1. Ano nga magkuri nga sitwasyon an gin-atubang nira Jehoas, Uzias, ngan Josias?

 ANO an imo aabaton kon bata ka pa nga nagin hadi han katawohan han Dios? Paonan-o mo gagamiton an imo gahum ngan awtoridad? Mababasa naton ha Biblia an pipira nga batan-on nga nagin hadi han Juda. Pananglitan, hi Jehoas 7 anyos pa la, hi Uzias 16, ngan hi Josias 8. Imadyina an presyur nga ira gin-abat! Bisan kon makuri an ira sitwasyon, ginbuligan hira ni Jehova ngan han iba pa nga makahimo hin mag-opay nga butang.

2. Kay ano nga maopay pag-adman an mga ehemplo nira Jehoas, Uzias, ngan Josias?

² Diri kita mga hadi o rayna, pero may mahibabaroan kita nga importante nga mga leksyon tikang hinin tulo nga tawohan han Biblia. Nakahimo hira hin mag-opay nga desisyon, pero nakahimo liwat hira hin magraot nga desisyon. Gamit an ira ehemplo, mahibabaroan ta kon kay ano nga importante nga magpili hin maopay nga kasangkayan, magpabilin nga mapainubsanon, ngan padayon nga mamiling kan Jehova.

3. Ano an reaksyon ni Hadi Jehoas ha pagtutdo ni Jehoiada ha iya?

³ Subara an maaramon nga mga desisyon ni Jehoas. Han bata pa hi Hadi Jehoas, naghimo hiya hin maaramon nga desisyon. Tungod kay waray hiya tatay, ginsunod niya an giya han matinumanon nga hitaas nga saserdote nga hi Jehoiada. Gintutdoan niya hi Jehoas sugad hin iya kalugaringon nga anak. Sugad nga resulta, maaramon nga nagdesisyon hi Jehoas nga pangunahan an tinuod nga pagsingba ngan mag-alagad kan Jehova. Ginsiguro pa ngani niya nga maayad an templo ni Jehova.—2 Cron. 24:1, 2, 4, 13, 14.

4. Paonan-o kita magpapahimulos kon ginpapabilhan naton an mga sugo ni Jehova? (Proberbios 2:1, 10-12)

⁴ Kon gintutdoan ka nga higugmaon hi Jehova ngan magkinabuhi uyon ha iya mga suruklan, nakakarawat ka hin maopay nga regalo. (Basaha an Proberbios 2:1, 10-12.) Mahimo ka bansayon han imo mga kag-anak ha damu nga paagi. Tagda kon paonan-o an sister nga hi Katya ginbuligan han iya tatay nga makahimo hin mag-opay nga desisyon. Kada adlaw, samtang igindudul-ong hiya han iya tatay ha eskwelahan, ginhihisgotan nira an inadlaw nga teksto. “Ito nga mga paghisgot,” siring niya, “nakabulig ha akon nga himoon an husto kon nagkakaproblema ako hito nga adlaw.” Pero ano man kon an basado ha Biblia nga giya nga tikang ha imo mga kag-anak baga hin sobra kaistrikto? Ano an mabulig ha imo nga sugton hira? Nahinumdoman han sister nga hi Anastasia nga iginsasaysay han iya mga kag-anak kon kay ano nga naghimo hira hin mga patakaran. Nagsiring hiya: “Nakabulig ito ha akon nga karawaton an mga patakaran, diri sugad nga restriksyon, kondi sugad nga mahigugmaon nga proteksyon.”

5. Paonan-o an imo mga desisyon makakaapekto ha imo mga kag-anak ngan kan Jehova? (Proberbios 22:6; 23:15, 24, 25)

⁵ Kon ig-aaplikar mo an Kasuratanhon nga mga sagdon nga imo nakakarawat, mapapalipay mo an imo mga kag-anak. Labaw ha ngatanan, mapapalipay mo an Dios ngan mas magririg-on an imo relasyon ha iya. (Basaha an Proberbios 22:6; 23:15, 24, 25.) Diri ba ito nagpapagios ha imo nga subaron hi Jehoas han bata pa hiya?

6. Kamatay ni Jehoiada, kan kanay sagdon an ginpamatian ni Jehoas, ngan ano an nagin mga resulta? (2 Cronicas 24:17, 18)

⁶ Mahibaro tikang ha magraot nga desisyon ni Jehoas. Kamatay ni Jehoiada, nagpili hi Jehoas hin magraot nga kasangkayan. (Basaha an 2 Cronicas 24:17, 18.) Namati hiya ha sagdon han mga prinsipe han Juda nga diri nahigugma kan Jehova. Posible nga mauyon ka nga dapat ginlikyan unta ni Jehoas iton magraot nga kasangkayan. (Prob. 1:10) Pero namati lugod hiya ha ira. Ngani, han ginsaway hi Jehoas han iya patod nga hi Zacarias, iya iginpapatay hi Zacarias. (2 Cron. 24:20, 21; Mat. 23:35) Kalurongan gud adto! Ha tinikangan maopay hi Jehoas, pero makasurubo kay nagin apostata hiya ngan parapamatay. Ha urhi, ginpatay hiya han iya mismo mga surugoon. (2 Cron. 24:22-25) Iba gud unta an iya nagin kinabuhi kon padayon la hiya nga namati kan Jehova ngan ha mga nahigugma ha Iya! Ano an imo nahibaroan hito nga ehemplo?

7. Hin-o an dapat mo magin kasangkayan? (Kitaa liwat an piktyur.)

⁷ May mahibabaroan kita nga leksyon ha maraot nga desisyon ni Jehoas—kinahanglan naton magpili hin kasangkayan nga may maopay nga impluwensya ha aton, adton nahigugma kan Jehova ngan karuyag hiya lipayon. Mahimo kita makigsangkay bisan ha diri naton kaedad. Hinumdumi, hi Jehoas mas bata kay han iya sangkay nga hi Jehoiada. Parte ha imo ginpipili nga mga sangkay, pakianhi an imo kalugaringon: ‘Ginbubuligan ba nira ako nga maparig-on an akon pagtoo kan Jehova? Gin-aaghat ba nira ako nga magkinabuhi uyon ha mga suruklan han Dios? Nag-iistorya ba hira mahitungod kan Jehova ngan ha mga kamatuoran parte ha iya? Ginrirespeto ba nira an mga suruklan han Dios? Ginyayakan la ba nira an karuyag ko mabatian, o gintatadong ako kon nahisisimang na ako?’ (Prob. 27:5, 6, 17) Ha tinuod la, kon an imo mga sangkay diri nahigugma kan Jehova, diri mo hira kinahanglan. Pero kon nahigugma hira kan Jehova, ayaw bulag ha ira—maopay hira nga impluwensya ha imo!—Prob. 13:20.

8. Kon nagamit kita hin social media, ano an dapat naton hunahunaon?

⁸ An social media mahimo magin epektibo nga paagi basi makigkomunikar ha aton pamilya ngan kasangkayan. Pero ginagamit han damu nga tawo ini nga klase han komunikasyon basi magpaimpres ha iba; nagpu-post hira hin mga piktyur ngan mga video han ira mga ginpalit o ginbuhat. Kon nagamit ka hin social media, pakianhi an imo kalugaringon: ‘Karuyag ko ba magpaimpres ha iba? An akon ba tumong basi parig-unon an iba, o basi dayawon nira ako? Gintutugotan ko ba an opinyon han iba nga makaimpluwensya ha negatibo nga paagi ha akon panhunahuna, panyakan, ngan buhat?’ Hi Brother Nathan Knorr, nga membro hadto han Nagmamando nga Lawas, nagsagdon: “Ayaw pangalimbasog nga lipayon an mga tawo. Kay ha urhi bangin waray ka lugod mapalipay. Lipaya hi Jehova, ngan mapapalipay mo an mga nahigugma kan Jehova.”

9. Paonan-o ginbuligan ni Jehova hi Uzias? (2 Cronicas 26:1-5)

⁹ Subara an mag-opay nga desisyon ni Uzias. Han batan-on pa hi Hadi Uzias, mapainubsanon hiya. Nahibaro hiya nga “magkaada kahadlok ha tinuod nga Dios.” Nabuhi hiya hin 68 ka tuig ngan ginbendisyonan ni Jehova an kadak-an nga bahin hito. (Basaha an 2 Cronicas 26:1-5.) Ginpirde ni Uzias an damu nga kaaway nga nasud han Jerusalem ngan ginparig-on an mga depensa hito. (2 Cron. 26:6-15) Sigurado nga nalipay hi Uzias tungod han ngatanan nga bulig ni Jehova ha iya mga ginbuhat.—Ecles. 3:12, 13.

10. Ano an nahitabo kan Uzias?

¹⁰ Mahibaro tikang ha magraot nga desisyon ni Uzias. Hi Hadi Uzias hiara nga pirme hiya ginsusunod han iba. Tungod ba hito naghunahuna hiya nga puydi niya himoon an bisan ano nga iya karuyag? Usa ka adlaw, sinulod hiya ha templo ni Jehova ngan nagsunog hin insenso ha altar, diin an mga hadi waray katungod ha pagbuhat hito. (2 Cron. 26:16-18) Ginsaway hiya han hitaas nga saserdote nga hi Azarias, pero nasina gud hi Uzias. Makasurubo, waray hiya magpabilin nga matinumanon ngan ginsirotan hin liprosi. (2 Cron. 26:19-21) Iba gud unta an iya nagin kinabuhi kon nagpabilin la hiya nga mapainubsanon!

11. Ano an makakabulig ha aton nga magpabilin nga mapainubsanon? (Kitaa liwat an piktyur.)

¹¹ Han nagin gamhanan hi Uzias, nahingalimtan niya nga hi Jehova an gintitikangan han iya kusog ngan kalamposan. Ano an leksyon? Angay naton hinumdoman nga an aton mga bendisyon ngan pribilehiyo tikang kan Jehova. Imbes nga ipanhambog an aton mga nahimo, dapat kita magin mapasalamaton kan Jehova tungod kay nahimo naton ito. b (1 Cor. 4:7) Dapat naton mapainubsanon nga karawaton nga diri kita perpekto ngan nagkikinahanglan hin disiplina. Usa nga brother nga mga 60 anyos an nagsurat: “Nahibaroan ko nga diri masubo kon napapansin han iba an akon mga sayop. Kon ginsasagdonan ako tungod han akon mga ginhimo nga diri maaramon, nangangalimbasog ako nga pauswagon an akon kalugaringon ngan padayon nga ihatag kan Jehova an akon pinakamaopay.” Kon may kahadlok kita kan Jehova ngan magpapabilin nga mapainubsanon, maghihingaopay kita.—Prob. 22:4.

12. Han batan-on pa hi Josias, paonan-o niya ginbiling hi Jehova? (2 Cronicas 34:1-3)

¹² Subara an mag-opay nga desisyon ni Josias. Hi Josias tin-edyer pa la han nagtikang hiya mamiling kan Jehova. Karuyag niya mas mahibaro pa mahitungod kan Jehova ngan buhaton an Iya kaburut-on. Pero diri ito masayon para hinin batan-on nga hadi. Hito nga panahon, kadam-an nga tawo an nagsisingba ha buwa nga mga dios, salit kinahanglan ni Josias manindogan para ha putli nga pagsingba. Ngan ito gud an iya ginbuhat! Antes mag-20 anyos hi Josias, gintikangan na niya an pagwara han buwa nga pagsingba han nasud.—Basaha an 2 Cronicas 34:1-3.

13. Paonan-o an imo dedikasyon kan Jehova makakaapekto ha imo?

¹³ Bisan kon bata ka pa, masusubad mo hi Josias pinaagi ha pagpamiling kan Jehova ngan pag-apresyar han Iya mga kalidad. Kon bubuhaton mo ito, mapapagios ka nga idedikar an imo kinabuhi ha iya. Paonan-o ito makakaapekto ha imo kinabuhi? Hi Luke, nga nabawtismohan han 14 anyos, nagsiring: “Tikang yana, uunahon ko na hi Jehova ngan maniningkamot ako nga lipayon hiya.” (Mar. 12:30) Sigurado nga bibendisyonan ka gud kon ito liwat an imo bubuhaton!

14. Paghatag hin mga ehemplo kon paonan-o ginsusubad han pipira nga batan-on hi Hadi Josias.

¹⁴ Ano nga mga problema an mahimo mo atubangon sugad nga batan-on nga surugoon ni Jehova? Hi Johan, nga nabawtismohan han 12 anyos, nagkomento mahitungod ha pagpresyur han iya mga klasmeyt ha iya nga gumamit hin electronic cigarette, o mag-vape. Basi magkaada kaisog nga atohan ito nga presyur, ginpahinumdoman ni Johan an iya kalugaringon nga an pag-vape may negatibo nga epekto ha iya kahimsog ngan ha iya pakigsangkay kan Jehova. Hi Rachel, nga nabawtismohan han 14 anyos, nagsumat kon ano an nakabulig ha iya nga malamposan an mga pagsari ha eskwelahan. Nagsiring hiya: “Namimiling ako hin mga paagi nga nagpapahinumdom ha akon mahitungod ha Biblia ngan kan Jehova. Pananglitan, an amon usa nga leksyon mahitungod ha kasaysayan nagpahinumdom ha akon han usa nga rekord o tagna ha Biblia. O usahay kon may nakakaistorya ako ha eskwelahan, naghuhunahuna ako hin teksto nga puydi ko isumat ha ira.” An mga pagsari nga imo gin-aatubang bangin diri pariho han gin-atubang ni Hadi Josias, pero mahimo ka magin maaramon ngan maunungon, pariho ha iya. An imo pag-atubang ha mga pagsari sugad nga batan-on mag-aandam ha imo ha pag-atubang ha mga problema ha tiarabot.

15. Ano an nakabulig kan Josias nga mag-alagad kan Jehova nga matinumanon? (2 Cronicas 34:14, 18-21)

¹⁵ Han 26 anyos hi Hadi Josias, gintikangan niya an pag-ayad utro han templo. Dida hito nga panahon, nakita “an libro han Balaud ni Jehova nga iginhatag pinaagi kan Moises.” Han nabatian han hadi an sulod hito, ginios dayon hiya basi sundon an ginsisiring dida hito. (Basaha an 2 Cronicas 34:14, 18-21.) Karuyag mo ba basahon an Biblia hin regular? Kon naniningkamot ka nga buhaton ito, kumusta man? Gintitigamnan mo ba an mga teksto nga mahimo makabulig ha imo? Hi Luke, nga gin-unabi na kanina, nagsusurat hin makapainteres nga mga punto nga iya nakit-an. An pagsubad ba han iya ginbuhat makakabulig liwat ha imo nga mahinumdoman an mga teksto o mga punto nga imo naruruyagan? Kon nagigin mas pamilyar ka ha Biblia ngan mas ginpapabilhan ito, mas mapapagios ka nga mag-alagad kan Jehova. Ngan sugad la nga an Pulong han Dios nakabulig kan Josias nga buhaton an tama, makakabulig liwat ito ha imo.

16. Kay ano nakahimo hin seryoso nga sayop hi Josias, ngan ano an leksyon hito para ha aton?

¹⁶ Mahibaro tikang ha magraot nga desisyon ni Josias. Han mga 39 anyos hi Josias, nakahimo hiya hin sayop nga nagresulta han iya kamatayon. Sinarig hiya ha iya kalugaringon imbes nga mangaro han giya ni Jehova. (2 Cron. 35:20-25) May mahibabaroan kita ha iya. Anoman an aton edad o anoman kita kaiha nga nag-aaram han Biblia, kinahanglan padayon naton nga pamilngon hi Jehova. Upod hito an regular nga pag-ampo para han iya giya, pag-aram han iya Pulong, ngan pagpamati han mga sagdon han hamtong nga mga Kristiano. Kon bubuhaton ta ito, posible naton malikyan an dagku nga sayop ngan magigin mas malipayon kita.—San. 1:25.

17. Ano nga importante nga mga leksyon an aton mahibabaroan ha tulo nga hadi han Juda?

¹⁷ Damu nga oportunidad an abrido ha mga batan-on. An rekord parte kan Jehoas, Uzias, ngan Josias nagpapakita nga an mga batan-on makakahimo hin maaramon nga mga desisyon ngan makakapalipay kan Jehova. Oo, ini nga mga hadi nakahimo hin mga sayop nga nagresulta hin magraot nga butang. Pero kon subaron mo an ira mag-opay nga nahimo ngan likyan an ira mga sayop, mahimo magin malipayon an imo kinabuhi.

18. Ano nga mga ehemplo ha Kasuratan an nagpapakita nga puydi ka magkaada malipayon nga kinabuhi? (Kitaa liwat an piktyur.)

¹⁸ Mababasa naton ha Kasuratan an rekord han iba pa nga batan-on nga nagin duok kan Jehova, nakakarawat han iya pag-uyon, ngan nagkaada malipayon nga kinabuhi. An usa hini amo hi David. Han batan-on pa hiya, ginpili niya nga magin sangkay han Dios ngan ha urhi nagin maunungon hiya nga hadi. Oo, may panahon nga nakabuhat hiya hin mga sayop, pero gintagad hiya ni Jehova sugad nga matinumanon. (1 Hadi 3:6; 9:4, 5; 14:8) Mahimo ka maparig-on ngan mapagios kon aadman mo an kinabuhi ni David ngan an iya matinumanon nga pag-alagad. O puydi mo himoon nga proyekto ha pag-aram an ehemplo ni Marcos o ni Timoteo. Mahibabaroan mo nga nagtikang hira pag-alagad kan Jehova han mga bata pa hira ngan padayon hira nga nag-alagad ha iya hin matinumanon; tungod hito nga ira desisyon, nagin malipayon hira.

19. Paonan-o ka magkakaada malipayon nga kinabuhi?

¹⁹ An imo pagkinabuhi yana may daku nga epekto ha imo kabubuwason. Kon masarig ka kan Jehova ngan diri ha imo kalugaringon nga pagsabot, gigiyahan ka niya nga makahimo hin maaramon nga mga desisyon. (Prob. 20:24) Mahimo ka magkaada malipayon ngan mapulsanon nga kinabuhi. Hinumdumi nga ginpapabilhan ni Jehova an imo ginbubuhat para ha iya. May iba pa ba nga mas maopay nga paagi nga magagamit mo an imo kinabuhi kay ha pag-alagad ha aton mahigugmaon nga langitnon nga Amay?