Kapitulo Bainte-syete

Iginbububo ni Jehova an Kasina ha mga Nasud

Isaias 34:1-17

1, 2. (a) Mahitungod han pagbulos ni Jehova, ha ano kita makakasiguro? (b) Ano an natutuman han Dios pinaagi ha pagpadapat han pagbulos?

 HI Jehova nga Dios mapailubon diri la ha iya matinumanon nga mga surugoon, kondi kon uyon ito ha iya katuyoan, mapailubon liwat hiya ha iya mga kaaway. (1 Pedro 3:19, 20; 2 Pedro 3:15) Bangin diri apresyaron han mga kaaway ni Jehova an iya pagpailob ngan bangin hunahunaon ito sugad nga kawaray-abilidad o pagdumiri ha paggios. Bisan pa hito, sugad han ipinapakita han ika-34 nga kapitulo han Isaias, ha kataposan pirme nakikighusay hi Jehova ha iya mga kaaway. (Sepania 3:8) Sulod hin halipot nga panahon, gintugotan han Dios an Edom ngan an iba nga mga nasud nga kontrahon an iya katawohan nga waray nakakaulang. Kondi hi Jehova may-ada itinanda nga panahon ha pagpanimalos. (Deuteronomio 32:35) Ha pariho nga paagi, ha iya itinanda nga panahon, ipapahayag ni Jehova an iya pagbulos ha ngatanan nga bahin han maraot nga kalibotan yana nga nakontra ha iya pagkasoberano.

² An siyahan nga katuyoan han Dios ha pagpadapat han pagbulos amo an pagpakita han iya pagkasoberano ngan paghimaya han iya ngaran. (Salmo 83:13-18) An iya pagpanimalos nagbibindikar liwat ha iya mga surugoon sugad nga iya totoo nga mga representante ngan nagtatalwas ha ira tikang ha maraot nga mga kahimtang. Dugang pa, an pagbulos ni Jehova pirme nga uyon gud ha iya hustisya.—Salmo 58:10, 11.

Pamati, Kamo nga mga Nasud

 3. Ano nga imbitasyon ha mga nasud an iginpahayag ni Jehova pinaagi kan Isaias?

³ Antes isentro an atensyon ha pagpanimalos kontra ha Edom, nagpahayag hi Jehova pinaagi kan Isaias hin seryoso nga imbitasyon ha ngatanan nga mga nasud: “Hirani kamo, kamo mga nasud, ha pagpamati: ngan pamati, kamo mga katawohan: papamatia an tuna, ngan an pagkapuno hini; an kalibotan, ngan an ngatanan nga butang nga magawas tikang dida.” (Isaias 34:1) Pauroutro nga nagyakan an propeta kontra ha diri-diosnon nga mga nasud. Yana iya na isusumaryo an naghuhukom nga mga pagsaway han Dios kontra ha ira. May-ada ba anoman nga kahulogan para ha aton panahon ini nga mga pahamangno?

 4. Ano an iginpapabuhat ha mga nasud, sumala han nakarekord ha Isaias 34:1?

⁴ Oo. An Soberano han uniberso may-ada pakiglantugi ha ngatanan nga bahin hinin diri-diosnon nga sistema han mga butang. Ito an hinungdan kon kay ano nga an “mga katawohan” ngan “an tuna” ginhahangyo nga mamati ha basado-ha-Biblia nga mensahe nga ginpapahinabo ni Jehova nga ipasamwak ha bug-os nga kalibotan. Ha mga pulong nga nagpapahinumdom han Salmo 24:1, hi Isaias nasiring nga an ngatanan nga nasud makakabati hini nga mensahe—usa nga tagna nga natuman na ha aton panahon, han an mga Saksi ni Jehova magsangyaw “ngadto ha sidsid gud han kalibotan.” (Buhat 1:8) Kondi, an mga nasud diri namamati. Ginbabalewaray nira an pahamangno mahitungod han ira tiarabot nga kabungkagan. Siyempre, diri ini magpupugong kan Jehova ha pagtuman han iya pulong.

5, 6. (a) Tungod ha ano may baratunon ha Dios an mga nasud? (b) Paonan-o pahihinaboon nga “an kabukiran matutunaw pinaagi han ira dugo”?

⁵ Iginhuhulagway yana han tagna an madulom nga paglaom han diri-diosnon nga mga nasud—bug-os nga kabaliktaran han malamrag nga paglaom han katawohan han Dios nga iginhuhulagway ha urhi. (Isaias 35:1-10) An propeta nasiring: “Hi Jehova may-ada kaaligutgot patok ha ngatanan nga nasud, ngan kapungot patok ha ngatanan nira nga panon: iya hira gin-gunaw ha tinuod, iya hira ihinatag ha pagpamatay. An ira mga patay liwat ipanlalabog, ngan an baho han ira mga lawas nga patay mamamarag; ngan an kabukiran matutunaw pinaagi han ira dugo.”—Isaias 34:2, 3.

⁶ Gindadara an atensyon ngada ha pagkasalaan ha dugo han mga nasud. Yana nga panahon an mga nasud han Kakristianohan amo an pinakasalaan ha dugo ha ngatanan. Ha duha nga girra ha kalibotan ngan ha damu nga mas gudti nga araway, ira ginhulos hinduro an tuna hin dugo han tawo. Hin-o an may-ada katungod  ha pagkinahanglan hin hustisya tungod hini ngatanan nga pagkasalaan ha dugo? Waray iba kondi an Maglalarang, an gihitaasi nga Humaratag-hin-Kinabuhi. (Salmo 36:9) An balaud ni Jehova an nagbutang han basihan: “Magbayad ka han kinabuhi tungod han kinabuhi.” (Eksodo 21:23-25; Genesis 9:4-6) Uyon hini nga balaud, iya pahihinaboon nga umawas an dugo han mga nasud—tubtob ha ira kamatay. Maalisngaw an baho han ira waray-ilubong, patay nga mga lawas—makaarawod gud nga kamatayon! (Jeremias 25:33) An dugo nga susukton sugad nga bayad magigin igo ha pagtunaw, o paggunaw, siring pa, han kabukiran. (Sepania 1:17) Ha bug-os nga kabungkagan han ira mga puwersa militar, makikita han mga nasud ha kalibotan an kapukan han ira mga gobyerno, nga usahay iginhuhulagway sugad nga kabukiran ha tagna ha Biblia.—Daniel 2:35, 44, 45; Pahayag 17:9.

 7. Ano “an mga langit,” ngan ano an “panon ha langit”?

⁷ Makausa pa, pinaagi ha paggamit hin matin-aw nga paghulagway, hi Isaias padayon nga nasiring: “An ngatanan nga panon ha langit pagtutunawon, ngan an mga langit paglilikiron sugad-sugad hin usa nga basahon; ngan an ngatanan nira nga panon mawawara sugad hin dahon nga nawawara tikang ha balagon, ngan sugad hin nauuga nga dahon [“nakuros nga igos,” “NW”] tikang ha kahoy nga igera.” (Isaias 34:4) An mga pulong nga “an ngatanan nga panon ha langit” diri nagpapasabot hin literal nga mga bitoon ngan mga planeta. An Isa 34 bersikulo 5 ngan 6 nag-uunabi mahitungod han kampilan nga iparatay nga nagtuturo han dugo hadton aada hito nga “mga langit.” Salit, sigurado nga nagsisimbolo ini ha usa nga butang nga sakop han tawo. (1 Korinto 15:50) Tungod han ira pagin hitaas sugad nga higtaas nga mga awtoridad, an mga gobyerno han katawohan iginpapariho ha mga langit nga nagmamando ha tunan-on nga sosiedad han tawo. (Roma 13:1-4) Salit an “panon ha langit” nagrirepresentar ha gintarampo nga mga kasundalohan hini nga mga gobyerno han katawohan.

 8. Paonan-o napapamatud-an nga an simboliko nga mga langit “sugad-sugad hin usa nga basahon,” ngan ano an nahitatabo ha ira ‘mga kasundalohan’?

⁸ Ini nga “panon” “pagtutunawon,” pag-aalamagon, pariho hin usa nga butang nga nadudunot. (Salmo 102:26; Isaias 51:6) Ha ordinaryo nga mata, an literal nga mga langit ha igbaw naton baga in nakurba, pariho han kadaan nga linukot nga basahon, nga an mga sinurat dida kasagaran nga aadto ha sulod nga bahin. Kon an materyal han basahon nga iginsurat ha sulod nga bahin nabasa na, an natapos na nga basahon ginlulukot ngan iginpipiliw. Ha pariho nga paagi, “an mga langit paglilikiron sugad-sugad hin usa nga basahon,” tungod kay an mga gobyerno han tawo kinahanglan dumangat ha ira kataposan. Ha pagdangat ha ultimo nga pahina han ira kasaysayan, sadang hira dad-on ngadto ha ira kataposan ha Armagedon. An ira magkusog nga ‘mga kasundalohan’ mahuhulog sugad la nga an uga nga mga dahon nahuhulog tikang ha balagon han ubas o an “nakuros nga igos” nahuhulog tikang ha puno han igos. An ira panahon malabay.—Itanding an Pahayag 6:12-14.

Usa nga Adlaw han Pagpanimalos

 9. (a) Ano an gintikangan han Edom, ngan ano an nagin relasyon han Israel ngan han Edom? (b) Ano an desisyon ni Jehova mahitungod ha Edom?

⁹ Yana nakasentro an tagna ha usa nga nasud nga naeksister hadto ha panahon ni Isaias—an Edom. An mga Edomita katulinan ni Esaw (Edom), nga nagbaligya han iya katungod ha pagkamagurang ha iya karuha, hi Jakob, para hin tinapay ngan utan nga lentehas. (Genesis 25:24-34) Tungod kay ginsaliwnan hiya ni Jakob ha katungod ha pagkamagurang, hi Esaw nasina hinduro ha iya bugto. Ha urhi an nasud han Edom ngan an nasud han Israel nagin magkaaway, bisan kon nagtikang hira ha magkaruha. Tungod hini nga kamadarahog kontra ha katawohan han Dios, naaghat han Edom an kasina ni Jehova, nga yana nasiring: “An akon kampilan nakainom sugad han iya karuyag didto ha langit: kitaa, ini malusad ha paghukom ngada ha Edom, ngan ngada ha katawohan nga akon pinanhihimaraot. An kampilan ni Jehova puno hin dugo, ini ginpatambok pinaagi han tambok, han dugo han mga nati nga karnero ngan han mga kanding, han tambok han mga isol han mga karnero nga lalaki; kay hi Jehova may-ada usa nga halad didto ha Bosra, ngan usa ka daku nga pamatay didto ha tuna ha Edom.”—Isaias 34:5, 6.

10. (a) Hin-o an pauubson ni Jehova kon gamiton na niya an iya kampilan “ha langit”? (b) Ano an paggios nga ipinakita han Edom han an Juda gin-aatake han Babilonya?

¹⁰ An Edom nahimumutang ha hitaas, bukidnon nga lugar. (Jeremias 49:16; Obadia 8, 9, 19, 21) Kondi, bisan inin natural nga mga depensa diri makakabulig kon gamiton na ni Jehova an iya kampilan han paghukom “ha langit,” ginpapaubos an mga magmarando han Edom tikang ha ira hitaas nga katungdanan. Makusog an puwersa militar han Edom, ngan an armado nga kasundalohan hito nagmamartsa ha higtaas nga kabukiran basi panalipdan an nasud. Kondi an gamhanan nga Edom waray bumulig han an Juda gin-aatake han mga kasundalohan han Babilonya. Lugod, nalipay hinduro an Edom han makita an kapukan han ginhadian han Juda ngan gin-aghat an mga nananakop hito nga magpadayon. (Salmo 137:7) Ginlanat pa ngani han Edom an mga Judio nga napalagiw  basi makatalwas ngan iginhatag hira ha mga Babilonyahanon. (Obadia 11-14) Nagplano an mga Edomita nga kuhaon an binayaan nga nasud han mga Israelita, ngan mapahitas-on nga nagyakan hira kontra kan Jehova.—Esekiel 35:10-15.

11. Paonan-o maninimalos hi Jehova ha mga Edomita tungod han ira malingoon nga paggawi?

¹¹ Ginbalewaray ba ni Jehova inin diri-minagbugto nga paggawi han mga Edomita? Waray. Lugod, nagtagna hiya mahitungod han Edom: “An ihalas nga kabakahan nga lalaki malugsong upod ha ira, ngan an mga umagwas upod an mga toro: ngan an ira tuna paghuhubgon hin dugo, ngan an ira tapotapo pagpapatambukon pinaagi hin tambok.” (Isaias 34:7) Naghihisgot hi Jehova mahitungod han mga bantogan ngan han mga ubos nga tawo ha nasud sugad nga simboliko nga ihalas nga mga toro ngan nati nga mga baka, sugad nga nati nga lalaki nga mga karnero ngan lalaki nga mga kanding. An tuna hinin salaan ha dugo nga nasud kinahanglan mapuno han kalugaringon nga dugo han mga tawo pinaagi han iparatay nga “kampilan” ni Jehova.

12. (a) Hin-o an ginamit ni Jehova ha pagpadapat han sirot ha Edom? (b) Ano an igintagna ni propeta Obadia mahitungod ha Edom?

¹² Katuyoan han Dios nga sirotan an Edom tungod han maraot nga ginbuhat ha Iya tunan-on nga organisasyon, nga gintawag nga Sion. An tagna nasiring: “Hi Jehova may-ada usa nga adlaw ha pagpanimalos, usa nga tuig ha pagbayad para han nasusugaran han Sion.” (Isaias 34:8) Waray pag-iha katapos han kabungkagan han Jerusalem han 607 A.K.P., nagtikang hi Jehova pagpahayag han iya matadong nga pagpanimalos ha mga Edomita pinaagi han hadi han Babilonya, hi Nabukodonosor. (Jeremias 25:15-17, 21) Kon umatake na ha Edom an mga sundalo han Babilonya, waray makakaluwas ha mga Edomita! Ito an “tuig ha pagbayad” hiton bukidnon nga lugar. Hi Jehova nagtagna pinaagi kan propeta Obadia: “Tungod ha pagpungka nga ginbuhat ngadto ha imo bugto nga hi Jakob, an makaaalo magtatabon ha imo, ngan ikaw mahibubulag ha kadayonan. . . . Sugad han imo nabuhat ini bubuhaton ha imo; an imo panulos mabalik ngada ha imo kalugaringon nga ulo.”—Obadia 10, 15; Esekiel 25:12-14.

An Makasurubo nga Kabubuwason han Kakristianohan

13. Hin-o yana nga panahon an pariho han Edom, ngan kay ano?

¹³ Ha moderno nga mga panahon, may-ada usa nga organisasyon nga an rekord pariho han Edom. Ano nga organisasyon? Bueno, hin-o ha moderno nga mga panahon an nangunguna ha pagtamay ngan pagtimaraot ha mga surugoon ni Jehova? Diri ba an Kakristianohan, pinaagi han mga klero hito? Oo! Ginpapahitaas han Kakristianohan an iya kalugaringon ngadto ha sugad-bukid nga kahitaas dida ha mga buruhaton hini nga kalibotan. Nag-aangkon hiya hin hitaas nga katungdanan ha sistema han mga butang han katawohan, ngan an iya mga relihiyon nagkukompuwesto han kadak-an nga bahin han Babilonya nga Daku. Kondi iginsugo na ni Jehova an “usa nga tuig ha pagbayad” kontra hinin moderno nga Edom tungod han matalumpiguson nga sayop nga paggawi hito ngada ha Iya katawohan, ha Iya mga Saksi.

14, 15. (a) Ano an mahitatabo ha tuna han Edom ngan ha Kakristianohan? (b) Ano an iginpapasabot han pag-unabi ha naglalaga nga alkitran ngan ha waray kataposan nga asó, ngan ano an diri iginpapasabot hito?

¹⁴ Salit, samtang ginhihisgotan naton an nahibibilin nga bahin hini nga tagna ni Isaias, ginhuhunahuna naton diri la an kadaan nga Edom kondi an Kakristianohan liwat: “An mga sapa han Edom hihimoon nga alkitran, ngan an tapotapo hini hihimoon nga asupre, ngan an tuna hini hihimoon nga alkitran nga masusunog, ini diri masusubó ha gab-i o diri man ha adlaw; an asó hini mapaigbaw man ha kadayonan.” (Isaias 34:9, 10a) An tuna han Edom nagmara hinduro salit an tapotapo hito nagin sugad hin asupre ngan an mga walog napuno, diri hin tubig, kondi hin alkitran. Katapos inin masayon maglaga nga mga elemento gindagkotan!—Itanding an Pahayag 17:16.

¹⁵ Ginhuhunahuna han iba an pag-unabi hin kalayo, alkitran, ngan asupre sugad nga pamatuod han pag-eksister han naglalaga nga impyerno. Kondi an Edom waray ikadto ha usa ka imahinasyon la nga naglalaga nga impyerno basi sunugon ha kadayonan. Lugod, ginbungkag ito, salit nawara ha kalibotan sugad hin bug-os nga naugtang ha kalayo ngan asupre. Sugad han padayon nga ipinapakita han tagna, an kataposan nga resulta diri amo an waray kataposan nga pagsakit, kondi an ‘pagkawaray-sulod, pagkabinayaan, pagkawaray-pulos.’ (Isaias 34:11, 12, NW) An asó nga ‘natipaigbaw ha kadayonan’ matin-aw nga naghuhulagway hini. Kon an usa nga balay nasusunog, an asó tikang ha mga agbon nagpapadayon ha pipira ka panahon katapos maparong an kalayo, nga nagpapamatuod ha mga nakakakita nga nagkaada hin sunog. Tungod kay an mga Kristiano yana nga panahon nahibabaro hin mga leksyon tikang ha kabungkagan han Edom, an asó han kasunog han Edom natipaigbaw pa gihapon, siring pa.

16, 17. Magigin ano an Edom, ngan mationan-o kaiha ito magpapadayon ha sugad nga kahimtang?

¹⁶ An tagna ni Isaias nagpapadayon, abanse nga nagpapahayag nga an umurukoy nga mga tawo ha Edom sasaliwnan han ihalas nga mga hayop, nga nagpapasabot  hin tiarabot nga kabungkagan: “Ha kalitolitohan ini mabubungkag; waray makakatahos hini ha kagihaponan. Kondi an pelikano ngan an porkopino magtatag-iya hini; ngan an bukaw ngan an uwak maukoy dida: ngan iya uunaton ha igbaw hini an kutod han [“pagkawaray-sulod,” “NW”], ngan an tunton han [“pagkabinayaan,” “NW”]. Ira tatawgon an mga noble dida ngadto ha ginhadian, kondi waray mahingangadto, ngan an ngatanan nga prinsipe hini mawawaray kapulsanan. Ngan an katunokan masaka ngada ha mga palasyo hini, an mga lingaton ngan an mga sapinit ngada ha mga panalipdanan hini; ngan ini mauurukyan han mga tsakal, usa nga libong para han mga abestrus. Ngan an mga ihalas nga kamanampan ha kabadsan matampo han mga lobo, ngan an ihalas nga kanding masinggit ha iya kaupod; oo, an gadya ha gab-i maukoy dida, ngan mamimiling para ha iya hin lugar nga pahuwayan. Didto an [“halas,”  “NW”] maghihimo han iya salag, ngan [“magbubonay,” “NW”].”—Isaias 34:10b-15. a

¹⁷ Oo, an Edom magigin usa nga tuna nga waray sulod. Magigin usa ito nga tuna nga binayaan nga pag-uukyan la han ihalas nga mga mananap, mga tamsi, ngan mga halas. Inin ura-ura kahuraw nga kahimtang han Edom magpapadayon “ha kagihaponan,” sugad han ginsisiring han Isa 34 bersikulo 10. Diri magkakaada hin pagpahiuli.—Obadia 18.

Sigurado nga Katumanan han Pulong ni Jehova

18, 19. Ano an “basahon ni Jehova,” ngan ano an nakaandam para ha Kakristianohan dida hini nga “basahon”?

¹⁸ Pagkawaray paglaom gud ha tidaraon an ginpapadagawan hini para hiton katugbang yana han Edom, an Kakristianohan! Iya pinamamatud-an nga mangil-ad hiya nga kaaway ni Jehova nga Dios, kanay mga Saksi madarahog nga gintitimaraot niya. Ngan waray ruhaduha nga tutumanon ni Jehova an iya pulong. Kon igintatanding han bisan hin-o an tagna ha katumanan hito, makikita nga an duha magkauyon—sugad la nga an tagsa nga mga hayop nga nag-ukoy ha binayaan nga Edom ‘may-ada kalugaringon nira nga padis.’ Nagpapahayag hi Isaias ha tidaraon nga mga estudyante ha tagna han Biblia, nasiring: “Pangita kamo tikang ha basahon ni Jehova, ngan basaha: waray hini makukulang [“an kada usa ha ira diri gud nawawad-an,” “NW”] han iya padis; kay an akon baba nagsugo hini, ngan an iya espiritu, ini nagtirok ha ira. Ngan hiya nagpapalad para ha ira, ngan an iya kamot nagbahinbahin hini ngada ha ira pinaagi han kutod: hira magtatag-iya hini ha kadayonan; ha kalitolitohan hira maukoy dida.”—Isaias 34:16, 17.

¹⁹ An nagtitikahirani nga kabungkagan han Kakristianohan igintagna ha “basahon ni Jehova.” Detalyado nga igin-aasoy hini nga “basahon ni Jehova” nga makikighusay hi Jehova hadton iya magtig-a nga mga kaaway ngan diri mabinasulon nga mga nagtatalumpigos han iya katawohan. Natuman an iginsurat mahitungod han kadaan nga Edom, ngan nagpaparig-on ini han aton pagsarig nga an tagna nga naaplikar ha Kakristianohan, an katugbang yana han Edom, matutuman liwat. “An kutod,” an surundon han paggios ni Jehova, naggagarantiya nga inin organisasyon nga tikamatay na ha espirituwal magigin binayaan.

20. Pariho han kadaan nga Edom, ano an maieksperyensyahan han Kakristianohan?

²⁰ Ginbubuhat han Kakristianohan an ngatanan nga mahihimo niya ha pagpakalma han iya mga sangkay ha politika, kondi waray gud kapulsanan! Sumala ha Pahayag kapitulo 17 ngan 18, ibubutang ni Jehova, an Dios nga Makagarahum-ha-ngatanan, ha ira mga kasingkasing an paggios kontra ha bug-os nga Babilonya nga Daku, upod na an Kakristianohan. Magwawara ini han palso nga Kristianidad ha bug-os nga tuna. An kahimtang han Kakristianohan magigin pariho han makasurubo nga kahimtang nga iginhulagway ha Isaias kapitulo 34. Diri ngani hiya makakakita han pinakapungkay nga “pakipag-away han daku nga adlaw han Dios, nga Makagarahum”! (Pahayag 16:14) Pariho han kadaan nga Edom, an Kakristianohan bug-os nga wawad-on ha bawbaw han tuna, “ha kagihaponan.”

[Footnote]

[Mga Pakiana]