ITO nga mga libro gintatawag hadto nga rainbow set. Han gin-usisa ko ito, nainteres gud ako han mag-opay nga retrato hito. Salit tikang ha kabata, nagkaada ako hingyap nga mahibaro mahitungod ha Biblia, sugad han iginpipresenta hiton maopay gud nga mga libro.

Antes magin bahin han Girra ha Kalibotan II an India, nagtikang ako makaeksperyensya hin makasurubo nga mga kahimtang ha akon kinabuhi. Nagbulag an akon mga kag-anak ngan katapos nagdiborsyo. Waray ko gud masabti hadto kon kay ano nga magbubulag an duha nga tawo nga akon hinigugma. Nasubo gud ako ngan inabat ko nga nag-uusahan na la ako. Usa la ako nga anak, pero waray ko makarawat an pagliaw ngan bulig nga akon gud ginhihingyap.

Inukoy kami ni Nanay ha Karachi, an kapital han probinsya. Usa ka adlaw, binisita ha amon balay hi Fred Hardaker, usa nga lagas na nga doktor nga Saksi ni Jehova. Pariho an iya relihiyon han misyonero nga naghatag han mga libro ha akon mga kag-anak. Gintanyagan niya hi Nanay hin pag-aram ha Biblia. Dumiri hi Nanay pero nagsiring hiya nga bangin maruyag ako. Pagkasunod nga semana, nagtikang dayon kami pag-aram ni Bugto Hardaker.

 Paglabay hin pipira ka semana, nagtikang ako pagtambong ha Kristiano nga mga katirok nga gindudumara ha klinika ni Bugto Hardaker. Mga 12 nga edaran nga mga Saksi an natambong hito. Ginliaw ngan gin-ataman nira ako sugad nga ira anak. Nalilipay ako ha paghinumdom han higayon nga nalingkod hira sapit ko ngan nakikiistorya ha akon sugad nga tinuod nga kasangkayan, nga ginkikinahanglan ko gud hito nga panahon.

Waray pag-iha, ginpaupod ako ni Bugto Hardaker ha pagministeryo. Gintutdoan niya ako ha paggamit han ponograpo basi makagpatokar kami hin haglipot nga mga pahayag mahitungod ha Biblia. Prangka an pipira nga pahayag, salit may mga tagbalay nga waray maruyag han mensahe hito. Pero nalilipay gud ako ha pagsangyaw ha iba. Hinigugma ko gud an mga kamatuoran ha Biblia ngan karuyag ko ito isumat ha iba.

Han hirani na atakehon an India han mga sundalo nga Hapon, nagtikaduro an pagkontra han mga awtoridad han Britanya ha mga Saksi ni Jehova. Ha urhi, han Hulyo 1943, naeksperyensyahan ko mismo an epekto hito nga pagkontra. Ginpaiwas ako ha amon eskwelahan han amon prinsipal, nga usa nga Anglikano nga padi, tungod kay “sarawayon” kuno ako. Ginsidngan niya hi Nanay nga tungod kay nakikig-upod ako ha mga Saksi ni Jehova, diri ako maopay nga susbaranan ha iba nga estudyante. Nasina hi Nanay ha akon ngan gindid-an niya ako nga makig-upod ha mga Saksi. Ha urhi, iginkadto niya ako kan Tatay ha Peshawar, usa nga bungto ha norte nga mga 1,370 ka kilometro an kahirayo. Tungod kay waray na ako makakaon ha espirituwal ngan diri ko na nakakaupod an kabugtoan, nagluya an akon espirituwalidad.

Han 1947, bumalik ako ha Karachi basi mamiling hin trabaho. Han nakadto na ako, bumisita ako ha klinika ni Dr. Hardaker. Mahigugmaon nga gin-abiabi niya ako.

“Hain an masakit ha imo?” nagpakiana hiya, kay kahuna niya nga kumadto ako basi magpatambal.

“Dok, waray ako sakit ha pisikal,” siring ko. “May sakit ako ha espirituwal. Kinahanglan ko hin magdudumara hin pag-aram ha Biblia.”

“San-o mo karuyag magtikang?” siring niya.

“Yana unta kon posible,” binaton ako.

Hito nga gab-i, nagin makalilipay gud an amon pag-aram ha Biblia. Inabat ko nga nakabalik na ako ha akon espirituwal nga pamilya. Nangalimbasog gud hi Nanay nga pugngan ako ha pakig-upod ha mga Saksi, pero hini nga takna mas determinado na ako nga magkinabuhi uyon ha kamatuoran. Han Agosto 31, 1947, nagpabawtismo ako basi ipakita nga igindedikar ko na an akon kinabuhi kan Jehova. Waray pag-iha, han 17 anyos ako, nagregular payunir ako.

An siyahan ko nga toka ha pagpayunir amo an Quetta, nga kampo hadto han mga sundalo han Britanya. Han 1947, an India nabahin ha duha​—nagin India ngan Pakistan. * Sugad nga resulta, nagkaada duro nga kamadarahog tungod han relihiyon nga nagin hinungdan nga bumalhin ha iba nga nasud an damu nga tawo​—usa han pinakadaku nga pamalhin nga nahitabo ha kasaysayan. Mga 14 ka milyon an nagin refugee. An mga Muslim ha India kinadto ha Pakistan, samtang an mga Hindu ngan Sikh ha Pakistan binalhin ha India. Bisan kon masamok an sitwasyon, sinakay ako hin tren ha Karachi tipakadto ha Quetta; tungod kay puno ito hin mga pasahero, kinab-it na la ako ha gawas han tren tubtob nga makaabot didto.

Ha Quetta, nakilala ko hi George Singh, usa nga espesyal payunir nga 25 anyos. Gintagan ako ni George hin daan nga bisikleta nga akon masasakyan (o maiduduso) ha bungturon nga teritoryo. Kasagaran na nga nag-uusahan la ako pagsangyaw. Ha sulod hin unom ka bulan, nagkaada ako 17 nga Bible study, ngan ginkarawat han pipira ha ira an kamatuoran. Usa ha ira hi Sadiq Masih, nga usa nga sundalo hadto. Ginbuligan niya kami ni George ha paghubad han pipira nga literatura nga basado ha Biblia ha Urdu, an linggwahe nga komon nga ginagamit ha Pakistan. Ha urhi, nagin madasigon nga magwarali han maopay nga sumat hi Sadiq.

Ha urhi, binalik ako ha Karachi ngan nag-alagad didto kaupod an mga misyonero nga hira Henry Finch ngan Harry Forrest, nga bag-o la nga nagradwar ha Gilead. Damu nga mapulsanon nga teokratiko nga pagbansay an akon nakarawat tikang ha ira! Makausa, inupod ako kan Bugto Finch pakadto ha norte han Pakistan basi magsangyaw. Ha ubos han higtaas nga kabukiran, damu an amon nakaistorya nga  mapainubsanon nga mga tawo nga nagyayakan hin Urdu nga uhaw ha mga kamatuoran ha Biblia. Paglabay hin duha ka tuig, nakaeskwela ako ha Gilead; katapos binalik ako ha Pakistan diin nag-alagad ako sugad nga paramangno han sirkito ha panapanahon. Nag-ukoy ako ha usa nga missionary home ha Lahore, kaupod hin tulo pa nga misyonero.

Makasurubo, han 1954, an mga misyonero ha Lahore nagkaada diri pagsinabtanay tungod han ira magkaiba-iba nga personalidad. Tungod kay diri maaramon nga may gindapigan ako ha ira, nakakarawat ako hin mapwersa nga pagsaway. Nasubo gud ako ngan naghunahuna nga pakyas ako ha akon toka. Binalhin ako ha Karachi ngan ha urhi ha Londres, Inglatera, naglalaom nga maibabalik ko an akon makalilipay nga pag-alagad.

Ha amon kongregasyon ha Londres, damu an Bethelite. Hi Pryce Hughes, an buotan nga branch servant hadto, mahigugmaon nga nagbansay ha akon. Usa ka adlaw, ginsumatan niya ako mahitungod han iya eksperyensya han nakakarawat hiya hin mapwersa nga pagsaway tikang kan Joseph F. Rutherford, nga amo an nangunguna hadto han bug-os-kalibotan nga pagsangyaw nga buruhaton. Han gindepensahan ni Bugto Hughes an iya kalugaringon, ginsaway hiya ni Bugto Rutherford. Nahipausa ako nga gintataw-an na la ni Bugto Hughes adto nga nahitabo. Nagsiring hiya nga han siyahan, nasina hiya hito. Pero ha urhi, nasantop niya nga kinahanglan niya an sugad nga pagsaway ngan kapahayagan ito han gugma ni Jehova. (Heb. 12:6) An iya mga ginsiring nakadulot gud ha akon kasingkasing ngan nakabulig ito nga maibalik an akon kalipay ha pag-alagad.

Hito nga panahon, binalhin hi Nanay ha Londres ngan nagpa-Bible study kan John E. Barr, nga nagin membro han Nagmamando nga Lawas. Padayon nga nag-uswag hi Nanay ngan nabawtismohan hiya han 1957. Ha urhi, hinbaroan ko nga antes mamatay hi Tatay, nag-aram liwat hiya kaupod an mga Saksi ni Jehova.

Han 1958, nagpakasal kami ni Lene, usa nga sister nga taga-Denmark nga binalhin ha Londres. Han sumunod nga tuig, natawo an amon anak nga babaye nga hi Jane—an suhag ha amon lima nga anak. Nagkaada liwat ako mga pribilehiyo ha kongregasyon han Fulham. Pero paglabay han panahon, ginkinahanglan namon bumalhin ha mas mapaso nga klima tungod han pagtikaluya han kahimsog ni Lene. Salit han 1967, binalhin kami ha Adelaide, Australia.

Ha Adelaide, may-ada kami kakongregasyon nga 12 nga edaran na nga dinihogan nga Kristiano. Madasigon gud hira ha pagpanguna ha pagsangyaw nga buruhaton. Waray la pag-iha, nagkaada dayon kami maopay nga espirituwal nga rutina.

Han 1979, natawo an amon ikalima nga anak nga hi  Daniel. May sakit hiya nga Down syndrome * ngan ginsidngan kami nga diri mag-iiha an iya kinabuhi. Bisan yana, diri ko la gihap naihuhulagway an kasakit nga amon inabat. Ginhimo namon an ngatanan basi maataman hiya, pero diri liwat namon ginpapabay-an an amon upat pa nga anak. Usahay nangingitom hi Daniel tungod han kakulang hin oxygen ha iya lawas tungod han duha nga buho ha iya kasingkasing, salit kinahanglan namon hiya dad-on dayon ha hospital. Pero bisan kon maluya an iya kahimsog, baltok hiya ngan mahigugmaon. Hinigugma liwat niya hinduro hi Jehova. Kon nag-aampo an amon pamilya antes han pangaon, iya ginkukumkom an iya mga kamot, iginduduko an iya ulo, ngan nasiring hin “Amen!” ha daku ngan malipayon nga tingog. Katapos hito, nagtitikang na hiya pagkaon.

Han kwatro anyos hi Daniel, nagkaada hiya grabe nga leukemia. Naguol gud kami ni Lene​—ha pisikal ngan ha emosyonal. Inabat ko nga baga hin diri ko na kaya. Pero han duro na gud kami nga nanluluya, binisita ha amon an amon paramangno han sirkito nga hi Neville Bromwich. Hito nga gab-i, nagtatangis nga ginhangkopan niya kami. Nanangis kami ngatanan. An iya mahigugmaon ngan mapinairon nga mga pulong nakaliaw gud ha amon. Binaya hiya kinabuwasan han mga ala-una han aga. Waray pag-iha katapos hito, namatay hi Daniel. An iya kamatay amo an pinakamakasurubo nga hitabo ha amon kinabuhi. Bisan pa hito, nalamposan namon an amon kabido, ngan kombinsido kami nga waray bisan ano nga makakagbulag kan Daniel ha gugma ni Jehova, bisan an kamatayon. (Roma 8:38, 39) Ginpapamulat gud namon nga makaupod hiya utro kon banhawon na hiya ha bag-o nga kalibotan han Dios!​—Juan 5:28, 29.

Yana, bisan kon makaduha na ako naistrok, nag-aalagad pa gihapon ako sugad nga tigurang ha kongregasyon. An akon mga naeksperyensyahan nakabulig ha akon nga makultibar an empatiya ngan pagpaid ha iba, labi na hadton may inaatubang nga problema. Diri ko dayon hira ginhuhukman. Lugod, ginpapakianhan ko an akon kalugaringon: ‘Apektado ba an ira emosyon ngan panhunahuna han ira mga eksperyensya ha kinabuhi? Paonan-o ko maipapakita nga napaid ako ha ira? Paonan-o ko hira maaaghat nga padayon nga buhaton an kaburut-on ni Jehova?’ Nalilipay gud ako ha pag-shepherding ha kabugtoan ha kongregasyon! Ngani, kon ginliliaw ngan gindadasig ko an iba ha espirituwal, inaabat ko nga ginliliaw ngan gindadasig ko liwat an akon kalugaringon.

Inaabat ko an pariho han inabat han salmista, nga nagsiring: “Ha kadam-an ha akon pamurobuut ha sulud ko, an [kan Jehova] mga pagli-aw nakalipay ha akon kalag.” (Sal. 94:19) Ginbuligan ako ni Jehova han nakaeksperyensya ako hin mga problema ha pamilya, pagkontra ha relihiyon, kapakyasan, ngan depresyon. Oo, nagin tinuod gud nga Amay ha akon hi Jehova!