1, 2. (a) Kay ano nga an Kristiano nga mga batan-on nagigin madaugon ha ira pakig-away ha gamhanan ngan magraot nga espiritu? (Kitaa an retrato hini nga pahina.) (b) Ano an aton hihisgotan?

AN ATON pagkinabuhi sugad nga mga Kristiano iginpariho ni apostol Pablo ha mga sundalo nga mano-mano nga nakikig-away. Syempre, an aton pakig-away diri literal, kondi espirituwal. Pero tinuod an aton mga kaaway. Hi Satanas ngan an mga demonyo magkarit ngan eksperyensyado ha pakig-away. Salit kon huhunahunaon, baga hin imposible kita magdaog, labi na an mga batan-on. Kondi mahimo ba magdaog an mga batan-on kontra hiton gamhanan ngan magraot nga espiritu? Oo, mahimo hira magdaog, ngan nagigin madaugon gud hira! Kay ano? Kay ‘padayon hira nga nakuha hin gahum tikang ha Ginoo.’ Pero diri la hira nakuha hin gahum tikang ha Dios, nakasul-ot liwat hira hin armas para ha pakig-away. Pariho hin binansay hin maopay nga mga sundalo, ‘sul-ot nira an kompleto nga armas tikang ha Dios.’​—Basaha an Efeso 6:10-12.

² Han iginsusurat ni Pablo an iya ilustrasyon, posible nga ginhuhunahuna niya an kompleto nga armas nga iginsusul-ot han Romano nga mga  sundalo. (Buh. 28:16) Aton hisgotan kon kay ano nga angayan ito nga ilustrasyon. Samtang ginbubuhat naton ito, tigamni an siring han pipira nga batan-on mahitungod han mga pagsari ngan mga kapulsanan han pagsul-ot han tagsa nga bahin han espirituwal nga armas.

3, 4. Ha ano nga paagi an kamatuoran ha Biblia pariho ha paha han Romano nga sundalo?

³ Basaha an Efeso 6:14. An paha han Romano nga mga sundalo may-ada tinabas nga mga metal nga nagpuprotektar han hawak han usa nga sundalo. Gindisenyo ito basi diri hiya mabug-atan han iya kutamaya. An pipira nga paha may-ada liwat marig-on nga biritayan para han espada ngan pisaw. Kon nakabagkos hin maopay an paha han usa nga sundalo, magkakaada hiya kompyansa ha pakig-away.

⁴ Ha pariho nga paagi, an mga kamatuoran nga aton hinbabaroan ha Pulong han Dios nagpuprotektar ha aton tikang ha kadaot nga resulta han buwa nga mga katutdoan. (Juan 8:31, 32; 1 Juan 4:1) Ngan samtang mas ginhihigugma naton an mga kamatuoran tikang ha Dios, mas masayon para ha aton an pagsul-ot han aton “kutamaya,” karuyag sidngon, an pagkinabuhi uyon ha matadong nga mga suruklan han Dios. (Sal. 111:7, 8; 1 Juan 5:3) Dugang pa, kon matin-aw nga nasasabtan naton an mga kamatuoran tikang ha Pulong han Dios, magkakaada kita kompyansa ha pagdepensa hito kontra ha mga kaaway.​—1 Ped. 3:15.

5. Kay ano nga sadang kita magyakan han kamatuoran?

⁵ Kon nakabagkos hin maopay ha aton an mga kamatuoran ha Biblia, siring pa, mapapagios kita nga magkinabuhi uyon hito ngan magyakan han kamatuoran ha ngatanan nga panahon. Kay ano nga ginlilikyan naton an pagbuwa? Tungod kay an kabuwaan usa han epektibo gud nga armas ni Satanas. An buwa nga impormasyon nakakadaot ha indibiduwal nga nagsusumat hito ngan ha natuod hito. (Juan 8:44) Salit bisan kon diri kita perpekto, nangangalimbasog gud kita nga diri magbuwa. (Efe. 4:25) Pero diri ito masayon. An 18 anyos nga hi Abigail nagsiring: “Baga hin diri pirme angayan an pagsumat han kamatuoran, labi na kon an pagbuwa makakabulig ha imo nga makagawas ha makuri nga sitwasyon.” Kondi kay ano nga pirme hiya nangangalimbasog nga magsumat han tinuod? Hiya nagsiring: “Kon nagsusumat ako han tinuod, limpyo an akon konsensya ha atubangan ni Jehova. Ngan maaram an akon mga kag-anak ngan kasangkayan nga matataporan nira ako.” An 23 anyos nga hi Victoria nagsiring: “Kon nagsusumat ka han kamatuoran ngan nagkikinabuhi uyon ha imo gintotoohan, posible ka tamayon o kontrahon. Pero may makakarawat ka pirme nga kaopayan: Nagkakaada ka kompyansa, nagigin mas duok ka kan Jehova, ngan ginrirespeto ka han mga nahigugma ha imo.” Oo, importante gud nga tipigan naton nga nakasul-ot ha aton hawak an “paha han kamatuoran” ha ngatanan nga panahon.

6, 7. Kay ano nga an katadongan iginpariho ha kutamaya?

⁶ An usa nga klase han kutamaya nga iginsusul-ot han Romano nga sundalo han siyahan nga siglo ginkukompwesto hin gintakiptakip nga tinabas nga mga puthaw. Ini nga mga puthaw ginbaliko basi humaom ha iya lawas ngan may-ada ini metal nga mga hirigotan ngan paralhogan, ngan ginturugkop ini gamit an tinabas nga mga anit. An sugbong han sundalo napuputos hin durodamu nga tinabas nga puthaw nga gintakiptakip gamit an anit. An kutamaya naglilimita han paggios han usa nga sundalo, ngan kinahanglan regular niya nga usisahon kon maopay an pagkatakiptakip han mga puthaw. Pero an iya kutamaya nagpuprotektar han iya kasingkasing ngan iba pa nga importante nga mga organo tikang ha espada ngan pana.

⁷ Angayan gud ito nga simbolo han matadong nga mga suruklan ni Jehova nga nagpapanalipod han aton simboliko nga kasingkasing! (Prob. 4:23) Sugad la nga diri igbabalyo han usa nga sundalo an iya puthaw nga kutamaya ha usa nga kutamaya nga hinimo ha maluroluya nga metal, diri gud liwat naton karuyag nga saliwnan an matadong nga mga suruklan ni Jehova han aton kalugaringon nga mga suruklan. Diri masasarigan an aton kalugaringon nga mga suruklan salit diri ito makakahatag han proteksyon nga aton ginkikinahanglan. (Prob. 3:5, 6) Lugod, regular  naton nga gin-uusisa kon an ‘puthaw nga kutamaya’ nga iginhatag ha aton ni Jehova padayon nga nagpapanalipod ha aton kasingkasing.

8. Kay ano nga sadang naton sundon pirme an mga suruklan ni Jehova?

⁸ Inaabat mo ba usahay nga makuri an pagsunod han matadong nga mga suruklan ni Jehova o naglilimita ito han imo kagawasan? Hi Daniel nga 21 anyos, nagsiring: “Ginyaangyaangan ako han akon mga titser ngan kaeskwela tungod han akon pagsunod ha mga suruklan han Biblia. May panahon hadto nga nawad-an ako hin kompyansa ngan nadepres.” Ano an nakabulig ha iya? Hiya nagsiring: “Ha urhi, nakita ko an mga kapulsanan ha pagkinabuhi uyon ha mga suruklan ni Jehova. An iba han akon ‘kasangkayan’ nagdroga; an iba umundang pag-eskwela. Nasusubo ako ha nahitabo ha ira. Ginpuprotektaran gud kita ni Jehova.” Hi Madison nga 15 anyos, nagsiring: “Nangangalimbasog ako basi padayon nga masunod an mga suruklan ni Jehova ngan diri magpadara ha akon mga igkasi-batan-on ha pagbuhat han mga butang nga maopay o makalilipay para ha ira.” Ano an nakabulig ha iya nga maglampos? “Ginpapahinumdoman ko an akon kalugaringon nga gindadara ko an ngaran ni Jehova ngan ito nga pagsulay paagi ni Satanas ha pag-atake ha akon. Kon naglalampos ako ha akon pangalimbasog, mas maopay an akon pag-abat ha akon kalugaringon.”

9-11. (a) Ano nga simboliko nga sandalyas an iginsusul-ot han mga Kristiano? (b) Ano an mabulig ha aton nga mas magkaada kompyansa ha pagpasamwak han maopay nga sumat?

⁹ Basaha an Efeso 6:15. An Romano nga sundalo nga diri nakasul-ot han iya mga sandalyas diri andam ha pakig-away. An iya sandalyas may tulo ka luon nga anit salit marig-on gud ito. Komportable liwat ito gamiton salit makakaglakat hiya nga may kompyansa ngan diri matatalindas.

¹⁰ Sugad la nga an sandalyas nga iginsusul-ot han Romano nga mga sundalo nakakabulig ha ira nga magdaog ha pakig-away, an simboliko nga sandalyas nga iginsusul-ot naton nga mga Kristiano nabulig ha aton ha pagpasamwak han mensahe mahitungod ha kamurayawan. (Isa. 52:7; Roma 10:15) Kondi kinahanglan an kaisog basi makagsangyaw. “Nahahadlok ako hadto ha pagsangyaw ha akon mga kaklase,” siring han 20 anyos nga hi Bo. “Siguro naaawod ako. Kon nahuhunahuna ko ito, diri ako maaram kon kay ano nga ito an akon inabat. Yana nalilipay na ako ha pagsangyaw ha akon mga igkasi-batan-on.”

¹¹ Naobserbaran han damu nga batan-on nga kon andam gud hira ha pagpasamwak han maopay nga sumat, mas komportable hira ha pagbuhat hito. Ano an puydi mo himoon basi magin andam ka? Hi Julia nga 16 anyos, nagsiring: “Nagdadara ako hin mga literatura ha akon bag ngan namamati ako kon nagpapahayag an akon mga kaklase han ira mga opinyon ngan gintotoohan. Pinaagi hito, nakakahunahuna ako kon ano an makakabulig ha ira. Kon andam ako, may-ada ako naisusumat ha ira nga makakabulig ha ira.” Hi Makenzie nga 23 anyos, nagsiring: “Kon buotan ka ha imo mga igkasi-batan-on ngan namamati ka hin maopay ha ira, makakakuha ka hin ideya kon ano an ira inaatubang ha ira kinabuhi. Ginsisiguro ko nga mabasa an ngatanan nga artikulo nga iginpublikar para ha mga batan-on. Salit may naipapakita ako ha akon mga igkasi-batan-on nga mag-opay nga punto tikang ha Biblia o ha jw.org nga makakabulig ha ira.” An ginsiring hito nga mga batan-on nagpapakita nga kon mas andam ka ha pagsangyaw, mas maopay an kasul-ot han imo “sandalyas” ha imo mga tiil.

12, 13. Ano an pipira han “naglalaga nga pana” ni Satanas?

¹² Basaha an Efeso 6:16. Rektanggulo “an daku nga taming” nga ginagamit han Romano nga sundalo ngan nakakatabon ito ha iya tikang ha sugbong tubtob ha tuhod. Nagpuprotektar ito ha iya tikang ha espada, bangkaw, ngan mga pana.

¹³ An pipira han “naglalaga nga pana” nga mahimo gamiton ni Satanas kontra ha imo amo an mga kabuwaan mahitungod kan Jehova​—nga diri Hiya napaid ha imo ngan diri ka Niya hinigugma. Ito an  inaabat han 19 anyos nga hi Ida. Hiya nagsiring, “Agsob ko abaton nga diri duok ha akon hi Jehova ngan nadiri hiya nga magin Sangkay ko.” Paonan-o niya gin-aatubang ito nga pag-atake? “An mga katirok nabulig gud nga maparig-on an akon pagtoo,” siring ni Ida. “Hadto, natambong la ako ngan diri nagkukomento, naghuhunahuna nga waray naruruyag mamati han akon isisiring. Pero yana, nangangandam na ako para ha mga katirok ngan nangangalimbasog nga makakomento hin duha o tulo ka beses. Diri ito masayon, pero maopay an akon inaabat kon ginbubuhat ko ito. Ngan makaparig-on gud an kabugtoan. Katapos han kada katirok, inaabat ko pirme nga hinigugma ako ni Jehova.”

14. Ano nga kamatuoran an ginpapabug-atan han eksperyensya ni Ida?

¹⁴ An eksperyensya ni Ida nagpapabug-at hin importante nga kamatuoran: An sukol han literal nga taming han usa nga sundalo diri nagbabag-o, pero an aton taming han pagtoo mahimo gumutiay o dumaku. Nakadepende ito ha aton. (Mat. 14:31; 2 Tes. 1:3) Importante gud nga parig-unon naton an aton pagtoo!

15, 16. Ha ano nga paagi an paglaom pariho hin helmet?

¹⁵ Basaha an Efeso 6:17. An helmet nga iginsusul-ot han usa nga Romano nga sundalo gindisenyo basi maprotektaran an iya ulo, liog, ngan nawong. An iba nga helmet may karaptan salit mahimo ito bitbiton han usa nga sundalo.

¹⁶ Sugad la nga an helmet nagpuprotektar han ulo han usa nga sundalo, an aton “paglaom han katalwasan” nagpuprotektar han aton hunahuna, o han aton abilidad ha paghunahuna. (1 Tes. 5:8; Prob. 3:21) An paglaom nabulig ha aton nga magin pokus ha mga saad han Dios ngan magkaada husto nga panhunahuna may kalabotan ha mga problema.  (Sal. 27:1, 14; Buh. 24:15) Pero kon karuyag naton nga an aton “helmet” magprotektar ha aton, kinahanglan naton ito igsul-ot, diri bitbiton.

17, 18. (a) Paonan-o kita mahimo aghaton ni Satanas nga tanggalon an aton helmet? (b) Paonan-o naton maipapakita nga diri kita nauuwat han panlimbong ni Satanas?

¹⁷ Paonan-o kita mahimo aghaton ni Satanas nga tanggalon an aton helmet? Hunahunaa an iya ginbuhat kan Jesus. Sigurado nga maaram hi Satanas nga hi Jesus an magigin magmarando han katawohan. Pero kinahanglan maghulat hi Jesus han itinanda nga panahon ni Jehova. Ngan antes hito, kinahanglan mag-antos ngan mamatay hi Jesus. Salit nagtanyag hi Satanas hin higayon nga makarawat dayon ni Jesus an iya ginpapamulat. Nagsiring hi Satanas nga kon magsisingba hi Jesus ha iya bisan makausa la, makakarawat ni Jesus an iya ginpapamulat hito mismo nga panahon. (Luc. 4:5-7) Ha pariho nga paagi, maaram hi Satanas nga nagsaad hi Jehova ha aton hin mag-opay nga mga butang ha bag-o nga kalibotan. Pero kinahanglan kita maghulat hito, ngan samtang waray pa ito, bangin makaeksperyensya kita hin mga kakurian. Salit nagtatanyag ha aton hi Satanas hin makaruruyag nga mga higayon basi magkaada kita han sugad nga mga butang yana. Karuyag niya nga unahon naton an pagpamiling hin materyal nga mga butang ngan magpahimulos hin komportable nga kinabuhi yana mismo. Karuyag ni Satanas nga magin ikaduha na la ha aton kinabuhi an pagpamiling han Ginhadian.​—Mat. 6:31-33.

¹⁸ Pariho ha damu nga batan-on nga Kristiano, an 20 anyos nga hi Kiana diri nagpapauwat hini nga panlimbong. “Maaram ako nga an Ginhadian han Dios la an makakasulbad han ngatanan naton nga problema,” siring niya. Paonan-o inin marig-on nga paglaom nakakaapekto han iya panhunahuna ngan ginbubuhat yana? “An paglaom nga Paraiso nabulig ha akon nga magkaada timbang nga panhunahuna may kalabotan ha sekular nga mga tumong,” siring niya. “Diri ko karuyag gamiton an akon talento basi makabentaha o mangalimbasog ha pagkab-ot hin hitaas nga posisyon ha trabaho. Lugod, ginagamit ko an akon panahon ngan kusog ha espirituwal nga mga tumong.”

19, 20. Paonan-o naton mapapauswag an aton abilidad ha paggamit han Pulong han Dios?

¹⁹ Ha panahon nga ginhihimo ni Pablo an iya surat, an espada nga ginagamit han Romano nga kasundalohan mga 20 ka pulgada an kahilaba, ngan gindisenyo ito para ha mano-mano nga pakig-away. Epektibo gud an Romano nga kasundalohan ha paggamit hito tungod kay adlaw-adlaw hira nga nagpapraktis.

²⁰ Hi Pablo nagsiring nga an Pulong han Dios pariho hin espada. Iginhatag ito ha aton ni Jehova. Pero kinahanglan mahibaro kita ha paggamit hito ha epektibo nga paagi kon gindidepensahan naton an aton gintotoohan​—o kon ginbabag-o naton an aton panhunahuna. (2 Cor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) Paonan-o mo mapapauswag an imo abilidad ha paggamit hito? Hi Sebastian nga 21 anyos, nagsiring: “Naglilista ako hin usa nga bersikulo ha kada kapitulo durante han akon pagbasa ha Biblia. Naghimo ako hin lista han akon paborito nga mga teksto. Pinaagi hito, inaabat ko nga naipapahiuyon ko an akon panhunahuna ha panhunahuna ni Jehova.” Hi Daniel nga gin-unabi kanina, nagsiring: “Kon nagbabasa ako han Biblia, nagpipili ako hin mga teksto nga ginhuhunahuna ko nga makakabulig ha mga tawo nga nakakaistorya ko ha ministeryo. Naoobserbaran ko nga mas namamati an mga tawo kon nakikita nira nga natoo ka gud ha Biblia ngan ginhihimo mo an imo pinakamaopay ha pagbulig ha ira.”

21. Kay ano nga diri kita angay mahadlok kan Satanas ngan ha iya mga demonyo?

²¹ Sugad han iginpapakita han mga eksperyensya han mga batan-on nga gin-unabi hini nga artikulo, diri kita angay mahadlok kan Satanas ngan ha mga demonyo. Oo, gamhanan hira pero kaya hira pirdihon. Ngan diri hira imortal. Diri na mag-iiha, piprisuhon hira durante han Usa ka Yukot ka Tuig nga Pagmando han Kristo salit waray na hira mahihimo nga kadaot ha bisan hin-o, ngan katapos hito, bubungkagon hira. (Pah. 20:1-3, 7-10) Kilala naton an aton kaaway, ngan maaram kita han iya mga taktika ngan katuyoan. Ha bulig ni Jehova, makakatindog kita hin marig-on kontra ha iya!