1. Ano an reaksyon han damu ha guliat han kinaadman yana? (Proberbios 1:20, 21)

 HA DAMU nga katunaan, komon na la nga makita an malipayon nga mga magwarali han Ginhadian ha matawo nga mga kalye nga nagtatanyag hin literatura ha mga nalabay. Nakatesting ka na ba pakigbahin hinin makapainteres nga klase han pagministeryo? Kon oo, sigurado nga nahunahuna mo an paghulagway nga mababasa ha libro han Mga Proberbios—parte ha pagguliat han kinaadman ha publiko basi makabati an mga tawo ha sagdon hito. (Basaha an Proberbios 1:20, 21.) Aada ha Biblia ngan ha aton mga publikasyon an “tinuod nga kinaadman”—an kinaadman ni Jehova. Ini gud an impormasyon nga kinahanglan han mga tawo basi mahimo nira an siyahan nga pitad ngadto ha dalan han kinabuhi. Nalilipay kita kon may nakarawat han usa han aton mga publikasyon. Pero diri ngatanan nakarawat. Mas karuyag han iba nga diri mahibaro han ginsisiring han Biblia. Gintataw-an kita han iba. Para ha ira, kadaan na an Biblia. Ginpapakaraot naman han iba an katutdoan han Biblia parte ha moralidad, ngan nasiring hira nga an mga nasunod hito diri buotan ngan nagpapakamatadong. Pero tungod han gugma, padayon nga iginhahatag ni Jehova ha tanan an tinuod nga kinaadman. Ha ano nga mga paagi?

2. Diin naton mabibilngan an tinuod nga kinaadman yana, pero ano an ginpipili han kadam-an nga buhaton?

² Usa nga paagi nga ginagamit ni Jehova basi mabatian an tinuod nga kinaadman amo an iya Pulong, an Biblia. Haros tanan mahimo magkaada hito nga libro. Ngan kumusta man an aton mga publikasyon nga nakabase ha Biblia? Tungod han bendisyon ni Jehova, mababasa ito ha sobra 1,000 nga linggwahe. Adton namamati, karuyag sidngon, nagbabasa ngan nag-aaplikar han ira nahibabaroan, makakabenepisyo. Pero ginpipili han kadam-an nga igbalewaray an tingog han tinuod nga kinaadman. Kon magdidesisyon hira, mas karuyag nira nga sumarig ha ira kalugaringon  o mamati ha ira igkasi-tawo. Bangin minuson pa ngani nira kita kay ginpipili naton nga sundon an ginsisiring han Biblia. Hihisgotan hini nga artikulo kon kay ano nga ini an reaksyon han mga tawo. Pero siyahan, hisgotan ta kon paonan-o kita magkakaada han kinaadman tikang kan Jehova.

3. Ano an nahiuupod ha tinuod nga kinaadman?

³ An kinaadman mahimo magpasabot han abilidad nga gamiton an aton nahibabaroan basi makahimo hin mag-opay nga desisyon. Pero diri la ito an nahiuupod ha tinuod nga kinaadman. An Biblia nasiring: “An kahadlok kan Jehova amo an tinikangan han kinaadman, ngan an kahibaro mahitungod ha Pinakabaraan nga Dios amo an pagsabot.” (Prob. 9:10) Salit kon maghihimo kita hin importante nga desisyon, kinahanglan magin basihan naton an panhunahuna ni Jehova—“an kahibaro mahitungod ha Pinakabaraan nga Dios.” Mahihimo naton ito pinaagi ha pag-aram ha Biblia ngan ha mga publikasyon nga nakabase ha Biblia. Kon ginbubuhat ta ito, iginpapakita naton an tinuod nga kinaadman.—Prob. 2:5-7.

4. Kay ano nga hi Jehova gud la an makakahatag ha aton han tinuod nga kinaadman?

⁴ Hi Jehova gud la an makakahatag ha aton han tinuod nga kinaadman. (Roma 16:27) Kay ano nga hiya an gintitikangan han kinaadman? Siyahan, sugad nga Maglalarang, waray tubtoban an iya kahibaro ngan pagsabot ha iya mga linarang. (Sal. 104:24) Ikaduha, an tanan nga ginbubuhat ni Jehova nagpapakita han iya kinaadman. (Roma 11:33) Ikatulo, an maaramon nga sagdon ni Jehova pirme mapulsanon ha mga nag-aaplikar hito. (Prob. 2:10-12) Kon karuyag naton magkaada tinuod nga kinaadman, kinahanglan karawaton ta inin importante nga mga kamatuoran ngan tugotan ito nga maggiya han aton mga desisyon ngan buhat.

5. Ano an resulta kon nagdudumiri an mga tawo nga kilalahon nga hi Jehova an gintitikangan han tinuod nga kinaadman?

⁵ Aminado an damu nga aton nakakaistorya ha ministeryo nga maopay gud an pagkadisenyo han mga butang ha palibot; pero nasiring hira nga waray Maglalarang ngan inulpot ito tungod han ebolusyon. An iba nga aton nakakaistorya nasiring nga natoo hira ha Dios, pero para ha ira kadaan na an mga suruklan ha Biblia ngan ginpipili nira nga buhaton an ira karuyag. Ano an nagin resulta? Nagin mas maopay ba an kalibotan kay nasarig an mga tawo ha ira kalugaringon nga kinaadman imbes nga ha kinaadman han Dios? Nagkaada ba hira tinuod nga kalipay o marig-on nga paglaom para ha tiarabot? An aton naoobserbaran ha kalibotan nakakakombinse ha aton hini nga kamatuoran: “Waray kinaadman, o husto nga pagturotimbang, o sagdon kon nakontra ito kan Jehova.” (Prob. 21:30) Nakakaaghat gud ini ha aton nga padayon nga aroon kan Jehova an tinuod nga kinaadman! Makasurubo nga diri ito ginbubuhat han kadam-an. Kay ano?

6. Sumala ha Proberbios 1:22-25, hin-o an diri namamati ha guliat han tinuod nga kinaadman?

⁶ Damu an diri namamati kon an tinuod nga kinaadman “naguliat ha kalye.” Sumala ha Biblia, may tulo nga grupo han mga tawo nga diri nakarawat han kinaadman: an “mga waray eksperyensya,” an “mga parapanamay,” ngan an “mga diri maaramon.” (Basaha an Proberbios 1:22-25.) Hisgotan ta hin mas maopay an mga kinaiya nga nagpapagios hito nga mga tawo nga diri karawaton an kinaadman tikang ha Dios, ngan hisgotan ta liwat kon paonan-o naton malilikyan nga magkaada hito nga mga kinaiya.

7. Kay ano nga ginpipili han iba nga magpabilin nga “mga waray eksperyensya”?

⁷ An “mga waray eksperyensya” amo adton madali tumoo, makombinse, o malimbongan. (Prob. 14:15) Agsob ta igkaistorya ha ministeryo  an sugad nga mga tawo. Pananglitan, hunahunaa an minilyon nga nalilimbongan han mga lider han relihiyon o ha politika. An iba nakakalasan kon nahibabaroan nira nga ginlimbongan hira hito nga mga lider. Pero ginpipili hadton gin-uunabi ha Proberbios 1:22 nga magpabilin nga waray eksperyensya kay ito an ira karuyag. (Jer. 5:31) Ginbubuhat nira an ira karuyag ngan nadiri hira nga mahibaroan an ginsisiring han Biblia o sumunod ha mga suruklan hito. Inaabat han damu an inabat han usa nga relihiyoso gud nga babaye ha Quebec, Canada, nga nagsiring ha Saksi nga binisita ha iya, “Kon ginlimbongan kami han amon padi, iya na ito sayop, diri amon!” Diri gud naton karuyag subaron an mga tawo nga gintutuyo nga diri magkaada kahibaro!—Prob. 1:32; 27:12.

8. Ano an mabulig ha aton nga magkaada han tama nga klase hin eksperyensya?

⁸ May maopay nga rason kon kay ano nga gin-aaghat kita han Biblia nga diri magpabilin nga waray eksperyensya kondi ‘magin adulto ha aton pagsabot.’ (1 Cor. 14:20) Nagkakaada kita han tama nga klase hin eksperyensya pinaagi ha pag-aplikar han mga prinsipyo ha Biblia. Hinay-hinay nga nahibabaroan ta mismo kon paonan-o kita ginbubuligan hito nga mga prinsipyo nga malikyan an mga problema ngan makahimo hin maaramon nga mga desisyon. Maopay nga usisahon ta an aton pag-uswag may kalabotan hini. Kon maiha-iha na kita nga nag-aaram ha Biblia ngan naatender ha mga katirok, puydi ta pakianhan an aton kalugaringon kon ano an dapat ta himoon basi magdedikar kan Jehova ngan magpabawtismo. Kon bawtismado na kita, nag-uuswag ba kita sugad nga magsarangyaw ngan magturutdo han maopay nga sumat? Nakikita ba ha aton mga desisyon nga ginigiyahan kita han mga prinsipyo ha Biblia? Iginpapakita ba naton an Kristiano nga mga kalidad ha aton pagtratar ha iba? Kon nakikita naton nga may kinahanglan kita pauswagon, tagan ta hin atensyon an mga pahinumdom ni Jehova, nga “nakakahimo ha waray eksperyensya nga magin maaramon.”—Sal. 19:7.

9. Paonan-o iginpapakita han “mga parapanamay” nga diri nira ginkakarawat an kinaadman?

⁹ An ikaduha nga grupo han mga tawo nga nagbabalewaray han kinaadman tikang ha Dios amo an “mga parapanamay.” May mga panahon nga nakakaistorya naton an sugad nga mga tawo ha aton pagsangyaw. Nalilipay hira nga minuson an iba. (Sal. 123:4) Nagpahamangno an Biblia nga ha kataposan nga mga adlaw, magdadamu an mga paratamay. (2 Ped. 3:3, 4) Pariho han mga umagad han matadong nga hi Lot, may mga tawo yana nga diri namamati ha mga pahamangno tikang ha Dios. (Gen. 19:14) Gintataw-an han damu an mga nagkikinabuhi uyon ha mga prinsipyo ha Biblia. Ginhihimo ini han mga paratamay tungod han “ira kalugaringon nga mga hingyap para ha diri diosnon nga mga butang.” (Jud. 7, 17, 18) An paghulagway han Biblia ha mga parapanamay naangay gud ha mga apostata ngan ha iba nga nagsalikway kan Jehova!

10. Sugad han ginsisiring ha Salmo 1:1, paonan-o naton malilikyan nga magin pariho han mga parapanamay?

¹⁰ Paonan-o naton masisiguro nga diri kita magin pariho han mga parapanamay? An usa nga paagi amo an paglikay ha pakig-upod ha mga tawo nga mahilig magreklamo. (Basaha an Salmo 1:1.) Karuyag sidngon, diri kita mamamati ha mga apostata o magbabasa hin bisan ano nga tikang ha ira. Maaram kita nga kon diri kita maghihirot, masayon la kita magin reklamador ngan magruhaduha kan Jehova ngan ha mga instruksyon nga aton nakakarawat pinaagi han iya organisasyon. Basi malikyan ito, puydi ta pakianhan an aton kalugaringon: ‘Kasagaran ba nga nareklamo ako kon nakakakarawat kita hin bag-o nga instruksyon o mga pagsaysay? May tendensya ba ako nga mamiling hin sayop ha mga nangunguna?’ Kon gintatadong dayon naton an sugad nga mga tendensya ha aton kalugaringon, malilipay ha aton hi Jehova.—Prob. 3:34, 35.

11. Ano an panhunahuna han “mga diri maaramon” ha mga suruklan ni Jehova ha moral?

 ¹¹ An ikatulo nga grupo han mga tawo nga diri nakarawat han kinaadman amo an “mga diri maaramon.” Diri hira maaramon kay nagdudumiri hira nga magkinabuhi uyon ha mga balaud han Dios ha moral. Ginbubuhat nira an husto ha ira kalugaringon nga pagkita. (Prob. 12:15) Iginsasalikway nira hi Jehova, an gintitikangan han kinaadman. (Sal. 53:1) Kon nakakaistorya ta hira ha aton pagsangyaw, agsob hira magyakan hin maraot ha aton kay ginrirespeto naton an mga suruklan ha Biblia. Pero diri hira makakahatag ha aton hin mas maopay nga kinabuhi. An Biblia nasiring: “An tinuod nga kinaadman imposible makuha han lurong; waray hiya maiyayakan ha ganghaan han syudad.” (Prob. 24:7) An mga diri maaramon waray maihahatag nga maopay nga sagdon. Diri urusahon nga ginpapahamangnoan kita ni Jehova nga ‘magpahirayo ha lurong nga tawo’!—Prob. 14:7.

12. Ano an mabulig ha aton nga diri subaron an ginbubuhat han mga diri maaramon?

¹² Diri pariho hadton nangangalas ha sagdon han Dios, nangangalimbasog kita nga higugmaon an iya mga paagi, upod na an iya mga suruklan ha moral. Mapaparig-on naton ito nga gugma kon ikukompara naton an mga resulta han pagsugot ngan han diri pagsugot. Obserbari an klase han mga problema nga naieksperyensyahan han mga tawo kay ira ginsasalikway an maaramon nga sagdon ni Jehova. Katapos, hunahunaa kon ano kaopay an imo kinabuhi kompara ha ira kay ginsusugot mo an Dios.—Sal. 32:8, 10.

13. Ginpipirit ba kita ni Jehova nga sugton an iya maaramon nga sagdon?

¹³ Iginhahatag ni Jehova ha tanan an iya kinaadman, pero diri niya ginpipirit an bisan hin-o nga karawaton ito. Kondi iginhuhulagway niya an nahitatabo ha mga tawo nga diri namamati ha kinaadman. (Prob. 1:29-32) Adton nagpipili nga diri sumugot kan Jehova “mag-aantos . . . han mga resulta han ira ginbubuhat.” Maabot an panahon nga an ira paagi han pagkinabuhi maghahatag la ha ira hin kasakitan ngan problema, ngan ha kataposan bubungkagon hira. Ha kabaliktaran, ini an iginsasaad ha mga namamati ha maaramon nga sagdon ni Jehova ngan nag-aaplikar hito: “An tawo nga namamati ha akon maukoy nga may seguridad ngan diri mahahadlok ha bisan ano nga kadaot.”—Prob. 1:33.

14-15. Ano an aton mahibabaroan ha Proberbios 4:23?

¹⁴ Kon gin-aaplikar naton an kinaadman han Dios, pirme kita nakakabenepisyo. Sugad han aton ginhisgotan, hi Jehova hura nga naghahatag hin maaramon nga sagdon. Pananglitan, ha bug-os nga libro han Mga Proberbios, naghahatag hiya hin praktikal nga sagdon nga magpapaopay han aton kinabuhi kon iaaplikar ta ito. Hisgotan ta an upat la hito.

¹⁵ Protektari an imo simboliko nga kasingkasing. An Biblia nasiring: “Labaw ha ngatanan nga kinahanglan mo bantayan, panalipdi an imo kasingkasing, kay dida hito nagtitikang an mga burabod han kinabuhi.” (Prob. 4:23) Hunahunaa  kon ano an kinahanglan ta buhaton basi maprotektaran an aton literal nga kasingkasing. Kinahanglan ta kumaon hin masustansya nga pagkaon, magkaada igo nga ehersisyo, ngan likyan an mga bisyo. Puropariho hito an aton ginbubuhat basi maprotektaran an aton simboliko nga kasingkasing. Ginbabasa ta an Pulong han Dios kada adlaw. Nag-aandam kita para ha mga katirok, naatender, ngan nagkukomento. Nagpapabilin kita nga aktibo pinaagi ha regular nga pakigbahin ha ministeryo. Ngan ginlilikyan ta nga magkaada magraot nga batasan pinaagi ha paglikay ha bisan ano nga makakahugaw han aton panhunahuna, sugad han imoral nga kaliawan ngan magraot nga kaupod.

16. Kay ano nga an Proberbios 23:4, 5 praktikal gud yana?

¹⁶ Magin kontento ha kon ano an may-ada ka. Ini an sagdon han Biblia: “Ayaw ubosa an imo kusog ha pagpangalimbasog nga magkaada bahandi. . . . Pagsiplat mo ngada hito, waray ito didto, kay sigurado nga magkakaada ito mga pako pariho hin agila ngan malupad ngadto ha langit.” (Prob. 23:4, 5) An materyal nga karikohan madagmit la mawara. Pero an mga riko ngan pobre yana naniniguro gud nga magkaada kwarta. Tungod hito, agsob hira magbuhat hin mga butang nga nakakadaot han ira reputasyon, mga relasyon, ngan bisan ha ira kahimsog. (Prob. 28:20; 1 Tim. 6:9, 10) Ha kabaliktaran, an kinaadman nabulig ha aton nga magkaada balanse nga panhunahuna ha kwarta. An sugad nga panhunahuna nagpuprotektar ha aton ha kahakog ngan nabulig ha aton nga magin kontento ngan malipayon.—Ecles. 7:12.

17. Paonan-o kita magkakaada han “dila han mga maaramon,” sugad han gin-uunabi ha Proberbios 12:18?

¹⁷ Paghunahuna antes ka magyakan. Kon diri kita mahirot, an aton ginyayakan mahimo magresulta hin daku nga kadaot. An Biblia nasiring: “An mga pulong nga diri ginhuhunahuna pariho han mga buno hin espada, pero an dila han mga maaramon usa nga tambal.” (Prob. 12:18) Natitipigan ta an mag-opay nga relasyon kon ginlilikyan ta nga igtsismis an mga sayop han iba. (Prob. 20:19) Basi makatambal imbes nga makasakit an aton mga pulong, kinahanglan pun-on ta an aton kasingkasing han kahibaro tikang ha Pulong  han Dios. (Luc. 6:45) Kon ginpapamalandong ta an ginsisiring han Biblia, an aton mga pulong mahimo magin sugad hin “burabod han kinaadman” nga nakakarepresko ha iba.—Prob. 18:4.

18. Paonan-o an pag-aplikar han Proberbios 24:6 makakabulig ha aton nga maglampos ha ministeryo?

¹⁸ Sunda an mga instruksyon. Ini an praktikal nga sagdon han Biblia basi maglampos: “Pinaagi han maaramon nga giya bubuhaton mo an imo pakiggirra, ngan pinaagi han damu nga magsaragdon may-ada kalamposan.” (Prob. 24:6, ftn.) Pansina kon paonan-o an pag-aplikar hini nga prinsipyo nagriresulta hin kalamposan ha aton pagsangyaw ngan pagtutdo nga buruhaton. Imbes nga buhaton an ministeryo ha aton kalugaringon nga paagi, nangangalimbasog kita nga sundon an mga suhestyon nga iginhahatag ha aton. Nakakakarawat kita hin maaramon nga giya ha aton mga katirok, diin an eksperyensyado nga mga magsaragdon naghahatag hin mga pahayag ngan presentasyon nga nakabase ha Biblia basi i-train kita. Dugang pa, an organisasyon ni Jehova nagtatagana hin mga publikasyon ngan video nga makakabulig ha mga tawo nga masabtan an Biblia. Gin-aadman mo ba kon paonan-o magigin epektibo ha paggamit hito?

19. Ano an imo inaabat ha kinaadman nga igintatagana ni Jehova? (Proberbios 3:13-18)

¹⁹ Basaha an Proberbios 3:13-18. Mapasalamaton gud kita ha maopay nga sagdon nga mababasa ha Pulong han Dios! Ano daw la an aton kinabuhi kon waray ito? Hini nga artikulo, aton ginrepaso an mga ehemplo han praktikal nga kinaadman nga makikita ha libro han Mga Proberbios. Syempre, hi Jehova nagtatagana hin maaramon nga mga sagdon ha bug-os nga Kasuratan. Magin determinado kita nga sundon pirme an kinaadman nga igintatagana ni Jehova. Diri importante ha aton an panhunahuna han kalibotan hito nga kinaadman; kombinsido kita nga “adton padayon nga nakapot hin marig-on [ha kinaadman] tatagdon nga malipayon.”