Ha usa nga field trip, may mga tin-edyer nga kalalakin-an nga gin-akusaran hin panmolestya ha ira igkasi-estudyante nga lalaki. Mga estudyante hira hin usa nga kilala nga pribado nga eskwelahan ha Canada. Katapos hito nga insidente, hi Leonard Stern nagsurat ha newspaper nga Ottawa Citizen: “An pagin baltok, pagkaada maopay nga edukasyon, ngan maopay nga kahimtang ha sosiedad diri nakakapugong ha mga batan-on ha pagbuhat hin maraot.”

Hi Stern nagdugang: “Natural la nga maglaom kita nga an prayoridad han mga kag-anak amo an pagtutdo ha ira anak kon ano an husto ngan sayop. Kondi ha reyalidad, baga hin mas importante ha damu nga kag-anak nga an ira mga anak magkaada maopay nga edukasyon o trabaho basi magriko.”

Oo, importante an edukasyon. Kondi bisan an pinakamaopay nga sekular nga edukasyon diri makakapugong hin sayop nga hingyap o maraot nga tendensya. Kon sugad, diin kita makakabiling hin kahibaro nga maghahatag hin solusyon hini nga mga problema—kahibaro ha kon ano an husto ngan sayop?

An Biblia puropariho hin espiho. Kon ginkikita naton ito, mas klaro nga nakikita naton an aton mga limitasyon ngan kaluyahan. (Santiago 1:23-25) Pero labaw pa hito an nahihimo han Biblia. Nabulig ito ha aton nga maghimo han ginkikinahanglan nga pagbag-o basi makultibar an mga kalidad nga nag-aaghat hin tinuod nga kamurayawan ngan pagkaurosa. Ito nga mga kalidad nag-uupod han pagkamaopay, pagkabuotan, pagkapasensyoso, pagpugong ha kalugaringon, ngan gugma. An gugma gintatawag pa ngani nga ‘usa nga hingpit nga bugkos han pagkaurosa.’ (Colosas 3:14) Kay ano nga espesyal hinduro an gugma? Tagda an ginsisiring han Biblia mahitungod hini nga kalidad.

• “An gugma pasensyoso ngan buotan. An gugma diri maabugho. Diri ito naghahambog, diri nagpapahitaas, diri nagawi hin diri desente, diri nagbibiling han kalugaringon la nga kaopayan, ngan diri naaaghat nga masina. Diri ito nag-iihap han karat-an. Diri ito nalilipay ha pagkadiri-matadong [karaotan], kondi nalilipay ha kamatuoran. Nag-aantos ito ha ngatanan nga butang, . . . nagpapailob ha ngatanan nga butang. An gugma waray gud kataposan.”—1 Corinto 13:4-8.

• “An gugma diri nagbubuhat hin maraot ha igkasi-tawo.”—Roma 13:10.

• “Labaw ha ngatanan, magkaada kamo hilarom nga gugma ha usa kag usa, kay an gugma nagtatabon hin damu nga sala.”—1 Pedro 4:8.

Ano an imo inaabat kon kaupod mo an imo mga hinigugma? Talwas? Murayaw? Relaks? Oo, tungod kay maaram ka nga karuyag nira an pinakamaopay para ha imo ngan diri ka gud nira papasakitan.

An gugma mahimo liwat mag-aghat ha usa nga magsakripisyo, andam pa ngani nga bag-uhon an iya estilo han pagkinabuhi, para ha kaopayan han iba.  Pananglitan, han magin lolo an usa nga lalaki nga aton tatawagon nga George, naruyag gud hiya nga makaupod pirme an iya apo. Pero may problema. Makusog magsigarilyo hi George, ngan nadiri an iya umagad nga lalaki nga magsigarilyo hiya kon aada an ira minasus-an. Ano an iya ginbuhat? Bisan kon 50 ka tuig na hiya nga nagsisigarilyo, umundang hiya para ha iya apo. Oo, gamhanan gud an gugma!

An gugma usa nga kalidad nga nakukultibar. Daku an papel han mga kag-anak ha pagtutdo ha ira anak nga magin mahigugmaon. Ira ginpapakaon ngan ginpapanalipdan an ira anak ngan ginbubuligan kon nasusubo o nagkakasakit. An maopay nga kag-anak nakikiistorya ngan nagtututdo ha ira anak. Gindidisiplina liwat nira an ira anak, nga nag-uupod ha pagtutdo hin mga prinsipyo ha kon ano an husto ngan sayop. Dugang pa, an maopay nga kag-anak nagpapakita hin maopay nga ehemplo, ngan nagigin susbaranan han ira anak.

Makasurubo, diri natutuman han pipira nga kag-anak an ira mga responsabilidad. Nagpapasabot ba ini nga diri liwat magigin maopay nga tawo an ira mga anak? Diri man! Bisan an damu nga adulto nga nagdaku ha masamok nga pamilya, naghimo hin dagku nga pagbag-o, ngan nagin mahigugmaon ngan masasarigan nga indibiduwal. Sugad han aton makikita ha sunod nga artikulo, mahimo magbag-o bisan adton ginhuhunahuna han iba nga waray na paglaom nga magbag-o!