Ayaw Kahadlok ha Asiryahanon
Kapitulo Dose
Ayaw Kahadlok ha Asiryahanon
1, 2. (a) Ha panhunahuna han tawo, kay ano nga baga in may maopay nga hinungdan hi Jonas nga mag-alang ha pagkarawat han toka ha iya nga magsangyaw ha mga Asiryahanon? (b) Paonan-o ginios an mga taga-Ninibe ha mensahe ni Jonas?
HA KABUTNGAAN han ikasiyam ka siglo A.K.P., an Hebreohanon nga propeta nga hi Jonas, nga anak nga lalaki ni Amitay, nagpakadto ha Ninibe, an sentro han Imperyo han Asirya. May-ada hiya importante nga mensahe nga isusumat didto. Hi Jehova nagsiring ha iya: “Bangon, kadto ha Ninibe, ito nga daku nga bungto, ngan singgit patok hito; kay an ira karaotan inabot ha akon atubangan.”—Jonas 1:2, 3.
2 Han siyahan nga kinarawat niya an sugo ha iya, hi Jonas nagpakadto ha kaatbang nga direksyon, ngadto ha Tarsis. Ha panhunahuna han tawo, may hinungdan hi Jonas nga mag-alang. An mga Asiryahanon mabangis nga mga tawo. Tigamni kon paonan-o gintrato han usa nga hadi nga Asiryahanon an iya mga kaaway: “Gin-utod ko an mga butkon ngan mga bitiis han mga opisyal . . . Damu ha mga bihag an akon ginsunog, ngan damu an gindara ko nga buhi nga mga bihag. An iba gin-utdan ko han ira mga kamot ngan han ira mga tudlo, ngan an iba gin-utdan ko han ira mga irong.” Kondi, han ha kataposan iginsumat ni Jonas an mensahe ni Jehova, an mga taga-Ninibe nagbasol han ira mga sala ngan waray bungkaga ni Jehova an siyudad hiton nga panahon.—Jonas 3:3-10; Mateo 12:41.
Ginagamit ni Jehova “an Pudlos”
3. Paonan-o an paggios han mga Israelita ha mga pahamangno nga iginpahayag han mga propeta ni Jehova naiiba kay ha mga taga-Ninibe?
3 Ginios ba an mga Israelita nga ginsangyawan liwat ni Jonas? (2 Hadi 14:25) Waray. Iginsalikway nira an putli nga pagsingba. Oo, hira nagbuhat hin sobra nga “nagsingba han ngatanan nga binuhat ha langit ngan nag-alagad kan Baal.” Ngan “ira pinalatas ha kalayo an ira mga anak nga kalalakin-an ngan an ira mga anak nga kababayin-an, ngan naggamit han panag-an ngan panlumay, ngan nagbaligya ha ira ngahaw ha pagbuhat hadton maraot ha paniplatan ni Jehova, ha paghagit ha iya ha kasina.” (2 Hadi 17:16, 17) Diri sugad ha mga taga-Ninibe, waray gumios an Israel han sinugo ni Jehova an mga propeta ha pagpahamangno ha ira. Salit nagdesisyon hi Jehova nga buhaton an mas makusog nga mga paagi.
4, 5. (a) Ano an kahulogan han “Asiryahanon,” ngan paonan-o gagamiton hiya ni Jehova sugad nga “pudlos”? (b) Kakan-o napukan an Samaria?
4 Mga pipira ka panahon katapos han pagbisita ni Jonas ha Ninibe, naibanan an panakop han mga Asiryahanon. a Kondi, ha tinikangan han ikawalo ka siglo A.K.P., iginpakilala utro han Asirya an iya kalugaringon sugad nga gamhanan ha militar, ngan ginamit ito ni Jehova ha urusahon nga paagi. Gindara ni propeta Isaias an usa nga pahamangno tikang kan Jehova ngadto ha norte nga ginhadian han Israel: “Ho, Asiryahanon, an pudlos han akon kasina, an tungkod ha kan kanay kamot amo an akon kaaligutgot! Akon hiya ipapadara patok ha usa ka nasud nga mapasiparahon, ngan patok ha katawohan han akon kapungot akon hiya tatagan hin katungdanan, ha pagkuha han dinag-an, ngan ha pagkuha han dinakpan, ngan ha pagtamak ha ira pariho hin hanang ha kakalsadahan.”—Isaias 10:5, 6.
5 Daku gud nga kaarawdan ito para ha mga Israelita! Gagamiton han Dios an pagano nga nasud—an “Asiryahanon”—sugad nga “pudlos” ha pagsirot ha ira. Han 742 A.K.P., ginlikosan han Asiryahanon nga hi Hadi Salmaneser V an Samaria, an sentro han apostata nga nasud han Israel. Tikang ha estratehiko nga lugar hito ha bungtod nga mga 90 metros an kahitaas, napugngan han Samaria an kaaway ha sulod hin haros tulo ka tuig. Kondi diri mapupugngan han bisan ano nga pamaagi han tawo an katuyoan han Dios. Han 740 A.K.P., napukan an Samaria, gintamakan han Asiryahanon.—2 Hadi 18:10.
6. Ha ano nga paagi linahos an Asiryahanon ha ginhuhunahuna ni Jehova para ha iya?
6 Bisan kon gingamit ni Jehova ha pagtutdo ha iya katawohan hin leksyon, an mga Asiryahanon mismo diri nakilala kan Jehova. Salit hiya nagpadayon ha pagsiring: “Bisan pa ngani diri amo ini an iya [Asiryahanon] karuyag sidngon, waray man an iya kasingkasing maghunahuna hini; kondi nakada ha iya kasingkasing an paggunaw, ngan an paglaglag han kadam-an nga nasud.” (Isaias 10:7) Gintuyo ni Jehova nga magin instrumento niya an Asiryahanon. Kondi iba an karuyag han Asiryahanon. An iya kasingkasing nagsasagda ha iya nga magplano hin mas daku nga butang—an panakop ha kilala hadto nga kalibotan!
7. (a) Isaysay an ekspresyon nga “Diri ba an akon mga prinsipe ngatanan hira mga hadi?” (b) Ano an sadang tigamnan hadton nagsasalikway kan Jehova yana?
7 Damu han diri-Israelita nga mga siyudad nga ginsakop han Asiryahanon ginmandoan hadto han mga hadi. Ini nga mga hadi hadto kinahanglan magpasakop na yana ha hadi han Asirya sugad nga surugoon nga mga prinsipe, salit hiya totoo nga makakaghambog: “Diri ba an akon mga prinsipe ngatanan hira mga hadi?” (Isaias 10:8) An palso nga mga dios han prominente nga mga siyudad han mga nasud diri makakaluwas han ira mga magsiringba tikang ha kabungkagan. An mga dios nga ginsingba han mga umurukoy han Samaria, sugad kan Baal, Molek, ngan han mga baka nga bulawan, diri magpapanalipod hito nga siyudad. Tungod kay iginsalikway hi Jehova, an Samaria waray katungod nga maglaom nga hiya maghihilabot. Bisan hin-o yana nga nagsasalikway kan Jehova sadang magtigaman han maraot nga nahitabo ha Samaria! An Asiryahanon makakaghambog gud mahitungod han Samaria ngan han iba nga mga siyudad nga iya ginsakop: “Diri ba an Kalno sugad han Karkemis? Diri ba an Hamat sugad han Arpad? Diri ba an Samaria sugad han Damasko?” (Isaias 10:9) Hira ngatanan parapriho ha Asiryahanon—dinag-an nga kukuhaon niya.
8, 9. Kay ano nga an Asiryahanon nagsobra han nagplano hiya nga sakupon an Jerusalem?
8 Kondi, an Asiryahanon nagsobra ha iya paghambog. Hiya nasiring: “Sugad nga an kamot ko nakaagi han mga ginhadian han mga diosdios, kanay ginuhitan nga mga ladawan nalupig ha ira ha Jerusalem ngan ha Samaria; Diri ko ba, sugad han akon binuhat ha Samaria ngan ha iya mga diosdios, bubuhaton man ha Jerusalem ngan ha iya mga diosdios?” (Isaias 10:10, 11) An mga ginhadian nga ginpirde na han Asiryahanon may-ada mas damu nga mga diosdios kay han Jerusalem bisan han Samaria. ‘Ano,’ nangangatadongan hiya, ‘an makakapugong ha akon nga buhaton ha Jerusalem an ginbuhat ko ha Samaria?’
9 Hambugiro! Diri tutugotan hiya ni Jehova nga masakop an Jerusalem. Totoo, an Juda waray putli nga rekord han pagsuporta ha totoo nga pagsingba. (2 Hadi 16:7-9; 2 Kronikas 28:24) Hi Jehova nagpahamangno na nga tungod han iya pagkadiri-matinumanon, an Juda mag-aantos hinduro durante han pag-atake han Asiryahanon. Kondi maluluwas an Jerusalem. (Isaias 1:7, 8) Han mahitabo an pag-atake han Asiryahanon, hi Hesekia an hadi ha Jerusalem. Hi Hesekia diri pariho ha iya amay, hi Ahas. Aw, ha siyahan gud nga bulan han iya pagmando, inabrihan utro ni Hesekia an mga purtahan han templo ngan iginpahiuli an putli nga pagsingba!—2 Kronikas 29:3-5.
10. Ano an iginsaad ni Jehova mahitungod han Asiryahanon?
10 Salit an ginplano nga pag-atake han Asirya ha Jerusalem waray uyuni ni Jehova. Hi Jehova nagsaad hin pakighusay hiton hambog nga gahum ha kalibotan: “Mahinanabo, nga, kon an Ginoo magbuhat na han iya bug-os nga buruhaton dida ha bukid ha Sion ngan ha Jerusalem, akon sisirotan an bunga han makusog nga kasingkasing han hadi ha Asirya, ngan an himaya han iya hitaas nga mga panan-aw.”—Isaias 10:12.
Padayon Ngadto ha Juda Ngan Jerusalem!
11. Kay ano nga an Asiryahanon naghuhunahuna nga an Jerusalem masayon mabihag?
11 Walo ka tuig katapos han kapukan han norte nga ginhadian han 740 A.K.P., usa ka bag-o nga Asiryahanon nga hadi, hi Senakerib, an nagmartsa kontra han Jerusalem. Ha sugad-siday nga paagi iginsasaysay ni Isaias an mapahitas-on nga plano ni Senakerib: “Akon ginbalhin an mga pag-ultan han mga katawohan, ngan gintikasan han ira mga bahandi, ngan pariho hin makusog nga tawo akon gindara ha ubos hira nga nanlilingkod dida ha mga trono: Ngan an akon kamot nakaagi sugad hin usa nga salag han bahandi han mga katawohan; ngan sugad hin usa nga nagtitirok hin mga bonay nga binayaan, akon gintirok an bug-os nga tuna: ngan waray bisan ano nga nagbantad hin pako, o nga nginanga han baba, o nga naghuni.” (Isaias 10:13, 14) Hi Senakerib nangangatadongan nga napukan na an iba nga mga siyudad ngan waray na an Samaria, salit masayon na mabihag an Jerusalem! An siyudad mahimo makig-away hin diri-kinasingkasing, kondi waray pa usa nga huni, an mga umurukoy hito masasakop dayon, makukuha an ira mga bahandi sugad hin mga bonay ha binayaan nga salag.
12. Ano an ipinapakita ni Jehova nga amo an husto nga paagi han paghunahuna han mga butang mahitungod han mga paghambog han Asiryahanon?
12 Kondi, usa nga butang an hinngalimtan ni Senakerib. An apostata nga Samaria takos han sirot nga kinarawat hito. Kondi, ilarom ni Hadi Hesekia, an Jerusalem nagin balwarte na liwat han putli nga pagsingba. Bisan hin-o nga karuyag magbantad ha Jerusalem kan Jehova makikighusay! Hi Isaias nasisina nga nagpapakiana: “Magdadayaw ba ha iya ngahaw an [atsa] patok ha iya nga nagamit hin pagpulod hini? Magpapakadaku ba ha iya ngahaw an lagadi patok ha iya nga nagamit hini? Sugad nga an usa nga pudlos nawaay ha ira nga naalsa ha iya, o sugad han usa nga tungkod naalsa ha iya nga diri kahoy.” (Isaias 10:15) An Imperyo han Asirya usa la nga garamiton ha kamot ni Jehova, sugad la han atsa, lagadi, tungkod, o pudlos nga bangin gamiton han usa nga parapangahoy, paraglagadi, o usa nga magbarantay han mga karnero. Diri gud angay magpahitaas yana an pudlos ha usa nga nagamit hito!
13. Kilalaha ngan isumat an mahitatabo ha (a) “magtambok nga mga tawo.” (b) ‘mga banwa ngan tunukon nga mga tanom.’ (c) “himaya han iya kagurangan.”
13 Ano an mahitatabo ha Asiryahanon? “An Ginoo, hi Jehova han mga kasundalohan, magpapadara hin pagkamagasa ngada ha iya magtambok nga mga tawo; ngan ha ilarom han iya himaya palalagahon an pagsunog pariho han pagsunog han kalayo. Ngan an kapawa han Israel maaamo an para ha kalayo, ngan an iya Baraan nga Uusa para han laga; ngan ini masusunog ngan maglalamoy han iya katunokan ngan han iya kabaknitan ha usa ka adlaw. Ngan iya aanawon an himaya han iya kagurangan, ngan han iya mabungahon nga uma, nga duha an kalag ngan an lawas: ngan mahinanabo sugad nga an magdadara han bandera susuruksurukon. Ngan an salin han kakahoyan han iya kagurangan magugutiay la, ha pagkaagi nga an usa nga bata makagsurat ha ira.” (Isaias 10:16-19) Oo, pakakaalohan ni Jehova iton Asiryahanon nga “pudlos”! An “magtambok nga mga tawo” han Asiryahanon nga kasundalohan, an iya mga sundalo nga mahimsog an lawas ngan hunahuna, aabotan hin “pagkamagasa.” Diri na hira magigin makusog pagkit-on! Pariho han damu nga mga banwa ngan tunukon nga mga tanom, an iya mga sundalo ha tuna susunugon han Kalamrag han Israel, hi Jehova nga Dios. Ngan “an himaya han iya kagurangan,” an iya mga opisyal ha militar, madangat ha ira kataposan. Kon matapos na hi Jehova ha Asiryahanon, gutiay na la hinduro nga mga opisyal an magpapabilin salit usa la nga bata an mag-iihap ha ira ha iya mga tudlo!—Kitaa liwat an Isaias 10:33, 34.
14. Isaysay an pag-abante han Asiryahanon ha tuna han Juda han 732 A.K.P.
14 Ha gihapon, diri makatoo an mga Judio nga nag-uukoy ha Jerusalem han 732 A.K.P. nga an Asiryahanon mapipirde. An damu nga Asiryahanon nga kasundalohan padayon nga naabante. Pamati ha listahan han mga siyudad ha Juda nga napukan na: “Hiya makada ha Ayat . . . Migron . . . Mikmas . . . Geba . . . Rama . . . Gibea ni Saul . . . Galim . . . Laisa . . . Anatot . . . Madmena . . . Gebin . . . Nob.” (Isaias 10:28-32a) b Ha kataposan an panakop inabot ha Lakis, 50 kilometro la tikang ha Jerusalem. Waray pag-iha an damu nga Asiryahanon nga kasundalohan nagtatarhog na ha siyudad. “Iya babay-ugon an iya kamot didto ha bukid han anak nga babaye ni Sion, an bungtod ha Jerusalem.” (Isaias 10:32b) Ano an makakapugong han Asiryahanon?
15, 16. (a) Kay ano nga nagkikinahanglan hi Hadi Hesekia hin marig-on nga pagtoo? (b) Ano an basihanan han pagtoo ni Hesekia nga bubuligan hiya ni Jehova?
15 Ha iya palasyo ha siyudad, nababaraka hi Hadi Hesekia. Iya gingisi an iya mga panapton ngan nagsul-ot hiya hin panapton nga sako. (Isaias 37:1) Nagsugo hiya hin kalalakin-an ngadto kan propeta Isaias basi magpakiana kan Jehova para han Juda. Waray pag-iha binalik hira nga dara an baton ni Jehova: “Ayaw kahadlok . . . Akon pananalipdan ini nga bungto.” (Isaias 37:6, 35) Kondi, an mga Asiryahanon padayon nga nagtatarhog ngan daku gud an pagsarig.
16 Pagtoo—ito an magpaparig-on kan Hadi Hesekia basi malamposan ini nga problema. An pagtoo amo “an proyba han mga bagay nga waray pa kikitaa.” (Hebreo 11:1) Nag-uupod ito han pagkita lahos pa han nakikita. Kondi an pagtoo iginbabasar ha kahibaro. Bangin nahinunumdoman ni Hesekia nga antes pa ginsiring na ni Jehova inin nakakaliaw nga mga pulong: “O katawohan ko nga naukoy ha Sion, ayaw kahadlok ha Asiryahanon, . . . kay ngani ha labi nga madali nga panahon, ngan an kaaligutgot patok ha imo matutuman, ngan an akon kasina patatadungon ngadto ha iya kagunawan. Ngan hi Jehova han mga kasundalohan magbabaghot patok ha iya hin usa nga sirot, sugad han pamatay han Mediahanon didto ha bato ha Oreb: ngan an iya pudlos mahingangadto ha igbaw han dagat, ngan iya ini bibikyawon sugad han paagi ha Ehipto.” (Isaias 10:24-26) c Oo, an katawohan han Dios nahingada ha makuri nga mga kahimtang hadto. An mga kaapoy-apoyan ni Hesekia baga in waray na paglaom nga napipirde na han Ehiptohanon nga kasundalohan ha Dagat nga Pula. Mga siglo antes pa, an iya kaapoy-apoyan nga hi Gideon pirde na gud ha kadamu han gin-atake an Israel han Midian ngan Amalek. Kondi, ginluwas ni Jehova an iya katawohan hiton duha nga okasyon.—Eksodo 14:7-9, 13, 28; Hukom 6:33; 7:21, 22.
17. Paonan-o ‘nagunaw’ an Asiryahanon nga yugo, ngan kay ano?
17 Bubuhaton ba utro ni Jehova an iya ginbuhat hiton naglabay nga mga okasyon? Oo. Hi Jehova nagsasaad: “Mahinanabo hadto nga adlaw, nga an iya pinas-an mabaya tikang ha imo sugbong, ngan an iya yugo tikang ha imo liog, ngan an yugo magugunaw tungod han katambok.” (Isaias 10:27) An Asiryahanon nga yugo kukuhaon tikang ha sugbong ngan ha liog han may kauyonan nga katawohan han Dios. Tinuod, an yugo “magugunaw”—ngan nagunaw gud ito! Ha usa nga gab-i, ginpatay han anghel ni Jehova an 185,000 nga Asiryahanon! Nawara an tarhog, ngan an mga Asiryahanon binaya ha tuna han Juda ha kadayonan. (2 Hadi 19:35, 36) Kay ano? “Tungod han katambok.” Bangin gin-uunabi hini an lana nga gingamit ha pagdihog kan Hesekia sugad nga hadi ha katulinan ni David. Salit, gintutuman ni Jehova an iya saad: “Akon pananalipdan ini nga bungto ha pagluwas hini, tungod ha akon ngahaw, ngan tungod kan David nga akon surugoon.”—2 Hadi 19:34.
18. (a) May-ada ba sobra usa nga katumanan an tagna ni Isaias? Isaysay. (b) Ano nga organisasyon yana an pariho han kadaan nga Samaria?
18 An asoy han Isaias nga ginhisgotan hini nga kapitulo may kalabotan ha mga hitabo ha Juda sobra 2,700 ka tuig na an naglabay. Kondi iton nga mga hitabo may kalabotan gud yana nga panahon. (Roma 15:4) Nangangahulogan ba ini nga an nangunguna nga mga tawohan hinin makaruruyag nga asoy—an mga umurukoy han Samaria ngan Jerusalem sugad man an mga Asiryahanon—may-ada moderno nga mga katugbang? Oo, may-ada. Pariho han idolatroso nga Samaria, an Kakristianohan nag-aangkon nga nagsisingba kan Jehova, kondi bug-os nga apostata hiya. Ha An Essay on the Development of Christian Doctrine, an Romano Katoliko nga hi John Henry Cardinal Newman nagkarawat nga an mga butang nga ginagamit han Kakristianohan hin mga siglo na, sugad han insenso, mga kandila, sagrado nga tubig, sutana han padi, ngan mga imahen, “ngatanan nagtikang ha pagano.” Hi Jehova diri nalilipay ha pagano nga pagsingba han Kakristianohan sugad la han idolatriya han Samaria.
19. Ano an iginpapahamangno ha Kakristianohan, ngan pinaagi kan kanay?
19 Ha sulod hin damu nga mga tuig, an mga Saksi ni Jehova nagpapahamangno ha Kakristianohan mahitungod han kasubo ni Jehova. Han 1955, pananglitan, an pahayag publiko nga may ulohan nga “Kakristianohan o Kristianidad—Hain Hito ‘an Kalamrag han Kalibotan’?” iginpahayag ha bug-os nga kalibotan. Iginsaysay hin matin-aw han pahayag an paagi han pagbulag han Kakristianohan tikang ha putli Kristiano nga doktrina ngan buhat. Katapos hito, an mga kopya hinin may puwersa nga pahayag iginpadara ha mga klero ha damu nga nasud. Sugad nga organisasyon, an Kakristianohan diri namamati ha pahamangno. Binabayaan niya hi Jehova nga waray iba nga mahihimo kondi disiplinahon hiya pinaagi han “pudlos.”
20. (a) Ano an matindog sugad nga moderno nga Asiryahanon, ngan paonan-o gagamiton ito sugad nga pudlos? (b) Ha ano nga sukol didisiplinahon an Kakristianohan?
20 Hin-o an gagamiton ni Jehova ha pagdisiplina ha rebelyoso nga Kakristianohan? Makikita naton an baton ha ika-17 nga kapitulo han Pahayag. Didto iginpapakilala ha aton an puta, an ‘Babilonya nga Daku,’ nga nagrirepresentar han ngatanan nga palso nga relihiyon ha kalibotan, upod na an Kakristianohan. An puta nasakay ha pula nga ihalas nga mananap nga may-ada pito nga ulo ngan napulo nga sungay. (Pahayag 17:3, 5, 7-12) An ihalas nga mananap nagrirepresentar han organisasyon han Nagkakaurosa nga mga Nasud (United Nations). d Sugad la nga an kadaan nga Asiryahanon nagbungkag han Samaria, an pula nga ihalas nga mananap “magdudumot han puta, ngan paglalaglagon ngan paghuhuboan hiya nira, ngan pangangaunon nira an iya unod, ngan pagsusunugon gud hiya ha kalayo.” (Pahayag 17:16) Salit an moderno nga Asiryahanon (mga nasud nga kaupod ha UN) mahampak hin makusog ha Kakristianohan ngan bug-os nga magbubungkag ha iya basi diri na umiksister.
21, 22. Hin-o an mag-aaghat ha ihalas nga mananap nga atakehon an katawohan han Dios?
21 Malalaglag ba an matinumanon nga mga Saksi ni Jehova upod han Babilonya nga Daku? Diri. An Dios nalilipay ha ira. Maluluwas an putli nga pagsingba. Kondi, an ihalas nga mananap nga nagbubungkag han Babilonya nga Daku hakugnon nga nagkikita liwat ha katawohan ni Jehova. Ha pagbuhat hito, an mananap nagbubuhat, diri han hunahuna han Dios, kondi han hunahuna han iba. Nin-o? Ni Satanas nga Yawa.
22 Iginbubuhayhag ni Jehova an mapahitas-on nga plano ni Satanas: “Mahinanabo hadto nga adlaw, nga an mga butang maabot ha imo [Satanas] panumdoman, ngan ikaw magmumugna hin maraot nga paagi: Ngan ikaw masiring: . . Kakadtoon ko hira nga namamahuway, nga nangungukoy hin waray [nagpapanalipod nga] mga kuta, . . . ha pagkuha han dinag-an ngan ha pagkuha han dinakpan.” (Esekiel 38:10-12) Hi Satanas mangangatadongan, ‘Oo, kay ano nga diri aghaton an mga nasud nga atakehon an mga Saksi ni Jehova? Hira magluya, waray-panalipod, waray impluwensya ha politika. Diri hira makakaato. Masayon gud la hira kuhaon sugad hin mga bonay tikang ha waray-panalipod nga salag!’
23. Kay ano nga diri mahihimo han moderno nga Asiryahanon ha katawohan han Dios an iya ginbubuhat ha Kakristianohan?
23 Kondi pagbantay, mga nasud! Tigamni nga kon dauton niyo an katawohan ni Jehova, makikighusay kamo ha Dios mismo! Hi Jehova nahigugma ha iya katawohan, ngan makikig-away hiya para ha ira sugad la nga hiya nakig-away para ha Jerusalem ha panahon ni Hesekia. Kon an moderno nga Asiryahanon mangalimbasog ha pagpoo ha mga surugoon ni Jehova, tinuod nga makikig-away hiya kan Jehova nga Dios ngan ha Kordero, hi Jesu-Kristo. Ito an away nga diri magdadaog an Asiryahanon. “An Kordero magdadaog ha ira,” siring han Biblia, “kay hiya Ginoo han mga ginoo, ngan Hadi han mga hadi.” (Pahayag 17:14; itanding an Mateo 25:40.) Pariho ha Asiryahanon ha kadaan nga panahon, an pula nga ihalas nga mananap ‘makadto ha pagkawara.’ Diri na ito kahahadlokan.—Pahayag 17:11.
24. (a) Determinado an totoo nga mga Kristiano nga buhaton an ano ha pag-andam para ha tidaraon? (b) Paonan-o hi Isaias nagkikita pa ha tidaraon? (Kitaa an kahon ha pahina 29.)
24 Mahimo atubangon han totoo nga mga Kristiano an tidaraon nga waray kahadlok kon tipigan nira nga marig-on an ira relasyon kan Jehova ngan pinakaimportante ha ira kinabuhi an pagbuhat han iya kaburut-on. (Mateo 6:33) Niyan hira diri “mahahadlok ha bisan ano nga maraot.” (Salmo 23:4) Pinaagi han ira mga mata han pagtoo, makikita nira an gamhanan nga butkon han Dios nga nakaalsa, diri ha pagsirot ha ira, kondi ha pagpanalipod ha ira tikang ha iya mga kaaway. Ngan an ira mga talinga makakabati hinin nagpapasarig nga mga pulong: “Ayaw kahadlok.”—Isaias 10:24.
[Mga footnote]
a Kitaa an Insight on the Scriptures, Tomo 1, pahina 203.
b Para ha pagpatin-aw, an Isaias 10:28-32 ginhihisgotan antes han Isaias 10:20-27.
c Para ha paghisgot han Isaias 10:20-23, kitaa an “Hi Isaias Nagkikita Pa ha Tidaraon,” ha pahina 29.
d An dugang nga impormasyon mahitungod han pangirilal-an han puta ngan han pula nga ihalas nga mananap makikita ha kapitulo 34 ngan 35 han libro nga Revelation—Its Grand Climax At Hand!, iginpublikar han Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Mga Pakiana]
[Kahon ha pahina 29]
HI ISAIAS NAGKIKITA PA HA TIDARAON
An ika-10 nga kapitulo han Isaias nakasentro siyahan ha paagi nga gagamiton ni Jehova an panakop han Asiryahanon ha pagpadapat han paghukom ha Israel ngan ha iya saad ha pagdepensa ha Jerusalem. Tungod kay an Isa 10 bersikulo 20 tubtob 23 nahimumutang ha kabutngaan hini nga tagna, mahimo ito tagdon sugad nga may-ada kabug-osan nga katumanan durante han pariho nga panahon. (Itanding an Isaias 1:7-9.) Kondi, iginpapasabot han mga pulong nga ini nga mga bersikulo mas espisipiko nga naaplikar ha urhi nga mga panahon kon makighusay liwat an Jerusalem tungod han mga sala han iya mga umurukoy.
Hi Hadi Ahas nangangalimbasog nga magkaada kasigurohan pinaagi han pag-ayop ha Asirya para han bulig. Igintatagna ni propeta Isaias nga ha tidaraon nga panahon, an mga maluluwas ha balay han Israel diri na magbubuhat utro han sugad waray-pulos nga buhat. An Isaias 10:20 nasiring nga hira “ha pagkamatuod masarig kan Jehova, an Baraan nga Uusa ha Israel.” Kondi, ipinapakita han Isa 10 bersikulo 21 nga gutiay la an magbubuhat hito: “An salin mabalik.” Nagpapahinumdom ini ha aton han anak nga lalaki ni Isaias nga hi Seer-hasub, nga usa ka tigaman ha Israel ngan an iya ngaran nangangahulogan nga “An Salin Mabalik.” (Isaias 7:3) An Isa 10 bersikulo 22 han kapitulo 10 nagpapahamangno mahitungod han tiarabot nga “paggunaw” nga gindesisyonan na. An sugad nga paggunaw magigin matadong tungod kay makatadunganon nga sirot ito ha rebelyoso nga katawohan. Sugad nga resulta, tikang ha tawuhon nga nasud nga “sugad han baras ha dagat,” gutiay la nga nanhibilin an mabalik. An Isa 10 bersikulo 23 nagpapahamangno nga inin tiarabot nga paggunaw makakaapekto ha bug-os nga tuna. An Jerusalem diri maluluwas hini nga panahon.
Iginsasaysay hin maopay hini nga mga bersikulo an nahitabo han 607 A.K.P. han ginamit ni Jehova an Imperyo han Babilonya sugad nga iya “pudlos.” An bug-os nga tuna, upod na an Jerusalem, napukan ngada ha mananakop. An mga Judio gindara nga bihag ngadto ha Babilonya ha sulod hin 70 ka tuig. Kondi, katapos hito, an iba—bisan kon “salin” la—binalik ha pagtukod-utro han totoo nga pagsingba ha Jerusalem.
An tagna ha Isaias 10:20-23 nagkaada dugang nga katumanan ha siyahan nga siglo, sugad han ipinapakita ha Roma 9:27, 28. (Itanding an Isaias 1:9; Roma 9:29.) Hi Pablo nagsasaysay nga ha espirituwal nga paagi, an “salin” han mga Judio ‘binalik’ kan Jehova han siyahan nga siglo K.P., sugad la han gutiay nga ihap han matinumanon nga mga Judio nga nagin mga sumurunod ni Jesu-Kristo ngan nagtikang magsingba kan Jehova “ha espiritu ngan ha kamatuoran.” (Juan 4:24) Hira ha urhi gin-updan han tumuroo nga mga Hentil, nga nagkukompuwesto han espirituwal nga nasud, ‘an Israel han Dios.’ (Galasia 6:16) Hini nga okasyon an mga pulong han Isaias 10:20 natuman: ‘Diri na utro’ mabulag kan Jehova an nasud nga dedikado ha iya basi umayop ha bulig han mga tawo.