An mga tawo nga may mga prinsipyo ha moral maaram gud han husto ngan sayop. Ito nga ira mga prinsipyo diri nakadepende ha ira inaabat ha partikular nga takna. Lugod, iginbasar ito ha marig-on nga mga prinsipyo nga naggigiya ha ira panggawi​—bisan kon diri nagkikita an iba.

Nakakakarawat an kabataan hin diri husto nga mga impormasyon mahitungod ha moral, posible nga tikang ha mga tawo nga ira nakakaupod ha eskwelahan, musika nga ira ginpapamatian, o pelikula ngan salida nga ira ginkikita. Tungod hito, posible nga kwestyunon nira an ira hinbabaroan nga husto ngan sayop.

Ito gud an nahitatabo labi na ha mga tin-edyer. Hini nga mga pangidaron, siring han libro nga Beyond the Big Talk, “kinahanglan [nira] masabtan nga pipresyuron gud hira han ira mga kaedad ngan han iba para buhaton an usa nga butang basi la hira karawaton, ngan kinahanglan nira mahibaro pagdesisyon uyon ha ira kalugaringon nga mga prinsipyo ngan mga karuyag, bisan kon diri ito maruruyagan han ira mga sangkay.” Matin-aw, an pagbansay kinahanglan magtikang antes hira magin tin-edyer.

Itutdo hin matin-aw an husto ngan sayop.

PRINSIPYO HA BIBLIA: ‘An hamtong nga mga tawo . . . nagamit han ira abilidad ha husto nga pagturotimbang ha pagkilala han husto ngan sayop.’​—Hebreo 5:14.

• Gamit hin mga pulong nga nagpapakilala han husto o sayop. Gamita an adlaw-adlaw nga panhitabo ngan pabug-ati an kaibahan hito: “Pagin tangkod ini; diri ito pagin tangkod.” “Pagin maunungon ini; diri ito pagin maunungon.” “Pagin buotan ini; diri ito pagin buotan.” Maabot an panahon, mahibabaro an imo anak kon ano an maopay ngan kon ano an maraot ngan diri angay buhaton.

• Isaysay kon kay ano nga husto o sayop an usa nga butang. Pananglitan, mahimo mo ini ipakiana: Kay ano nga maopay gud an pagin tangkod? Kay ano nga an pagbuwa nakakaguba han pagin magsangkay? Kay ano nga maraot an pangawat? Gamit hin maopay nga pangatadongan nga mabulig ha imo anak basi makultibar an abilidad ha paghibaro han husto ngan sayop.

• Pabug-ati an kaopayan han pagkaada prinsipyo ha moral. Mahimo ka sumiring: “Kon tangkod ka, tataporan ka han iba” o “Kon buotan ka, maayon ha imo an mga tawo.”

Siguroha nga an imo pamilya nagkikinabuhi uyon hini nga mga prinsipyo.

PRINSIPYO HA BIBLIA: “Padayon nga pamatud-i kon ano gud kamo.”​—2 Corinto 13:5.

•   Kinahanglan ig-aplikar han imo pamilya an mga prinsipyo ha moral, basi may kagawasan ka ha pagsiring:

  • “Ha amon pamilya, diri kami nagbubuwa.”

  • “Diri kami nagpapaul-ol o nan-guguliat ha iba.”

  • “Diri kami nagyayakan hin nakakasakit ha bisan hin-o.”

Makikita han imo mga anak nga an mga prinsipyo ha moral diri la kay basta balaud nga angay sundon kondi ito an magigin pangirilal-an han iyo pamilya.

• Regular nga hisguti an mga prinsipyo han iyo pamilya kaupod an imo anak. Gamita an adlaw-adlaw nga panhitabo ha pagtutdo ha iya. Mahimo mo ikompara an iyo mga prinsipyo ha mga prinsipyo nga iginpapakita ha TV o ha eskwelahan. Pakianhi an imo anak: “Ano unta an imo ginbuhat?” “Ano daw la an bubuhaton han aton pamilya hini nga sitwasyon?”

Parig-ona an ira determinasyon nga buhaton an husto.

PRINSIPYO HA BIBLIA: “Tipigi an maopay nga konsensya.”​—1 Pedro 3:16.

• Kumendasyuni an iya maopay nga pamatasan. Kon an imo anak nagpapakita hin maopay nga pamatasan, dayawa hiya ngan isaysay kon kay ano nga maopay ito. Pananglitan, puydi ka sumiring: “Nagin tangkod ka. Proud ako ha imo.” Kon nagsumat hiya nga may nahimo hiya nga sayop, sinsero nga kumendasyuni anay hiya tungod han iya pagin tangkod antes mo hiya tadungon.

• Tadonga an iya maraot nga pamatasan. Buligi an imo anak nga karawaton an resulta han iya mga ginbuhat. Kinahanglan mahibaroan han bata kon ano an iya ginbuhat nga sayop ngan kon kay ano nga diri ito uyon ha mga prinsipyo han ira pamilya. May mga kag-anak nga nag-aalang pagbuhat hito kay nadiri hira nga ‘mapasubo’ an ira anak, pero an pagsaysay ha bata kon kay ano nga sayop an iya ginbuhat mabulig ha iya nga magkaada konsensya nga nakakakilala gud ha husto ngan sayop.