Mga Pakiana Tikang ha mga Magbarasa
Ano an iginpapasabot han sugo nga mababasa ha Levitico 19:16 nga diri “igbutang ha peligro an kinabuhi han” iba nga tawo, ngan ano nga leksyon an mahibabaroan naton tikang hito?
Gin-aghat ni Jehova an mga Israelita nga magin baraan nga katawohan. Basi mabuligan hira nga magin baraan, nagsiring hiya ha ira: “Ayaw paglibot ha imo katawohan basi magpasarang hin pakaraot. Ayaw igbutang ha peligro an kinabuhi han imo igkasi-tawo. Ako hi Jehova.”—Lev. 19:2, 16.
An mga pulong nga “igbutang ha peligro” usa nga maopay gud nga hubad han orihinal nga Hebreo nga ekspresyon, pero ano an iginpapasabot hito? Usa nga reperensya han mga Judio may kalabotan ha libro han Levitico an nasiring: “Ini nga bahin han bersikulo . . . makuri masabtan tungod kay makuri hibaroan kon ano gud an iginpapasabot han Hebreo nga idiom [nga makikita dinhi], nga literal nga nangangahulogan ‘ayaw pagtindog ha bawbaw, ha sapit, ha hirani.’”
Ginkukonektar han pipira nga eskolar ito nga mga pulong ha nahiuna nga bersikulo, nga nasiring: “Ayaw kamo paghukom nga waray hustisya. Ayaw pagpakita hin pagpaurog ha mga pobre o ayaw pagpakita hin pagdapig ha mga riko. Hukmi an imo igkasi-tawo uyon ha hustisya.” (Lev. 19:15) Kon sugad, an sugo nga mababasa ha bersikulo 16 nga diri “igbutang ha peligro” an usa nga tawo mahimo magpasabot nga kinahanglan diri dauton han katawohan han Dios ha mga kaso ha korte, ha mga negosyo, o ha pamilya an ira igkasi-magburuhat ngan diri balikoon an mga butang basi la makabentaha hira. Oo, diri naton dapat buhaton ito nga mga butang, pero may-ada mas lohikal nga paagi basi masabtan ini nga mga pulong ha bersikulo 16.
Tagda an tinikangan hito nga bersikulo. An Dios nagsusugo ha iya katawohan nga diri maglibot basi magpasarang hin pakaraot. Tinuod, an tsismis mahimo magresulta hin mga problema, pero mas maraot pa gud hito an mga resulta han pagpakaraot. (Prob. 10:19; Ecles. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; San. 3:6) An usa nga nagpapakaraot kaurogan na nga tinuyo nga nagyayakan hin mga kabuwaan basi dauton an reputasyon han iba nga tawo. Mahimo hiya maghatag hin buwa nga testimonya kontra ha iba bisan kon mahimo ito magresulta han kamatayon hito nga tawo. Hinumdumi nga an parapakaraot nga kalalakin-an naghatag hin buwa nga testimonya kontra kan Nabot, ngan nagresulta ito nga waray hustisya nga ginbato hiya. (1 Hadi 21:8-13) Oo, mahimo ibutang ha peligro han usa nga parapakaraot an kinabuhi han iba nga tawo, sugad han gin-uunabi ha ikaduha nga bahin han Levitico 19:16.
Dugang pa, mahimo pakarauton han usa an iba nga tawo tungod kay nangangalas hiya hito. Ha 1 Juan 3:15, mababasa naton: “An bisan hin-o nga nangangalas ha iya bugto parapamatay, ngan maaram kamo nga waray parapamatay nga may kinabuhi nga waray kataposan nga nagpapabilin ha iya.” Makapainteres nga katapos iyakan han Dios an mga pulong ha bersikulo 16, nagsiring pa hiya: “Ayaw kangalas ha imo bugto ha imo kasingkasing.”—Lev. 19:17.
Salit, inin kakaiba nga sugo nga nakarekord ha Levitico 19:16 naghahatag hin mapwersa nga sagdon para ha mga Kristiano. Kinahanglan isalikway naton an bisan ano nga maraot nga panhunahuna, ngan diri gud naton pakarauton an iba nga tawo. Kon aton ‘ibubutang ha peligro’ an usa nga tawo, karuyag sidngon, kon papakarauton naton hiya tungod kay nadiri kita ha iya o naaawa kita ha iya, mahimo ito magpamatuod nga nangangalas kita ha iya. Kinahanglan gud likyan han mga Kristiano nga mangalas ha bisan hin-o.—Mat. 12:36, 37.