1. Ha Eden, ano an iginsumat ni Jehova mahitungod han aton kaaway?

SIGURADO nga maaram hi Adan nga diri nakakayakan an mga halas. Salit, posible nga nahunahuna niya nga usa nga espiritu nga linarang an nakiistorya kan Eva pinaagi han halas. (Gen. 3:1-6) Hira Adan ngan Eva haros waray hinbabaroan mahitungod hini nga espiritu nga linarang. Bisan pa hito, nagdesisyon hi Adan nga magrebelde ha iya mahigugmaon nga Amay ha langit ngan dumapig hini nga estranghero ha pagkontra ha kaburut-on han Dios. (1 Tim. 2:14) Waray pag-iha katapos hito nga panhitabo, nagtikang hi Jehova pagsumat hin impormasyon mahitungod hini nga kaaway nga nag-impluwensya kanda Adan ngan Eva, ngan nagsaad hiya nga maabot an panahon nga bubungkagon inin maraot nga usa. Pero nagpahamangno liwat hi Jehova nga ha sulod hin pipira ka panahon, kukontrahon hinin espiritu nga linarang nga nagyakan pinaagi han halas an mga nahigugma ha Dios.​—Gen. 3:15.

2, 3. Kay ano nga antes umabot an Mesias, gutiay la nga impormasyon an iginsumat mahitungod kan Satanas?

² Waray isumat ha aton ni Jehova an personal nga ngaran hini nga anghel nga nagrebelde ha iya. * Ngan nagdesisyon an Dios nga diri isumat bisan an katawagan hito nga kaaway tubtob nga linabay an mga 2,500 ka  tuig tikang han pagrebelde ha Eden. (Job 1:6) Ngani, tulo la nga libro han Hebreo nga Kasuratan​—an 1 Kronikas, Job, ngan Sakarias​—an nag-uunabi han ngaran nga Satanas, nga nangangahulogan nga “Parakontra.” Kay ano nga antes umabot an Mesias, gutiay la nga impormasyon an iginsumat mahitungod han aton kaaway?

³ Posible nga diri karuyag ni Jehova nga hisgotan ha Hebreo nga Kasuratan an damu nga impormasyon mahitungod kan Satanas ngan han iya mga ginbubuhat. An nangunguna nga katuyoan ni Jehova kon kay ano nga iginpasurat niya ito nga bahin han Kasuratan amo an pagbulig ha mga tawo nga makilala an Mesias ngan giyahan hira ngadto ha iya. (Luc. 24:44; Gal. 3:24) Han natuman na ito nga katuyoan ngan inabot na an Mesias, gin-gamit ni Jehova an Mesias ngan an iya mga disipulo ha pagsumat han kadam-an nga impormasyon nga aton hinbabaroan yana mahitungod kan Satanas ngan ha mga anghel nga dinapig ha iya. * Angayan ito tungod kay hi Jesus ngan an mga dinihogan nga iya magigin mga igkasi-magmarando an gagamiton ni Jehova ha pagbungkag kan Satanas ngan han iya mga sumurunod.​—Roma 16:20; Pah. 17:14; 20:10.

4. Kay ano nga diri kita sadang sobra nga mahadlok ha Yawa?

⁴ Iginhuhulagway ni apostol Pedro hi Satanas nga Yawa sugad nga “nagngungurob nga leon,” ngan iginhuhulagway liwat hiya ni Juan sugad nga “halas” ngan “dragon.” (1 Ped. 5:8; Pah. 12:9) Pero diri kita sadang sobra nga mahadlok ha Yawa​—limitado la an iya gahum. (Basaha an Santiago 4:7.) Ginpapanalipdan kita ni Jehova, ni Jesus, ngan han matinumanon nga mga anghel. Pinaagi han ira bulig, maaatohan naton an aton kaaway. Bisan pa hito, kinahanglan naton hibaroan an baton hinin tulo nga importante nga pakiana: Mationan-o kadaku ngan kahaluag an impluwensya ni Satanas? Paonan-o niya gin-iimpluwensyahan an mga indibiduwal? Ngan ano an mga limitasyon han iya gahum? Samtang gin-uusisa naton ini nga mga pakiana, hihisgotan liwat naton an mga leksyon nga aton hibabaroan.

5, 6. Kay ano nga diri maihahatag han tawhanon nga mga gobyerno an mga pagbag-o nga ginkikinahanglan gud han katawohan?

⁵ Damu nga anghel an inupod kan Satanas ha iya pagrebelde. Antes han Baha, nasulay ni Satanas an pipira ha ira nga magkaada imoral nga relasyon ha mga anak nga kababayin-an han mga tawo. Iginhuhulagway han Biblia ini nga kamatuoran ha simboliko nga paagi han nagsiring ito nga gindadanas han dragon an ikatulo nga bahin han mga bitoon ha langit. (Gen. 6:1-4; Jud. 6; Pah. 12:3, 4) Han binaya ito nga mga anghel ha pamilya han Dios, ginpili nira nga hi Satanas an magkontrol ha ira. Pero ini nga mga rebelde, diri la kay basta usa nga grupo nga naghihimo hin kasamok. Naghimo hi Satanas hin diri nakikita nga ginhadian nga puropariho han Ginhadian han Dios, ngan hiya an hadi hito. Gin-organisar ni Satanas an mga demonyo, gintagan hira hin awtoridad, ngan ginhimo hira nga mga magmarando ha kalibotan.​—Efe. 6:12.

⁶ Ginagamit ni Satanas an iya organisasyon nga ginkukompwesto han espiritu nga mga linarang basi kontrolon an ngatanan nga gobyerno han tawo. Makakasiguro kita hito kay han iginpakita ni Satanas kan Jesus an “ngatanan nga ginhadian ha tuna,” hiya nagsiring: “Ihahatag ko ha imo ini ngatanan nga awtoridad ngan an himaya hini kay igintubyan na ini ha akon, ngan ihahatag ko ini ha bisan hin-o nga karuyag ko tagan.” (Luc. 4:5, 6) Pero bisan han maraot nga impluwensya ni Satanas, damu nga gobyerno an naghihimo hin maopay para ha ira mga sakop. Ngan may mga magmarando nga bangin maopay an motibo. Pero waray tawhanon nga gobyerno o magmarando nga makakahatag han mga pagbag-o nga ginkikinahanglan gud han katawohan.​—Sal. 146:3, 4; Pah. 12:12.

7. Labot la han mga gobyerno, paonan-o ginagamit ni Satanas an buwa nga relihiyon ngan an sistema han komersyo? (Kitaa an retrato ha tinikangan hini nga artikulo.)

⁷ Labot han mga gobyerno, ginagamit liwat ni  Satanas ngan han mga demonyo an buwa nga relihiyon ngan an sistema han komersyo basi limbongan an “bug-os nga inuukyan nga tuna.” (Pah. 12:9) Ginagamit ni Satanas an buwa nga relihiyon ha pagpasarang hin kabuwaan mahitungod kan Jehova. Dugang pa, ginbubuhat han Yawa an ngatanan basi mahingalimtan han mas damu pa nga tawo an ngaran han Dios. (Jer. 23:26, 27) Sugad nga resulta, may sinsero nga mga indibiduwal nga naghuhunahuna nga nagsisingba hira ha Dios pero ha pagkamatuod nagsisingba hira ha mga demonyo. (1 Cor. 10:20; 2 Cor. 11:13-15) Ginagamit liwat ni Satanas an sistema han komersyo ha pagpasarang hin kabuwaan. Pananglitan, kasagaran na nga igintututdo hito nga sistema nga an pinakamaopay nga paagi basi magin malipayon amo an pagkaada damu nga kwarta ngan panag-iya. (Prob. 18:11) An natoo hini nga kabuwaan nagpupokus ha pag-alagad ha “Karikohan” imbes nga ha Dios. (Mat. 6:24) Tungod han ira gugma ha materyal nga mga butang, hinay-hinay nga nawawara an ira gugma ha Dios.​—Mat. 13:22; 1 Juan 2:15, 16.

8, 9. (a) Ano an duha nga leksyon nga aton hibabaroan ha asoy mahitungod kan Adan, Eva, ngan han rebelde nga mga anghel? (b) Kay ano nga mapulsanon ha aton an paghibaro han kadaku ngan kahaluag han impluwensya ni Satanas?

⁸ An asoy mahitungod kan Adan, Eva, ngan han rebelde nga mga anghel nagtututdo ha aton hin duha nga importante nga leksyon. Siyahan, duha la an aton mapipilian, ngan kinahanglan usa la an aton pilion. Magpapabilin ba kita nga maunungon kan Jehova o madapig kita kan Satanas? (Mat. 7:13) Ikaduha, adton nadapig kan Satanas limitado la an kapulsanan nga nakakarawat. Hira Adan ngan Eva nagkaada higayon ha paghimo han ira kalugaringon nga suruklan ha kon ano an maopay ngan kon ano an maraot, ngan an mga demonyo nagkaada awtoridad ha pagkontrol han tawhanon nga mga gobyerno. (Gen. 3:22) Pero daku gud pirme an kadaot nga resulta han pagdapig kan Satanas kay han mga kapulsanan kunohay nga mahimo niya maihatag.​—Job 21:7-17; Gal. 6:7, 8.

⁹ Kay ano nga mapulsanon ha aton an paghibaro han kadaku ngan kahaluag han impluwensya ni Satanas? Nabulig ito ha aton nga matipigan an timbang nga panhunahuna ha sekular nga mga awtoridad, ngan nag-aaghat ito ha aton nga padayon nga makigbahin ha pagsangyaw nga buruhaton. Maaram kita nga karuyag ni Jehova nga respetuhon naton an tawhanon nga mga gobyerno. (1 Ped. 2:17) Ngan naglalaom hiya nga susundon naton an mga balaud han mga gobyerno labot la kon ito nga mga balaud nakontra ha iya mga suruklan. (Roma 13:1-4) Pero nasasabtan naton nga kinahanglan kita magpabilin nga neutral; waray kita gindadapigan nga bisan ano nga partido ha politika o bisan hin-o nga lider. (Juan 17:15, 16; 18:36) Tungod kay maaram kita kon ano an karuyag buhaton ni Satanas ha ngaran ngan reputasyon ni Jehova, mas naaaghat kita nga tutdoan an iba mahitungod ha aton Dios. Iginpapasigarbo naton nga gintatawag kita ha iya ngaran ngan ginagamit naton an iya ngaran kay maaram kita nga an paghigugma ha iya mas mapulsanon gud kay ha paghigugma ha kwarta o materyal nga mga butang.​—Isa. 43:10; 1 Tim. 6:6-10.

10-12. (a) Paonan-o hi Satanas gumamit hin paon basi sulayon an iya mga igkasi-anghel? (b) Ano nga mga leksyon an aton mahibabaroan tikang ha mga anghel nga nagin diri masinugtanon?

¹⁰ Nagamit hi Satanas hin epektibo nga mga pamaagi basi impluwensyahan an mga indibiduwal. Pananglitan, nagamit hiya hin paon basi maaghat hira nga buhaton an iya karuyag. Direkta liwat niya hira nga gin-aatake basi magpasakop hira ha iya.

¹¹ Tagda kon mationan-o kaepektibo hi Satanas ha paggamit hin paon basi masulay an damu nga iya igkasi-anghel. Posible nga iya gud hira gin-inobserbaran hin maiha nga panahon antes niya hira madani nga dumapig ha iya. Han nasulay an pipira hini nga mga anghel ha paon ni Satanas ngan nagkaada imoral nga relasyon ha kababayin-an, nanganak hira hin madarahog nga mga higante nga nanraugdaog ha mga tawo. (Gen. 6:1-4) Posible nga ginsulay ni Satanas an diri maunungon nga mga anghel diri la pinaagi han pagkaada imoral nga pakighilawas kondi pinaagi liwat ha pagsaad ha ira nga magkakaada hira awtoridad nga mandoan an mga tawo. Posible nga katuyoan niya nga pugngan an pag-abot han iginsaad nga ‘tulin han babaye.’ (Gen. 3:15) Anoman an mga plano ni Satanas, ginpugngan ito ni Jehova pinaagi ha pagpahinabo han Baha​—usa nga paagi han Dios basi diri maglampos hi Satanas ngan an rebelyoso nga mga anghel hito nga panahon.

¹² Ano nga mga leksyon an aton mahibabaroan hini nga asoy? Ayaw gud pagminosa an pagsulay nga magbuhat hin imoralidad o an peligro han pagin mapahitas-on. Ha sulod hin damu nga katuigan, an mga anghel nga dinapig kan Satanas nag-alagad ha presensya mismo han Dios. Pero bisan pa hiton maopay nga kahimtang, gintugotan han damu ha ira nga makagamot ngan tumubo ha ira kasingkasing an magraot nga hingyap. Ha pariho nga paagi, bangin mga dekada na kita nga nag-aalagad ha tunan-on nga bahin han organisasyon han Dios. Pero bisan pa hinin malimpyo nga kahimtang ha espirituwal, mahimo pa gihapon tumubo an maghugaw nga hingyap. (1 Cor. 10:12) Importante gud nga pirme naton usisahon an aton kasingkasing, isalikway an imoral nga panhunahuna, ngan likyan an pagin mapahitas-on!​—Gal. 5:26; basaha an Colosas 3:5.

13. Ano an usa pa nga epektibo nga paon nga ginagamit ni Satanas, ngan paonan-o kita makakalikay hito?

¹³ Usa pa nga epektibo nga paon nga ginagamit ni Satanas amo an pagkaada interes ha okultismo. Yana, gin-aaghat niya an mga tawo nga magin interesado ha mga demonyo diri la pinaagi ha buwa nga relihiyon kondi pinaagi liwat ha mga kaliawan. Iginpapakita ha mga salida, elektroniko nga mga uyag, ngan iba pa nga kaliawan nga makalilipay an espiritismo. Paonan-o naton malilikyan ini nga lit-ag? Diri kita sadang maghunahuna nga an organisasyon han Dios maghahatag hin lista han angayan ngan diri angayan nga mga kaliawan. Kinahanglan bansayon han tagsa ha aton an iya konsensya uyon ha mga suruklan han Dios. (Heb. 5:14) Pero makakahimo kita hin husto nga mga desisyon kon iaaplikar  naton an giniyahan nga sagdon ni apostol Pablo nga an aton gugma ha Dios kinahanglan “diri hipokrito.” (Roma 12:9, ftn.) Mahimo naton pakianhan an aton kalugaringon: ‘An akon ba ginpipili nga kaliawan nagpapakita nga may pagkahipokrito ako? Kon makita han akon mga Bible study o ginbabalik-bisita an kaliawan nga akon ginpipili, makakasiring ba hira nga nagkikinabuhi ako uyon ha akon igintututdo?’ Samtang igin-aaplikar naton an mga prinsipyo nga aton igintututdo ha iba, nagigin mas masayon para ha aton an paglikay ha mga lit-ag ni Satanas.​—1 Juan 3:18.

14. Paonan-o kita mahimo direkta nga atakehon ni Satanas, ngan paonan-o naton ito malalamposan?

¹⁴ Labot la ha paggamit hin paon, nangangalimbasog liwat hi Satanas nga direkta kita nga atakehon basi ikompromiso naton an aton pagkamaunungon kan Jehova. Pananglitan, mahimo niya kontrolon an mga gobyerno basi igdiri an aton pagsangyaw nga buruhaton. O mahimo niya aghaton an aton mga katrabaho o kaeskwela nga tamayon kita tungod kay nagkikinabuhi kita uyon ha mga suruklan han Biblia ha moral. (1 Ped. 4:4) Mahimo liwat niya impluwensyahan an aton mga kapamilya nga may maopay nga motibo basi pugngan kita ha pagtambong ha mga katirok. (Mat. 10:36) Paonan-o naton ini malalamposan? Siyahan, sadang naton laoman ini nga klase hin direkta nga pag-atake tungod kay nakikig-away hi Satanas ha aton. (Pah. 2:10; 12:17) Ikaduha, kinahanglan naton hinumdoman an mas importante nga isyu ha luyo hito nga mga pag-atake​—nagsiring hi Satanas nga mag-aalagad la kita kan Jehova kon maopay an kahimtang. Nagsiring hiya nga kon makaeksperyensya kita hin kakurian, mabaya kita ha Dios. (Job 1:9-11; 2:4, 5) Ikatulo, kinahanglan kita mangaro kan Jehova hin kusog ha pag-atubang hito nga isyu. Hinumdumi nga diri gud kita niya babayaan.​—Heb. 13:5.

15. Mapipirit ba kita ni Satanas nga buhaton an diri naton karuyag? Isaysay.

¹⁵ Diri mapipirit ni Satanas an mga tawo nga buhaton an diri nira karuyag. (San. 1:14) Tungod ha kakulang hin kahibaro, damu an diri maaram nga nadapig na hira kan Satanas. Pero han hinbaroan na nira an kamatuoran, nagdesisyon hira kon kan kanay hira mag-aalagad. (Buh. 3:17; 17:30) Kon determinado kita nga buhaton an kaburut-on han Dios, waray mahihimo hi Satanas ha pagbungkag han aton integridad.​—Job 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Ano pa an iba nga limitasyon ni Satanas ngan han mga demonyo? (b) Kay ano nga diri kita sadang mahadlok nga mag-ampo kan Jehova ha daku nga tingog?

¹⁶ May iba pa nga limitasyon hi Satanas ngan an mga demonyo. Pananglitan, waray rekord ha Kasuratan nga nagpapakita nga kaya nira basahon an hunahuna o kasingkasing han usa nga indibiduwal. Hi Jehova ngan hi Jesus la an may-ada hito nga abilidad. (1 Sam. 16:7; Mar. 2:8) Pero ano man kon magyakan o mag-ampo kita ha daku nga tingog? Sadang ba kita mahadlok nga bangin mabatian han Yawa o han mga demonyo an aton mga pag-ampo ngan gamiton ito nga impormasyon kontra ha aton? Diri. Kay ano? Diri kita nahahadlok ha pagbuhat hin maopay ha pag-alagad kan Jehova tungod la kay bangin makita kita han Yawa. Sugad man, diri kita sadang mahadlok nga mag-ampo ha daku nga tingog tungod la kay bangin mabatian ito han Yawa. Ngani, may mga asoy ha Biblia mahitungod ha mga surugoon han Dios nga nag-ampo ha daku nga tingog, ngan waray ito magsiring nga nahadlok hira nga bangin mabatian hira han Yawa. (1 Hadi 8:22, 23; Juan 11:41, 42; Buh. 4:23, 24) Kon mangangalimbasog kita nga magyakan ngan magbuhat uyon ha kaburut-on han Dios, makakasiguro kita nga diri tutugotan ni Jehova nga may mabuhat an Yawa nga magriresulta hin nagpapadayon nga kadaot ha aton.​—Basaha an Salmos 34:7.

¹⁷ Kinahanglan naton kilalahon an aton kaaway, pero diri kita sadang mahadlok ha iya. Pinaagi han bulig ni Jehova, mapipirde hi Satanas bisan han diri hingpit nga tawo. (1 Juan 2:14) Kon aatohan naton hiya, mapalagiw hiya ha aton. (San. 4:7; 1 Ped. 5:9) An mga batan-on, baga hin amo an labi nga ginpupuntirya ni Satanas. Ano an ira puydi buhaton basi maatohan an Yawa? Ito an hihisgotan han sunod nga artikulo.