“Awdanon ako,” siring ni Sara, * “ngan waray kompyansa ha kalugaringon. Salit diri ako komportable kon kaupod ko an mga tawo nga sobra an kompyansa ha kalugaringon ngan agresibo. Pero relaks ako kon malumo ngan mapainubsanon nga tawo an akon kaupod. Naisusumat ko hito nga klase hin tawo an akon inaabat ngan mga problema. Sugad hito an akon duok nga kasangkayan.”

An komento ni Sara nagpapakita nga kon malumo kita, maruruyag an iba nga makigsangkay ha aton. An pagkamalumo nakakapalipay liwat kan Jehova. An iya Pulong nagsasagdon ha aton: “Pagsul-ot kamo han . . . pagkamalumo.” (Col. 3:12) Ano an pagkamalumo? Paonan-o iginpakita ni Jesus an pagkamalumo? Ngan paonan-o ini nga kalidad makakabulig ha aton nga magin mas malipayon?

An pagkamalumo usa nga kalidad nga naipapakita mo kon mamurayawon ka nga tawo. An malumo nga tawo buotan ha iya pagtratar ha iba ngan nagpapabilin nga kalmado ngan may pagpugong ha kalugaringon kon may nakakaaringit nga mga sitwasyon.

An pagkamalumo usa nga tigaman han pagin marig-on. An Griego nga pulong para ha “pagkamalumo” gin-gamit ha paghulagway ha usa nga ihalas nga kabayo nga napaanad. Makusog la gihapon an kabayo pero gin-train ito nga kontrolon an iya kusog. Ha pariho nga paagi, kon malumo kita, ginkukontrol naton an aton diri perpekto nga mga kinaiya ngan gintatratar an iba ha murayaw nga paagi.

Bangin maghunahuna kita, ‘Diri ko kinaiya an pagin malumo.’ Nabubuhi kita ha kalibotan diin komon an pagin agresibo ngan pagin diri pasensyoso, salit bangin makurian kita nga magin malumo. (Roma 7:19) Matin-aw, kinahanglan an paningkamot basi makultibar an pagkamalumo, pero an baraan nga espiritu ni Jehova mabulig ha aton nga magin mas determinado ha pagbuhat hito. (Gal. 5:22, 23) Kay ano nga kinahanglan kita maningkamot nga makultibar an pagkamalumo?

An pagkamalumo usa nga kalidad nga nabulig basi magin makaruruyag kita ha mga tawo. Sugad han naobserbaran ni Sara, nga gin-unabi kanina, komportable kita kaupod an malumo nga mga tawo. Hi Jesus an pinakamaopay nga ehemplo han pagin malumo ngan pagin buotan. (2 Cor. 10:1) Bisan an kabataan nga diri nakilala ha iya karuyag dumaop ha iya.​—Mar. 10:13-16.

An pagkamalumo nagpuprotektar ha aton ngan hadton nakakaupod naton. Kon malumo kita, diri dayon kita naaaringit o nasisina. (Prob. 16:32) Salit nalilikayan naton an pag-abat hin kakonsensya tungod ha pakasakit ha usa​—labi na ha aton hinigugma. Ngan  napuprotektaran an iba kay nakukontrol naton an aton emosyon ngan buhat ngan diri kita nakakasakit ha ira.

Bisan pa han magbug-at nga responsabilidad ngan han pagin okupado, hi Jesus malumo ha ngatanan. Damu nga tawo ha iya panahon an nagkukuri ngan nabubug-atan, ngan kinahanglan nira hin karepreskohan. Sigurado nga naliaw gud hira han nagsiring hi Jesus ha ira: “Kadi ha akon, . . . kay malumo ako ngan mapainubsanon an kasingkasing”!​—Mat. 11:28, 29.

Paonan-o naton makukultibar an pagkamalumo, pariho kan Jesus? Gin-aadman naton an Pulong han Dios basi hibaroan kon paonan-o gintratar ni Jesus an mga tawo ngan kon ano an iya ginhimo ha magkuri nga sitwasyon. Katapos, kon naatubang kita hin mga sitwasyon nga nagtitesting han aton pagin malumo, nangangalimbasog kita nga gumios pariho kan Jesus. (1 Ped. 2:21) Tagda an tulo nga butang nga nakabulig kan Jesus nga magin malumo.

Hi Jesus mapainubsanon gud. Hi Jesus nagsiring nga “malumo [hiya] ngan mapainubsanon an kasingkasing.” (Mat. 11:29) Magkaupod nga gin-uunabi han Biblia inin duha nga kalidad kay an pagkamalumo konektado gud ha pagkamapainubsanon. (Efe. 4:1-3) Ha ano nga paagi?

An pagkamapainubsanon nabulig ha aton nga diri magin sobra kasensitibo ha ginsisiring han iba. Ano an reaksyon ni Jesus han gin-akusaran hiya han mga tawo nga “malamon [hiya] ngan parainom hin bino”? Iginpakita niya pinaagi ha buhat nga diri tinuod an ira akusasyon, ngan kalmado nga nagsiring hiya nga “an kinaadman napapamatud-an nga matadong pinaagi han mga buhat hito.”​—Mat. 11:19.

Kon an usa magyakan hin diri ginhuhunahuna nga komento mahitungod ha imo lahi, sekso, o gintikangan, pangalimbasog nga bumaton hin malumo. Hi Peter nga Kristiano nga tigurang ha South Africa, nagsiring: “Kon naaaringit ako tungod ha ginsiring han usa, ginpapakianhan ko an akon kalugaringon, ‘Ano daw la an magigin reaksyon ni Jesus?’” Hiya nagdugang: “Nahibaro ako nga diri magin sobra kasensitibo ha ginsisiring han iba.”

Naiintindihan ni Jesus nga diri perpekto an mga tawo. Karuyag buhaton han mga disipulo ni Jesus an tama, pero tungod han ira pagin diri perpekto, usahay diri nira ito nahihimo. Pananglitan, han gab-i antes mamatay hi Jesus, waray maihatag nira Pedro, Santiago, ngan Juan an emosyonal nga suporta nga iya gin-aaro ha ira. Iginpakita ni Jesus nga naintindihan niya kon kay ano nga nahingaturog hira han hiya nagsiring nga “an espiritu disidido, pero an unod maluya.” (Mat. 26:40, 41) Tungod kay naintindihan ni Jesus nga diri perpekto an iya mga apostol, waray hiya maaringit ha ira.

Hi Mandy usa nga sister nga sobra kakritiko hadto ha iba, pero yana nangangalimbasog gud hiya nga makopya an susbaranan ni Jesus ha pagin malumo. Hiya nagsiring, “Nangangalimbasog ako nga hinumdoman nga diri perpekto an ngatanan nga tawo ngan magpokus ha ira mag-opay nga kalidad, pariho han ginbubuhat ni Jehova.” An pagpaid ba ni Jesus ha mga kaluyahan han mga tawo makakabulig liwat ha imo nga magin malumo ha pagtratar ha ira?

Hi Jesus sinarig ha Dios. Gin-ilob ni Jesus an maraot gud nga pagtratar ha iya han nakanhi hiya ha tuna. Sayop an paghunahuna ha iya han iba, gintamay hiya, ngan ginpasakitan. Bisan pa hito, nagpabilin hiya nga malumo kay “igintapod niya an iya kalugaringon ha Dios nga naghuhukom ha matadong nga paagi.” (1 Ped. 2:23) Maaram hi Jesus nga bubuligan hiya han iya langitnon nga Amay ngan tatadungon Niya an inhustisya ha husto nga panahon.

Kon nakakaeksperyensya kita hin inhustisya ngan masisina kita, bangin mas magraot la lugod an sitwasyon. Ito an rason nga ginpapahinumdoman kita han Kasuratan: “An kasina han tawo diri nagriresulta hin katadongan han Dios.” (San. 1:20) Bisan kon may rason kita nga masina, tungod han aton pagin diri perpekto bangin magreak kita ha sayop nga paagi.

Ini an panhunahuna hadto han sister nga taga-Germany nga hi Cathy, ‘Kon diri mo didepensahan an imo kalugaringon, waray iba nga magbubuhat hito para ha imo.’ Pero han nahibaro hiya pagsarig kan Jehova, nagbag-o an iya panhunahuna. “Yana diri ko na pirme kinahanglan magin andam ha pagdepensa ha akon kalugaringon,” siring niya. “Nahihimo ko nga magin malumo an akon reaksyon kay maaram ako nga tatadungon ni Jehova an tanan nga karaotan ha kalibotan.” Kon biktima ka han inhustisya, an pagsunod han ehemplo ni Jesus ha pagsarig ha Dios makakabulig liwat ha imo nga magpabilin nga malumo.

Hi Jesus nagsiring nga an pagkamalumo importante gud basi magin malipayon kita. Hiya nagsiring: “Malipayon an mga malumo.” (Mat. 5:5) Tagda kon paonan-o an pagkamalumo nabulig ha masunod nga mga sitwasyon.

An pagkamalumo nakakapakalma han tensyon ha pag-asawa. “Nakayakan ako hin damu nga magsakit nga pulong ha akon asawa, nga diri ko man intensyon,” siring ni Robert, nga brother nga taga-Australia. “Pero an magsakit nga pulong nga iginyakan tungod ha kasina diri na mababawi. Sobra nga nasubo ako han nakita ko nga nasakitan ko gud hiya.”

“Kita ngatanan nahipapakdol hin damu ka beses” ha aton panyakan, ngan an aton diri ginhuhunahuna nga mga pulong mahimo magin hinungdan han mga problema ha pag-asawa. (San. 3:2) Ha sugad nga mga higayon, an pagkamalumo nabulig ha aton nga magpabilin nga kalmado ngan makontrol an aton dila.​—Prob. 17:27.

Nangalimbasog gud hi Robert nga makultibar an pagin kalmado ngan pagpugong ha kalugaringon. Ano an resulta? “Yana, kon diri kami nagkakauyon han akon asawa, nangangalimbasog ako nga mamati hin maopay, magyakan hin malumo, ngan diri dayon masina,” siring niya. “Nagin mas maopay na gud an akon relasyon ha akon asawa.”

An pagkamalumo nabulig ha aton nga magin mas maopay an aton pakig-upod ha iba. Adton madali dumulo o masina waray damu nga kasangkayan. Kondi, an pagkamalumo nabulig ha aton nga “matipigan an . . . kamurayawan nga nagbubugkos” ha aton. (Efe. 4:2, 3) Hi Cathy nga gin-unabi kanina, nagsiring, “An pagkamalumo nakakabulig nga magin mas maopay an akon pakig-upod ha iba nga tawo, bisan kon makuri pakiangayan an pipira nga tawo.”

An pagkamalumo nagriresulta hin murayaw nga hunahuna. Ginkukonektar han Biblia “an kinaadman nga tikang ha kahitas-an” ha pagkamalumo ngan kamurayawan. (San. 3:13, 17) An malumo nga tawo may “kalmado nga kasingkasing.” (Prob. 14:30) Hi Martin nga nangalimbasog gud nga makultibar an kalidad nga pagkamalumo, nagsiring, “Yana mas mapauyon-uyon na ako ngan diri na sugad kaagresibo, ngan mas murayaw na an akon hunahuna ngan mas malipayon ako.”

Oo, bangin kinahanglan naton maniguro gud nga makultibar an pagkamalumo. Usa nga brother an nagsiring, “Ha totoo la, bisan tubtob yana, danay sobra ako nga nasisina.” Pero hi Jehova, nga nag-aaghat ha aton nga magin malumo, mabulig ha aton nga padayon nga makultibar ito. (Isa. 41:10; 1 Tim. 6:11) ‘Matatapos [niya] an pagbansay’ ha aton; ‘mapapakusog kita niya.’ (1 Ped. 5:10) Pag-abot han panahon, pariho kan apostol Pablo, makukopya naton an “pagkamalumo ngan pagkabuotan han Kristo.”​—2 Cor. 10:1.