Han naglabay nga mga dekada, posible gud nga an mga kag-anak an mahiuna ha pag-istorya ha ira anak mahitungod han sex. Ngan mahimo nira hinay-hinay nga isaysay ito, uyon ha edad ngan panginahanglan han bata.

Kondi nagbag-o na ito. “An kabataan napapalibotan hin mga message mahitungod ha sex ha mas nagtitikatemprano nga pangidaron, ngan an mga kiritaon ngan barasahon nga pambata mas nagtitikadamu na an sulod nga may kalabotan ha sex,” siring han libro nga The Lolita Effect. Nakakabulig ba ini ha kabataan o nakakadaot ha ira?

Makikita an kalaw-ayan ha bisan diin. Ha libro ni Deborah Roffman nga Talk to Me First, hiya nagsurat nga an mga “diyalogo, adbertisment, sine, libro, liriko hin kanta, programa ha TV, text, uyag, billboard, iskrin han celfon, ngan monitor han kompyuter puno hin maglaw-ay nga hulagway, pulong, ngan pandani salit damu [nga tin-edyer, waray pa magtin-edyer, ngan kabataan] an makakapanhunahuna gud, bisan kon diri nira tinuyo, nga an sex amo . . . an pinakaimportante nga butang.”

May baratunon an komersyo. An mga naghihimo hin adbertisment ngan mga negosyante nagbabaligya hin seksi nga mga bado para ha kabataan, salit an kabataan nababansay tikang ha temprano nga edad ha pagpokus ha hitsura. “An mga negosyante maaram han karuyag han kabataan, ngan ira ginsasalingabot ito,” siring han libro nga So Sexy So Soon. “Inin seksi nga mga hulagway ngan mga produkto waray himoa basi aghaton an kabataan nga maruyag ha sex” kondi “ha pag-shopping.”

Diri la impormasyon an kinahanglan. Sugad la nga may kaibahan an paghibaro kon paonan-o naandar an awto ngan ha pagin responsable nga drayber, may kaibahan liwat an pagkaada kahibaro mahitungod ha sex ngan ha paggamit hito nga kahibaro ha paghimo hin maaramon nga desisyon.

Hinumdumi: Yana, kay ha kakan-o pa man, kinahanglan mo buligan an imo anak ha pagbansay han iya “abilidad ha pagsabot” basi ‘makilala an husto ngan sayop.’—Hebreo 5:14.

Paghatag hin panahon. Bisan kon bangin diri ka komportable, responsabilidad mo an pakiistorya ha imo anak mahitungod ha sex. Karawata ito nga responsabilidad.—Prinsipyo ha Biblia: Proberbios 22:6.

Magkaada tagdali nga pakiistorya. Imbes nga isumat an tanan ha usa ka higayon, salingabota an kaswal nga kahimtang basi mag-istorya kamo, pananglitan kon ada kamo ha awto o kon may ginbubuhat. Basi mabuligan an imo anak nga magpahayag han iya inaabat, pagbangon hin pakiana nga mag-aaghat ha iya nga mag-istorya. Pananglitan, imbes nga magpakiana, “Naruruyag ka ba ha adbertisment nga sugad hito?” lugod mahimo ka magpakiana, “Kay ano nga ito nga klase hin retrato an ginagamit han mga naghihimo hin adbertisment ha pagbaligya han ira produkto?” Katapos niya bumaton mahimo ka magpakiana, “Ano an imo inaabat mahitungod hito?”—Prinsipyo ha Biblia: Deuteronomio 6:6, 7.

Tagda an pangidaron. An kabataan nga waray pa mag-eskwela mahimo tutdoan han husto nga ngaran han seksuwal nga mga bahin han lawas, pati kon paonan-o mapuprotektaran an ira kalugaringon ha mga tawo nga mahimo mag-abuso ha ira. Samtang nagtutubo, mahimo hira sumatan hin simple nga mga impormasyon mahitungod ha panganak. Kon tin-edyer na hira, kinahanglan bug-os na nira nga nasasabtan an pisikal ngan moral nga aspekto han sex.

Tutdui hin mga prinsipyo. Tutdui an imo anak mahitungod ha integridad, pagtahod, ngan pagin tangkod, ha temprano nga pangidaron. Ngan kon mahihisgotan an mahitungod ha sex, may basihan ka nga magagamit. Dugang pa, matin-aw nga isumat an imo mga prinsipyo. Pananglitan, kon gintatagad mo nga diri husto an sex antes han kasal, isumat ito. Ngan isaysay kon kay ano nga sayop ito ngan nakakadaot. “An mga tin-edyer nga nasiring nga nadiri an ira kag-anak ha pag-sex han mga tin-edyer, mas may posibilidad nga diri magbuhat hito,” siring han libro nga Beyond the Big Talk.

Pagpakita hin susbaranan. Pagkinabuhi uyon ha prinsipyo nga imo igintututdo. Pananglitan, natawa ka ba ha bastos nga mga intremes, o nanbabado hin nakakadani, o pikat? An sugad nga mga paggawi magmiminos han mga prinsipyo ha moral nga imo igintututdo ha imo mga anak.—Prinsipyo ha Biblia: Roma 2:21.

Tipigi ito nga positibo. An sex regalo tikang ha Dios, ngan ha husto nga kahimtang—ha pag-asawa—mahimo ito magin surok hin duro nga kalipay. (Proberbios 5:18, 19) Isumat ha imo anak nga maabot an panahon nga mahimo niya mapahimulsan ito nga regalo, nga diri maabat hin kasakit ngan kabaraka nga resulta han premarital sex.—1 Timoteo 1:18, 19.