BANGIN pilion han pipira an “sitwasyon,” ngan sumiring, “Magigin malipayon ako . . .

• “kon damu an akon kwarta”

• “kon malipayon an amon pag-upod nga mag-asawa”

• “kon maopay an akon kahimsog”

Pero ha pagkamatuod, agsob nga mas nakakaapekto ha kalipay an panlantaw kay han imo sitwasyon ngan genes. Ngan maopay ito. Kay ano? Tungod kay diri pariho han imo sitwasyon o han imo genes—nga diri mo kontrolado o waray ka mahihimo—makukontrol mo an imo panlantaw.

An Biblia nasiring: “An malipayon nga kasingkasing maopay nga tambal; kondi an masurub-on nga espiritu nakakapamara han mga tul-an.” (Proberbios 17:22) Ha iba nga pagkayakan, daku an nahihimo han imo panlantaw! Makakaapekto ito basi kab-uton mo an usa nga tumong o manluya, o magin marig-on o mawad-an hin paglaom tungod han usa nga trahedya.

May mga tawo nga bangin diri kombinsido hito nga ideya. Bangin hira mangatadongan:

• ‘Kay ano nga itago an akon kasakit ngan magpakunokuno nga diri ako nakukurian?’

• ‘Anoman ako kapositibo, diri mababag-o an akon sitwasyon.’

• ‘Mas karuyag ko nga magin reyalistiko kay ha mag-inilusyon la.’

Bangin husto ito nga mga panhunahuna. Pero may kapulsanan la gihapon an pagkaada positibo nga panlantaw. Ha pag-ilustrar, tagda an masunod.

 Gin-oopay nira Alex ngan Brian an ira trabaho ha magkaiba nga proyekto. Kondi katapos usisahon an ira trabaho, iginpresenta han ira superbisor an sayop han tagsa nga proyekto.

• Alex: “Iginhahatag ko an akon daku nga panahon ngan pangalimbasog para hini nga proyekto, kondi diri ko la gihapon nahihimo an husto! Diri ko gud linya ini nga trabaho. Anoman an akon pangalimbasog, kulang la gihap. Salit kay ano nga maniniguro pa ako?”

• Brian: “Ginhisgotan han akon superbisor an iya naruyagan ha akon trabaho, pati an akon mga sayop. Hinbaroan ko an pipira nga importante nga leksyon nga mabulig ha akon nga mag-uswag ha akon trabaho.”

ANO HA IMO HUNAHUNA?

• Unom ka bulan tikang yana, hin-o an magigin mas maopay nga empleyado—hi Alex o hi Brian?

• Kon ikaw an nagpapatrabaho, hin-o hinin duha nga lalaki an imo kakarawaton o titipigan ha trabaho?

• Kon napapakyas ka, hain ha reaksyon hinin duha nga lalaki an pariho han imo reaksyon?

Hira Andrea ngan Brittney usahay nakakaeksperyensya hin duro nga kasubo. An tagsa ha ira magkaiba an paagi ha pag-atubang han sitwasyon.

• Iginsisentro ni Andrea an kadak-an han iya atensyon ha iya kalugaringon. Nadiri hiya ha pagbuhat para ha iba kon diri anay hira magbuhat para ha iya. Hiya nangatadongan, ‘Kay ano nga karagan ko an akon panahon ha mga tawo nga waray ginhihimo para ha akon?’

• Nangangalimbasog hi Brittney nga magin buotan ngan magbuhat para ha iba, apresyaron man nira ito o diri. Ginsusunod niya an Bulawanon nga Surundon—an pagtratar ha iba ha paagi nga karuyag mo trataron ka nira. (Lucas 6:31) Para ha iya, an pagbuhat hin maopay amo gud an iya kalipay.

ANO HA IMO HUNAHUNA?

• Hin-o hinin duha nga babaye an imo karuyag magin sangkay?

• Hin-o ha duha an posible makabiling hin kalipay ha iya pakigsangkay ha iba?

• Kon nasusubo ka, an imo ba reaksyon pariho han kan Andrea o han kan Brittney?

Bangin may kilala ka nga pariho kanda Brian ngan Brittney. Bangin umabat ka pa ngani nga pariho ka ha ira. Kon amo, sigurado nga masasantop mo nga daku an nahihimo han imo panlantaw. Pero anoman kon pariho ka kan Alex o Andrea? Tagda an tulo nga paagi diin makakabulig ha imo an Biblia basi magkaada positibo nga panlantaw bisan pa han mga kakurian ha kinabuhi.

AN BIBLIA NASIRING: “Kon ikaw mahiraptay ha adlaw ha kakurian. An imo kusog gutiay.”—Proberbios 24:10.

AN KARUYAG SIDNGON HITO: An pagin negatibo mag-uubos han imo kusog nga imo pagkikinahanglanon basi mapauswag mo an imo kahimtang o basi mabuligan ka nga maatubang an sitwasyon.

Sugad han hinbaroan ni Juliza, an Biblia libro han mapulsanon nga mga prinsipyo. An sagdon hito makakabulig ha imo basi maatubang an negatibo nga mga kahimtang. Pananglitan, an Efeso 4:23 nasiring: “Padayon nga bag-oha an iyo paagi han paghunahuna.”

Sugad han iginpapasabot hini nga teksto, mahimo mo bag-uhon an imo panlantaw. Mahimo ka ‘mabag-o’ ha imo panhunahuna. Kondi, an sugad nga pagbag-o nagpapadayon nga proseso. Salit an teksto nasiring nga sadang kita ‘padayon nga magbag-o.’

AN BIBLIA NASIRING: “An ngatanan nga adlaw han mga sinakit maraot; kondi hiya nga malipayon an kasingkasing may-ada dayoday nga piyesta.”—Proberbios 15:15.

AN KARUYAG SIDNGON HITO: Kon pirme ka negatibo, maabat ka hin ‘kasakit’ ngan an kada adlaw baga hin “maraot,” o makasurubo. Kondi kon magpupokus ka ha positibo nga mga butang, magkakaada ka ‘malipayon nga kasingkasing.’ Nadepende ito ha imo.

Usa han mga ginhihimo ni Yanko amo an pagbasa hin mga teksto ha Biblia. “Nakabulig ini nga magin positibo ako,” hiya nagsiring. “Waray ko man kalimti an akon dagku nga tumong, kondi nagpupokus ako ha mga tumong nga masayon ko makab-ot yana. Kon nakakapanhunahuna ako hin negatibo, ginpapamalandong ko an damu nga rason kon kay ano nga sadang ako magin malipayon.”

Pariho kan Yanko, mahimo mo atohan an imo negatibo nga panhunahuna ngan saliwanan ito hin positibo nga panhunahuna. Kon naatubang ka hin negatibo nga sitwasyon—bangin hin usa nga problema ha kahimsog, sugad han kahimtang ni Yanko—pakianhi an imo kalugaringon: ‘Waray na gud ba paglaom an akon kahimtang? Tubtob dinhi na la gud ba ako, o may-ada pa ako mahihimo?’ Hibaroi an pag-ato ha negatibo nga panhunahuna pinaagi ha pagpokus ha makaparig-on nga mga butang.

AN BIBLIA NASIRING: “Mas makalilipay an paghatag kay ha pagkarawat.”—Buhat 20:35.

AN KARUYAG SIDNGON HITO: An paghatag nagriresulta hin tinuod nga kalipay ha humaratag. Kay ano? Tungod kay ginlarang kita diri la basi tagdon an aton kalugaringon nga panginahanglan. (Filipos 2:3, 4; 1 Juan 4:11) An kalipay nga aton inaabat ha paghatag makakabulig ha aton nga malamposan an negatibo nga mga sitwasyon ha kinabuhi.

Pamiling hin higayon nga maipakita an imo pagsakripisyo para ha iba. Pananglitan, mahimo mo ba lutoan hin pagkaon an imo may sakit nga amyaw? May kilala ka ba nga lagas nga nagkikinahanglan hin bulig para ha mga buruhaton ha iya balay?

Bantayi an imo panlantaw pariho ha pagkultibar hin usa nga garden. Gabota an nakakadaot nga banwa han pagin negatibo. Pagsabwag hin binhi han pagin positibo, ngan butangi an imo kinabuhi hin abuno pinaagi hin mga buhat nga magpapalipay ha imo. Mag-aani ka hin positibo nga mga bunga nga makakatagbaw gud ha imo. Ngan papamatud-an hini nga daku an nahihimo han imo panlantaw!