Pakadto ha sulod

Pakadto ha mga sulod

ARADMAN NGA ARTIKULO 50

KARANTAHON 135 “Magin Maaramon Ka, Anak Ko”

Mga Kag-anak​—⁠Buligi an Iyo mga Anak nga Parig-unon an Ira Pagtoo

Mga Kag-anak​—⁠Buligi an Iyo mga Anak nga Parig-unon an Ira Pagtoo

[Pamatud-i] niyo ha iyo kalugaringon an maopay ngan kinakarawat ngan hingpit nga kaburut-on han Dios.”​—ROMA 12:2.

POKUS

Praktikal nga mga suhestyon kon paonan-o matitipigan han mga kag-anak an maopay nga komunikasyon ha ira mga anak ngan kon paonan-o mabubuligan an mga anak nga maparig-on an ira pagtoo ha Dios ngan ha Biblia.

1-2. Ano an dapat magin reaksyon han mga kag-anak ha mga pakiana han ira mga anak mahitungod ha aton mga gintotoohan nga basado ha Biblia?

 DAMU an mauyon nga bug-os-panahon nga trabaho an pagin kag-anak. Kon usa ka nga kag-anak nga may gutiay pa nga anak, ginkukumendasyonan ka namon han imo paningkamot nga magkaada hiya marig-on nga pagtoo. (Deut. 6:​6, 7) Samtang nagtutubo an imo anak, bangin magbangon hiya hin seryoso nga mga pakiana mahitungod ha aton mga gintotoohan nga basado ha Biblia, pati na ha mga suruklan han Biblia ha moral.

2 Ha siyahan, bangin mabaraka ka ha mga pakiana han imo anak. Bangin mo pa ngani hunahunaon nga kulang an iya pagtoo tungod hito nga iya mga pakiana. Pero ha totoo la, kinahanglan han nagtutubo nga kabataan nga magpakiana basi magrig-on an ira pagtoo. (1 Cor. 13:11) Salit waray rason nga mahadlok. An ngatanan nga sinsero nga pakiana han imo anak mahitungod ha aton mga gintotoohan puydi mo hunahunaon sugad nga mga oportunidad basi buligan hiya nga makultibar an iya abilidad ha paghunahuna.

3. Ano an aton hihisgotan hini nga artikulo?

3 Hini nga artikulo, hihisgotan ta kon paonan-o mabubuligan han mga kag-anak an ira anak o mga anak nga (1) makultibar an marig-on nga pagtoo ha Dios ngan ha Biblia, (2) magkaada apresasyon ha mga suruklan han Biblia ha moral, ngan (3) madepensahan an ira mga gintotoohan. Hihisgotan ta liwat kon kay ano nga maopay para ha kabataan nga magpakiana ngan an mga activity han pamilya nga posible maghatag ha mga kag-anak hin oportunidad nga maistoryahan an mahitungod ha mga gintotoohan han Kristiano.

BULIGI AN IMO ANAK NGA MAKULTIBAR AN IYA MARIG-ON NGA PAGTOO

4. Ano an bangin igpakiana han usa nga bata, ngan kay ano?

4 Maaram an Kristiano nga mga kag-anak nga diri mapapanunod han ira anak an ira pagtoo ha Dios. Waray ka matawo nga may pagtoo na kan Jehova. Ngan sugad liwat hito an imo anak. Paglabay han panahon, an imo anak mahimo magpakiana hin sugad hini: ‘Kay ano nga masisiring ko nga may Dios? Makakatoo gud ba ako ha Biblia?’ Ngani, an Biblia nagdadasig ha aton nga gamiton an aton “abilidad ha pangatadongan” ngan “[siguruhon] an ngatanan nga butang.” (Roma 12:1; 1 Tes. 5:21) Pero paonan-o mo mabubuligan an imo anak nga maparig-on an iya pagtoo?

5. Ano an puydi buhaton han mga kag-anak basi mabuligan an ira anak nga makultibar an pagtoo ha Biblia? (Roma 12:2)

5 Dasiga an imo anak nga pamatud-an an kamatuoran ha iya kalugaringon. (Basaha an Roma 12:2.) Kon an imo anak magpakiana, salingabota an oportunidad nga ipakita ha iya kon paonan-o bibilngon an mga baton pinaagi ha paggamit han mga research tool, sugad han aton website nga jw.org ngan han Watchtower ONLINE NGA LIBRARYA. Pananglitan, puydi mo hiya dasigon nga mamiling hin mga artikulo ngan video nga mabulig ha iya nga mapamatud-an nga an Biblia diri la kay libro nga sinurat han tawo. Lugod, ito an “pulong han Dios.” (1 Tes. 2:13) Pananglitan, mahimo hiya mag-research parte ha kadaan nga syudad han Asirya nga Nineve. Hadto, may mga kritiko han Biblia nga nasiring nga diri totoo nga may syudad nga Nineve. Pero han dekada 1850, nadiskobrehan an mga kagubaan hini nga syudad, nga nagpapamatuod nga husto an rekord han Biblia. (Zep. 2:​13-15) Para ha impormasyon kon paonan-o an kabungkagan han Nineve nagpapakita nga natuman an tagna ha Biblia, mahimo niya kitaon an artikulo nga “Maaram Ka Ba?” ha Nobyembre 2021 nga isyu han An Barantayan. Pinaagi ha pagkompara han iya mga nahibabaroan tikang ha aton mga publikasyon ngan ha iya mga nahibabaroan tikang ha mga encyclopedia ngan ha iba pa nga masasarigan nga mga reperensya, an imo anak magkakaada maopay nga rason nga madugangan an iya pagtoo ha Biblia.

6. Paonan-o mapapagios han mga kag-anak an abilidad ha paghunahuna han ira anak? Paghatag hin ehemplo. (Kitaa liwat an piktyur.)

6 Pagiosa an abilidad ha paghunahuna han imo anak. An mga kag-anak may iba-iba nga oportunidad nga makiistorya ha ira anak mahitungod ha Biblia o mahitungod ha pagtoo ha Dios. Ini nga mga oportunidad mahimo mahitabo ha panahon han pagbisita ha museum, ha botanical garden, o ha usa nga exhibit ha branch office han mga Saksi ni Jehova. Pananglitan, kon nagtu-tour ha usa nga museum, ha in-person man o virtual, mahimo mo ipakita ha imo anak an mga panhitabo ha kasaysayan o mga artifact nga magpaparig-on han iya pagtoo nga husto gud an Biblia. Maaram ba an imo anak nga an personal nga ngaran han Dios makikita ha 3,000 ka tuig na nga papan nga bato nga kilala sugad nga Moabite Stone? Nakadispley an orihinal nga Moabite Stone ha Louvre Museum ha Paris, France. Nakadispley liwat an usa nga replika han Moabite Stone ha “The Bible and the Divine Name” nga exhibit nga aadto ha World Headquarters han mga Saksi ni Jehova ha Warwick, New York. An Moabite Stone nasiring nga nagrebelde hi Hadi Mesa han Moab kontra ha Israel. Uyon ito ha ginsisiring han Biblia. (2 Hadi 3:​4, 5) Kon nakikita mismo han imo anak an ebidensya nga husto gud an Biblia, an iya pagtoo nagigin mas marig-on.​—Ikompara an 2 Cronicas 9:6.

Puydi mo ba pagiuson an abilidad ha paghunahuna han imo anak pinaagi ha pagpakita han mga butang nga aada ha mga museum? (Kitaa an parapo 6)


7-8. (a) Ano an aton mahibabaroan tikang ha kahusay ngan disenyo nga aton makikita ha mga linarang? Paghatag hin ehemplo. (Kitaa liwat an piktyur.) (b) Ano nga mga pakiana an makakabulig ha imo anak nga maparig-on an iya pagtoo ha Maglalarang?

7 Dasiga an imo anak nga hunahunaon an mga linarang ni Jehova. Samtang naglalakat ha parke o naggagarden, ipakita ha imo anak an makapainteres nga mga pattern nga makikita ha mga linarang. Kay ano? Ini nga mga pattern nagpapakita nga may baltok gud ngan maaramon nga nagdisenyo hito. Pananglitan, gin-inadman na han mga syentista hin damu ka tuig an spiral nga mga pattern. Iginsaysay han biophysicist nga hi Nicola Fameli nga kon iihapon mo an mga spiral ha usa nga linarang, makikita mo nga may ginsusundan ito nga pattern hin mga numero. Ini nga mga numero gintatawag nga Fibonacci sequence. An spiral nga mga pattern makikita ha damu nga linarang, sugad han kurti han pipira nga galaksi, han pattern han shell han nautilus, han mga dahon han mga tanom, ngan han butnga han bukad han sunflower. a

8 Ha eskwelahan, an imo anak mahimo mahibaro mahitungod ha iba pa nga mga pattern nga komon nga makikita ha damu nga linarang. Pananglitan, kadam-an nga mga kahoy an may mga pattern nga pauroutro. Tikang ha lawas han kahoy natubo an mga sanga, ngan tikang hito may natubo nga gudti nga mga sanga. Ini nga mga pattern gintatawag nga fractal. An fractal nga mga pattern makikita liwat ha iba pa nga mga linarang. Pero hin-o an nagdisenyo hini nga mag-opay nga pattern? Kon mas ginhuhunahuna han imo anak an sugad hito nga mga pakiana, posible gud nga mas makultibar niya an marig-on nga pagtoo nga an Dios an naglarang han ngatanan nga butang. (Heb. 3:4) Ha pipira nga kahimtang, mahimo mo ini ipakiana ha iya, “Kon an Dios an naglarang ha aton, makatadunganon ba nga hunahunaon nga may-ada liwat hiya ginhatag ha aton nga giya ha moral kon paonan-o magigin malipayon?” Katapos, mahimo mo isaysay nga mababasa ha Biblia an sugad hito nga importante nga giya.

NASA, ESA, ngan an Hubble Heritage (STScl/AURA)-ESA/Hubble Collaboration

Hin-o an nagdisenyo han mag-opay nga pattern nga makikita ha mga linarang? (Kitaa an parapo 7-8)


MAGKAADA APRESASYON HA MGA SURUKLAN HAN BIBLIA HA MORAL

9. Kay ano nga bangin magpakiana an imo anak mahitungod ha pagkaimportante han mga suruklan han Biblia ha moral?

9 Kon an imo anak magpakiana han pagkaimportante han mga suruklan han Biblia ha moral, paningkamuti nga masabtan an bisan ano nga mga rason ha sugad nga mga pakiana. Diri gud ba hiya nauyon ha mga suruklan han Biblia ha moral, o diri la hiya maaram kon paonan-o didepensahan an iya mga gintotoohan? Hain man hito nga mga rason, mabubuligan mo an imo anak nga apresyaron an mga suruklan han Biblia ha moral pinaagi ha pag-aram han Mabuhi hin Malipayon ha Waray Kataposan! nga libro. b

10. Paonan-o mo mabubuligan an imo anak nga hunahunaon an iya personal nga relasyon kan Jehova?

10 Dasiga an imo anak nga apresyaron an iya personal nga relasyon kan Jehova. Samtang nagba-Bible study kamo han imo anak, gamita an punto de bista nga mga pakiana ngan mga ilustrasyon nga makikita ha Mabuhi hin Malipayon ha Waray Kataposan! nga libro basi maisumat an iya mga inaabat. (Prob. 20:5) Pananglitan, ha leksyon 8 iginpapariho hi Jehova ha usa nga mahigugmaon nga sangkay nga naghahatag ha aton hin mga pahinumdom nga makakaprotektar ha aton ngan maghahatag hin kapulsanan. Katapos hisgotan an 1 Juan 5:​3, mahimo ka magpakiana, “Tungod kay nahibaroan naton nga hi Jehova maopay gud nga Sangkay, ano an dapat naton magin panhunahuna ha iya mga iginpapabuhat ha aton?” Baga hin simple la ito nga pakiana, pero mahimo ito makabulig ha imo anak nga hunahunaon an mga Balaud han Dios sugad nga ebidensya han Iya gugma.​—Isa. 48:​17, 18.

11. Paonan-o mo mabubuligan an imo anak nga apresyaron an pagkaimportante han mga prinsipyo han Biblia? (Proberbios 2:​10, 11)

11 Hisguti kon paonan-o kita nagpapahimulos ha pag-aplikar han mga prinsipyo han Biblia. Kon magkaupod kamo nga nagbabasa han Biblia o han inadlaw nga teksto, hisguti kon paonan-o an mga prinsipyo han Biblia nakabulig ha iyo pamilya. Pananglitan, nakikita ba han imo anak an mga kapulsanan han pagin maduruto ngan pagin tangkod? (Heb. 13:18) Mahimo mo liwat pabug-atan nga an pag-aplikar han mga prinsipyo han Biblia nagpuprotektar ha aton ha pisikal ngan ha emosyon. (Prob. 14:​29, 30) An paghisgot han sugad nga mga prinsipyo posible gud nga bumulig ha imo anak nga mas apresyaron an sagdon han Biblia.​—Basaha an Proberbios 2:​10, 11.

12. Paonan-o ginbuligan han usa nga tatay an iya anak nga apresyaron an praktikal nga kapulsanan han mga prinsipyo han Biblia?

12 Iginsaysay han usa nga tatay nga hi Steve, nga taga-France, kon paonan-o nira nabuligan han iya asawa an ira tin-edyer nga anak, nga hi Ethan, nga masabtan nga ginhimo ni Jehova an mga balaud kay hinigugma kita niya: “Ginpakianhan namon hiya hin sugad hini, ‘Kay ano nga gin-oobligar ni Jehova nga respetuhon naton ini nga prinsipyo? Paonan-o ini nagpapakita nga hinigugma kita niya? Ano an mahitatabo kon diri mo iaplikar ito nga prinsipyo?’” An sugad nga pakiistorya nakabulig kan Ethan nga makultibar an marig-on nga pagtoo ha kon ano an ginsisiring ni Jehova nga tama. Hi Steve nagsiring pa: “Goal namon nga buligan hi Ethan nga makita nga an Biblia may kinaadman nga mas labaw gud ha kinaadman han tawo.”

13. Paonan-o mati-train han mga kag-anak an ira anak nga iaplikar an mga prinsipyo han Biblia? Paghatag hin ehemplo.

13 I-train an imo anak nga iaplikar an mga prinsipyo han Biblia. An usa nga oportunidad nga mabubuhat mo ito kon an imo anak ig-asayn nga magbasa hin libro sugad nga project ha eskwelahan. An libro bangin nagpipresenta hin ideya nga angay subaron an mga karakter nga nagbubuhat hin imoral o bayolente. Mahimo mo dasigon an imo anak nga hunahunaon an mga buhat han mga karakter uyon ha mga prinsipyo han Biblia. (Prob. 22:​24, 25; 1 Cor. 15:33; Fil. 4:8) Mahimo ito makabulig ha iya nga makasangyaw ha iya titser ngan ha iya mga klasmeyt ha panahon han iya pag-discuss ha igin-asayn ha iya nga libro.

IG-ANDAM AN IMO ANAK NGA DEPENSAHAN AN IYA MGA GINTOTOOHAN

14. Ano nga topiko an bangin nakukurian an usa nga batan-on nga Kristiano nga ipakiistorya ha iba, ngan kay ano?

14 Usahay, bangin an batan-on nga mga Kristiano nahahadlok nga depensahan an ira mga gintotoohan. Bangin nahahadlok hira nga isaysay kon kay ano nga diri hira natoo ha teoriya han ebolusyon. Kay ano? An ira mga titser bangin magsiring nga totoo an ebolusyon, ngan diri usa nga teoriya. Kon usa ka nga kag-anak, paonan-o mo mabubuligan an imo anak nga magin kombinsido gud nga tinuod an iya gintotoohan?

15. Ano an makakabulig ha usa nga batan-on nga Kristiano nga magin mas kombinsido ha iya mga gintotoohan?

15 Buligi an imo anak nga magin mas kombinsido ha iya mga gintotoohan. Diri dapat maawod an imo anak kay maaram hiya han kamatuoran mahitungod ha paglarang. (2 Tim. 1:8) Ngani, nasabtan liwat han damu nga syentista nga an kinabuhi diri kay basta la nga tigda nga inulpot o aksidente la. Nasabtan nira nga may baltok gud nga naglarang ha komplikado nga disenyo han kinabuhi. Salit diri nira ginkakarawat an teoriya han ebolusyon nga komon nga igintututdo ha mga eskwelahan ha bug-os nga kalibotan. Mapaparig-on han imo anak an iya pagtoo pinaagi ha pag-usisa han mga rason nga nakakombinse ha iba nga kabugtoan nga tumoo nga ginlarang an kinabuhi. c

16. Paonan-o mabubuligan han mga kag-anak an ira anak nga depensahan an iya gintotoohan nga may-ada Maglalarang? (1 Pedro 3:15) (Kitaa liwat an piktyur.)

16 Ig-andam an imo anak nga depensahan an iya pagtoo nga may-ada Maglalarang. (Basaha an 1 Pedro 3:15.) Mahimo makabulig ha iyo an pagrepaso nga magkaupod ha mga artikulo ha jw.org ha serye nga “Tanong ng mga Kabataan—Paglalang o Ebolusyon?” Katapos, hisguti an mga pangatadongan nga inaabat han imo anak nga labi nga makakakombinse ha iba basi masabtan an kamatuoran mahitungod ha Maglalarang. Pahinumdumi hiya nga diri niya kinahanglan makigdebate ha iya mga kaeskwela. Dasiga hiya nga gumamit hin simple nga lohika ngan pangatadongan kon may naruruyag nga makiistorya mahitungod hito nga topiko. Pananglitan, bangin sumiring an usa nga kaeskwela: “Natoo la ako ha akon nakikita, ngan waray ko pa gud makita an Dios.” An usa nga batan-on nga Kristiano mahimo sumiring: “Imadyina nga nagbabaktas ka ha usa nga kagurangan nga hirayo ha syudad ngan nakakita ka hin usa nga sementado nga bubon, o atabay. Ano an imo mahuhunahuna? Kon may baltok nga naghimo han bubon, mas labi na an uniberso!”

Gamit hin lohika ngan pangatadongan kon nakikiistorya ha mga kaeskwela (Kitaa an parapo 16-17) d


17. Paonan-o madadasig han mga kag-anak an ira anak nga mamiling hin mga oportunidad basi maisumat ha iba an kamatuoran ha Biblia? Iilustrar.

17 Dasiga an imo anak nga mamiling hin mga oportunidad basi maisumat ha iba an kamatuoran ha Biblia. (Roma 10:10) An iya mga paningkamot ha pakiistorya mahitungod ha iya pagtoo puydi mo ikompara ha mga paningkamot ha pagtokar hin instrumento ha musika. Ha siyahan, an usa nga nag-aaram nagpapraktis hin mga kanta nga masayon la tokaron. Paglabay han panahon, an pagtokar nagigin mas masayon na. Sugad man, an usa nga batan-on nga Kristiano ha siyahan posible gumamit hin simple nga paagi ha pagsangyaw. Pananglitan, mahimo hiya magpakiana ha usa nga kaeskwela: “Maaram ka ba nga agsob nga ginsusubad han mga endyinir an mga disenyo nga makikita ha palibot? Karuyag ko ipakita ha imo inin maopay nga video.” Katapos ipakita an video tikang ha serye nga May-ada ba Nagdisenyo Hito? mahimo hiya sumiring: “Kon gindadayaw an syentista tungod han disenyo nga iya la ginkopya ha usa nga linarang, hin-o an angay dayawon han orihinal nga disenyo?” An sugad nga simple nga pakiistorya bangin igo na basi magkaada interes an usa nga batan-on ngan maruyag nga mahibaro pa mahitungod kan Jehova.

PADAYON NGA BULIGI AN IMO ANAK NGA PARIG-UNON AN IYA PAGTOO

18. Paonan-o padayon nga mapaparig-on han mga kag-anak an pagtoo han ira mga anak ha Dios?

18 Nagkikinabuhi kita ha kalibotan nga puno hin mga tawo nga waray pagtoo kan Jehova. (2 Ped. 3:3) Salit mga kag-anak, samtang nagba-Bible study kamo ha iyo anak, dasiga hiya nga adman an mga topiko nga magdudugang han iya respeto ha Pulong han Dios ngan ha mga suruklan ha moral. Pagiosa an iya abilidad ha paghunahuna pinaagi ha paghisgot han magpakaruruyag nga mga linarang ni Jehova. Buligi hiya nga apresyaron an nakakaimpres nga mga tagna han Biblia nga natuman na. Ngan labaw ha ngatanan, pag-ampo kaupod an imo anak ngan ig-ampo hiya. Kon ito an imo buhaton, makakasiguro ka nga babalosan ni Jehova an imo mga paningkamot nga buligan an imo anak nga parig-unon an iya pagtoo.​—2 Cron. 15:7.

KARANTAHON 133 Singbaha hi Jehova Samtang Batan-on

a Para ha dugang nga impormasyon, kitaa ha jw.org an video nga The Wonders of Creation Reveal God’s Glory.

b Kon natapos na han imo anak an pag-aram han Mabuhi hin Malipayon ha Waray Kataposan! nga libro, mahimo niyo repasuhon an pipira nga leksyon ha seksyon 3 ngan 4, nga naghihisgot han mga suruklan han Biblia ha moral.

c Kitaa an artikulo nga “Kung Bakit Tayo Naniniwala sa Maylalang” ha Gumising!, Septyembre 2006, ngan an brosyur nga The Origin of Life—Five Questions Worth Asking. Para ha dugang nga mga ehemplo, kitaa ha jw.org an serye han mga video nga Punto de Bista ha Gintikangan han Kinabuhi.

d DISKRIPSYON HAN PIKTYUR: Iginpapakita han batan-on nga Saksi ha iya kaeskwela nga interesado ha mga drone an video ha serye nga May-ada ba Nagdisenyo Hito?