1, 2. Ano nga mga panhitabo ha Filipos an nagtugway ha kapriso nira Pablo ngan Silas? (Kitaa an retrato hini nga pahina.)

MGA alas dose adto han gab-i. An misyonero nga hira Pablo ngan Silas priso—ha butnga nga bahin han prisohan—ha syudad han Filipos. An ira mga tiil iginbutang ha pandugan, ngan an ira mga bungkog magsakit pa tungod han pagkastigoha ha ira. (Buh. 16:23, 24) Madagmit an mga panhitabo! Tigda la hira nga gindanas hin grupo hin mga tawo ngadto ha merkado. Didto ginbista dayon hira ha atubangan hin mga opisyal. Gin-gisi an ira bado, ngan damu ka beses hira nga ginlatigo. (Buh. 16:16-22) Duro gud ito nga kawaray-hustisya! Angayan unta tagan hi Pablo hin husto nga pagbista kay tuminungnong hiya han Roma. *

² Samtang nakada hi Pablo hiton masirom nga prisohan, ginpapamalandong niya an mga nahitabo hito nga adlaw. Ginhuhunahuna niya an mga tawo ha Filipos. An ira syudad waray man la sinagoga nga para ha mga Judio, diri pariho han iba nga syudad nga ginbisita ni Pablo. Ngani,  an Judio nga mga magsiringba kinahanglan pa kumadto ha salog ha gawas han ganghaan han syudad basi magkatirok. (Buh. 16:13, 14) Tungod ba ito kay waray ngani magnapulo an Judio nga kalalakin-an hito nga syudad, an kadamu nga ginkikinahanglan basi magkaada sinagoga? Iginhahambog gud han mga taga-Filipos an ira pagin tuminungnong han Roma. (Buh. 16:21) Posible ba nga ini an hinungdan nga waray man la nira mahunahuna nga ini nga mga Judio nga hira Pablo ngan Silas bangin mga tuminungnong liwat han Roma? Anoman an rason, ginpriso hira nga waray makatadunganon nga hinungdan.

3. Kay ano nga bangin nakagupong kan Pablo an iya kapriso, pero ano nga disposisyon an iya iginpakita?

³ Bangin ginhuhunahuna liwat ni Pablo an mga nahitabo han naglabay nga pipira ka bulan. Nakadto hiya ha tabok han Dagat Aegean, ha Asia Minor. Didto, damu ka beses nga ginpugngan hiya han baraan nga espiritu nga magsangyaw ha partikular nga mga lugar. Baga hin gin-gigiyahan hiya han baraan nga espiritu pakadto ha iba nga lugar. (Buh. 16:6, 7) Diin man? Nahibaroan niya an baton pinaagi hin bisyon han nakadto hiya ha Troas. Ginsugo hi Pablo: “Kadi ha Macedonia.” Tungod kay matin-aw kan Pablo nga ito an kaburut-on ni Jehova, sinugot dayon hiya. (Basaha an Buhat 16:8-10.) Pero ano an sunod nga nahitabo? Waray pag-iha pag-abot niya ha Macedonia, ginpriso hiya! Kay ano nga gintugotan ni Jehova nga mahitabo ito kan Pablo? Tubtob san-o hiya ha prisohan? Bisan kon ginhinunahuna ni Pablo ini nga mga pakiana, waray niya ito tuguti nga magwara han iya pagtoo ngan kalipay. “Nag-inampo hira Pablo ngan Silas ngan nagdayaw ha Dios pinaagi hin kanta.” (Buh. 16:25) An kamurayawan han Dios nagpakalma han ira kasingkasing ngan hunahuna.

4, 5. (a) Paonan-o posible magin pariho an aton kahimtang kan Pablo? (b) Paonan-o nagbag-o an kahimtang ni Pablo ha diri ginlalaoman nga paagi?

⁴ Pariho kan Pablo, bangin may panahon hadto nga inabat mo nga ginsusunod mo an paggiya han baraan nga espiritu han Dios, pero iba an nahitabo kay han imo ginlalaoman. Nakaeksperyensya ka hin kakurian, o nahingada ka ha kahimtang diin ginkikinahanglan mo nga maghimo hin dagku nga pagbag-o. (Ekles. 9:11) Samtang ginhuhunahuna mo ito, bangin naipapakiana mo kon kay ano nga gintutugotan ni Jehova nga mahitabo an partikular nga mga butang. Kon ini an imo kahimtang, ano an makakabulig ha imo basi makapailob nga may bug-os nga pagsarig kan Jehova? Basi mabaton ito, balikon naton an asoy mahitungod kanda Pablo ngan Silas.

⁵ Samtang nagkakanta hira Pablo ngan Silas hin mga pagdayaw kan Jehova, may sunod-sunod nga nahitabo nga diri gud nira ginlalaoman. Tigda nga nagkaada makusog nga linog. Naabri an mga purtahan han prisohan. Natanggal an mga gapos han mga priso. Ginpugngan ni Pablo an gwardya nga mag-unay. An gwardya ngan an iya bug-os nga pamilya nabawtismohan. Kinabuwasan, an mahistrado han syudad nagpadara hin mga gwardya basi pagawson hira Pablo ngan Silas. Ginhangyo hira han mga opisyal nga bumaya nga mamurayawon ha syudad. Han nasabtan han mga mahistrado nga mga tuminungnong han Roma hira Pablo ngan Silas, nasantop nira nga nakahimo hira hin daku nga sayop, salit gin-updan mismo nira hira Pablo ngan Silas paggawas ha syudad. Pero nag-insister hira Pablo ngan Silas nga magsarit anay ha ira bag-o la nga nabawtismohan nga bugto nga hi Lydia. Gin-gamit liwat nira ito nga higayon basi parig-unon an kabugtoan. (Buh. 16:26-40) Madagmit gud nga nagbag-o an kahimtang!

6. Ano an aton hihisgotan ngan rirepasuhon yana?

⁶ Ano an aton mahibabaroan hini nga mga panhitabo? Kaya ni Jehova pahinaboon an mga butang nga diri ginlalaoman, salit diri kita sadang mabaraka kon naatubang kita hin mga pagsari. Sigurado nga waray gud hingalimti ni Pablo ito nga leksyon ngan nagkaada ito daku nga epekto ha iya sugad han makikita ha iya surat ha  kabugtoan ha Filipos han nag-unabi hiya mahitungod han kabaraka ngan han kamurayawan han Dios. Hihisgotan anay naton an ginsiring ni Pablo ha Filipos 4:6, 7. (Basaha.) Sunod, rirepasuhon naton an pipira nga iba pa nga asoy ha Kasuratan nga nagpapakita kon paonan-o ginpahinabo ni Jehova an mga butang nga diri ginlalaoman. Ha urhi, hihisgotan naton kon paonan-o “an kamurayawan han Dios” makakabulig ha aton nga makapailob nga may bug-os nga pagsarig kan Jehova.

7. Ano nga leksyon an ginpabug-atan ni Pablo han nagsurat hiya ha kabugtoan ha Filipos, ngan ano an aton mahibabaroan ha iya ginsiring?

⁷ Han ginbasa han kabugtoan ha Filipos an surat ni Pablo, sigurado nga nahinumdoman nira an mga nahitabo kan Pablo ngan an mga butang nga ginpahinabo ni Jehova ha paagi nga waray gud nira laumi. Ano nga leksyon an karuyag itutdo ha ira ni Pablo? Amo ini: Diri mabaraka. Mag-ampo, ngan makakarawat niyo an kamurayawan han Dios. Pero tigamni nga “an kamurayawan han Dios . . . labaw ha ngatanan nga pagsabot.” Ano an karuyag sidngon hito? Ini nga mga pulong iginhubad han pipira nga parahubad sugad nga “labaw ha ngatanan nga inuungara” o “labaw ha ngatanan nga ginhuhunahuna han tawo.” Sugad hin nasiring hi Pablo nga “an kamurayawan han Dios” mas urusahon gud kay han aton mahuhunahuna. Salit bisan kon para ha aton bangin waray na solusyon an aton mga problema, hi Jehova may-ada solusyon, ngan kaya niya pahinaboon an mga butang nga diri ginlalaoman.—Basaha an 2 Pedro 2:9.

8, 9. (a) Bisan kon nag-antos hi Pablo hin kawaray-hustisya ha Filipos, ano an maopay nga resulta hito? (b) Kay ano nga kombinsido an kabugtoan ha Filipos nga masasarigan an surat ni Pablo?

⁸ Samtang ginhihinumdom han kabugtoan ha Filipos an mga panhitabo han naglabay nga napulo ka tuig tikang han mga nahitabo kanda Pablo ngan Silas, napaparig-on gud hira. Kombinsido hira nga masasarigan an surat ni Pablo. Bisan kon gintugotan ni Jehova nga mag-antos hira Pablo ngan Silas hin kawaray-hustisya, ha urhi nagresulta ini “ha pagdepensa han maopay nga sumat ngan ha pagkaada legal nga katungod ha pagsangyaw hito.” (Fil. 1:7) Ito nga mga mahistrado, diri na basta-basta nga magbubuhat hin bisan ano nga kontra ha bag-o la nga naporma nga Kristiano nga kongregasyon ha ira syudad. Posible nga tungod han mga ginbuhat ni Pablo, nakapabilin ha Filipos an iya kaupod ha pagbiyahe nga doktor nga hi Lucas han binaya na hira Pablo ngan Silas. Salit posible nga nakabulig hi Lucas ha bag-o nga mga Kristiano hito nga syudad.

⁹ Sigurado nga han ginbabasa han kabugtoan ha Filipos an surat ni Pablo, maaram hira nga diri ito opinyon han usa nga baltok nga tawo nga nag-oopisina. Nakaeksperyensya hi Pablo hin makuri gud nga mga pagsari; bisan pa hito, iginpakita niya nga may-ada hiya “kamurayawan han Dios.” Ngani, han nagsurat hi Pablo hito nga kabugtoan, priso hiya ha Roma. Pero iginpakita niya nga may-ada pa gihapon hiya “kamurayawan han Dios.”—Fil. 1:12-14; 4:7, 11, 22.

10, 11. Ano an kinahanglan naton buhaton kon sobra kita nga nababaraka ha usa nga problema, ngan ano an aton makatadunganon nga malalaoman?

¹⁰ Ano an makakabulig ha aton nga diri mabaraka ha bisan ano ngan umabat han “kamurayawan han Dios”? Iginpapakita han mga pulong ni Pablo ha mga taga-Filipos nga an tambal han kabaraka amo an pag-ampo. Salit kon nababaraka kita, kinahanglan kita mag-ampo. (Basaha an 1 Pedro 5:6, 7.) Pag-ampo kan Jehova nga may bug-os nga pagtoo ngan sarig nga napaid hiya ha imo. Pag-ampo ha iya “nga may pagpasalamat” para ha tagsa nga bendisyon nga imo nakakarawat. Mapaparig-on an aton pagtoo ha iya kon nasarig kita nga “nakakahimo gud [hiya] hin mas damu pa kay ha ngatanan nga butang nga aton maaaro o mahuhunahuna.”—Efe. 3:20.

¹¹ Sugad han nahitabo kanda Pablo ngan Silas ha Filipos, bangin mahipausa kita ha mga ginhihimo ni Jehova para ha tagsa ha aton. Diri man  niya ito himoon ha urusahon gud nga paagi, pero makakasiguro kita nga ito gud an aton ginkikinahanglan. (1 Cor. 10:13) Syempre, diri ini nagpapasabot nga waray na kita bubuhaton ngan maghuhulat na la nga tadungon ni Jehova an kahimtang o sulbaron an problema. Kinahanglan gumios kita uyon ha aton mga pag-ampo. (Roma 12:11) An aton mga ginbubuhat nagpapamatuod nga sinsero gud kita salit gintatagan naton hi Jehova hin rason nga bendisyonan kita. Sadang liwat naton hinumdoman nga kaya ni Jehova pahinaboon an labaw pa han aton mga ginpapangaro, ginpaplano, ngan ginlalaoman. Usahay ginsusurprisa kita niya pinaagi ha pagpahinabo han mga butang nga diri naton ginlalaoman. Tagdon naton an pipira nga asoy ha Biblia nga nagpaparig-on han aton pagsarig ha gahum ni Jehova nga pahinaboon an mga butang para ha aton ha diri ginlalaoman nga paagi.

12. (a) Ano an ginbuhat ni Hadi Hesekia han gintarhog hiya han hadi han Asirya nga hi Senakerib? (b) Ano an aton mahibabaroan ha paagi han pagsulbad ni Jehova han problema?

¹² Samtang gin-aadman naton an Kasuratan, damu an aton mababasa nga asoy diin ginpahinabo ni Jehova an mga butang nga diri ginlalaoman. Hi Hadi Hesekia nabuhi ha panahon nga ginsakop han hadi han Asirya nga hi Senakerib an Juda ngan ginbihag an ngatanan nga syudad hito, labot la han Jerusalem. (2 Hadi 18:1-3, 13) Katapos, nagplano hi Senakerib nga sakupon liwat an Jerusalem. Ano an ginbuhat ni Hadi Hesekia han inatubang hiya hinin tiarabot nga peligro? Nag-ampo hiya kan Jehova ngan kinadto ha propeta ni Jehova nga hi Isaias basi mangaro hin sagdon. (2 Hadi 19:5, 15-20) Iginpakita liwat niya an pagin makatadunganon pinaagi ha pagbayad han tributo nga gin-aaro ni Senakerib. (2 Hadi 18:14, 15) Ha urhi, nangandam hiya para ha maiha nga paglikos ha ira syudad. (2 Kron. 32:2-4) Pero paonan-o nasulbad an problema? Nagpadara hi Jehova hin anghel basi pamatayon an 185,000 nga kasundalohan ni Senakerib ha usa ka gab-i. Sigurado nga bisan hi Hesekia waray gud maglaom nga ito an mahitatabo!—2 Hadi 19:35.

13. (a) Ano nga leksyon an aton mahibabaroan ha nahitabo kan Jose? (b) Ano nga diri ginlalaoman nga panhitabo an naeksperyensyahan han asawa ni Abraham nga hi Sarah?

¹³ Tagda an batan-on nga hi Jose nga anak ni Jacob. Samtang priso hiya ha Ehipto, naghunahuna ba hiya nga magigin ikaduha hiya han may pinakahitaas nga posisyon hito nga nasud o nga gagamiton hiya ni Jehova ha pagtalwas han iya pamilya tikang ha gutom? (Gen. 40:15; 41:39-43; 50:20) Sigurado nga an ginbuhat ni Jehova labaw gud ha mga ginlalaoman ni Jose. Hunahunaa liwat an lola ha tuhod ni Jose nga hi Sarah. Naglalaom ba an lagas na nga hi Sarah nga papahinaboon ni Jehova nga magkaada hiya kalugaringon nga anak, diri la an anak nga tikang ha iya surugoon nga babaye? An katawo ni Isaac sigurado nga labaw gud ha ngatanan nga mahahanduraw ni Sarah.—Gen. 21:1-3, 6, 7.

14. Kay ano nga makakasarig kita kan Jehova?

¹⁴ Diri kita naglalaom nga milagroso nga  wawad-on ni Jehova an ngatanan naton nga problema antes an bag-o nga kalibotan; diri liwat naton gin-oobligar hi Jehova nga magbuhat hin urusahon gud nga butang para ha aton. Pero maaram kita nga an Dios nga binulig ha iya mga surugoon hadto ha diri gud ginlalaoman nga paagi amo an aton Dios, hi Jehova. (Basaha an Isaias 43:10-13.) Ini nga kamatuoran nabulig ha aton nga magkaada pagtoo ha iya. Maaram kita nga kaya niya ihatag an ngatanan nga ginkikinahanglan basi magkaada kita kusog ha pagtuman hin bug-os han iya katuyoan. (2 Cor. 4:7-9) Ano an aton mahibabaroan hini nga mga asoy ha Biblia? An ehemplo nira Hesekia, Jose, ngan Sarah nagpapakita nga mabubuligan kita ni Jehova nga malamposan an baga hin imposible masulbad nga mga problema kon magpapabilin kita nga matinumanon ha iya.

15. Ano an mabulig ha aton nga matipigan “an kamurayawan han Dios,” ngan paonan-o ini nagin posible?

¹⁵ Paonan-o naton matitipigan “an kamurayawan han Dios” bisan kon nakakaeksperyensya kita hin mga pagsari? Pinaagi ha pagtipig hin duok nga relasyon ha aton Dios nga hi Jehova. Ito nga relasyon nagin posible la “pinaagi kan Kristo Jesus,” nga naghalad han iya kinabuhi sugad nga lukat. An pagtagana hito nga lukat usa liwat han urusahon gud nga mga buhat han aton Amay. Ginagamit ni Jehova an lukat ha pagtabon han aton mga sala, ngan tungod hito nagkakaada kita limpyo nga konsensya ngan nagigin duok kita ha iya.—Juan 14:6; San. 4:8; 1 Ped. 3:21.

16. Ano an resulta kon makarawat naton “an kamurayawan han Dios”? Iilustrar.

¹⁶ Ano an resulta kon makarawat naton “an kamurayawan han Dios nga labaw ha ngatanan nga pagsabot”? Ginbabaton ini han Kasuratan pinaagi ha pagsiring nga ito ‘magbabantay han aton kasingkasing ngan han aton panhunahuna pinaagi kan Kristo Jesus.’ (Fil. 4:7) An orihinal nga pulong nga “magbabantay” ginkuha tikang ha termino nga ginagamit han militar. Nagtutudlok ito ha grupo hin mga sundalo nga igintoka ha pagbantay hin usa nga syudad ha kadaan nga panahon. Usa hito nga mga syudad an Filipos. An mga umurukoy ha Filipos nakakakaturog hin maopay ha gab-i kay maaram hira nga may mga sundalo nga nagbabantay ha mga ganghaan han ira syudad. Ha pariho nga paagi, kon may-ada kita “kamurayawan han Dios,” murayaw an aton kasingkasing ngan hunahuna. Maaram kita nga hinigugma kita ni Jehova ngan karuyag niya nga maglampos kita. (1 Ped. 5:10) Ito nga kahibaro magpapanalipod ha aton nga diri sobra nga mabaraka o manluya.

17. Ano an mabulig ha aton nga atubangon an tidaraon nga may bug-os nga pagsarig?

¹⁷ Diri na maiha, maieksperyensyahan han katawohan an daku nga kasakitan. (Mat. 24:21, 22) Diri kita maaram kon ano gud an magigin epekto hito ha kada tagsa ha aton. Pero diri kita sadang mabaraka hin sobra. Bisan kon diri kita maaram han ngatanan nga bubuhaton ni Jehova, kilala naton an aton Dios. Hinbaroan naton ha mga ginhimo ni Jehova han naglabay nga anoman an mahitabo, tutumanon niya pirme an iya katuyoan, ngan usahay ginbubuhat niya ito ha diri ginlalaoman nga paagi. Ha kada panahon nga ginhihimo ito ni Jehova ha aton, bangin maeksperyensyahan naton ha bag-o nga paagi “an kamurayawan han Dios nga labaw ha ngatanan nga pagsabot.”