1. Ano an panhunahuna han damu nga tawo may kalabotan ha pagtrabaho?

ANO an panhunahuna han kadam-an nga tawo ha iyo lugar may kalabotan ha pagtrabaho? Ha damu nga nasud, an mga tawo nagtitrinabaho hin sobra ngan mas maiha kay han mga naglabay. An mga tawo nga sobra nga nagtitrinabaho kaurogan na nga waray panahon ha pagpahuway, ha pakig-upod ha ira pamilya, o ha pagtagbaw han ira espirituwal nga panginahanglan. (Ecles. 2:23) Ha luyo nga bahin, may mga tawo nga nadiri gud pagtrabaho ngan naghihimo hin mga pasangil basi diri magtrabaho.​—Prob. 26:13, 14.

2-3. Ano nga ehemplo an iginpakita ni Jehova ngan ni Jesus may kalabotan ha pagtrabaho?

² Sugad nga kabaliktaran han diri balanse nga panhunahuna han kalibotan, tagda an panhunahuna ni Jehova ngan ni Jesus may kalabotan ha pagtrabaho. Maaram kita nga hi Jehova naruruyag ha pagtrabaho. Iginpatin-aw ito ni Jesus han hiya nagsiring: “An akon Amay padayon nga nagbubuhat tubtob yana, ngan ako liwat padayon nga nagbubuhat.” (Juan 5:17) Hunahunaa an ngatanan nga ginbuhat han Dios han ginlarang niya an diri maihap nga espiritu nga mga linarang ngan an haluag gud nga uniberso. Nakikita liwat naton an damu nga mag-opay nga ginlarang han Dios dinhi ha matahom nga tuna nga aton gin-uukyan. Husto gud an ginsiring han salmista: “Damu gud an imo mga buhat, O Jehova! Imo ginhimo ito ngatanan pinaagi han kinaadman. An tuna puno han imo mga hinimo.”​—Sal. 104:24.

³ Ginsubad ni Jesus an iya Amay. Sugad nga personipikasyon han kinaadman, an Anak binulig han “igin-andam [han Dios] an kalangitan.” Kaupod hiya ni Jehova “sugad nga eksperto nga magburuhat.” (Prob. 8:27-31) Ha urhi, han nakanhi hi Jesus ha tuna, nagbuhat hiya hin maopay gud nga buruhaton. Para ha iya, ito nga buruhaton pariho hin pagkaon, ngan an iya mga ginbuhat nagpapamatuod  nga ginsugo hiya han Dios.​—Juan 4:34; 5:36; 14:10.

4. Ano an aton mahibabaroan kan Jehova ngan kan Jesus mahitungod ha pagpahuway?

⁴ An ehemplo ba nga iginpakita ni Jehova ngan ni Jesus nagpapasabot nga diri importante an pagpahuway? Diri. Hi Jehova diri gud nakakapoy, salit diri niya kinahanglan an pisikal nga pagpahuway. Pero an Biblia nasiring nga katapos larangon ni Jehova an kalangitan ngan an tuna, “inundang hiya pagtrabaho ngan pinahuway.” (Ex. 31:17) Kondi, matin-aw nga iginpapasabot hito nga hi Jehova inundang ngan naglipay ha iya mga ginhimo. Ngan bisan kon hi Jesus nagin maduruto han nakanhi hiya ha tuna, naggahin la gihapon hiya hin panahon ha pagpahuway ngan ha pagkaon upod han iya kasangkayan.​—Mat. 14:13; Luc. 7:34.

5. Ha ano kinukurian an damu han katawohan han Dios?

⁵ An Biblia nag-aaghat ha katawohan han Dios nga malipay ha pagtrabaho. An iya mga surugoon kinahanglan diri magin hubya, lugod magin maduruto. (Prob. 15:19) Bangin nagtatrabaho ka para mataganahan an imo pamilya. Ngan an ngatanan nga disipulo han Kristo may responsabilidad ha pagsangyaw han maopay nga sumat. Pero kinahanglan mo liwat an eksakto nga pagpahuway. Usahay ba nakukurian ka pagbalanse han imo panahon para ha sekular nga trabaho, ha ministeryo, ngan ha pagpahuway? Paonan-o kita mahibabaro kon ano kadamu nga panahon an angay naton igahin ha pagtrabaho ngan ha pagpahuway?

6. Paonan-o iginpapakita han Marcos 6:30-34 nga balanse an panhunahuna ni Jesus mahitungod ha pagtrabaho ngan pagpahuway?

⁶ May kalabotan ha trabaho, importante an pagin balanse. Hi Hadi Solomon giniyahan ha pagsurat: “May itinanda nga panahon . . . para ha tagsa nga buruhaton.” Gin-unabi niya an pagtanom, pagtukod, pagtangis, pagtawa, pagsayaw, ngan iba pa nga buruhaton. (Ecles. 3:1-8) Matin-aw nga an pagtrabaho ngan pagpahuway importante nga bahin han kinabuhi. Balanse an panhunahuna ni Jesus mahitungod ha pagtrabaho ngan pagpahuway. Makausa, an mga apostol binalik tikang ha maduruto nga pagsangyaw ha iba-iba nga lugar. Sagipo gud hira salit “waray na hira bakante nga panahon bisan ha pagkaon.” Nagsiring hi Jesus: “Tana, kadto kita ha nahibubulag nga lugar nga kita la ngan pamahuway kita hin madaliay.” (Basaha an Marcos 6:30-34.) Bisan kon hiya ngan an iya mga disipulo naruruyag magpahuway, diri ito pirme nahitatabo, pero maaram hi Jesus nga kinahanglan nira ngatanan magpahuway.

7. Paonan-o an paghisgot han balaud han Sabbath mabulig ha aton?

⁷ May mga panahon nga kinahanglan naton magpahuway o bag-uhon an aton adlaw-adlaw nga rutina. Mahibabaroan naton ito tikang ha usa nga kahikayan nga ginhimo han Dios para ha iya katawohan hadto​—an sinemana nga Sabbath. Diri kita sakop han Mosaiko nga Balaud, pero may mahibabaroan kita ha ginsiring hito mahitungod ha Sabbath. An mga punto dida hito mabulig ha aton nga mahibaroan kon ano an aton panhunahuna mahitungod ha pagtrabaho ngan pagpahuway.

8. Sumala ha Exodo 31:12-15, ano an katuyoan han Sabbath?

⁸ Iginsasaysay han Pulong han Dios nga katapos han unom “ka adlaw” nga paglarang, an Dios inundang ha iya mga buruhaton may kalabotan ha mga linarang ha tuna. (Gen. 2:2) Pero hi Jehova naruruyag gud pagtrinabaho, ngan ha iba nga mga paagi “padayon [hiya] nga nagbubuhat.” (Juan 5:17) An igintagana nga sinemana nga Sabbath iginbasar ha adlaw han pagpahuway ni Jehova nga iginsaysay ha Genesis. An Dios nagsiring nga an Sabbath usa nga tigaman butnga niya ngan han Israel. Adlaw ito han “bug-os nga  pagpahuway. Baraan ito kan Jehova.” (Basaha an Exodo 31:12-15.) Diri puydi magtrabaho an ngatanan pati na an kabataan, mga uripon, ngan bisan an pan-uma nga mga hayop. (Ex. 20:10) Tungod hito, an katawohan nakakaghatag hin mas daku nga atensyon ha espirituwal nga mga butang.

9. Ha panahon ni Jesus, ano an sayop nga panhunahuna han pipira mahitungod han Sabbath?

⁹ An adlaw han Sabbath mapulsanon ha katawohan han Dios; pero, damu nga mga lider han relihiyon ha panahon ni Jesus an naghimo hin sobra kaistrikto nga mga surundon. Nagsiring hira nga diri uyon ha balaud bisan an pangutos hin mga uhay o pagtambal hin may sakit ha Sabbath. (Mar. 2:23-27; 3:2-5) Ito nga panhunahuna diri uyon ha panhunahuna han Dios, ngan iginpatin-aw ito ni Jesus hadton mga namamati.

10. Ano an aton mahibabaroan ha Mateo 12:9-12 mahitungod han panhunahuna ni Jesus ha Sabbath?

¹⁰ Hi Jesus ngan an iya Judio nga mga sumurunod nagtuman han Sabbath tungod kay sakop hira han Mosaiko nga Balaud. * Pero damu an ginsiring ngan ginbuhat ni Jesus nga nagpapakita nga diri sayop an pagbuhat hin maopay ngan pagbulig ha iba ha Sabbath. Klaro nga nagsiring hiya: “Uyon ha balaud an pagbuhat hin maopay nga butang durante han Sabbath.” (Basaha an Mateo 12:9-12.) Waray niya hunahunaa nga sayop an pagbuhat hin maopay ngan pagbulig ha iba ha Sabbath. Iginpakita han mga ginbuhat ni Jesus nga maaram hiya han importante nga rason kon kay ano nga iginpatuman han Dios an Sabbath. Tungod kay napahuway an katawohan han Dios  tikang ha ira adlaw-adlaw nga trabaho, nakakapokus hira ha espirituwal nga mga butang. Nagdaku hi Jesus ha pamilya nga posible gud nga naggamit han Sabbath para ha espirituwal nga mga butang. Makikita naton ito ha asoy mahitungod kan Jesus han nakadto hiya ha ira bungto han Nazaret: “Sugad han [kan Jesus] nabatasan ha adlaw han Sabbath, sinulod hiya ha sinagoga ngan tinindog basi magbasa.”​—Luc. 4:15-19.

11. Hin-o an nagin maopay nga ehemplo kan Jesus mahitungod ha pagtrabaho?

¹¹ Sigurado nga igintutdo ni Jose an panhunahuna han Dios mahitungod ha pagtrabaho samtang iya gintututdoan ha pagin panday an iya pinakaanak nga hi Jesus. (Mat. 13:55, 56) Ngan posible gud nga nakita ni Jesus an maduruto nga pagtrabaho ni Jose kada adlaw basi mataganahan an iya daku nga pamilya. Makapainteres nga ha urhi hi Jesus nagsiring ha iya mga disipulo: “An trabahador takos han suhol ha iya.” (Luc. 10:7) Oo, hi Jesus pamilyar gud ha maduruto nga pagtrabaho.

12. Ano nga mga teksto an nagpapakita han ginsisiring han Biblia mahitungod han maduruto nga pagtrabaho?

¹² Hi apostol Pablo pamilyar liwat ha maduruto nga pagtrabaho. An iya nangunguna nga buruhaton amo an pagpamatuod mahitungod han ngaran ngan mensahe ni Jesus. Pero nagtrabaho hi Pablo para suportaran an iya kalugaringon. Maaram an mga taga-Tesalonica han iya “makuri nga trabaho ngan duro nga kakapoy” ngan han iya ‘pagtrabaho ha gab-i ngan adlaw’ basi “diri [hiya] makapabug-at ha pinansyal” ha bisan hin-o. (2 Tes. 3:8; Buh. 20:34, 35) Posible nga an gintutudlok ni Pablo amo an iya trabaho sugad nga parahimo hin tolda. Han nakadto hiya ha Corinto, nag-ukoy hiya kanda Aquila ngan Priscila ngan “nagtrabaho kaupod nira, kay panhimo hin tolda an ira trabaho.” An pagtrabaho ni Pablo ha “gab-i ngan adlaw” diri nagpapasabot nga nagtrinabaho na la hiya. May mga panahon nga naundang hiya ha paghimo hin tolda, sugad han ha Sabbath. Ito nga adlaw naghahatag ha iya hin higayon nga makasangyaw ha mga Judio, nga napahuway liwat ha Sabbath.​—Buh. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Ano an aton mahibabaroan ha ehemplo ni Pablo?

¹³ Hi apostol Pablo nagpakita hin maopay nga ehemplo. Kinahanglan niya magtrabaho; pero, ginsiguro niya nga regular hiya nga makigbahin ha “baraan nga buruhaton nga pagsangyaw han maopay nga sumat han Dios.” (Roma 15:16; 2 Cor. 11:23) Gin-aghat niya an iba nga ito liwat an buhaton. Salit hira Aquila ngan Priscila iya mga “igkasi-magburuhat ha buruhaton ni Kristo Jesus.” (Roma 12:11; 16:3) Ginsagdonan ni Pablo an mga taga-Corinto nga magkaada ‘damu nga ginbubuhat ha buruhaton han Ginoo.’ (1 Cor. 15:58; 2 Cor. 9:8) Giniyahan pa ngani ni Jehova hi apostol Pablo nga magsurat: “Kon may nadiri pagtrabaho, ayaw liwat hiya pakaona.”​—2 Tes. 3:10.

14. Ano an karuyag sidngon han mga pulong ni Jesus ha Juan 14:12?

¹⁴ An pinakaimportante nga buruhaton hinin kataposan nga mga adlaw amo an pagsangyaw ngan panhimo hin disipulo. Ngani, nagtagna hi Jesus nga an iya mga disipulo magbubuhat hin mas labaw pa kay han iya ginbuhat! (Basaha an Juan 14:12.) Diri niya karuyag sidngon nga maghihimo kita hin mga milagro pariho ha iya. Lugod, an iya mga sumurunod magsasangyaw ngan magtututdo ha mas haluag nga teritoryo, mas damu nga tawo, ngan mas hilawig nga panahon.

15. Ano an kinahanglan naton igpakiana ha aton kalugaringon, ngan kay ano?

¹⁵ Kon may sekular ka nga trabaho, pakianhi an imo kalugaringon: ‘Kilala ba ako nga maduruto ha akon trabaho? Gintatapos ko ba an akon trabaho ha husto nga panahon ngan ha pinakamaopay nga paagi?’ Kon oo an imo baton, posible gud nga tataporan ka han imo gintatrabahoan. Ngan an mga tawo ha imo trabaho bangin mas maruyag pamati ha mensahe han Ginhadian. May kalabotan ha pagsangyaw ngan pagtutdo, pakianhi an imo  kalugaringon: ‘Kilala ba ako nga maduruto ha ministeryo? Nag-aandam ba ako hin maopay para ha siyahan nga mga pagbisita? Ginbabalik ko ba dayon an mga interesado nga akon nakakaistorya? Ngan regular ba ako nga nakikigbahin ha iba-iba nga klase han pagministeryo?’ Kon oo an imo baton, magigin malipayon ka ha imo buruhaton.

16. Ano an kaibahan han panhunahuna ni Jesus ngan han mga apostol mahitungod ha pagpahuway kon ikompara ha panhunahuna han damu nga tawo yana?

¹⁶ Maaram hi Jesus nga may mga panahon nga hiya ngan an iya mga apostol nagkikinahanglan hin pagpahuway. Pero, damu nga tawo hadto ngan yana an pariho ha riko nga tawo ha ilustrasyon ni Jesus. Ito nga tawo nagsiring ha iya kalugaringon: “Pagpahayahay, kaon, inom, ngan paglipay.” (Luc. 12:19; 2 Tim. 3:4) Naghunahuna hiya nga an pagpahuway ngan pagkalipay amo an pinakaimportante ha kinabuhi. Ha kabaliktaran, hi Jesus ngan an iya mga apostol waray magpokus ha pagpalipay ha ira kalugaringon.

17. Paonan-o naton ginagamit an panahon nga waray kita ha aton sekular nga trabaho?

¹⁷ Yana, naniningkamot kita pagsubad kan Jesus pinaagi ha paggamit han aton panahon nga waray kita ha aton trabaho diri la ha pagpahuway kondi ha pagbuhat liwat hin maopay pinaagi ha pagsangyaw ha iba ngan pagtambong ha Kristiano nga mga katirok. Ha pagkamatuod, para ha aton importante gud an panhimo hin disipulo ngan pagtambong ha katirok salit ginbubuhat naton an ngatanan basi regular nga makigbahin hiton sagrado nga mga buruhaton. (Heb. 10:24, 25) Bisan kon nagbabakasyon kita, regular nga natambong kita ha mga katirok hain man kita, ngan namimiling kita hin mga higayon nga makasangyaw ha mga tawo.​—2 Tim. 4:2.

18. Ano an karuyag han aton Hadi, hi Kristo Jesus, nga buhaton naton?

¹⁸ Mapasalamaton gud kita nga an aton Hadi, hi Kristo Jesus, makatadunganon ngan ginbubuligan kita nga magkaada balanse nga panhunahuna may kalabotan ha pagtrabaho ngan pagpahuway! (Heb. 4:15) Karuyag niya nga makapahuway kita. Karuyag liwat niya nga magtrabaho kita hin maduruto basi makagtagana han aton pisikal nga panginahanglan ngan makigbahin kita ha nakakarepresko nga buruhaton nga panhimo hin disipulo. Ha sunod nga artikulo, hihisgotan naton an papel ni Jesus ha paghatag ha aton hin kagawasan tikang ha maraot nga klase hin pagkauripon.