Kapitulo Disisyete

‘An Babilonya Napukan Na!’

Isaias 21:1-17

1, 2. (a) Ano an kabug-osan nga tema han Biblia, kondi ano an importante nga dugang nga tema nga makikita ha Isaias? (b) Paonan-o iginsasaysay han Biblia an tema nga kapukan han Babilonya?

 AN BIBLIA maipapariho ha usa ka maopay nga piyesa han musika nga may-ada nangunguna nga tema ngan may-ada segunda nga mga tema basi makadugang ha pagin makatirigamnan han kabug-osan. Ha pariho nga paagi, an Biblia may-ada usa nga nangunguna nga tema—an pagbindikar han pagkasoberano ni Jehova pinaagi han gobyerno han Mesianiko nga Ginhadian. May-ada liwat ito iba nga importante, gin-uutro nga mga tema. Usa hini amo an kapukan han Babilonya.

² Iton nga tema ipinakilala ha Isaias kapitulo 13 ngan 14. Nakita ito utro ha Isa kapitulo 21 ngan ha Isa kapitulo 44 ngan 45. Paglabay hin usa ka siglo, dugang nga iginsaysay ni Jeremias iton nga tema, ngan gindara ito han libro nga Pahayag ha mapuwersa nga konklusyon. (Jeremias 51:60-64; Pahayag 18:1–19:4) An tagsa nga seryoso nga estudyante han Biblia kinahanglan magin interesado mahitungod hinin importante nga dugang nga tema han Pulong han Dios. An Isaias kapitulo 21 nabulig may kalabotan hini, kay naghahatag ito hin makapainteres nga mga detalye mahitungod han igintagna nga kapukan hiton bantogan nga gahum ha kalibotan. Ha urhi, makikita naton nga an Isaias kapitulo 21 nagpapatin-aw hin usa pa importante nga tema han Biblia—usa nga mabulig ha aton ha pag-usisa han aton pagbantay sugad nga mga Kristiano yana nga panahon.

“An Usa nga Makatatangis nga Bisyon”

 3. Kay ano nga tinatawag an Babilonya nga “kamingawan ha dagat,” ngan ano an iginpapasabot hito nga titulo mahitungod han iya tidaraon?

³ An Isaias kapitulo 21 nagtitikang ha usa ka maraot nga bisyon: ‘An kapahayagan kontra han kamingawan ha dagat: Pariho hin bagyo nga hangin ha salatanan, tikang ito ha kamingawan, tikang ha makaharadlok nga tuna.’ (Isaias 21:1) An Babilonya aada ha Salog Euprates, nga an katunga nga bahin hito ha este aada ha rehiyon butnga han duha nga dagku nga mga salog nga Euprates ngan Tigris. Hirayo ito tikang ha dagat mismo. Kay ano man nga tinatawag ito nga “kamingawan ha dagat”? Tungod kay an rehiyon han Babilonya agsob nga nagbabaha kada tuig, naghihimo hin haluag, malapok nga “dagat.” Kondi, nakontrol han mga Babilonyahanon inin tubigon nga kamingawan pinaagi han paghimo hin makuti nga sistema han mga imburnal, paawasan, ngan mga kanal. Maaramon nga ginamit nira ini nga katubigan sugad nga bahin han sistema han depensa han siyudad. Kondi, waray mga pangalimbasog han tawo nga makakaluwas han Babilonya tikang ha paghukom han Dios. Hiya nagin usa nga kamingawan—hiya magigin usa nga kamingawan utro. An kalamidad nagtitiarabot ngada ha iya, napuporma sugad hin usa han mabaskog nga mga bagyo nga usahay nahampak ngada ha Israel tikang ha makaharadlok nga kamingawan ngadto ha sur.—Itanding an Sakarias 9:14.

 4. Paonan-o an bisyon ha Pahayag mahitungod han ‘Babilonya nga Daku’ nag-uupod han mga elemento nga “mga tubig” ngan usa nga “kamingawan,” ngan ano an kahulogan han “mga tubig”?

⁴ Sugad han aton hinbaroan ha Kapitulo 14 hini nga libro, an kadaan nga Babilonya may-ada moderno nga katugbang—an ‘Babilonya nga Daku,’ an imperyo han palso nga relihiyon ha kalibotan. Ha Pahayag, an Babilonya nga Daku iginhuhulagway liwat may kalabotan han usa nga “kamingawan” ngan “mga tubig.” Hi apostol Juan gindara ngadto ha kamingawan basi ipakita ha iya an Babilonya nga Daku. Ginsumatan hiya nga ito “nalingkod ha bawbaw han damu nga mga tubig” nga nagrirepresentar han “mga katawohan, ngan kadam-an, ngan mga nasud, ngan mga yinaknan.” (Pahayag 17:1-3, 5, 15) An suporta han publiko an yawi pirme han pagpabilin han palso nga relihiyon, kondi an sugad nga “mga tubig” diri magpapanalipod ha iya ha kataposan. Pariho han iya kadaan nga katugbang, hiya matatapos nga waray-sulod, ginpabay-an, ngan binayaan.

 5. Paonan-o nagkaada an Babilonya han reputasyon sugad nga “mabudhion” ngan “parapanggunaw”?

⁵ Ha panahon ni Isaias an Babilonya diri pa nangunguna nga gahum ha kalibotan, kondi nakikita-nga-daan ni Jehova nga kon umabot an iya panahon, iya aabusuhon  an iya gahum. Hi Isaias nagpapadayon: “An usa nga makatatangis nga bisyon iginsaysay ha akon; an tawo nga mabudhion nanunulos ha mabudhion, ngan an parapanggunaw naggugunaw.” (Isaias 21:2a) Tinuod nga an Babilonya maggugunaw ngan magbubudhi ha mga nasud nga iya ginsasakop, upod na an Juda. An mga Babilonyahanon maninikas ha Jerusalem, pangangawatan an templo hito, ngan an katawohan hito dadad-on nga bihag ngadto ha Babilonya. Didto, inin waray-mahihimo nga mga bihag pagbubudhian, tatamayon tungod han ira pagtoo, ngan diri tatagan hin paglaom nga makabalik ha ira natawohan nga tuna.—2 Kronikas 36:17-21; Salmo 137:1-4.

 6. (a) Ano nga panhayhay an tatapuson ni Jehova? (b) Ano nga mga nasud an igintagna nga maatake ha Babilonya, ngan paonan-o ini natuman?

⁶ Oo, an Babilonya takos gud hinin “makatatangis nga bisyon,” nga mangangahulogan hin makuri nga mga panahon para ha iya. Hi Isaias nagpapadayon: “Kadto na. O Elam, paglikusi, O Media; an ngatanan nga panhayhay dida akon ginpahunong.” (Isaias 21:2b) Adton tinalumpigos hinin mabudhion nga imperyo magkakaada hin katalwasan. Ha kataposan, matatapos an ira panhayhay! (Salmo 79:11, 12) Pinaagi han ano maabot ini nga katalwasan? Ginngaranan ni Isaias an duha nga nasud nga maatake ha Babilonya: an Elam ngan Media. Paglabay hin duha ka siglo, han 539 A.K.P., hi Ciro nga Persiahanon mangunguna ha gintampo nga puwersa han mga Persiahanon ngan mga Medes kontra han Babilonya. Mahitungod han Elam, an Persiahanon nga mga monarko magtatag-iya hin bahin hiton nga tuna antes pa han 539 A.K.P. a Salit an mga Elamita mahiuupod na ha puwersa han Persia.

 7. Paonan-o an bisyon ni Isaias nakaapekto ha iya, nga nangangahulogan hin ano?

⁷ Tigamni kon paonan-o iginsaysay ni Isaias an epekto ha iya hini nga bisyon: “Busa an akon baliatang puno hin maul-ol; an kasakit nagunit ha akon, sugad han kasakit han babaye nga nagbabati: ako nasusubo salit diri ako nakakabati; ako nalilipong salit diri ako nakakakita. An akon kasingkasing nagkukubakuba, an makaharadlok naghahadlok ha akon; an kakurulpon nga akon inuungara nahimo nga makakurugmat ha akon.” (Isaias 21:3, 4) An propeta baga in nalilipay ha mga oras han kakurulpon, an maopay nga panahon para han mamingaw nga pamalandong. Kondi nawara na yana an kaanyag han kagab-ihon, lugod nagdadara la ito hin kahadlok, kasakit, ngan pangurog. Nag-aantos hiya hin kombulsyon pariho han babaye nga tipanganak, ngan an iya kasingkasing ‘nagpapatlaag.’ Usa nga eskolar an naghubad hini nga mga pulong “an akon kasingkasing malaksi nga napitik,” nasiring nga an ekspresyon nagpapasabot han “duro ngan diri-regular nga pagpitik han pulso.” Kay ano nga may-ada han sugad nga kaguol? Matin-aw, matagnaon an mga pagbati ni Isaias. Ha gab-i han Oktubre 5/6, 539 A.K.P., an mga Babilonyahanon makakaeksperyensya hin pariho nga kahadlok.

 8. Sugad han igintagna, paonan-o ginios an mga Babilonyahanon, bisan kon an ira mga kaaway nakadto ha gawas han mga pader?

⁸ Samtang nagtitikadulom iton makaharadlok nga kagab-ihon, diri gud naghuhunahuna an mga Babilonyahanon hin kahadlok. Mga duha ka siglo una pa, hi Isaias nagtagna: “Hira nag-andam han lamesa, ira ginpahamutang an magbarantay, hira nangaon, hira nag-irignom.” (Isaias 21:5a) Oo, an hambog nga hi Hadi Belsasar nag-andam hin panagtawo. Iginpahamutang an mga lingkoran para han usa ka yukot han iya mga dumagku nga tawo, sugad man han damu nga mga asawa ngan mga kerida. (Daniel 5:1, 2) Maaram an mga nagrarayhak nga may-ada kasundalohan ha gawas han mga pader, kondi natoo hira nga diri-mabubungkag an ira siyudad. An iya madakmol nga mga pader ngan hilarom nga kanal baga in nagpapakita nga imposible nga masakop ito; tungod han iya damu nga mga dios imposible ito mahitabo. Salit “hira nangaon, hira nag-irignom.” Nahubog hi Belsasar, ngan posible nga diri la hiya. An kahingaturog han higtaas nga mga opisyal nagpapasabot han panginahanglan nga pukawon hira, sugad han matagnaon nga ipinapakita han sumunod nga mga pulong ni Isaias.

 9. Kay ano nga kinahanglan ‘dihogan an taming’?

⁹ “Bangon kamo mga prinsipe; dihogi an taming.” (Isaias 21:5b) Tigda nga natapos an panagtawo. An mga prinsipe kinahanglan bumangon! An lagas na nga hi propeta Daniel iginpatawag ngada ha eksena, ngan nakita niya kon paonan-o ginlisang ni Jehova hi Hadi Belsasar sugad han iginsaysay ni Isaias. Nalisang an mga dumagku nga tawo han hadi samtang ginbubungkag han gintampo nga kasundalohan han mga Medes, mga Persiahanon, ngan mga Elamita an mga depensa han siyudad. An Babilonya ha kadagmitan napukan! Kondi, ano an kahulogan han “dihogi an taming”? Usahay gin-uunabi han Biblia an hadi han nasud sugad nga taming hito tungod kay hiya an paradepensa ngan parapanalipod han nasud. b (Salmo 89:18) Salit ini nga bersikulo ha Isaias posible nga nagtatagna han panginahanglan hin bag-o nga hadi. Kay  ano? Tungod kay hi Belsasar ginpatay ‘hiton mismo nga gab-i.’ Salit, kinahanglan ‘dihogan an taming,’ o magpili hin bag-o nga hadi.—Daniel. 5:1-9, 30.

10. Ano nga pagliaw an makukuha han mga magsiringba ni Jehova tikang ha katumanan han tagna ni Isaias mahitungod han malimbong nga pagtrato?

¹⁰ An ngatanan nga nahigugma ha totoo nga pagsingba naliliaw hini nga asoy. An moderno nga Babilonya, an Babilonya nga Daku, malimbong liwat ngan magburungkag sugad han iya kadaan nga katugbang. Tubtob hini nga adlaw an relihiyoso nga mga lider nagsasarabot basi igdiri, pagtimarauton, o sirotan an mga Saksi ni Jehova pinaagi han pagbuhis. Kondi sugad han iginpapahinumdom ha aton hini nga tagna, nakikita ni Jehova an ngatanan han sugad malimbong nga pagtrato, ngan diri niya ito pababay-an nga waray sirot. Tatapuson niya an ngatanan nga mga relihiyon nga nagrirepresentar ha iya ha sayop nga paagi ngan nagtatalumpigos ha iya katawohan. (Pahayag 18:8) Posible ba an sugad nga butang? Basi magrig-on an aton pagtoo, kinahanglan kitaon la naton kon paonan-o natuman na an iya mga pahamangno mahitungod han kapukan han kadaan nga Babilonya ngan han iya moderno nga katugbang.

‘Hiya Napukan Na!’

11. (a) Ano an responsabilidad han usa nga magbarantay, ngan hin-o an aktibo sugad nga magbarantay yana? (b) Ano an ginrirepresentaran han karomata ha pakig-away han mga asno ngan mga kamelyo?

¹¹ Hi Jehova yana nagyayakan ha propeta. Hi Isaias nagsusumat: “Ha sugad hini an Ginoo nagsiring ha akon: Kadto na, igpahamutang an magbarantay; papagsaysaya hiya kon ano [an] iya hikikit-an.” (Isaias 21:6) Iginpapakilala hini nga mga pulong an usa pa importante nga tema hini nga kapitulo—an guwardya, o magbarantay. Interesado hini an ngatanan totoo nga mga Kristiano yana, kay hi Jesus nag-aghat ha iya mga sumurunod nga ‘padayon nga magbantay.’ ‘An matinumanon ngan maaramon nga uripon’ diri gud naundang ha pagsumat han nakikita hito mahitungod han pagkahirani han adlaw han paghukom han Dios ngan han mga peligro hinin maraot nga kalibotan. (Mateo 24:42, 45-47) Ano an nakikita han magbarantay ha bisyon ni Isaias? “[Nakakita] hiya hin usa nga tropa han mga kakabayohan nga padispadis, usa nga tropa han mga asno, usa nga tropa han mga kamelyo, mamamati hiya ha maduruto lakip an daku nga pagmatngon.” (Isaias 21:7) An kada usa hini nga mga karomata ha pakig-away posible nga nagrirepresentar han mga karomata ha pakig-away nga naporma ha pakig-away nga maglaksi sugad han nabansay nga mga kabayo. An mga karomata ha pakig-away han mga asno ngan mga kamelyo angayan nga nagrirepresentar han duha nga gahum, han Media ngan Persia, nga magkakaupod hini nga pag-atake. Dugang pa, ginpaparig-on han kasaysayan nga an Persiahanon nga kasundalohan naggamit hin mga asno ngan mga kamelyo ha pakig-away.

12. An magbarantay ha bisyon ni Isaias nagpapakita hin ano nga mga kalidad, ngan hin-o an nagkikinahanglan hini nga mga kalidad yana?

¹² Salit, an magbarantay napiritan nga magsumat. “Hiya sininggit sugad hin usa nga leon: O Ginoo, ako nagtindog ha dayoday dida ha balwarte nga barantayan ha panahon ha adlaw, ngan ako iginbutang ha akon kuwartel ha ngatanan nga gab-i; Ngan, kitaa, dinhi inabot an usa nga tropa han mga tawo, mga kakabayohan nga padispadis.” (Isaias 21:8, 9a) An magbarantay ha bisyon maisugon nga nagsinggit, “sugad hin usa nga leon.” Nagkikinahanglan hin kaisog an pagsinggit han mensahe han paghukom kontra han marig-on hinduro nga nasud han Babilonya. May-ada usa pa nga ginkikinahanglan—pagpailob. An magbarantay nagpapabilin ha iya kuwartel ha adlaw ngan gab-i, nga diri gud tinutugotan nga magluya an iya pagbantay. Ha pariho nga paagi, an magbarantay nga klase hinin kataposan nga mga adlaw nagkikinahanglan hin kaisog ngan pagpailob. (Pahayag 14:12) An ngatanan totoo nga mga Kristiano nagkikinahanglan hini nga mga kalidad.

13, 14. (a) Ano an nagin kahimtang han kadaan nga Babilonya, ngan ha ano nga paagi nabungkag an iya mga idolo? (b) Paonan-o ngan kakan-o nag-antos hin pariho nga kapukan an Babilonya nga Daku?

¹³ Nakikita han magbarantay ha bisyon ni Isaias an naabante nga karomata ha pakig-away. Ano an sumat? “Hiya nagbaton ngan nagsiring: natumba, natumba na an Babilonya; ngan an ngatanan nga ginuhitan nga ladawan han iya mga diosdios magkagugun-ob ngada ha tuna.” (Isaias 21:9b) Makaruruyag gud nga sumat! Ha kataposan, inin malimbong nga parapanikas ha katawohan han Dios napukan na! c Kondi, ha ano nga paagi nabungkag an inukit nga mga imahen ngan mga rebulto han Babilonya? Magmamartsa ba an Medo-Persiahanon nga mga mananakop ngadto ha mga templo han Babilonya ngan gugun-ubon an damu nga mga imahen? Diri, diri ito ginkikinahanglan. An mga idolo nga mga diosdios han Babilonya mabubungkag ha paagi nga igbubuhayhag ito sugad nga waray gahum ha pagpanalipod han siyudad. Ngan an Babilonya makakaeksperyensya hin kapukan kon diri na hiya makakagpadayon ha pagtalumpigos ha katawohan han Dios.

¹⁴ Kumusta man an Babilonya nga Daku? Pinaagi han pagmaniobra han panalumpigos ha katawohan han Dios durante han Girra ha Kalibotan I, iya nabihag hira ha usa ka panahon. An ira pagsangyaw nga buruhaton haros napaundang. An presidente ngan iba pa nga prominente nga mga opisyal han Watch Tower Society ginpriso tungod ha palso nga mga akusasyon. Kondi han 1919 nagkaada  urusahon nga pagbag-o. An mga opisyal ginpagawas ha prisohan, inabrihan utro an sentro nga opisina, ngan gintikangan utro an pagsangyaw nga buruhaton. Salit, an Babilonya nga Daku napukan ha paagi nga natapos na an iya panalumpigos ha katawohan han Dios. d Ha Pahayag, ini nga kapukan makaduha nga iginpasamwak han anghel nga ginagamit an mga pulong han pahibaro ha Isaias 21:9.—Pahayag 14:8; 18:2.

15, 16. Ha ano nga paagi ‘mga giniok’ an katawohan ni Isaias, ngan ano an mahibabaroan naton tikang ha pagtagad ni Isaias ha ira?

¹⁵ Gintapos ni Isaias inin matagnaon nga mensahe upod an pagpaid ha iya kalugaringon nga katawohan. Hiya nasiring: “O ikaw nga akon giriokan, ngan an trigo han akon salog! Adto nga akon hinbatian tikang kan Jehova han mga kasundalohan, an Dios han Israel, akon iginsaysay ha iyo.” (Isaias 21:10) Ha Biblia, an giriokan agsob nga nagsisimbolo han pagdisiplina ngan pagputli ha katawohan han Dios. An may kauyonan nga katawohan han Dios magigin ‘mga anak han giriokan,’ diin pinirit nga ginbubulag an trigo tikang ha upa, iginbibilin la an putli, birilhon nga mga lugas. Diri nalilipay hi Isaias hini nga disiplina. Lugod, napaid hiya hinin magigin ‘mga anak han giriokan,’ nga an iba ha ira magigin mga bihag ha iba nga tuna ha bug-os nira nga kinabuhi.

¹⁶ Mahimo magserbi ini sugad nga mapulsanon nga pahinumdom ha aton ngatanan. Ha Kristiano nga kongregasyon yana, an iba bangin mawad-an hin pagpaid ha mga magburuhat hin sayop. Ngan kasagaran nga nasisina adton nakarawat hin disiplina. Kondi, kon hinumdoman naton nga dinidisiplina ni Jehova an iya katawohan basi maputli hira, diri naton miminuson an disiplina ngan adton mapainubsanon nga nag-aantos hito o isalikway ito kon mahitabo ito ha aton. Karawaton naton an diosnon nga disiplina sugad nga kapahayagan han gugma han Dios.—Hebreo 12:6.

Magpakiana ha Magbarantay

17. Kay ano nga an Edom angayan tawagon nga “Duma”?

¹⁷ An ikaduha nga matagnaon nga mensahe han Isaias kapitulo 21 nagsasaysay mahitungod han magbarantay. Ito nagtitikang: ‘An kapahayagan han Duma: An usa nagtawag ha akon tikang ha Seir: Magbarantay, kumusta an kagab-ihon? Magbarantay, kumusta an kagab-ihon?’ (Isaias 21:11) Hain ini nga Duma? Matin-aw nga may-ada pipira nga mga bungto nga may-ada hiton nga ngaran ha mga panahon han Biblia, kondi waray usa hito nga naaplikar dinhi. An Duma waray ha Seir, nga lain nga ngaran han Edom. Kondi, an “Duma” nangangahulogan hin “Paghilom.” Salit baga in, sugad han kahimtang ha nauna nga kapahayagan, an rehiyon tinagan hin ngaran sumala han tidaraon hito. An Edom, nga maiha na nga naninimalos nga kaaway han katawohan han Dios, madangat ha paghilom—paghilom ha kamatayon. Kondi, antes ito mahitabo, an iba madasigon nga magpapakiana mahitungod han tidaraon.

18. Paonan-o an kapahayagan nga “An kaagahon inabot na, ngan an kagab-ihon man,” natuman ha kadaan nga Edom?

¹⁸ Ha panahon han pagsurat han Isaias, an Edom nahimumutang ha dalan han gamhanan nga kasundalohan han Asirya. An iba ha Edom naghihingyap nga mahibaro kon san-o matatapos an kagab-ihon han panalumpigos ha ira. Ano an baton? “An magbarantay nagsiring: An kaagahon inabot na, ngan an kagab-ihon man.” (Isaias 21:12a) An mga kahimtang diri nagpapasabot hin kaopayan para ha Edom. An kapawa han kaagahon makikita ha sidsid han langit, kondi madaliay la ito, sugad hin imahinasyon. An kagab-ihon—usa pa nga madulom nga panahon han panalumpigos—masunod dayon katapos han kaagahon. Angayan gud nga pagladawan ha tidaraon han Edom! An panalumpigos han Asirya matatapos, kondi an Babilonya an masaliwan ha Asirya sugad nga gahum ha kalibotan ngan magtatapos han Edom. (Jeremias 25:17, 21; 27:2-8) Uutruhon ini nga sikolo. An panalumpigos han Babilonya susundan han panalumpigos han Persia ngan sunod han Gresya. Katapos hito magkakaada hin madaliay la nga “kaagahon” durante han panahon han mga Romano, kon hi Herodes—nga nagtikang ha mga Edomita—magkaada gahum ha Jerusalem. Kondi iton nga “kaagahon” diri magpapadayon. Ha kataposan, an Edom mapupukan hin permanente ha paghilom, mapapara ha kasaysayan. An ngaran nga Duma angayan nga magsasaysay ha iya ha kataposan.

19. Han sidngon han magbarantay, “Kon magpapakiana kamo, pakiana kamo: [Pakadi utro],” ano an bangin iginpapasabot niya?

¹⁹ Gintapos han magbarantay an iya halipot nga mensahe pinaagi han mga pulong: “Kon magpapakiana kamo, pakiana kamo: [Pakadi utro].” (Isaias 21:12b) An ekspresyon nga ‘pakadi utro’ mahimo magpasabot han waray kataposan nga sunod-sunod nga ‘mga kagab-ihon’ nga aatubangon han Edom. O tungod kay an ekspresyon mahimo liwat ighubad nga “balik,” bangin iginpapasabot han propeta nga bisan hin-o ha mga Edomita nga karuyag maluwas ha kabungkagan han nasud sadang magbasol ngan ‘bumalik’ kan Jehova. Hain man hito, an magbarantay nag-aaghat hin dugang pa nga pag-usisa.

20. Kay ano nga an kapahayagan nga iginrekord ha Isaias 21:11, 12 importante ha katawohan ni Jehova yana?

²⁰ Inin halipot nga kapahayagan nangangahulogan hin daku ha katawohan ni Jehova ha moderno nga mga panahon. e Nasasabtan naton nga an katawohan aada ha hilarom nga kagab-ihon han espirituwal nga kabuta ngan kahibulag ha Dios nga magtutugway ngadto ha kabungkagan hini nga sistema han mga butang. (Roma 13:12;  2 Korinto 4:4) Durante hini nga kagab-ihon, anoman nga mga sanag han paglaom nga makakagdara an katawohan hin kamurayawan ngan seguridad pariho hiton imahinasyon nga mga kapawa han kaagahon nga susundan la han mas madulom pa nga mga panahon. An totoo nga kaagahon nagtitiarabot—an kaagahon han Milenyo nga Pagmando ni Kristo ha bug-os nga tuna. Kondi tubtob nga nagpapabilin an kagab-ihon, kinahanglan sundon naton an giya han magbarantay nga klase pinaagi han pagpabilin nga alerto ha espirituwal ngan maisugon nga pagpasamwak han pagkahirani han kataposan hinin maraot nga sistema han mga butang.—1 Tesalonika 5:6.

Inabot an Kagab-ihon ha Disyerto nga Kapatagan

21. (a) Ano nga duha nga kahulogan an bangin gintuyo para ha mga pulong nga ‘an kapahayagan kontra han disyerto nga kapatagan’? (b) Ano an mga karaban han mga tawo han Dedan?

²¹ An kataposan nga kapahayagan han Isaias kapitulo 21 iginpapadapat kontra han ‘disyerto nga kapatagan.’ Ito nagtitikang: ‘An kapahayagan kontra han disyerto nga kapatagan: Ha kagurangan ha disyerto nga kapatagan magpapalabay kamo han gab-i, O kamo nga mga karaban han mga tawo han Dedan.’ (Isaias 21:13) An disyerto nga kapatagan nga gin-unabi matin-aw nga amo an Arabia, kay an kapahayagan para ha pipira nga mga tribo nga Arabo. An pulong para han ‘disyerto nga kapatagan’ usahay iginhuhubad nga “gab-i,” nga kapariho gud nga pulong ha Hebreo. Ginsisiring han iba nga may-ada ito duha nga kahulogan, nga baga an madulom nga gab-i—nga usa ka panahon han kasamok—hirani na umabot ngada hini nga rehiyon. An kapahayagan nagtitikang ha eksena ha kagab-ihon nga may-ada mga karaban han mga tawo han Dedan, an prominente nga tribo nga Arabo. An sugad nga mga karaban naagi ha mga ruta han mga magbaraligya tikang ha usa nga pahuwayan ha disyerto ngadto ha masunod, nagdadara hin mga panakot, mga perlas, ngan iba pa nga mga bahandi. Kondi dinhi nakikita naton nga napiritan hira nga bumaya ha lugar nga pirme nira inaagian basi magpalabay han kagab-ihon ha pagtago. Kay ano?

22, 23. (a) Ano nga mabug-at nga pinas-an an hirani na umabot ha Arabo nga mga tribo, ngan ano an epekto ha ira? (b) Mationan-o kahirani na maabot ini nga kalamidad, ngan ha kan kanay mga kamot?

²² Hi Isaias nagsasaysay: “Ha iya nga inuuhaw hira nagdara hin tubig; an mga umurukoy ha tuna ha Tema sinugat han mga palagiw dara an ira tinapay. Kay hira pinalagiw tikang ha mga kampilan, tikang ha hinulbot nga kampilan, ngan tikang ha binabawod na nga bawog han pana, ngan tikang ha kapaitan han away.” (Isaias 21:14, 15) Oo, an mabug-at hinduro nga pinas-an han away maabot ngada hinin Arabo nga mga tribo. An Tema, nga nahimutang ha usa han pinakatubigon nga mga pahuwayan ha rehiyon, napiritan nga magdara hin tubig ngan tinapay ha makalolooy nga mga nakapalagiw ha away. San-o maabot ini nga kasamok?

²³ Hi Isaias nagpapadayon: “Ha sugad hini nagsiring an Ginoo ha akon: Ha sulod hin usa ka tuig sumala han mga tuig han usa nga sinuholan, an ngatanan nga himaya han Kedar maaanaw; Ngan an mabibilin han kadamu han mga parapamana, an mga tawo nga kusgan han mga anak han Kedar, magugutiay la; kay hi Jehova, an Dios ha Israel, nagyakan hini.” (Isaias 21:16, 17) An Kedar usa ka prominente gud nga tribo salit usahay ginagamit ito basi magrepresentar han bug-os nga Arabia. Ginsiguro ni Jehova nga an mga parapamana ngan an kusgan nga kalalakin-an hini nga tribo magigin gutiay tubtob nga magin usa na la nga nanhibilin. San-o? “Ha sulod hin usa ka tuig,” diri malahos hito, sugad la nga an sinuholan nga trabahador nagtatrabaho hin diri malahos ha oras nga binabayaran hiya. Kon paonan-o husto nga natuman ini, diri sigurado. Duha nga Asiryahanon nga magmarando—hi Sargon II ngan Senakerib—an nag-angkon hin kadayawan ha pagsakop ha Arabia. Hain man ha ira an posible nga nagbungkag han Arabo nga mga tribo, sugad han igintagna.

24. Paonan-o kita makakasiguro nga natuman an tagna ni Isaias kontra han Arabia?

²⁴ Kondi, makakasiguro kita nga ini nga tagna eksakto nga natuman. Waray na iba pa nga makakapakita hito nga punto ha mas mapuwersa nga paagi kay ha pangataposan nga mga pulong han kapahayagan: “Hi Jehova, an Dios ha Israel, nagyakan hini.” Para ha katawohan ha panahon ni Isaias, baga in diri mahitatabo nga an Babilonya malabaw ha Asirya ngan katapos mapupukan tikang ha gahum durante han maraot nga pagrayhak ha usa ka gab-i. Baga in diri liwat mahitatabo nga an gamhanan nga Edom madangat ha paghilom ha kamatayon o nga maabot ha bahandianon nga mga tribo nga Arabo an usa ka gab-i han kakurian ngan kakablas. Kondi ginsiring ito ni Jehova, ngan salit natuman ito. Yana, hi Jehova nagsusumat ha aton nga an imperyo han palso nga relihiyon ha kalibotan madangat ha pagkawara. Diri la ini posibilidad; sigurado ito. Hi Jehova mismo an nagyakan hito!

25. Paonan-o naton masusubad an susbaranan han magbarantay?

²⁵ Salit, magin pariho kita han magbarantay. Magpabilin kita nga nagmamata, nga sugad hin nakapuwesto ha hitaas nga barantayan, nagtatan-aw ha sidsid han langit han anoman nga tigaman han tiarabot nga peligro. Duok nga makig-upod kita ha matinumanon nga magbarantay nga klase, an nahibibilin pa han dinihogan nga mga Kristiano dinhi ha tuna yana. Umupod kita ha ira ha maisugon nga pagsumat han kon ano an nakikita naton—an damu hinduro nga ebidensya nga nagmamando na hi Kristo ha langit; nga hirani na niya tapuson an maiha na, madulom nga kagab-ihon han pagbulag han katawohan ha Dios; ngan katapos hito iya dadad-on an totoo nga kaagahon, an Milenyo nga Pagmando ha paraiso nga tuna!

[Mga footnote]

[Mga Pakiana]