Maaram Ka Ba?
Ano nga nahiaraan nga buhat han mga Judio an nagin hinungdan nga ginkondenar ni Jesus an pagpanumpa?
SUMALA ha Mosaiko nga Balaud, may mga higayon nga angayan an pagpanumpa. Pero ha panahon ni Jesus, komon na la ha mga Judio nga manumpa ha bisan ano nga ira ginyayakan basi parig-unon ito. Katuyoan hinin waray pulos nga nahiaraan nga buhat nga parig-unon an pagkamasasarigan han iginyakan han usa; pero duha ka beses nga ginkondenar ito ni Jesus. Lugod, hiya nagtutdo: “An iyo ‘oo’ sadang magin oo, ngan an iyo ‘diri’ sadang magin diri.”—Mat. 5:33-37; 23:16-22.
Sumala han Theological Dictionary of the New Testament, an makusog nga “tendensya han mga Judio nga pamatud-an an ngatanan nga ira ginyayakan pinaagi han pagpanumpa” mahimo masabtan tikang ha mga teksto han Talmud, nga detalyado nga nagsasaysay kon ano nga mga panumpa an gintatagad nga kinahanglan tumanon ngan diri kinahanglan tumanon.
Diri la hi Jesus an nagkondenar hinin sayop nga buhat. Pananglitan, an Judio nga historyador nga hi Flavius Josephus nagsiring mahitungod han usa nga sekta han mga Judio: “Ginlilikyan nira an pagpanumpa, gintatagad ito nga mas maraot pa kay ha pagbuwa, kay nasiring hira nga an usa nga diri gintutuod kon waray panumpa ha Dios, sigurado nga ito nga tawo buwaon.” An apokripal nga sinurat han mga Judio nga kilala sugad nga an Kinaadman ni Sirac, o Ecclesiasticus, (23:11) nagsiring liwat: “An usa nga nahiara na pagpanumpa maraot gud nga tawo.” Salit ginkondenar ni Jesus an pagpanumpa bisan ha gudtiay nga butang. Kon pirme kita nagyayakan han kamatuoran, diri na kita sadang manumpa pa basi parig-unon nga tinuod an aton ginyakan.