1-2. (a) Ano an iginsugo ha tulo nga apostol ni Jesus, ngan ano an ira ginbuhat? (b) Ano an aton hihisgotan hini nga artikulo?

KATAPOS han Paskua han 32 C.E., hira apostol Pedro, Santiago, ngan Juan nakakita hin urusahon nga bisyon. Ha usa nga hitaas nga bukid, nga posible ha dapit han Bukid Hermon, nabag-o an hitsura ni Jesus ha ira atubangan. “An iya nawong nagsilaw sugad han adlaw, ngan an iya pantungbaw nga mga bado nagin mapawa sugad han kalamrag.” (Mat. 17:1-4) Han pag-ikatarapos han bisyon, nabatian han mga apostol nga an Dios nagsiring: “Ini an akon Anak nga hinigugma, nga gin-uuyonan ko. Pamati kamo ha iya.” (Mat. 17:5) Ginpamatud-an hinin tulo nga apostol ha ira paagi han pagkinabuhi nga namati gud hira kan Jesus. Karuyag naton subaron an ira ehemplo.

² Ha nahiuna nga artikulo, nahibaroan naton nga an pagpamati ha tingog ni Jesus nangangahulogan nga dapat diri na naton buhaton an pipira nga butang. Hini nga artikulo, hihisgotan naton an duha nga ginsiring ni Jesus nga dapat naton buhaton.

3. Sumala ha Mateo 7:13, 14, ano an kinahanglan naton buhaton?

³ Basaha an Mateo 7:13, 14. Pansina nga hi Jesus nag-unabi hin duha nga magkaiba nga ganghaan nga tipakadto ha duha nga magkaiba nga dalan, usa nga “hilapad” nga dalan ngan usa nga “gutiay” nga dalan. Waray ikatulo nga dalan. Kinahanglan kita mismo an magpili kon hain nga dalan an aton aagian. Ini an pinakaimportante nga desisyon nga aton hihimoon—an aton kinabuhi nga waray kataposan nakadepende dida hito.

4. Ihulagway an “hilapad” nga dalan.

 ⁴ Kinahanglan hinumdoman naton pirme an mga kaibahan hinin duha nga dalan. Damu an nagpipili han “hilapad” nga dalan kay masayon ito agian. Makasurubo, damu an nagdidesisyon nga magpabilin hito nga dalan ngan nasunod ha damu nga tawo nga naagi dida hito. Diri nira nasasabtan nga hi Satanas nga Yawa an nag-aaghat ha mga tawo nga umagi dida hito nga dalan ngan kamatayon an destinasyon hito nga iya dalan.—1 Cor. 6:9, 10; 1 Juan 5:19.

5. Ano nga mga pangalimbasog an ginhimo han pipira basi mabilngan an “gutiay” nga dalan ngan magtikang paglakat dida hito?

⁵ Kabaliktaran ha “hilapad” nga dalan, an usa nga dalan “gutiay,” ngan hi Jesus nagsiring nga pipira la an nakakabiling hito. Kay ano? Makapainteres, ha sunod nga bersikulo, ginpahamangnoan ni Jesus an iya mga sumurunod kontra ha buwa nga mga propeta. (Mat. 7:15) An iba nasiring nga yinukot an relihiyon, ngan an kadam-an hito nasiring nga nagtututdo hira han kamatuoran. Tungod kay damu gud an relihiyon, minilyon nga tawo an nawad-an hin interes ngan nagugupong, salit diri na ngani hira nangangalimbasog nga mabilngan an dalan tipakadto ha kinabuhi. Pero mahimo mabilngan ito nga dalan. Hi Jesus nagsiring: “Kon magpabilin kamo ha akon pulong, mga disipulo ko gud kamo, ngan mahibabaro kamo han kamatuoran, ngan an kamatuoran maghahatag ha iyo hin kagawasan.” (Juan 8:31, 32) Maopay na gud la kay waray mo sunda an kadam-an; lugod, ginbiling mo an kamatuoran. Gin-adman mo hin maopay an Pulong han Dios basi mahibaroan kon ano an iya iginsusugo ha aton, ngan namati ka ha mga katutdoan ni Jesus. Kaapi han imo mga nahibaroan nga hi Jehova naglalaom nga isasalikway naton an mga katutdoan han buwa nga relihiyon ngan diri na kita magsiselebrar han mga selebrasyon nga may pagano nga gintikangan o mga buhat. Imo liwat nahibaroan nga mahimo magin makuri an pagbuhat han iginsusugo ni Jehova ngan pagbaya ha mga binuhatan nga diri niya inuuyonan. (Mat. 10:34-36) Bangin diri masayon para ha imo an paghimo han sugad nga mga pagbag-o. Pero padayon nga nangalimbasog ka kay hinigugma mo an imo langitnon nga Amay ngan karuyag mo nga mapalipay hiya. Sigurado nga nalipay gud hiya ha imo!—Prob. 27:11.

6. Sumala ha Salmo 119:9, 10, 45, 133, ano an makakabulig ha aton nga makapabilin ha gutiay nga dalan?

⁶ Kon nagtikang na kita maglakat dida ha gutiay nga dalan, ano an makakabulig ha aton basi makapabilin dida hito? Tagda ini nga ilustrasyon. An usa nga barandilya hirani ha tangpi han haligot nga dalan ha usa nga bukid nakakaprotektar ha drayber ngan ha iya awto. Iginbutang ito nga barandilya basi padayon nga magin talwas an mga drayber—nabulig ito nga diri hira hingadto ha tangpi o diri hira mahulog. Waray drayber nga magrireklamo nga nakakaulang ito nga barandilya! An mga prinsipyo ni Jehova nga mababasa ha Biblia maipapariho hito nga barandilya. Nabulig ito ha aton nga magpabilin ha haligot nga dalan.—Basaha an Salmo 119:9, 10, 45, 133.

7. Ano an dapat magin panhunahuna han mga batan-on ha gutiay nga dalan?

⁷ Mga batan-on, usahay ba inaabat niyo nga diri niyo nabubuhat an iyo mga karuyag tungod ha pagsunod han mga prinsipyo ni Jehova? Ito an karuyag ni Satanas nga hunahunaon niyo. Karuyag niya nga magpokus kamo ha ginhihimo han mga tawo nga naglalakat ha hilapad nga dalan, nga baga hin nag-i-enjoy gud hira ha ira kinabuhi. Karuyag niya nga hunahunaon niyo nga boring an iyo kinabuhi, diri pariho hadton iyo mga kaklase o ha mga tawo nga iyo nakikita ha Internet. Karuyag ni Satanas nga hunahunaon  niyo nga tungod han mga prinsipyo ni Jehova, diri niyo bug-os nga nai-enjoy an kinabuhi. * Pero hinumdumi ini: Diri karuyag ni Satanas nga hibaroan han mga tawo nga naagi han iya dalan kon tipakain an destinasyon hito. Ha luyo nga bahin, klaro nga iginsusumat ha iyo ni Jehova nga magkakaada makalilipay nga kabubuwason adton nagpapabilin ha dalan ngadto ha kinabuhi.—Sal. 37:29; Isa. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Ano an mahibabaroan han mga batan-on ha ehemplo ni Olaf?

⁸ Tagda kon ano an iyo mahibabaroan ha eksperyensya han batan-on nga brother nga hi Olaf. * Ginpresyur hiya han iya mga kaklase nga magbuhat hin imoral. Han iginsaysay niya nga an mga Saksi ni Jehova nasunod ha hitaas nga mga suruklan han Biblia ha moral, an pipira han iya kaklase nga kababayin-an mas naniguro pa gud nga kombinsihon hiya nga makipag-sex ha ira. Pero hi Olaf nagin determinado nga buhaton  an tama. Ngan diri la ito nga presyur an iya gin-atubang. Hi Olaf nagsiring: “Ginkinombinse ako han akon mga titser nga umiskwela ako ha unibersidad, kay rirespetuhon ako han mga tawo. Ginsidngan nira ako nga kon diri ako maeskwela, diri magigin malampuson an akon kinabuhi.” Ano an nakabulig kan Olaf nga maatohan ito nga mga presyur? Hiya nagsiring: “Nangalimbasog ako nga magin duok ha akon mga kakongregasyon. Nagin sugad hin pamilya ko hira. Gin-adman ko liwat hin mas maopay an Biblia. Samtang gin-aadman ko ito hin mas maopay, nagigin mas kombinsido ako nga ini an kamatuoran. Salit nagin determinado ako nga mag-alagad kan Jehova.”

9. Ano an kinahanglan buhaton hadton karuyag makapabilin ha gutiay nga dalan?

⁹ Karuyag ni Satanas nga bumaya ka ha dalan nga tipakadto ha kinabuhi. Karuyag niya nga umupod ka ha kadam-an nga tawo nga naglalakat ha hilapad nga dalan nga “tipakadto ha kabungkagan.” (Mat. 7:13) Pero makakapabilin kita ha gutiay nga dalan kon padayon kita nga mamamati kan Jesus ngan huhunahunaon naton ito nga dalan sugad nga proteksyon. Yana, hisgotan naton an usa pa nga ginsiring ni Jesus nga dapat naton buhaton.

10. Sumala ha Mateo 5:23, 24, ano an ginsiring ni Jesus nga dapat naton buhaton?

¹⁰ Basaha an Mateo 5:23, 24. Hini nga teksto, ginhisgotan ni Jesus an mahitungod han usa nga importante gud nga okasyon ha mga Judio nga namamati ha iya. Imadyina an usa nga Judio nga aada ha templo nga andam na paghatag ha saserdote han iya halad nga hayop. Kon hito nga takna mahinumdoman niya nga an iya bugto may reklamo kontra ha iya, kinahanglan bayaan niya an iya halad ngan ‘lumakat.’ Kay ano? May mas importante pa ba kay han paghalad ngadto kan Jehova? Hi Jesus klaro nga nagsiring: “Pakigmurayaw anay ha imo bugto.”

11. Ihulagway an mga pangalimbasog ni Jacob basi makigmurayaw kan Esau.

¹¹ May mahibabaroan kita nga importante nga mga leksyon mahitungod ha pakigmurayaw pinaagi ha pag-usisa han usa nga panhitabo ha kinabuhi han patriarka nga hi Jacob. Paglabay hin mga 20 ka tuig tikang han binaya hi Jacob ha iya natawhan nga tuna, ginsugo hiya han Dios pinaagi hin anghel nga bumalik ngadto. (Gen. 31:11, 13, 38) Kondi may-ada problema. An iya magurang nga bugto nga hi Esau karuyag hadto nga patayon hiya. (Gen. 27:41) Hi Jacob “nahadlok hinduro ngan nabaraka” kay bangin an iya bugto nasisina la gihapon ha iya. (Gen. 32:7) Ano an ginhimo ni Jacob basi makigmurayaw ha iya bugto? Siyahan, sinsero nga igin-ampo niya ito kan Jehova. Katapos, nagpadara hiya hin damu nga regalo kan Esau. (Gen. 32:9-15) Ngan han nagkita na hira, nag-una hi Jacob ha pagpakita hin respeto kan Esau. Yinukbo hiya kan Esau—diri la makausa o makaduha, pero makapito ka beses! Tungod han kan Jacob pagpaubos ngan pagpakita hin respeto, nahibalik an iya maopay nga relasyon ha iya bugto.—Gen. 33:3, 4.

12. Ano an aton mahibabaroan ha ehemplo ni Jacob?

¹² May mahibabaroan kita nga leksyon kon paonan-o nangandam hi Jacob ha pakigkita ha iya bugto ngan kon paonan-o niya gin-atubang hi Esau. Hi Jacob mapainubsanon nga nangaro hin bulig kan Jehova. Katapos, ginios hiya uyon ha iya pag-ampo pinaagi ha pagbuhat han iya pinakamaopay basi mahibalik an ira maopay nga relasyon sugad nga magbugto. Han nagkita na an magbugto, waray hi Jacob makigdiskusyon kan Esau kon hin-o an husto ngan kon hin-o an sayop. An katuyoan ni Jacob amo an pakigmurayaw ha iya bugto. Paonan-o naton masusubad an ehemplo ni Jacob?

13-14. Kon may nasakitan kita nga igkasi-tumuroo, ano an dapat naton buhaton?

¹³ Kon karuyag naton maglakat ha dalan nga tipakadto ha kinabuhi, kinahanglan tipigan naton an aton murayaw nga relasyon ha aton kabugtoan. (Roma 12:18) Ano an dapat naton buhaton kon mahibaroan naton nga may nasakitan kita nga igkasi-tumuroo? Pariho kan Jacob, mangaro kita hin bulig kan Jehova pinaagi han sinsero nga pag-ampo. Maghangyo kita ha iya nga bendisyonan an aton mga pangalimbasog basi mahibalik an aton maopay nga relasyon ha aton bugto.

¹⁴ Dapat liwat kita maggahin hin panahon nga usisahon an aton kalugaringon. Mahimo naton pakianhan an aton kalugaringon: ‘Andam ba ako nga tunlon an akon pride, mapainubsanon nga mangaro hin pasaylo, ngan makigmurayaw? Ano an aabaton ni Jehova ngan ni Jesus kon ako an mag-uuna pakigmurayaw ha akon bugto?’ An aton baton hito nga mga pakiana makakapagios ha aton nga mamati kan Jesus ngan mapainubsanon nga makiistorya ha aton igkasi-tumuroo basi makigmurayaw. Hini nga bahin, masusunod ta an ehemplo ni Jacob.

15. Paonan-o an pag-aplikar han prinsipyo ha Efeso 4:2, 3 makakabulig ha aton ha pakigmurayaw ha aton bugto?

¹⁵ Imadyina kon nagin mapahitas-on hi Jacob han nakiistorya hiya ha iya bugto! Iba gud unta an nagin resulta. Kon nakikiistorya kita ha aton bugto basi makigmurayaw ha iya, kinahanglan naton buhaton ito nga may mapainubsanon nga disposisyon. (Basaha an Efeso 4:2, 3.) An Proberbios 18:19 nasiring: “An bugto nga nabuhatan hin sala mas matig-a pa kay ha pinader nga syudad, ngan may mga diskusyon nga pariho han mga trangka hin kuta.” An mapainubsanon nga pangaro hin pasaylo makakabulig ha aton basi masulod ito nga “kuta.”

16. Ano pa an dapat naton hunahunaon, ngan kay ano?

¹⁶ Kinahanglan liwat naton hunahunaon hin maopay kon ano an aton isisiring ha aton bugto ngan kon paonan-o ito isisiring. Kon andam na kita, kinahanglan kita makiistorya ha nasakitan nga bugto nga an aton tumong amo an pagwara han bisan ano nga kasakit ha iya kasingkasing. Bangin may maisiring hiya ha siyahan nga diri naton maruyagan. Tungod hito, bangin masina kita dayon o mangalimbasog nga depensahan an aton kalugaringon. Pero an pagbuhat ba hito magriresulta hin kamurayawan? Diri gud. Hinumdumi nga mas importante  nga maibalik an imo maopay nga relasyon ha imo bugto kay ha mahibaroan kon hin-o an husto ngan kon hin-o an sayop.—1 Cor. 6:7.

17. Ano an imo mahibabaroan ha ehemplo ni Gilbert?

¹⁷ An brother nga hi Gilbert nangalimbasog gud nga makigmurayaw. Hiya nagsiring: “Nagkaada ako damu nga problema ha usa ko nga kapamilya. Ha sulod hin sobra duha ka tuig, nangalimbasog ako nga makiistorya ha iya han amon problema ha mamurayawon nga paagi basi maibalik an amon maopay nga relasyon.” Ano pa an ginbuhat ni Gilbert? “Antes ako makiistorya hini nga akon kapamilya, nag-aampo ako ngan igin-aandam ko an akon hunahuna ha bisan ano nga bangin iyakan niya ha akon nga diri maopay. Kinahanglan ko magin andam magpasaylo. Nahibaroan ko nga diri ipirit an akon mga katungod, ngan nasabtan ko nga responsabilidad ko nga makigmurayaw.” Ano an nagin resulta? Hi Gilbert nagsiring: “Yana, may-ada na ako kamurayawan ha hunahuna tungod kay nagkaada na ako maopay nga relasyon ha ngatanan nga akon kapamilya.”

18-19. Kon may-ada kita nasakitan, ano an dapat nga magin determinasyon naton, ngan kay ano?

¹⁸ Kon sugad, ano an imo dapat magin determinasyon kon nahibaroan mo nga may nasakitan ka nga igkasi-Kristiano? Sunda an sugo ni Jesus nga makigmurayaw. Ipakiistorya ito kan Jehova, ngan sarig ha iya baraan nga espiritu basi mabuligan ka nga magin andam ha pakigmurayaw pirme. Kon bubuhaton mo ito, magigin malipayon ka ngan dugang nga maipapakita mo nga namamati ka kan Jesus.—Mat. 5:9.

¹⁹ Mapasalamaton gud kita nga mahigugmaon nga gin-gigiyahan kita ni Jehova pinaagi han “ulo han kongregasyon,” hi Jesu-Kristo. (Efe. 5:23) Hinaot magin determinado kita nga ‘mamati ha iya,’ pariho kanda apostol Pedro, Santiago, ngan Juan. (Mat. 17:5) Gin-adman naton kon paonan-o naton mahihimo ito pinaagi ha pakigmurayaw ha igkasi-Kristiano nga aton nasakitan. Kon bubuhaton naton ito ngan magpapabilin kita ha gutiay nga dalan ngadto ha kinabuhi, makakakarawat kita hin damu nga bendisyon yana ngan hin waray kataposan nga kalipay ha tiarabot.