Kinabuhi nga Kontrolado han Patootoo

IGINKATAPO mo an usa ka tawo samtang tibaya ka ha imo balay. Naibundol mo an tudlo han imo tiil ha bato. Nahuni an usa nga klase hin tamsi ha gab-i. May-ada ka nagbabalik-balik nga inop. Normal la ini ngan diri nakakadaot nga mga panhitabo para ha damu. Kondi ha pipira nga mga tawo ha Weste nga Aprika, mahimo ini hunahunaon sugad nga mga tigaman, mga pahamangno, o mga mensahe tikang ha kalibotan han mga espiritu. Maopay nga tidaraon man o kalamidad an tiarabot, nadepende ito ha tigaman ngan pag-interpretar hito.

Siyempre pa, gintotoohan an mga patootoo ha gawas han Aprika liwat. Bisan pa han pagkinabuhi ha damu nga mga tuig ha usa nga sosiedad diin an ateyismo an opisyal nga tinotoohan, an urusahon nga kadamu han mga tawo ha Tsina ngan ha mga republika han Unyon Soviet hadto natoo pa gihapon ha mga patootoo. Ha mga nasud ha Weste, damu an nakonsulta ha ira mga horoscope, nahahadlok ha petsa-13 nga Biernes, ngan naglilikay ha itom nga mga misay. Ginhuhunahuna han iba nga mga tawo ha Hirayo nga Norte an aurora borealis sugad nga usa nga pangirilal-an han girra ngan kalamidad. Ha India, an AIDS igintatapon han mga nagmamaneho han trak nga natoo nga kinahanglan hira makighilawas basi magpabilin nga hamubo an temperatura ha lawas durante han mapaso nga mga adlaw. Ha Japan, an mga nagtatrabaho ha tanel natoo nga demalas kon sumulod an usa nga babaye ha tanel antes ito matapos. Kaylap liwat an mga patootoo ha organisado nga isport. Siring pa ngani han usa nga parauyag hin volleyball nga an sunod-sunod niya nga pagdaog amo an tungod han iya pagsul-ot hin itom nga mga medyas imbes hin busag. Waray kataposan an listahan han mga patootoo.

Kumusta ka man? May-ada ka ba sekreto, diri-maisasaysay nga kahadlok? Apektado ka ba han usa nga “gintotoohan, usa ka porma han gintotoohan, o kustomre nga waray lohikal nga pagsaysay”? An imo baton magsusumat kon an imo kinabuhi ginkukontrol ba han patootoo, tungod kay sugad hito gintagan hin kahulogan han usa nga reperensya an pulong nga “patootoo.”

An tawo nga nagtutugot han patootoo nga makaapekto ha iya mga desisyon ngan adlaw-adlaw nga mga buruhaton nagtutugot han iya kalugaringon nga makontrol han usa nga butang nga diri gud niya hinsasabtan. Maaramon ba ini? Sadang ba kita magpakontrol han sugad nga diri matin-aw ngan posible nga maraot nga impluwensya? An patootoo ba usa nga diri-nakakadaot nga sayop o  usa nga peligroso nga tarhog?