktima han magraot nga tawo, sugad han mga maraugdaog, madarahog nga mga panatiko, ngan magpintas nga kriminal. An pipira ha ira dayag nga nagbubuhat hin karaotan; an iba mga impostor—nagpapakunokuno nga buotan. Bisan kon waray kita mismo mabiktima han magraot, apektado la gihapon kita. Nasusubo kita kon nahibabaroan naton an ira makaharadlok nga mga buhat. Nahahadlok gud kita ha ira makangingirhat nga pagmaltrato ha kabataan, kalagasan, ngan iba pa nga waray kapas ha pagdepensa han ira kalugaringon. Inin magraot nga indibiduwal nagpapakita hin panggawi nga diri kanan tawo, lugod hayupnon ngan kanan demonyo. (San. 3:15) Pero mapasalamaton kita nga bisan pa hinin maraot nga sumat, may maopay nga sumat tikang ha Pulong ni Jehova.

5. (a) Ano nga higayon an abrido pa para ha magraot nga tawo? (b) Ano an ultimo nga dadangatan han magraot nga nadiri pagbag-o?

⁵ Ano an bubuhaton ni Jehova? Yana, gintatagan ni Jehova an magraot nga tawo hin higayon nga magbag-o. (Isa. 55:7) Bisan kon ini nga sistema ginhukman na, an tagsa nga indibiduwal waray pa hukmi. Pero kumusta man an mga tawo nga nadiri pagbag-o ngan padayon nga nasuporta hinin maraot nga sistema tubtob ha daku nga kasakitan? Nagsasaad hi Jehova nga pupoohon niya ha kadayonan an ngatanan nga magraot nga tawo. (Basaha an Salmos 37:10.) Bangin hunahunaon han magraot nga diri hira mahiuupod hito nga paghukom. Naitatago han damu nga tawo yana an ira ginbubuhat, ngan kasagaran na nga baga hin nalilikyan nira an sirot. (Job 21:7, 9) Pero an Biblia nagpapahinumdom ha aton: “An [kanan Dios] mga mata aada ha mga dalan han tawo, ngan hiya nakita han ngatanan nga iya paglakat. Waray kasisidman, o madakmol nga dulum, diin an mga parabuhat han karat-an pakakatago ha ira ngahaw.” (Job 34:21, 22) Waray maitatago kan Jehova nga Dios. Waray impostor nga makakalimbong ha iya; waray kasisidman o kadudulman nga makakatabon ha mga mata han Dios, nga nakakakita han tinuod nga hinungdan han mga butang. Salit katapos han Armagedon, bangin pamilngon naton an magraot, pero diri na naton hira makikita. Mawawara na hira ha kadayonan!—Sal. 37:12-15.

6. Hin-o an magpapabilin ha tuna kon wad-on na an magraot nga tawo, ngan kay ano nga maopay ito nga sumat?

 ⁶ Hin-o an magpapabilin ha tuna kon wad-on na an magraot nga tawo? Hi Jehova nagsasaad: “An maaghup makakapanonod han tuna, ngan maglilipay hira tungud han kahuraan han kamurayaw.” Mababasa liwat naton hito nga salmos: “An mga magtadung makakapanonod han tuna, ngan maukoy hira dida hin waray katapusan.” (Sal. 37:11, 29) Hin-o an mga ‘maaghop’ ngan ‘magtadong’? An mga maaghop amo adton mapainubsanon nga nagpapatutdo ngan nagpapagiya kan Jehova; an mga magtadong amo adton nahigugma ha pagbuhat han husto ha mga mata ni Jehova. Yana, mas damu gud an magraot kay han magtadong nga tawo. Pero ha maabot nga bag-o nga kalibotan, diri kay gutiay la an mga maaghop ngan magtadong o hira an pinakadamu; hira na la an mabubuhi ha tuna. An pagkaada sugad nga mga umurukoy mabulig nga magin paraiso an bug-os nga tuna!

7. Paonan-o an malimbong ngan hakog nga mga organisasyon nakakaapekto ha aton yana?

⁷ Paonan-o an malimbong ngan hakog nga mga organisasyon nakakaapekto ha aton yana? Kadam-an han karaotan nga nahitatabo yana ha kalibotan resulta han ginbubuhat han mga organisasyon, diri han mga indibiduwal. Pananglitan, hunahunaa an panlimbong han relihiyoso nga mga organisasyon ha minilyon nga tawo mahitungod ha Dios, pagkamasasarigan han Biblia, mahitatabo ha tuna ngan ha katawohan—ngan damu nga iba pa nga topiko. Kumusta liwat an mga gobyerno nga nag-aaghat hin girra ngan mga araway han magkaiba nga lahi, nagtatalumpigos ha mga pobre ngan waray mahihimo, nagpapatakas han karikohan tungod han pagkarawat hin hukip ngan pagpakita hin paboritismo? O kumusta man an hakog nga mga korporasyon nga nagigin hinungdan han polusyon, nag-aabuso han natural nga mga bahandi han tuna, ngan nanlilimbong ha inosente nga mga mamaralit basi magriko an pipira samtang minilyon an nagkukuri? Matin-aw, an malimbong ngan hakog nga mga organisasyon an responsable ha damu nga pag-antos nga inaatubang han katawohan yana.

8. Sumala ha Biblia, ano an mahitatabo ha mga organisasyon nga ginhuhunahuna han damu nga tawo yana nga marig-on?

⁸ Ano an bubuhaton ni Jehova? Magtitikang an daku nga kasakitan kon atakehon na han politikal nga mga organisasyon an ngatanan nga buwa nga relihiyoso nga organisasyon nga ginrirepresentaran han puta, an Babilonya nga Gamhanan. (Pah. 17:1, 2, 16; 18:1-4) Pupoohon an ngatanan nga relihiyoso nga organisasyon. Kumusta man an iba pa nga malimbong ngan hakog nga mga organisasyon? Ginagamit han Biblia an kabukiran ngan mga isla basi iilustrar an damu nga organisasyon ngan institusyon nga ginhuhunahuna han mga tawo yana nga marig-on gud. (Basaha an Pahayag 6:14.) Igintagna ha Pulong han Dios nga an mga gobyerno ngan an ngatanan nga organisasyon nga nasarig hito pag-uuy-ugon tikang ha mga pundasyon hito. Ha kataposan nga bahin han daku nga kasakitan, bubungkagon an ngatanan nga gobyerno hinin daan nga sistema ngan an ngatanan nga nasuporta hito ngan nakontra ha Ginhadian han Dios. (Jer. 25:31-33) Katapos hini, mawawara na ha kadayonan an malimbong ngan hakog nga mga organisasyon!

9. Kay ano nga makakasiguro kita nga an bag-o nga tuna magigin organisado gud?

⁹ Ano an masaliwan ha malimbong ngan hakog nga mga organisasyon? Katapos han Armagedon, may maeksister pa ba nga organisasyon ha tuna? An Biblia nasiring: “Ginpapamulat naton an iya iginsaad nga bag-o nga mga langit ngan bag-o nga tuna, ngan dida hito maukoy an katadongan.” (2 Ped. 3:13) Oo, mawawara na an daan nga mga langit ngan tuna nga amo an malimbong ngan hakog nga mga gobyerno ngan sosiedad  han katawohan nga kontrolado hito. Ano an isasaliwan hito? An mga pulong nga “bag-o nga mga langit ngan bag-o nga tuna” nagpapasabot nga magkakaada bag-o nga gobyerno ngan bag-o nga sosiedad han katawohan nga mamandoan hito nga gobyerno. Ilarom han pagmando ni Jesu-Kristo ha Ginhadian han Dios, hingpit nga ipapakita niya an personalidad ni Jehova, an organisado nga Dios. (1 Cor. 14:33) Salit an “bag-o nga tuna” magigin organisado gud. Magkakaada mag-opay nga kalalakin-an nga manginginano han mga butang. (Sal. 45:16) Gigiyahan hira han Kristo ngan han 144,000 nga iya igkasi-magmarando. Handurawa la an kahimtang kon saliwnan na an ngatanan nga malimbong ngan hakog nga organisasyon hin usa nga organisasyon nga nagkakaurosa, diri hakog, ngan diri malimbong!

10. Ano nga magraot nga buhat an komon ha iyo lugar, ngan paonan-o ito nakakaapekto ha imo ngan ha imo pamilya?

¹⁰ Paonan-o an magraot nga buhat nakakaapekto ha aton yana? Nagkikinabuhi kita ha kalibotan nga kalyap gud an magraot nga buhat sugad han imoralidad, pagin diri tangkod, ngan duro nga kamadarahog. Kasagaran na nga nakukurian an mga kag-anak nga panalipdan an ira mga anak nga diri maimpluwensyahan han sugad nga mga buhat. An mga kaliawan yana ginhihimo nga baga hin mas makaruruyag an pagbuhat han ngatanan nga klase hin karaotan, ngan ginmiminos hito an mga suruklan ni Jehova han husto ngan sayop. (Isa. 5:20) Ginlilikyan gud han tinuod nga mga Kristiano an sugad nga mga kaliawan. Nangangalimbasog hira nga matipigan an ira integridad bisan kon igin-aaghat gud han kalibotan nga igbalewaray an mga suruklan ni Jehova.

11. Ano an aton mahibabaroan ha paghukom ni Jehova ha Sodoma ngan Gomorra?

¹¹ Ano an hihimoon ni Jehova ha magraot nga buhat? Tagda kon ano an iya ginhimo ha magraot nga buhat nga komon ha Sodoma ngan Gomorra. (Basaha an 2 Pedro 2:6-8.) Nasubo gud an matadong nga hi Lot ha ngatanan nga magraot nga buhat nga nakita niya ngan han iya pamilya. Han ginbungkag ni Jehova ito nga lugar, diri la niya katuyoan nga wad-on an magraot nga buhat. “Nagpapakita ito hin ehemplo kon ano an mahitatabo ha diri-diosnon nga mga tawo ha tidaraon.” Sugad la nga ginwara ni Jehova an ngatanan nga magraot nga buhat hadto, wawad-on liwat niya an magraot nga buhat yana kon ipadapat na niya an paghukom hinin maraot nga sistema.

12. Ano an pipira han mga buruhaton nga imo gud ginpapamulat kon wad-on na han Dios inin daan nga sistema?

¹² Ano an masaliwan ha magraot nga buhat? Damu nga makalilipay nga buruhaton an naghuhulat ha aton ha Paraiso nga tuna. Hunahunaa la, hihimoon naton nga paraiso an bug-os nga tuna ngan magtutukod kita hin mga balay para ha aton kalugaringon ngan ha aton mga hinigugma. Tagda liwat an kahimtang kon tapoon na naton an minilyon nga ginbanhaw; tututdoan naton hira mahitungod han mga paagi ni Jehova ngan ha iya mga ginbuhat para ha katawohan. (Isa. 65:21, 22; Buh. 24:15) Magkakaada gud kita damu hinduro nga buruhaton nga makakapalipay ha aton ngan maghahatag hin kadayawan kan Jehova!

13. Tungod han pagrebelde nira Satanas, Adan, ngan Eva, ano nga makasurubo gud nga mga kahimtang an nahitatabo yana?

¹³ Paonan-o an makasurubo gud nga mga kahimtang nakakaapekto ha aton yana? Tungod han magraot nga tawo, malimbong ngan hakog nga mga organisasyon, ngan magraot nga buhat nagigin makasurubo gud an mga kahimtang ha kalibotan. Hin-o ha aton an diri apektado han girra, kapobrehan, o kapungot ha iba nga lahi? Kumusta man an sakit ngan kamatayon? Ini nga mga kahimtang nakakaapekto gud ha aton ngatanan. Direkta ini nga mga resulta han pagrebelde kan Jehova hinin tulo nga magraot nga indibiduwal —hira Satanas, Adan, ngan Eva. Waray usa ha aton yana an talwas hinin maraot gud nga mga epekto han ira pagrebelde.

14. Ano an bubuhaton ni Jehova ha makasurubo gud nga mga kahimtang yana? Paghatag hin ehemplo.

¹⁴ Ano an bubuhaton ni Jehova ha makasurubo gud nga mga kahimtang yana? Tagda an girra. Nagsasaad hi Jehova nga wawad-on niya ito ha kadayonan. (Basaha an Salmos 46:8, 9.) Kumusta man an sakit? Wawad-on niya ito. (Isa. 33:24) Kumusta liwat an kamatayon? Lalamyon niya ito ha kadayonan! (Isa. 25:8) Wawad-on niya an kapobrehan. (Sal. 72:12-16) Ito liwat an iya bubuhaton ha ngatanan nga iba pa nga makasurubo gud nga kahimtang nga hinungdan han pagin miserable han kinabuhi han tawo yana. Wawad-on pa ngani Niya an maraot nga “hangin” hini nga sistema han kalibotan, an maraot nga espiritu ni Satanas ngan han iya mga demonyo.—Efe. 2:2.

15. Ano an pipira nga butang nga mawawara ha kadayonan katapos han Armagedon?

¹⁵ Nahahanduraw mo ba an kalibotan nga waray na girra, sakit, o kamatayon? Hunahunaa la—waray ka na makikit-an nga mga sundalo! Waray na mga armas o mga hinumdoman han girra. Waray na hospital, doktor, nars, o health insurance; waray na morge, punerarya, o sementeryo! Ngan tungod kay waray na krimen, waray na mga gwardya, alarm system, pulis, bangin waray na ngani mga kandado o yawi! Waray na gud kita sadang kabarak-an.

16, 17. (a) Ano an aabaton han mga makakatalwas ha Armagedon? Iilustrar. (b) Ano an sadang naton buhaton basi masiguro nga matatalwas kita kon wad-on na inin maraot nga kalibotan?

¹⁶ Ano nga klase hin kinabuhi an aton maieksperyensyahan kon wad-on na an makasurubo gud nga mga kahimtang? Diri gud naton ito bug-os nga mahahanduraw. Kay ano? Bahin na han aton kinabuhi inin makasurubo gud nga mga kahimtang, salit bangin diri na naton abaton kon mationan-o kadaku an epekto hini ha aton. Pariho ito ha mga naukoy hirani ha estasyon han tren nga bangin diri na nakakabati han aringasa hito, ngan ha mga naukoy hirani ha tambakan hin basura nga bangin diri na nakakaamyon hito. Salit makalilipay gud kon wad-on na an ngatanan nga magraot nga kahimtang!

¹⁷ Ano an aton aabaton kon wad-on na an ngatanan nga karaotan nga aton naieksperyensyahan yana? An Salmos 37:11 nasiring: “Maglilipay hira tungud han kahuraan han kamurayaw.” Nakakaliaw gud ito, diri ba? Ito gud an karuyag ni Jehova para ha imo. Salit buhata an imo bug-os nga mahihimo nga magpabilin nga duok kan Jehova nga Dios ngan ha iya organisasyon durante hinin makuri gud nga kahimtang han kataposan nga mga adlaw! Pabilhi an imo paglaom, pamalandonga ito, ngan tipigi ito nga buhi ha imo hunahuna ngan kasingkasing—ngan magin andam pirme ha pagsumat hito ha iba! (1 Tim. 4:15, 16; 1 Ped. 3:15) Kon bubuhaton mo ito, sigurado nga matatalwas ka kon wad-on na inin maraot nga kalibotan nga maiha na nga ginhukman, ngan mabubuhi ka nga malipayon ha waray kataposan!