1. Ano an karuyag han mga kag-anak para ha ira mga anak?

 MGA kag-anak, maaram kami nga karuyag niyo buligan an iyo mga anak nga makilala ngan higugmaon hi Jehova. Pero diri nakikita an Dios. Paonan-o niyo mabubuligan an iyo mga anak nga makita nga tinuod hiya nga Persona ngan magin duok ha iya?—San. 4:8.

2. Paonan-o matututdoan han mga kag-anak an ira mga anak parte ha mga kalidad ni Jehova?

² Usa nga importante nga paagi ha pagbulig ha kabataan nga magin duok kan Jehova amo an pag-aram han Biblia upod ha ira. (2 Tim. 3:14-17) Pero iginpapakita han Biblia an usa pa nga paagi nga mahibabaro hira parte kan Jehova. Ha libro han Mga Proberbios, klaro nga ginpapahinumdoman han usa nga tatay an iya anak nga tipigan gud ha iya hunahuna an mga kalidad ni Jehova, nga nakikita ha mga linarang. (Prob. 3:19-21) Hihisgotan ta an pipira nga paagi nga magagamit han mga kag-anak an mga linarang basi buligan an ira mga anak nga mahibaro parte ha personalidad ni Jehova.

3. Ano nga bulig an dapat ihatag han mga kag-anak ha ira mga anak?

³ An Biblia nasiring nga an “diri nakikita nga mga kalidad [han Dios] klaro nga nakikita tikang pa ha paglarang han kalibotan, kay nasasabtan ito pinaagi han mga butang nga ginhimo.” (Roma 1:20) Mga kag-anak, sigurado nga nag-i-enjoy kamo pamasyada upod an iyo kabataan. Gamita ito nga panahon basi buligan hira nga makita an koneksyon han “mga butang nga ginhimo” ngan han makaruruyag nga mga kalidad ni Jehova. Kitaon ta kon ano an mahibabaroan han mga kag-anak ha ehemplo ni Jesus.

4. Paonan-o gin-gamit ni Jesus an mga linarang ha pagtutdo ha iya mga disipulo? (Lucas 12:24, 27-30)

 ⁴ Pansina kon paonan-o gin-gamit ni Jesus an mga linarang ha pagtutdo. Makausa, iya ginhangyo an iya mga disipulo nga obserbaran an mga uwak ngan mga liryo. (Basaha an Lucas 12:24, 27-30.) Puydi unta unabihon ni Jesus an bisan ano nga hayop o tanom, pero nagpili hiya hin tamsi ngan bukad nga pamilyar gud ha iya mga disipulo. Bangin nakakita hira hin mga uwak nga nalupad ha igbaw ngan hin mga bukad ha kapatagan. Naiimadyin ba niyo hi Jesus nga gintutudlok ito samtang nagyayakan hiya? Ngan ano an iya ginbuhat katapos unabihon ito nga mga ehemplo? Gintutdoan niya an iya mga disipulo hin mapwersa nga leksyon parte ha pagin buotan ngan mahinatagon han ira Amay ha langit: Pakakaunon ngan babadoan ni Jehova an iya matinumanon nga mga surugoon sugad han iya ginbubuhat ha mga uwak ngan mga bukad.

5. Ano nga mga ehemplo ha mga linarang an magagamit han mga kag-anak ha pagtutdo ha ira anak parte kan Jehova?

⁵ Mga kag-anak, susubaron ba niyo an paagi han pagtutdo ni Jesus? Puydi niyo sumatan an iyo anak mahitungod han linarang nga iyo naruruyagan, sugad han iyo paborito nga hayop o tanom. Samtang ginbubuhat niyo ini, isaysay kon ano an igintututdo hito parte kan Jehova. Katapos, puydi niyo pakianhan an iyo anak han iya paborito nga hayop o tanom. Kon gagamiton niyo an usa nga linarang nga naruruyagan niya, posible nga mamamati hiya hin mas maopay ha iyo pag-istorya mahitungod han mga kalidad ni Jehova.

6. Ano an aton mahibabaroan ha ehemplo nga iginpakita han nanay ni Christopher?

⁶ Kinahanglan ba maghatag an mga kag-anak hin daku nga panahon ha pag-research ha usa nga hayop o tanom antes ipakiistorya kon ano an igintututdo hito nga linarang parte kan Jehova? Diri man. Hi Jesus waray maghatag hin hilaba nga esplikasyon kon paonan-o nakaon an mga uwak o kon paonan-o natubo an mga liryo. Syempre, ha pana-panahon bangin mag-enjoy an iyo anak hin mas detalyado nga pag-istorya parte ha mga linarang, pero danay an simple nga komento o pakiana igo na ha pagpakita han punto. Pansina kon ano an nahinunumdoman han brother nga hi Christopher ha iya pagkabata: “Hi Nanay naghihimo hin simple nga mga komento basi buligan kami nga maapresyar an mga linarang ha amon palibot. Pananglitan, kon hirani kami ha kabukiran, danay nasiring hiya: ‘Kitaa kon ano kadaku ngan kahusay ito nga kabukiran! Nakakabilib hi Jehova, diri ba?’ O kon hirani kami ha dagat, danay nasiring hiya: ‘Kitaa kon ano kakusog ito nga mga balud! Gamhanan an Dios, diri ba?’” Hi Christopher nagsiring: “Daku an epekto ha amon hiton simple kondi makapainteres nga mga komento.”

7. Paonan-o niyo mati-train an iyo mga anak nga hunahunaon an mga linarang?

⁷ Samtang nagtitikadaku an iyo mga anak, puydi niyo hira i-train nga mas hunahunaon an mga linarang ngan mahibaro parte ha personalidad ni Jehova. Puydi niyo hisgotan an usa nga linarang han Dios ngan pakianhan hira, “Ano an igintututdo hini ha iyo parte kan Jehova?” Bangin mahipausa kamo kon mabatian niyo an ira isisiring.—Mat. 21:16.

8. Ano an oportunidad han Israelita nga mga kag-anak samtang nagbibiyahe hira “ha kalsada”?

⁸ An Israelita nga mga kag-anak gin-aghat nga itutdo ha ira mga anak an mga sugo ni Jehova kon naglalakat hira “ha kalsada.” (Deut. 11:19) May mga kalsada ha gawas han mga bungto ngan syudad han Israel. Makikita didto an iba-iba nga hayop, tamsi, ngan bukad. Samtang an Israelita nga mga pamilya nagbibiyahe ha mga  kalsada, may oportunidad an mga kag-anak nga buligan an ira mga anak nga magkaada interes ha mga linarang ni Jehova. Posible gud nga kamo nga mga kag-anak may puropariho nga mga oportunidad nga gamiton an mga linarang ha pagtutdo ha iyo mga anak. Pansina kon paonan-o ito ginhimo han pipira nga kag-anak.

9. Ano an iyo mahibabaroan kanda Punitha ngan Katya?

⁹ An nanay nga hi Punitha, nga naukoy ha usa nga daku nga syudad ha India, nagsiring: “Kon nabisita kami ha amon mga kapamilya ha probinsya, ginhuhunahuna namon nga oportunidad ito nga buligan an amon mga anak nga mahibaro parte ha makaruruyag nga mga linarang ni Jehova. Para ha akon, mas nasasabtan han akon mga anak an mga linarang kon hirayo hira ha matawo nga mga kalsada ngan ha trapik han syudad.” Mga kag-anak, posible nga diri gud hingangalimtan han iyo mga anak an panahon nga nakakaupod nira kamo ha mahusay nga lugar. Hi Katya, usa nga sister nga taga-Moldova, nagsiring: “An pinakaklaro ko nga nahinunumdoman ha akon pagkabata amo an mga panahon nga nakaupod ko ha probinsya an akon mga kag-anak. Mapasalamaton ako ha ira ha pagtutdo ha akon tikang ha kabata nga umundang ngan obserbaran an mga ginhimo ni Jehova ngan kitaon hiya pinaagi han iya mga linarang.”

10. Ano an mahihimo han mga kag-anak kon makuri para ha ira an pagbiyahe ha probinsya? (Kitaa an kahon nga “ Bulig Para ha mga Kag-anak.”)

¹⁰ Ano man kon diri posible para ha iyo nga magbiyahe ha probinsya? Hi Amol, nga naukoy liwat ha India, nagsiring: “Ha amon lugar, kinahanglan magtrabaho hin damu ka oras an mga kag-anak, ngan magasto an pagbiyahe ha probinsya. Pero puydi mo makita an mga linarang ni Jehova ngan pag-istoryahan an iya mga kalidad kon aada ka ha gutiay nga parke o ha balkon han usa nga bilding.” Kon magkikita kamo hin maopay, posible gud nga hirani ha iyo balay damu liwat an iyo madidiskobrehan nga linarang nga iyo maipapakita ha iyo mga anak. (Sal. 104:24) Bangin makakita kamo hin mga tamsi, insekto, tanom, ngan iba pa. Hi Karina, nga  taga-Germany, nagsiring: “Mahilig ha bukad hi Nanay, salit han bata pa ako, iya gintutudlok an maghusay nga bukad kon namamasyada kami.” Mga kag-anak, magagamit liwat niyo ha pagtutdo ha iyo mga anak an damu nga video ngan publikasyon nga ginhimo han aton organisasyon parte ha mga linarang. Oo, anoman an iyo kahimtang, puydi niyo buligan an iyo mga anak nga obserbaran an ginhimo han Dios. Hisgotan ta yana an pipira nga kalidad ni Jehova nga puydi niyo ipakiistorya ha iyo mga anak.

11. Paonan-o mabubuligan han mga kag-anak an ira mga anak nga masabtan an gugma ni Jehova?

¹¹ Basi mabuligan an iyo mga anak nga masabtan an gugma ni Jehova, puydi niyo pabug-atan ha ira an mahigugmaon nga paagi han pag-ataman han damu nga hayop ha ira mga anak. (Mat. 23:37) Puydi liwat niyo hisgotan an makalilipay nga pagkaiba-iba nga nai-enjoy gud naton ha mga linarang. Hi Karina, nga gin-unabi na, nagsiring: “Kon namamasyada kami, gin-aaghat ako ni Nanay nga umundang ngan obserbaran an pagin naiiba han tagsa nga bukad ngan kon paonan-o an kahusay hito nagpapakita han gugma ni Jehova. Tubtob yana, ginkikita ko la gihapon hin maopay an mga bukad—an pagkaiba-iba, disenyo, ngan kolor hito. Padayon ako nga napapahinumdoman hito kon ano kadaku an gugma ni Jehova ha aton.”

12. Paonan-o mabubuligan han mga kag-anak an ira mga anak nga masabtan an kinaadman han Dios? (Salmo 139:14) (Kitaa liwat an piktyur.)

¹² Buligi an iyo mga anak nga masabtan an kinaadman han Dios. Hi Jehova mas maaramon gud kay ha aton. (Roma 11:33) Pananglitan, puydi niyo unabihon kon paonan-o an tubig nga nagigin mga dampog masayon la magburobalhin. (Job 38:36, 37) Puydi liwat niyo hisgotan an urusahon nga pagkadisenyo han lawas han tawo. (Basaha an Salmo 139:14.) Pansina kon paonan-o ito ginbuhat han tatay nga hi Vladimir. Siring niya: “Usa ka adlaw, an amon anak nga lalaki nahulog ha iya bisikleta ngan nasamad. Paglabay hin pipira ka adlaw, nag-opay an samad. Iginsaysay namon nga mag-asawa nga ginlarang ni Jehova an aton mga selyula nga may abilidad nga aydon an kalugaringon hito. Siring namon nga waray kita nakikita nga sugad hini ha mga hinimo han tawo. Pananglitan, an awto diri nag-aayad han kalugaringon hito katapos hin aksidente. Ini nga eksperyensya nakabulig ha amon anak nga masabtan an kinaadman ni Jehova.”

13. Paonan-o mabubuligan han mga kag-anak an ira mga anak nga masabtan an gahum han Dios? (Isaias 40:26)

 ¹³ Gin-aaghat kita ni Jehova nga humangad ha langit ngan hunahunaon kon paonan-o an mga bitoon nagpapabilin ha mga pwesto hito tungod han iya urusahon nga gahum. (Basaha an Isaias 40:26.) Puydi niyo aghaton an iyo mga anak nga humangad ha langit ngan hunahunaon an ira nakikita. Pansina kon ano an nahinunumdoman han sister nga hi Tingting, nga taga-Taiwan, ha iya pagkabata: “Makausa, igin-upod ako ni Nanay pag-camping, ngan ginkita namon an langit ha gab-i nga waray nakakaulang nga mga suga kay waray kami ha syudad. Hito nga panahon, nababaraka ako ha pagpresyur han akon mga kaklase ngan naghunahuna kon makakapadayon ba ako pag-alagad hin matinumanon kan Jehova. Gin-aghat ako ni Nanay nga hunahunaon an gahum nga gin-gamit ni Jehova ha paglarang ha ngatanan nga bitoon ngan hinumdoman nga magagamit gud Niya ito nga gahum ha pagbulig ha akon nga makaya an bisan ano nga pagsari. Katapos obserbaran an mga linarang hito nga pagbiyahe, napagios ako nga mas kilalahon hi Jehova, ngan nagin mas determinado ako nga mag-alagad ha iya.”

14. Paonan-o magagamit han mga kag-anak an mga linarang ha pagbulig ha ira mga anak nga makita nga malipayon nga Dios hi Jehova?

¹⁴ Makikita ha mga linarang ni Jehova nga malipayon hiya ngan maaram liwat magpatawa. Naobserbaran han mga syentista nga nag-uuyag an kadam-an nga hayop, upod na an mga tamsi ngan isda. (Job 40:20) Nahingatawa ba an iyo mga anak samtang nagkikita hin hayop nga nag-uuyag? Bangin nakakita hira hin misay nga may ginlilinanat nga bola o hin nagdududlong nga gudtiay pa nga ayam. Ha sunod nga panahon nga magkaragtatawa an iyo mga anak samtang nagkikita han ginbubuhat han usa nga hayop, kay ano nga diri ipahinumdom ha ira nga malipayon nga Dios an aton gin-aalagaran?—1 Tim. 1:11.

15. Ano an makakabulig ha mga kag-anak nga mahibaroan an panhunahuna han ira mga anak? (Proberbios 20:5) (Kitaa liwat an piktyur.)

¹⁵ Danay bangin makurian an mga kag-anak nga paistoryahon an ira mga anak parte ha ira  mga problema. Kon ito an iyo kahimtang, bangin kinahanglan anay niyo hibaroan an panhunahuna han iyo mga anak. (Basaha an Proberbios 20:5.) Mas masayon ito mahimo han iba nga kag-anak samtang gin-i-enjoy nira an mga linarang kaupod an ira mga anak. Kay ano? An usa nga rason, mas gutiay an nakakaagaw han atensyon han mga anak ngan mga kag-anak. An tatay nga hi Masahiko, nga taga-Taiwan, nag-unabi hin usa pa nga rason: “Kon namamasyada kami upod an amon mga anak—nagbabaktas ha kabukiran o ha baybayon—kasagaran na nga mas relaks hira. Salit mas masayon para ha amon nga paistoryahon hira ngan mahibaroan an ira panhunahuna.” Hi Katya, nga gin-unabi na, nagsiring: “Katapos han klase, gin-uupod ako ni Nanay ha mahusay nga parke. Hiton murayaw nga lugar, mas masayon ako makasumat ha iya han nahitabo ha eskwelahan o han akon nababarak-an.”

16. Paonan-o magrirelaks ngan mag-i-enjoy an mga pamilya kon ginkikita an mga linarang ni Jehova?

¹⁶ An mga linarang ni Jehova makakahatag liwat ha mga pamilya hin oportunidad nga magrelaks ngan mag-enjoy, salit nagigin mas duok hira. An Biblia nasiring nga may “panahon han pagtawa” ngan “panahon han paglukso-lukso.” (Ecles. 3:1, 4, ftn.) Hi Jehova naglarang hin maghusay nga lugar dinhi ha tuna diin puydi kita mag-enjoy. Damu nga pamilya an nalilipay pamasyada ha kakahoyan, kaumhan, kabukiran, o baybayon. May mga bata nga naruruyag pagdurodalagan ngan pag-uyag ha parke, pag-obserbar ha mga hayop, o pagkarigo ha salog, linaw, o dagat. Damu an aton mag-opay gud nga oportunidad nga ma-enjoy an mga ginhimo ni Jehova!

17. Kay ano nga dapat buligan han mga kag-anak an ira mga anak nga mag-enjoy ha mga linarang han Dios?

¹⁷ Ha bag-o nga kalibotan han Dios, mai-enjoy na han mga kag-anak ngan han ira mga anak an mga linarang ni Jehova ha paagi nga diri nira nahihimo yana. Hito nga panahon, waray na kita rason nga mahadlok ha mga hayop, ngan diri liwat hira mahahadlok ha aton. (Isa. 11:6-9) Mai-enjoy ta na ha kadayonan an mga ginhimo ni Jehova. (Sal. 22:26) Pero mga kag-anak, ayaw hulata nga didto na niyo bubuligan an iyo mga anak nga ma-enjoy an mga linarang. Samtang iyo ginagamit an mga linarang ha pagtutdo ha iyo mga anak parte kan Jehova, posible gud nga mauyon hira ha ginsiring ni Hadi David: “O Jehova, waray mga buhat nga pariho han imo mga buhat.”—Sal. 86:8.