1, 2. Paonan-o iginpakita ni David nga maunungon hiya ha Dios? (Kitaa an retrato hini nga pahina.)

HA MADULOM nga kagab-ihon, hira David ngan Abisay maikmat nga kinadto ha kampo ngan ginlabyan an 3,000 nga nangangaturog nga kasundalohan. Ha butnga han kampo, nakita nira hi Hadi Saul nga nakaturog. Naglakaton hiya ha kamingawan han Judea basi bilngon ngan patayon hi David. Hi Abisay naghuring kan David: “Tugoti ako pagbuno [kan Saul], nanginginyupo ako ha imo, han bangkaw ngada ha tuna ha usa la ka pagsampok, ngan diri ako mabuno ha iya ha ikaduha.” Makatirigamnan gud an baton ni David! “Ayaw hiya gunawa; kay hin-o in makakaaway han iya kamot patok ha dinihogan ni Jehova, ngan mawawaray sala? . . . Diri unta itugot ni Jehova nga akon ipadapat an akon kamot patok ha kan Jehova dinihogan.”​—1 Sam. 26:8-12.

² Maaram hi David han nahiuupod ha pagkamaunungon ha Dios. Waray gud hiya plano nga buhatan hin maraot hi Saul. Kay ano? Tungod kay hi Saul gindihogan han Dios sugad nga hadi han Israel. An maunungon  nga mga surugoon ni Jehova nagpapakita hin respeto ha iya mga pinili. Oo, ginkikinahanglan ni Jehova nga an ngatanan nga iya katawohan magpakita hin “pagkamaunungon.”​—Basaha an Efeso 4:24.

3. Paonan-o iginpakita ni Abisay nga maunungon hiya kan David?

³ Hi Abisay nagpakita hin respeto kan David. Ha pag-ilustrar: Basi maitago ni David an iya pag-adulteryo kan Batseba, ginsugo niya hi Joab, an bugto ni Abisay nga siguruhon nga mamatay ha girra hi Uria, an asawa ni Batseba. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15; 1 Kron. 2:16) Posible nga maaram hini hi Abisay, pero padayon nga ginrespeto niya hi David sugad nga hadi nga ginpili han Dios. Waray liwat gamita ni Abisay an iya awtoridad sugad nga lider han militar basi agawon an pagin hadi ha Israel. Lugod, gindepensahan niya hi David kontra ha mga traydor ngan iba pa nga kaaway.​—2 Sam. 10:10; 20:6; 21:15-17.

4. (a) Kay ano nga susbaranan hi David ha pagpakita han pagkamaunungon ha Dios? (b) Ano nga iba pa nga ehemplo an aton hihisgotan?

⁴ An pagdumiri ni David nga buhatan hin maraot hi Saul nagpapakita nga maunungon hiya nga surugoon ni Jehova. Han batan-on pa hi David, gin-atohan niya an Pilisteohanon nga higante nga hi Goliat, nga nakakatamay nga ‘nag-ayat han mga kasundalohan han buhi nga Dios’! (1 Sam. 17:23, 26, 48-51) Han nagin hadi hi David ngan nakahimo hin seryoso nga sala nga pag-adulteryo ngan pagpatay, ginkarawat niya an pagsaway ni propeta Natan ngan nagbasol. (2 Sam. 12:1-5, 13) Han lagas na hiya, padayon hiya nga nagmaunungon ha Dios. Pananglitan, naghatag hiya hin damu nga birilhon nga butang para ha pagtukod han templo ni Jehova. (1 Kron. 29:1-5) Oo, hi David nakahimo hin seryoso nga mga sala, pero maunungon hiya ha Dios. (Sal. 51:4, 10; 86:2) Samtang ginhihisgotan naton an asoy mahitungod kan David ngan han iya mga kadungan-dungan, usisahon naton an baton hini nga mga pakiana: Kan kanay kita siyahan sadang magin maunungon? Ano nga mga kalidad an mabulig ha aton basi maipakita an aton pagkamaunungon ha Dios?

5. Ano nga leksyon an aton hibabaroan ha sayop ni Abisay?

⁵ Han karuyag ni Abisay nga patayon hi Saul, nangangalimbasog la hiya nga magmaunungon kan David. Pero tungod kay maaram hi David nga sayop nga buhatan hin maraot an “kan Jehova dinihogan,” waray niya tuguti hi Abisay nga patayon an hadi. (1 Sam. 26:8-11) Nagtututdo ini ha aton hin importante nga leksyon: Kon kinahanglan naton pumili kon kan kanay kita siyahan sadang magin maunungon, importante nga hunahunaon an mga prinsipyo ha Biblia nga makakabulig ha aton.

6. Bisan kon natural la nga magmaunungon ha aton kapamilya ngan kasangkayan, kay ano nga sadang kita mag-ikmat?

⁶ Natural la nga karuyag naton magmaunungon ha aton mga hinigugma, sugad han aton sangkay o kapamilya. Pero tungod kay diri kita hingpit, mahimo kita malimbongan han aton kasingkasing. (Jer. 17:9) Salit kon an aton hinigugma nagbubuhat hin maraot ngan binaya ha kamatuoran, sadang naton hinumdoman nga importante gud nga magmaunungon kita siyahan kan Jehova.​—Basaha an Mateo 22:37.

7. Paonan-o an usa nga sister nagpabilin nga maunungon ha Dios han nakaeksperyensya hiya hin makuri nga kahimtang?

⁷ Bangin makurian kita pagdesisyon kon kan kanay kita magmamaunungon kon may duok nga kapamilya nga ginpaiwas ha kongregasyon. Pananglitan, hi Anne ^[1] gintawagan han iya nanay nga ginpaiwas ha kongregasyon. Karuyag han iya nanay nga bumisita kan Anne kay nasusubo gud hiya nga diri na hiya ginkakaistorya han ira pamilya. Nasakitan gud hini hi Anne salit nagsaad hiya nga magsusurat hiya kan iya nanay. Antes hiya magsurat, ginrepaso niya an pipira nga prinsipyo ha Biblia. (1 Cor. 5:11; 2 Juan 9-11) Ha iya surat, may pagkabuotan nga ginpahinumdoman niya an iya nanay nga hiya mismo an bumaya ha iya pamilya tungod han iya nabuhat nga sayop ngan tungod kay diri hiya nagbabasol. Nagsiring liwat hiya nga magigin  malipayon la utro an iya nanay kon mabalik hiya kan Jehova.​—San. 4:8.

8. Ano nga mga kalidad an mabulig ha aton nga magin maunungon ha Dios?

⁸ An pagkamaunungon nga iginpakita han mga kadungan-dungan ni David nagpapabug-at hin tulo nga kalidad​—pagpaubos, pagkabuotan, ngan pagkamaisugon​—nga mabulig ha aton nga magin maunungon ha Dios. Hisgotan naton an tagsa hini nga kalidad.

9. Kay ano nga karuyag gud ni Abner nga patayon hi David?

⁹ Han gindara ni David an ulo ni Goliat ngan nakiistorya hiya kan Hadi Saul, nakita hiya ni Jonatan, an anak ni Saul ngan ni Abner, an kumander han militar han Israel. Nagin sangkay ni David hi Jonatan ngan nagpabilin nga maunungon ha iya. (1 Sam. 17:57–18:3) Pero hi Abner waray magmaunungon kan David. Ha urhi, ginsuportaran niya an plano ni Saul nga patayon hi David. “An mga kusgan nagbiniling han akon kalag,” nagsurat hi David. (Sal. 54:3; 1 Sam. 26:1-5) Kay ano nga magkaiba gud an disposisyon ni Jonatan ngan Abner may kalabotan kan David? Pariho kan Jonatan, maaram hi Abner nga hi David an ginpili han Dios nga magin hadi ha Israel. Han namatay hi Saul, iginpakita unta ni Abner an pagpaubos ngan pagkamaunungon ha Dios pinaagi ha pagsuporta kan David, diri ha anak ni Saul nga hi Isboset. Ha urhi, han nakigrelasyon hi Abner ha kerida ni Hadi Saul, posible nga karuyag gud niya magin hadi.​—2 Sam. 2:8-10; 3:6-11.

10. Kay ano nga hi Absalon waray magmaunungon ha Dios?

¹⁰ An anak ni David nga hi Absalon waray magmaunungon ha Dios kay diri hiya mapainubsanon. Karuyag gud niya magin hadi salit ‘nag-andam hiya hin usa nga karomata ha pakig-away ngan hin kakabayohan, ngan hin kalim-an ka tawo ha pagdalagan una ha iya.’ (2 Sam. 15:1) Ginkombinse liwat niya an damu nga Israelita nga magin maunungon ha iya. Pariho kan Abner, nangalimbasog hiya nga patayon hi David bisan kon maaram hiya nga ginpili ni Jehova hi David sugad nga hadi ha Israel.​—2 Sam. 15:13, 14; 17:1-4.

11. Ano nga leksyon an aton hibabaroan ha ehemplo nira Abner, Absalon, ngan Baruk?

¹¹ An mga ehemplo nira Abner ngan Absalon nagpapakita nga an sobra nga ambisyon mahimo magin hinungdan nga an usa magin diri maunungon ha Dios. Sigurado nga waray matinumanon nga surugoon ni Jehova nga maruruyag nga magin makikalugaringon ngan maraot. Pero an hingyap nga magriko o magkaada sikat nga propesyon hini  nga kalibotan mahimo liwat makadaot ha espirituwalidad han usa nga Kristiano. Pananglitan, temporaryo nga nawara an pokus ha pag-alagad ni Baruk, an sekretaryo ni propeta Jeremias. Ini an mensahe ni Jehova kan Baruk: “Kitaa, adton akon gintukod akon pagbubungkagon, ngan adton akon gintanom akon paggagabuton; ngan ini dida ha bug-os nga tuna. Ngan nangingita ka ba han dagku nga mga butang para ha imo ngahaw? Ayaw pangita ha ira.” (Jer. 45:4, 5) Ginkarawat ni Baruk ito nga pagsaway. Salit maaramon gud nga hinumdoman naton pirme ito nga ginsiring han Dios samtang ginpapamulat naton an kataposan hinin maraot nga kalibotan!

12. Isaysay kon kay ano nga diri kita magigin maunungon ha Dios kon makikalugaringon kita.

¹² Hi Daniel nga taga-Mexico kinahanglan pumili kon magmamaunungon ba hiya ha Dios o susundon niya an iya makikalugaringon nga hingyap. Karuyag niya mag-asawa hin diri tumuroo. Hiya nagsiring: “Bisan han payunir na ako, nagsusurat pa gihapon ako ha iya. Pero ha urhi, nagpaubos ako ngan nagsumat ha usa nga tigurang nga nakukurian ako pagdesisyon kon kan kanay ako magmamaunungon. Ginbuligan niya ako nga masantop nga basi magmaunungon ha Dios, kinahanglan umundang ako pagsurat ha iya. Katapos hin damu nga pag-ampo ngan luha, ginbuhat ko ito. Waray pag-iha nagin mas malipayon ako ha pagministeryo.” Ha urhi, hi Daniel nakaasawa hin buotan nga sister ngan yana nag-aalagad na sugad nga paramangno han sirkito.

13. Han nakasala hi David, paonan-o hi Natan nagpabilin nga maunungon ha Dios ngan kan David?

¹³ An aton pagkamaunungon kan Jehova usahay nakakaapekto ha aton pagkamaunungon ha mga tawo. Hi propeta Natan nagpabilin nga maunungon kan David samtang gintitipigan an iya pagkamaunungon ha Dios. Maaram hi Natan nga hi David nag-adulteryo ngan naghimo hin paagi nga mamatay ha girra an bana ni Batseba. Han ginsugo ni Jehova hi Natan nga sawayon hi David, sinugot hiya ngan maisugon nga ginbuhat ito, bisan pa kon maunungon hiya kan David. Maaramon ngan may pagkabuotan nga ginsaway niya hi David. Basi buligan hi David nga masantop an iya seryoso nga sala, gin-gamit ni Natan an ilustrasyon mahitungod han riko nga tawo nga waray kalooy nga nagkuha han uusa la nga nati nga karnero han pobre nga tawo. Han nagpahayag hi David hin kasina ha ginbuhat han riko nga tawo, hi Natan nagsiring ha iya: “Ikaw amo an tawo”! Nasantop ni David nga nakasala hiya kan Jehova.​—2 Sam. 12:1-7, 13.

14. Paonan-o ka magigin maunungon kan Jehova ngan ha imo sangkay o kapamilya?

 ¹⁴ An pagkabuotan mabulig ha imo nga makagdesisyon kon kan kanay ka magmamaunungon. Pananglitan, bangin maaram ka gud nga an usa nga bugto may ginhihimo nga seryoso nga sayop. Posible nga karuyag mo magmaunungon ha iya labi na kon duok mo hiya nga sangkay o kapamilya. Pero kon itatago mo an sayop nga buhat, diri ka magmamaunungon ha Dios. Syempre, an imo pagkamaunungon ha Dios amo an pinakaimportante. Salit pariho kan Natan, magin buotan pero marig-on. Aghata an imo sangkay o kapamilya nga magpabulig ha mga tigurang. Kon diri niya ito buhaton ha sulod hin igo nga panahon, an imo pagkamaunungon ha Dios sadang magpagios ha imo nga isumat ito nga problema ha mga tigurang. Ha pagbuhat hini, iginpapakita mo nga maunungon ka kan Jehova ngan buotan ka ha imo sangkay o kapamilya, tungod kay may pagkamalumo nga tatadungon hiya han mga tigurang.​—Basaha an Lebitiko 5:1; Galacia 6:1.

15, 16. Kay ano nga kinahanglan magmaisugon hi Husay basi magmaunungon ha Dios?

¹⁵ Hi Husay usa han maunungon nga sangkay ni Hadi David. Han naruyag an mga tawo nga magin hadi hi Absalon, kinahanglan magmaisugon hi Husay basi makapabilin nga maunungon kan David ngan ha Dios. Pero nasarihan an iya pagkamaunungon han damu nga tawo an sumuporta ha anak ni David nga hi Absalon ngan han nangalimbasog hi Absalon nga agawon an Jerusalem ngan an trono. (2 Sam. 15:13; 16:15) Pumalagiw hi David ha syudad, pero ano an bubuhaton ni Husay? Masuporta ba hiya kan Absalon, o magpapabilin hiya nga maunungon ha lagas na nga hadi nga hi David nga pinalagiw basi diri mamatay? Determinado hi Husay nga magpabilin nga maunungon ha hadi nga ginpili han Dios salit kinadto hiya ha Bukid han mga Olibo basi makigkita kan David.​—2 Sam. 15:30, 32.

¹⁶ Ginsugo ni David hi Husay nga bumalik ha Jerusalem basi magpakunokuno nga sangkay ni Absalon, ngan pakyason an sagdon ni Ahitopel. Bisan kon nameligro an kinabuhi ni Husay, nagmaunungon hiya kan Jehova ngan ginsunod an sugo ni David. Sugad han igin-ampo ni David, napakyas an sagdon ni Ahitopel tungod han sagdon han maisugon nga hi Husay.​—2 Sam. 15:31; 17:14.

17. Kay ano nga kinahanglan naton an kaisog basi magin maunungon?

¹⁷ Kinahanglan naton magin maisugon basi magmaunungon kan Jehova. Damu ha aton an maisugon ngan marig-on nga inatubang hin pagkontra han mga kapamilya, katrabaho, ngan sekular nga mga awtoridad basi makapabilin nga maunungon ha Dios. Pananglitan, hi Taro nga taga-Japan, maunungon ngan masinugtanon ha iya mga kag-anak tikang ha kabata. Ginbuhat niya ini diri la tungod kay obligado hiya kondi basi mapalipay gud an iya mga kag-anak. Salit han gindid-an nira hiya nga makig-upod ha mga Saksi ni Jehova, masakit gud ha iya an pagsumat ha ira nga nagdesisyon hiya nga umatender ha mga katirok. Hiya nagsiring: “Nasina gud hira, ngan ha sulod hin mga katuigan, gindid-an nira ako nga bisitahon hira. Nag-ampo ako nga magin maisugon basi makapabilin ha akon desisyon. Yana maopay na an ira pagtratar ha akon, ngan pirme na ako nakakabisita ha ira.”​—Basaha an Proberbios 29:25.

18. Paonan-o ka nagpahimulos hini nga pag-aram?

¹⁸ Pariho kanda David, Jonatan, Natan, ngan Husay, hinaot maeksperyensyahan naton an hilarom nga katagbaw tungod han aton pagkamaunungon kan Jehova. Ha luyo nga bahin, hinaot mahibaro kita hin leksyon tikang ha pagkadiri-maunungon nira Abner ngan Absalon. Sigurado nga karuyag naton magmaunungon kan Jehova pariho kan David. Kondi tungod kay diri kita hingpit, diri naton nalilikyan an pakahimo hin sayop. Pero mahimo naton mapamatud-an nga an pagkamaunungon kan Jehova amo an pinakaimportante ha aton kinabuhi.