1, 2. An Hebreo 13:4 sadang magpagios ha aton nga buhaton an ano?

NALILIPAY ka ba ha pagpasidungog kan Jehova? Sigurado nga nalilipay ka! Takos gud hiya han imo pagpasidungog ngan nagsasaad hiya nga papasidunggan ka liwat niya. (1 Sam. 2:30; Prob. 3:9; Pah. 4:11) Karuyag liwat niya nga pasidunggan mo an imo igkasi-tawo, sugad han mga opisyal han gobyerno. (Roma 12:10; 13:7) Pero may usa nga partikular nga butang nga labi nga kinahanglan naton pasidunggan. Ito an kahikayan han pag-asawa.

² Hi apostol Pablo nagsurat: “Pasidunggan han ngatanan an pag-asawa, ngan diri paghugawan an higdaan han mag-asawa.” (Heb. 13:4) Hi Pablo diri la naghahatag han iya opinyon may kalabotan ha pag-asawa. Lugod, ginsusumatan niya an mga Kristiano nga kinahanglan nira pasidunggan an pag-asawa, karuyag sidngon, tagdon ito sugad nga presyoso. Ito ba an imo pagtagad ha kahikayan han pag-asawa, labi na han imo pag-asawa kon inasaw-an ka?

3. Ano nga importante nga sagdon mahitungod ha pag-asawa an iginhatag ni Jesus? (Kitaa an retrato hini nga pahina.)

³ Kon gintatagad mo nga presyoso an pag-asawa, ginsusubad mo an pinakamaopay nga ehemplo. Ginpasidunggan ni Jesus an kahikayan han pag-asawa. Han ginpakianhan hiya han mga Pariseo mahitungod ha diborsyo,  gin-unabi niya an ginsiring han Dios may kalabotan ha siyahan nga pag-asawa: “Tungod hini, babayaan han lalaki an iya tatay ngan an iya nanay, ngan hira nga duha magigin usa nga unod.” Hi Jesus dugang nga nagsiring: “An gintampo han Dios diri pagbulagon han tawo.”​—Basaha an Marcos 10:2-12; Gen. 2:24.

4. Ano nga kahikayan an ginhimo ni Jehova para ha pag-asawa?

⁴ Iginpakita ni Jesus nga nauyon hiya nga an Dios an gintikangan han pag-asawa ngan ginpabug-atan niya nga sadang ito magin permanente. Waray magsiring hi Jehova kanda Adan ngan Eva nga mahimo nira tapuson an ira pag-asawa pinaagi hin diborsyo. An kahikayan nga ginhimo han Dios ha Eden para ha pag-asawa amo an monogamiya, diin an “duha” gintampo basi magkaupod ha waray kataposan.

5. Ano an epekto han kamatayon ha pag-asawa?

⁵ Pero maaram kita nga tungod han pakasala ni Adan nagkaada mga pagbag-o. Usa hito an kamatayon, nga nakakaapekto ha pag-asawa. Ini an aton mahibabaroan ha surat ni apostol Pablo nga nagsasaysay nga an mga Kristiano diri sakop han Mosaiko nga Balaud. Hiya nagsiring nga an kamatayon nagtatapos han pag-asawa ngan an nahibilin nga padis may kagawasan nga mag-asawa utro.​—Roma 7:1-3.

6. Ano an igintututdo ha aton han Mosaiko nga Balaud mahitungod han pagtagad ni Jehova ha pag-asawa?

⁶ An Balaud nga iginhatag han Dios ha nasud han Israel may mga detalye mahitungod ha pag-asawa. Igintutugot hito an poligamiya, usa nga buhat nga naeksister na antes pa ihatag han Dios an Balaud ha Israel. Pero ginlimitahan hito an poligamiya, basi malikyan an mga pag-abuso. Pananglitan, kon an usa nga Israelita mag-asawa hin surugoon nga babaye ngan ha urhi magkaada ikaduha nga asawa, kinahanglan padayon hiya nga magtagana han panginahanglan han iya una nga asawa, sugad han pagkaon, bado, ngan seksuwal nga panginahanglan. Ginsusugo hiya han Dios nga panalipdan ngan atamanon an iya una nga asawa. (Eks. 21:9, 10) Diri kita sakop han Balaud, pero nagtututdo ito ha aton nga presyoso gud kan Jehova an pag-asawa. Diri ba nag-aaghat ini ha aton nga pasidunggan an pag-asawa?

7, 8. (a) Sumala ha Deuteronomio 24:1, ano an ginsisiring han Balaud mahitungod ha diborsyo? (b) Ano an panhunahuna ni Jehova ha diborsyo?

⁷ Ano an ginsisiring han Balaud mahitungod ha diborsyo? Bisan kon diri gud katuyoan ni Jehova nga magdiborsyo an mag-asawa, igintugot han Balaud nga an usa nga Israelita makigdiborsyo ha iya asawa kon “nakaagi hiya ha iya hin bagay nga diri angay.” (Basaha an Deuteronomio 24:1.) Waray igsaysay han Balaud kon ano an iginpapasabot han “bagay nga diri angay.” Posible gud nga usa ito nga butang nga makaarawod o seryoso, diri kay gutiay la nga sayop. (Deut. 23:14) Makasurubo nga ha panahon ni Jesus, damu nga Judio an nakikigdiborsyo tungod la han “bisan ano nga hinungdan.” (Mat. 19:3) Sigurado nga diri naton karuyag subaron an ira disposisyon.

⁸ Iginpahayag ni propeta Malakias kon ano an panhunahuna han Dios ha diborsyo. Nahitabo ito ha panahon diin komon ha kalalakin-an an pakigdiborsyo ha ‘asawa han ira pagkabatan-on,’ bangin basi mag-asawa hin burobata nga pagano nga babaye. May kalabotan ha panhunahuna ni Jehova, hi Malakias nagsurat: “Ako nangangalas han pagbulag [o, pagdiborsyo].” (Mal. 2:14-16) Uyon ito ha ginsiring han Pulong han Dios mahitungod ha siyahan nga pag-asawa: ‘[An lalaki] matampo ha iya asawa: ngan hira magigin usa nga unod.’ (Gen. 2:24) Ginsuportaran ni Jesus an panhunahuna han iya Amay mahitungod ha pag-asawa han hiya nagsiring: “An gintampo han Dios diri pagbulagon han tawo.”​—Mat. 19:6.

9. Ano an iginpapasabot han ginsiring ni Jesus ha Marcos 10:11, 12?

⁹ Bangin may magpakiana, ‘May-ada gud ba rason nga mahimo magin basihan han usa nga Kristiano nga makigdiborsyo ngan mag-asawa utro?’ Tagda an ginsiring ni Jesus may kalabotan ha diborsyo:  “Bisan hin-o nga makigdiborsyo ha iya asawa ngan mag-asawa hin iba, nag-aadulteryo hiya, ngan kon an babaye nga nakigdiborsyo ha iya bana mag-asawa hin iba, nag-aadulteryo hiya.” (Mar. 10:11, 12; Luc. 16:18) Matin-aw, presyoso para kan Jesus an pag-asawa ngan karuyag niya nga ito liwat an magin pagtagad han iba. An lalaki nga nakikigdiborsyo ha iya matinumanon nga asawa (o an babaye nga nakikigdiborsyo ha iya matinumanon nga bana) tungod han pipira nga pasangil ngan nag-aasawa hin iba nag-aadulteryo. Tinuod ini, kay an basta pakigdiborsyo la han usa ha iya padis diri nagtatapos han pag-asawa. Ha mata han Dios, “usa nga unod” pa gihapon hira. Dugang pa, hi Jesus nagsiring nga kon an usa nga lalaki makigdiborsyo ha iya inosente nga asawa, iya iginbubutang an iya asawa ha peligro nga mag-adulteryo. Paonan-o? Hadto, an babaye nga gindiborsyo han iya bana bangin mapiritan nga mag-asawa hin iba basi may magtagana han iya pinansyal nga panginahanglan. Ito nga iya pag-asawa magigin katugbang ha pag-adulteryo.

10. Ano an amo la nga basihan nga an usa nga Kristiano mahimo makigdiborsyo ngan mag-asawa utro?

¹⁰ Gin-unabi ni Jesus an basihan nga mahimo magtapos han pag-asawa: “Susumatan ko kamo nga an bisan hin-o nga makigdiborsyo ha iya asawa ngan mag-asawa hin iba nag-aadulteryo, labot la kon an iya asawa nagbuhat hin imoralidad [ha Griego, por·neiʹa].” (Mat. 19:9) Ito liwat an iya ginpabug-atan ha Sermon ha Bukid. (Mat. 5:31, 32) Hinin duha nga higayon, gin-unabi ni Jesus an mahitungod ha “imoralidad.” Ito nga pulong nag-uupod hin iba-iba nga sala ha pakighilawas nga ginbubuhat han diri mag-asawa: pag-adulteryo, prostitusyon, seksuwal nga relasyon han duha nga indibiduwal nga diri kasal, homoseksuwalidad, ngan bestialidad. Pananglitan, kon an inasaw-an nga lalaki nagbuhat hin imoralidad, an iya asawa mahimo magdesisyon kon makikigdiborsyo ba hiya ha iya o diri. Kon makigdiborsyo hiya ha iya bana, ha mata han Dios diri na hira mag-asawa.

11. Kay ano nga an usa nga Kristiano bangin magdesisyon nga diri makigdiborsyo bisan kon may Kasuratanhon hiya nga basihan ha pagbuhat hito?

¹¹ Tigamni nga waray magsiring hi Jesus nga kon an usa nga inasaw-an makabuhat hin imoralidad (por·neiʹa), an iya inosente nga padis kinahanglan makigdiborsyo ha iya. Pananglitan, mahimo magdesisyon an asawa nga tipigan an ira pag-asawa bisan kon nakabuhat hin imoralidad an iya bana. Bangin hinigugma pa gihapon niya hiya; bangin andam hiya nga pasayloon an iya bana ngan magbinuligay  hira ha pagparig-on han ira pag-asawa. Ha tinuod la, kon makigdiborsyo hiya pero diri mag-asawa utro, makakaeksperyensya hiya hin mga problema. Kumusta man an iya materyal ngan seksuwal nga panginahanglan? Kumusta man kon umabat hiya hin kamingaw? Kon may-ada hiya mga anak, ano an magigin epekto ha ira han pagdiborsyo? Magigin mas makuri ba an pagpadaku ha ira ha kamatuoran? (1 Cor. 7:14) Matin-aw, an inosente nga padis nga nakigdiborsyo maatubang hin seryoso nga mga problema.

12, 13. (a) Ano an nahitabo ha pag-asawa ni Hosea? (b) Kay ano nga ginkuha utro ni Hosea hi Gomer, ngan ano an aton mahibabaroan tikang hito may kalabotan ha pag-asawa yana?

¹² May mahibabaroan kita nga leksyon tikang ha eksperyensya ni propeta Hosea. Ginsugo han Dios hi Hosea nga kumuha hin asawa (hi Gomer), nga magigin “bigaon ngan [magkakaada] mga anak han pagkabigaon.” Hi Gomer “nanamkon, ngan naganak para [kan Hosea] hin usa nga anak nga lalaki.” (Hos. 1:2, 3) Ha urhi, nagkaanak hiya hin babaye ngan lalaki nga posible resulta han iya pag-adulteryo. Bisan pa han pauroutro nga pag-adulteryo ni Gomer, waray hi Hosea makigbulag ha iya. Ha urhi, iya ginbayaan hi Hosea ngan nagin uripon. Bisan pa hito, ginpalit hiya utro ni Hosea. (Hos. 3:1, 2) Gin-gamit ni Jehova hi Hosea basi iilustrar an Iya pauroutro nga pagpasaylo ha pag-adulteryo han Israel. Ano an aton mahibabaroan tikang hini?

¹³ Kon an Kristiano nga bana o asawa nagbuhat hin imoralidad, an inosente nga padis may paghihimoon nga desisyon. Nagsiring hi Jesus nga may basihan an inosente nga padis nga makigdiborsyo ngan may kagawasan hiya nga mag-asawa utro. Ha luyo nga bahin, mahimo pasayloon han inosente nga padis an iya bana o asawa. Diri ito sayop. Ginkuha utro ni Hosea hi Gomer sugad nga asawa. Han nahibalik na hi Gomer kan Hosea, diri na hiya sadang makigrelasyon ha iba nga lalaki. Hi Hosea waray magkaada seksuwal nga relasyon kan Gomer ha pipira ka panahon. (Hos. 3:3) Pero ha urhi, posible nga iginbalik ni Hosea an ira seksuwal nga relasyon. Iginpapakita hini an pagin andam han Dios ha pagkarawat utro han iya katawohan ngan pagbalik han iya maopay nga pagtratar ha ira. (Hos. 1:11; 3:3-5) Ano an igintututdo hini ha aton may kalabotan han pag-asawa yana? Kon ibalik han inosente nga padis an iya seksuwal nga relasyon ha iya nakasala nga padis, iginpapakita hito nga ginpasaylo na niya an iya padis. (1 Cor. 7:3, 5) Kon bubuhaton niya ito, mawawara na an basihan ha pagdiborsyo. Katapos, sugad nga mag-asawa, sadang hira mangalimbasog nga subaron an pagtagad han Dios ha pag-asawa.

14. Sumala ha 1 Corinto 7:10, 11, ano an posible mahitabo ha pag-asawa?

¹⁴ Sadang pasidunggan han ngatanan nga Kristiano an pag-asawa pariho han pagpasidungog hito ni Jehova ngan ni Jesus. Pero tungod kay diri kita perpekto, may pipira nga bangin mapakyas ha pagbuhat hito. (Roma 7:18-23) Salit, diri kita sadang mahipausa nga an pipira nga Kristiano ha siyahan nga siglo problemado an pag-asawa. Nagsurat hi Pablo nga “diri bulagan han asawa an iya bana”; pero ha pipira nga kahimtang nahitabo ito.​—Basaha an 1 Corinto 7:10, 11.

15, 16. (a) Ano an sadang magin tumong han mag-asawa kon problemado an ira pag-asawa? (b) Paonan-o ini naaplikar ha asawa o bana nga diri tumuroo an padis?

¹⁵ Waray isaysay ni Pablo kon ano an hinungdan hito nga pagbulag. An problema diri an pakabuhat han bana hin imoralidad, kay kon pananglitan ito an rason, may-ada unta basihan an asawa nga makigdiborsyo ngan mag-asawa utro. Nagsurat hi Pablo nga an asawa nga bumulag ha iya bana sadang “magpabilin . . . nga waray asawa, o kon diri man, makighiuli hiya ha iya bana.” Salit hira nga duha mag-asawa pa gihapon ha mata han Dios. Nagsagdon hi Pablo nga anoman an hinungdan han problema, labot la ha imoralidad, an sadang magin tumong amo an pakighiuli. Hira nga duha mahimo mangaro hin Kasuratanhon nga giya tikang ha mga tigurang ha kongregasyon. Waray dadapigan an mga tigurang, pero makakaghatag hira hin praktikal nga mga sagdon tikang ha Biblia.

 ¹⁶ Posible nga mas makuri an kahimtang kon an padis la nga tumuroo an nangangalimbasog nga magkinabuhi uyon ha mga suruklan han Dios. Kon magkaproblema an ira pag-asawa, angayan ba nga solusyon an pagbulag? Sugad han ginhisgotan na, an Kasuratan nagsiring nga an imoralidad basihan ha pagdiborsyo, pero waray ito gin-uunabi nga mga basihan ha pagbulag. Hi Pablo nagsurat: “Kon may babaye nga diri-tumuroo an bana ngan naruruyag magpadayon pakig-upod ha iya, diri niya bayaan an iya bana.” (1 Cor. 7:12, 13) Aplikado liwat ito ha aton panahon.

17, 18. Kay ano nga an iba nga Kristiano padayon nga nakig-upod ha ira padis bisan pa han problemado nga pag-asawa?

¹⁷ May mga sitwasyon nga baga hin iginpapakita han ‘diri-tumuroo nga bana’ nga diri na hiya “naruruyag magpadayon pakig-upod ha [iya asawa].” Bangin sobra nga nangangastigo an bana, tubtob ha punto nga inaabat na han asawa nga namimeligro an iya kahimsog o an iya kinabuhi. Bangin nagdudumiri hiya ha pagtagana han panginahanglan han iya asawa ngan pamilya o iginbubutang niya ha peligro an espirituwalidad han iya asawa. Ha sugad nga mga kahimtang, an pipira nga Kristiano nga asawa nakahimo hin konklusyon nga, anoman an bangin isiring han bana, diri na “naruruyag magpadayon pakig-upod” ha ira an ira bana ngan sadang hira magbulag. Pero an iba nga Kristiano nga inatubang hin pariho nga mga kahimtang nagdesisyon nga diri makigbulag. Nagpailob hira ngan nangalimbasog nga magin maopay an kahimtang han ira pag-asawa. Kay ano?

¹⁸ Kon magbulag an asawa ngan bana ha sugad nga sitwasyon, mag-asawa pa gihapon hira ngan makakaeksperyensya hira hin mga problema, sugad han gin-unabi kanina. Hi apostol Pablo naghatag hin usa pa nga rason kon kay ano nga maopay nga diri hira magbulag. Hiya nagsurat: “An diri-tumuroo nga bana ginbabaraan tungod han iya relasyon ha iya asawa, ngan an diri-tumuroo nga asawa ginbabaraan tungod han iya relasyon ha iya tumuroo nga bana. Kay kon diri, an iyo mga anak magigin diri limpyo, pero yana mga baraan na hira.” (1 Cor. 7:14) Damu nga maunungon nga Kristiano an padayon nga nakig-upod ha ira diri tumuroo nga padis bisan pa han magkuri gud nga mga kahimtang. Makakagpamatuod hira nga mapulsanon gud an pagbuhat hito kay nagin Saksi ni Jehova liwat an ira padis.​—Basaha an 1 Corinto 7:16; 1 Ped. 3:1, 2.

19. Kay ano nga damu an malampuson nga pag-asawa ha Kristiano nga kongregasyon?

¹⁹ Hi Jesus naghatag hin giya mahitungod ha diborsyo, ngan hi apostol Pablo naghatag hin giniyahan nga sagdon mahitungod ha pagbulag. Karuyag nira nga pasidunggan han mga surugoon han Dios an pag-asawa. Ha bug-os nga kalibotan, damu an malampuson nga pag-asawa ha Kristiano nga kongregasyon yana. Posible gud nga damu nga malipayon nga mag-asawa an imo nakikita ha iyo kongregasyon. Maunungon hira nga bana ngan asawa nga nahigugma ha ira padis, ngan iginpapakita nira nga mahimo magin dungganon an pag-asawa. Nalilipay kita nga minilyon nga bana ngan asawa an nagpapamatuod nga tinuod an ginsisiring han Dios: “Tungod hini, babayaan han lalaki an iya tatay ngan an iya nanay ngan magpapadayon hiya nga kaupod han iya asawa, ngan hira nga duha magigin usa nga unod.”​—Efe. 5:31, 33.