1. Kon ginhuhunahuna naton an pagtoo ni Abraham, ano an bangin naton ipakiana?

 BISAN kon damu nga tawo an nakabati mahitungod kan Abraham, kadam-an an diri gud nakilala ha iya. Pero damu an imo nahibabaroan mahitungod ha iya. Pananglitan, maaram ka nga hi Abraham gintatawag nga ‘amay han ngatanan nga may pagtoo.’ (Roma 4:11) Pero bangin maghunahuna ka, ‘Mahimo ba ako magin pariho kan Abraham ngan magkaada hin marig-on nga pagtoo?’ Oo, mahihimo mo ito.

2. Kay ano nga importante nga pag-adman an ehemplo ni Abraham? (Santiago 2:​22, 23)

² An usa nga paagi nga mahimo kita magkaada pagtoo nga pariho han kan Abraham amo an pag-aram han iya ehemplo. Tungod han sugo han Dios, hi Abraham bumalhin ha hirayo nga lugar, nag-ukoy ha mga tolda hin damu nga katuigan, ngan andam pa ngani nga ihalad an iya hinigugma nga anak nga hi Isaac. Ginbuhat niya ito ngatanan tungod kay may-ada hiya marig-on nga pagtoo kan Jehova. Tungod han iya pagtoo ngan mga buhat nagkaada hiya han pag-uyon ngan pakigsangkay han Dios. (Basaha an Santiago 2:​22, 23.) Karuyag ni Jehova nga kita ngan ikaw, makakarawat hito nga mga bendisyon. Tungod hito, gin-giyahan niya an mga parasurat han Biblia nga hira Pablo ngan Santiago nga unabihon an ehemplo ni Abraham. Hihisgotan ta an iya ehemplo nga nakarekord ha Roma kapitulo 4 ngan Santiago kapitulo 2. Ito nga duha nga kapitulo may ginsisiring nga importante gud mahitungod kan Abraham.

3. Ano nga teksto ha Biblia an ginkotar nira Pablo ngan Santiago?

³ Hira Pablo ngan Santiago nagkotar ha Genesis 15:​6, nga nasiring: “[Hi Abraham] tinoo kan Jehova, ngan Iya gintagad nga matadong  ito nga iya ginbuhat.” Ginhuhunahuna ni Jehova nga matadong o waray sala an usa kon nalilipayan niya. Nakaka-impres gud nga an diri perpekto ngan makasasala nga tawo mahimo hunahunaon ni Jehova nga waray sala! Sigurado nga karuyag mo nga hunahunaon ka han Dios sugad nga matadong, ngan posible gud nga tagdon ka niya hin sugad. Para mahibaroan naton kon paonan-o kita mahimo tawagon nga matadong, dapat masabtan naton kon kay ano nga hi Abraham gintawag nga matadong ni Jehova.

4. Ano an nakakaulang ha mga tawo nga magin matadong?

⁴ Ha surat ni Pablo ha mga taga-Roma, ginsaysay niya nga an ngatanan nga tawo makasasala. (Roma 3:23) Salit paonan-o kita tatagdon nga matadong ngan magkakaada han pag-uyon han Dios? Basi mabuligan an ngatanan nga sinsero nga Kristiano nga mabaton ito nga pakiana, gin-gamit ni Pablo hi Abraham sugad nga ehemplo.

5. Ano an basihan ni Jehova ha pagtawaga kan Abraham nga matadong? (Roma 4:​2-4)

⁵ Gintawag ni Jehova hi Abraham nga matadong samtang nag-uukoy ha Canaan. Kay ano nga gintawag hiya ni Jehova nga matadong? Tungod ba kay perpekto nga ginsunod ni Abraham an Mosaiko nga Balaud? Diri gud. (Roma 4:13) Ito nga Balaud ginhatag ha nasud han Israel sobra 400 ka tuig katapos nga gintawag han Dios hi Abraham nga matadong. Kon sugad, ano gud an basihan han Dios ha pagtawaga niya kan Abraham nga matadong? Tungod han diri matupngan nga pagkabuotan ni Jehova, iya gintawag hi Abraham nga matadong tungod han iya pagtoo.—Basaha an Roma 4:​2-4.

6. Kay ano nga matatawag ni Jehova nga matadong an usa nga makasasala?

⁶ Hi Pablo nagsiring nga kon an usa nga tawo natoo ha Dios, “an iya pagtoo gintatagad sugad nga pagkamatadong.” (Roma 4:5) Hi Pablo nagsiring pa: “Sugad la han ginsiring liwat ni David mahitungod han kalipay han tawo nga gintatagad nga matadong han Dios, bisan kon diri ini tungod han iya mga buhat: ‘Malipayon an mga ginpasaylo ha mga pagtalapas ngan adton ginpara an mga sala; malipayon an tawo nga an sala diri na dudumdumon ni Jehova.’” (Roma 4:​6-8; Sal. 32:​1, 2) Ginpapasaylo o gintatabonan han Dios an mga sala hadton mga natoo ha iya. Bug-os nga Iya ginpapasaylo hira ngan diri na gindudumdom an ira mga sala. Ginhuhunahuna niya ito nga mga indibiduwal sugad nga waray sala ngan matadong tungod han ira pagtoo.

7. Ha ano nga paagi matadong an magtinumanon nga magsiringba hadto?

⁷ Bisan kon gintawag nga matadong hira Abraham, David, ngan an iba pa nga magtinumanon nga magsiringba han Dios, nakakasala la gihapon hira. Pero tungod han ira pagtoo, ginhunahuna hira han Dios sugad nga waray sala, labi na kon ikompara ha diri nagsisingba ha iya. (Efe. 2:12) Sugad han ginklaro ni Pablo ha iya surat, an pagtoo importante basi magin sangkay an Dios. Hira Abraham ngan David nagin sangkay han Dios kay may-ada hira pagtoo ha iya. Kita liwat puydi magin sangkay han Dios tungod han aton pagtoo.

8-9. Ano an sayop nga pagsabot han pipira nga indibiduwal ha ginsurat nira Pablo ngan Santiago, ngan kay ano?

⁸ Ha sulod hin ginatos ka tuig, an mga lider han relihiyon nagdidenibate mahitungod han papel han pagtoo ngan an pagkaimportante han mga buhat. An iba nga mga klero nagtututdo nga basi matalwas kinahanglan mo la tumoo ha Ginoo nga hi Jesu-Kristo. Bangin nabatian mo hira nga nagsiring, “Karawata hi Jesus ngan matatalwas ka.” An mga klero bangin pa ngani magkotar ha ginsiring ni Pablo: “Gintatagad nga matadong han Dios, bisan kon diri ini tungod han  iya mga buhat.” (Roma 4:6) Pero an iba nangangatadongan nga “matatalwas mo an imo kalugaringon” pinaagi ha pagbisita ha mga lugar nga ginhuhunahuna han singbahan sugad nga baraan ngan ha pagbuhat hin mag-opay nga mga butang. Posible nga gin-gagamit nira an Santiago 2:24: “An usa nga tawo igpapahayag nga matadong pinaagi han mga buhat, ngan diri pinaagi han pagtoo la.”

⁹ Tungod hini nga magkaiba nga mga pagsabot, an pipira nga eskolar han Biblia naghunahuna nga hira Pablo ngan Santiago diri nagkakauyon ha topiko may kalabotan ha pagtoo ngan mga buhat. Sumala ha pipira nga klero, hi Pablo natoo nga an usa nga tawo kinahanglan la hin pagtoo basi magkaada pag-uyon han Dios, pero hi Santiago nagtutdo nga importante an mga buhat basi makarawat an pag-uyon han Dios. Usa nga propesor han pag-aram han relihiyon an nagsiring nga waray masabti ni Santiago kon kay ano nga ginpapabug-atan ni Pablo nga an usa nga tawo kinahanglan la hin pagtoo basi magin matadong ngan diri nauyon hi Santiago ha ginsiring ni Pablo. Pero hira nga duha gin-giyahan ni Jehova ha pagsurat hito nga mga punto. (2 Tim. 3:16) Salit sigurado nga may simple nga paagi basi magkauyon ito nga ira mga ginsiring. Kinahanglan usisahon naton an konteksto han ira mga surat basi masabtan ito hin mas maopay.

10. Ano nga “mga buhat” an nangunguna nga ginhisgotan ni Pablo? (Roma 3:​21, 28) (Kitaa liwat an piktyur.)

¹⁰ Ano nga “mga buhat” an ginhisgotan ni Pablo ha Roma 3 ngan 4? An iya nangunguna nga gin-unabi amo an “mga buhat sugad nga pagsunod ha balaud,” an balaud ni Moises nga ginhatag ha Bukid Sinai. (Basaha an Roma 3:​21, 28.) Ha panahon ni Pablo baga hin an pipira nga Judio nga mga Kristiano nakurian ha pagkarawat nga diri na susundon an Mosaiko nga Balaud  ngan an mga buhat nga gin-oobligar hito nga Balaud. Salit gin-gamit ni Pablo an ehemplo ni Abraham basi magpamatuod nga diri kinahanglan han usa nga sundon an Balaud basi uyonan han Dios. Lugod, iginsaysay ni Pablo nga kinahanglan kita magkaada hin pagtoo. Makaparig-on ini kay nagpapasarig ini ha aton nga puydi kita magkaada hin maopay nga relasyon ha Dios. Karuyag sidngon nga makukultibar naton an pagtoo ha Dios ngan ha Kristo, nga mahimo magresulta hin pag-uyon han Dios.

11. Ano nga “mga buhat” an ginhisgotan ni Santiago?

¹¹ Ha luyo nga bahin, an “mga buhat” nga ginhisgotan ni Santiago ha kapitulo 2 diri “mga buhat sugad nga pagsunod ha balaud” nga gin-unabi ni Pablo. An mga buhat o buruhaton nga gin-unabi ni Santiago amo an mga buruhaton nga ginbubuhat han mga Kristiano ha ira adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. An sugad nga mga buhat nagpapakita kon an usa nga Kristiano may-ada tinuod nga pagtoo ha Dios o waray. Tagda an duha nga ehemplo nga gin-gamit ni Santiago.

12. Paonan-o iginsaysay ni Santiago an koneksyon han pagtoo ngan mga buhat? (Kitaa liwat an piktyur.)

¹² Ha siyahan nga ehemplo, ginsaysay ni Santiago nga kinahanglan trataron han mga Kristiano an ngatanan hin patas. Ginpabug-atan niya ini nga punto pinaagi ha pagsaysay hin sitwasyon mahitungod ha usa nga tawo nga ginpapaboran an riko, pero gintatamay an pobre. Nagsiring hi Santiago nga ito nga tawo mahimo maghunahuna nga may pagtoo hiya, pero diri ito nakikita ha iya mga buhat. (San. 2:​1-5, 9) Sugad nga ikaduha nga ehemplo, gin-unabi ni Santiago an usa nga nakakita ha iya ‘bugto nga lalaki o babaye nga waray bado o pagkaon’ pero waray hiya bumulig. Bisan kon ito nga tawo magsiring nga may-ada hiya pagtoo, waray ito makita ha iya mga buhat; salit waray ito pulos.  Sugad han iginsurat ni Santiago, “an pagtoo la nga waray mga buhat, patay.”—San. 2:​14-17.

13. Ano nga ehemplo an gin-gamit ni Santiago basi pamatud-an nga kinahanglan updan naton an aton pagtoo hin mag-opay nga buhat? (Santiago 2:​25, 26)

¹³ Gin-unabi ni Santiago hi Rahab sugad nga ehemplo han pagtoo nga may buhat. (Basaha an Santiago 2:​25, 26.) Nabatian ni Rahab an mahitungod kan Jehova ngan nasabtan nga Iya ginsusuportahan an mga Israelita. (Jos. 2:​9-11) Iginpakita niya an iya pagtoo pinaagi han iya mga ginbuhat—iya ginprotektahan an duha nga Israelita nga espiya han nameligro an ira kinabuhi. Sugad nga resulta, ini nga diri perpekto ngan diri Israelita nga babaye iginpahayag nga matadong, pariho kan Abraham. Iginpapakita hini nga ehemplo nga an pagtoo kinahanglan may mga buhat.

14. Kay ano nga makakasiring kita nga nagkakauyon an mga sinurat ni Pablo ngan ni Santiago?

¹⁴ Salit iginsasaysay la han duha nga parasurat han Biblia nga hira Pablo ngan Santiago an pagtoo ngan mga buhat ha magkaiba nga paagi. Ginsusumatan ni Pablo an Judio nga mga Kristiano nga diri gud nira makakarawat an pag-uyon ni Jehova ha pagsunod la ha Mosaiko nga Balaud. Ginpapabug-atan naman ni Santiago nga kinahanglan ipakita han ngatanan nga Kristiano an ira pagtoo pinaagi ha pagbuhat hin maopay ha iba.

15. Ano an pipira nga paagi nga maipapakita naton an aton pagtoo pinaagi ha aton mga buhat? (Kitaa liwat an mga piktyur.)

¹⁵ Waray magsiring hi Jehova nga kon karuyag naton nga tawagon nga matadong kinahanglan buhaton naton kon ano gud an ginbuhat ni Abraham. Ngani, damu an paagi nga maipapakita naton an aton pagtoo pinaagi ha mga buhat. Mahimo naton abiabihon an mga bag-ohan ha kongregasyon, buligan an kabugtoan nga nanginginahanglan gud, ngan magbuhat hin maopay ha aton mga kapamilya—mga  buhat nga uuyonan ngan bibendisyonan han Dios. (Roma 15:7; 1 Tim. 5:​4, 8; 1 Juan 3:18) An usa han pinakamaopay nga paagi nga maipapakita naton an aton pagtoo amo an madasigon nga pagsangyaw han maopay nga sumat ha iba. (1 Tim. 4:16) Maipapakita naton ngatanan ha aton mga buhat nga natoo kita nga matutuman an mga saad ni Jehova ngan an iya mga paagi amo an pinakamaopay. Ngan kon buhaton naton ito, makakasiguro gud kita nga tatagdon kita han Dios nga matadong ngan tatawagon nga iya mga sangkay.

16. Ano an ginlaoman ngan gintoohan ni Abraham?

¹⁶ An Roma kapitulo 4 nagpapabug-at hin usa pa nga maopay nga leksyon nga aton mahibabaroan kan Abraham: an pagkaimportante han paglaom. Hi Jehova nagsaad nga pinaagi kan Abraham bibendisyonan an “damu nga nasud.” Imadyina an maopay gud nga paglaom ni Abraham! (Gen. 12:3; 15:5; 17:4; Roma 4:17) Pero bisan kon 100 anyos na hi Abraham ngan 90 anyos na hi Sarah, waray la gihapon hira anak. Ha panhunahuna han tawo, baga hin imposible nga magkaada pa hin anak hira Abraham ngan Sarah. Usa gud ito nga pagsari ha pagtoo ni Abraham. “Pero basado ha paglaom, may pagtoo hiya nga magigin amay hiya han damu nga nasud.” (Roma 4:​18, 19) Ngan ha urhi, natuman an iya ginlalaoman. Nagin tatay hiya ni Isaac, an anak nga maiha na niya nga ginpapamulat.—Roma 4:​20-22.

17. Paonan-o naton nahibaroan nga mahimo kita tagdon nga matadong sugad nga mga sangkay han Dios?

¹⁷ Mahimo kita uyonan han Dios ngan tagdon nga matadong sugad nga Iya mga sangkay, pariho kan Abraham. Ha pagkamatuod, ito an ginpabug-atan ni Pablo han hiya nagsurat: “An mga pulong nga ‘ito nga iya ginbuhat gintagad’ iginsurat diri la para [kan Abraham], kondi para liwat ha aton nga tatagdon nga matadong kay natoo kita ha Iya nga nagbuhi kan Jesus.” (Roma 4:​23, 24) Pariho kan Abraham, kinahanglan magkaada kita hin pagtoo ngan mga buhat sugad man han paglaom. Nagpadayon hi Pablo ha paghisgot mahitungod han aton paglaom ha Roma kapitulo 5, nga aton pag-aadman ha masunod nga artikulo.