Birilhon nga Panag-iya an Maopay nga mga Amyaw

“Maoroopay an amyaw nga hirani kay han usa nga bugto nga hirayo.”—Proberbios 27:10.

USA nga maaramon nga tawo ha siyahan nga siglo K.P. an nagpakiana kan Jesus: “Hin-o man an akon kaaramyaw?” Ha pagbaton ginsumatan hiya ni Jesus nga, diri kon hin-o an iya amyaw, kondi kon ano an totoo nga amyaw. Bangin pamilyar ka ha ilustrasyon ni Jesus. Kilala ito han damu nga mga tawo sugad nga an parabola han maopay nga amyaw nga Samaritano ngan nakarekord ha Ebanghelyo ni Lukas. Ha sugad hini iginsumat ni Jesus an istorya:

“Usa ka tawo, nga naglilinakat tikang ha Jerusalem ngadto ha Jeriko, hinkaptan han mga tikasan, nga ginhuboan hiya, ngan ginbalbag, ngan nagkalakat hira, ngan binayaan hiya nga naghihimatay. Ngan nahinabo, nga usa nga saserdote in inagi hadto nga dalan, ngan han paghikit-i ha iya, hiya inagi ha luyo nga daplin. Ngan ha sugad nga kaagi usa nga Lebita, han pag-abot dida hito nga lugar, ngan han pakakita ha iya, inagi ha luyo nga daplin. Kondi an usa nga Samariahanon, han iya pag-agi, dinaraon ngada ha iya; ngan han pakakita ha iya inalpan hiya hin kalooy. Ngan han pagdaraon ha iya, iya ginbutok an iya mga kasamdan. Ngan gintakbuhan hin lana ngan alaksiw; ngan pinalingkod hiya ha iya kalugaringon nga hayop, ngan pagdad-on hiya ngadto ha harapitan ngan pagmangnoan hiya. Ngan han pagkabuwas, kinuha hin duha ka denaryo, ngan ihinatag ha tagbalay,  ngan siniring: Pagmangnoi hiya; ngan bisan ano an imo gastohan pa, akon pagbabayaran, kon ako bumalik. Busa, hain hinin tulo ha imo paghunahuna, nga kaaramyaw niya han ginkaptan nga tawo han mga tikasan?”—Lukas 10:29-36.

Matin-aw nga hinsabtan han maaramon nga tawo an punto. Waray pag-alang nga nakilala niya hin husto an usa nga amyaw han nasamaran nga lalaki: “Adton ginamit hin pagkalooy ha iya.” Katapos nagsiring hi Jesus ha iya: “Lakat, ngan buhata in sugad nga paagi.” (Lukas 10:37) Marig-on gud ito nga ilustrasyon mahitungod ha kon ano an kahulogan han pagin totoo nga amyaw! An parabola ni Jesus mahimo pa ngani mag-aghat ha aton ha pagpakiana ha aton kalugaringon: ‘Ano nga klase ako hin amyaw? An akon ba rasa o nasyonalidad nakakaimpluwensya ha akon ha pagkilala kon hin-o an akon mga amyaw? Nakakapugong ba ito han akon obligasyon nga buligan an bisan hin-o nga tawo nga nakikita ko nga may problema? Dugang nga nangangalimbasog ba ako basi magin maopay nga amyaw?

Diin Magtitikang?

Kon inaabat naton nga kinahanglan mag-uswag kita hini nga bahin, kinahanglan tikangan naton ha aton panhunahuna. An aton mga gintatagad sadang magin sentro ha pagin maopay nga amyaw. Makakabulig liwat ini ha aton nga magkaada maopay nga mga amyaw. Haros duha ka yukot ka tuig na an naglabay, ginpabug-atan ni Jesus ito nga importante nga prinsipyo han mga relasyon han tawo ha iya bantogan nga Sermon ha Bukid. Hiya nagsiring: “Busa, an ngatanan nga mga butang, nga buot niyo ipapagbuhat han mga tawo ha iyo, buhata man niyo ha ira.” (Mateo 7:12) An pagtrato ha iba nga may pagtahod, dignidad, ngan pagkabuotan nagdadasig ha ira nga tratuhon ka ha pariho nga paagi.

Ha artikulo nga “Higugmaa an Imo Kaaramyaw,” nga makikita ha magasin nga The Nation Since 1865, an parasurat ngan awtor nga hi Lise Funderburg nag-unabi hin pipira nga simple nga mga paagi nga mahihimo ha pagdasig han pagin maopay nga amyaw. Hiya nagsurat: “Karuyag ko . . . nga an personal nga mga relasyon ipahayag ha damu nga gudtiay nga mga pabor nga ginbubuhat han mga amyaw ha kada tagsa—sugad han pagpurot han pahayagan, pagbantay han kabataan, pagpalit ha tindahan. Karuyag ko ini nga relasyon ha nagtitikadiri-makisangkayon nga kalibotan, diin an mga komunidad nagigin maluya tungod ha kahadlok ngan krimen.” Katapos hiya nagdugang: “Kinahanglan ka magtikang ha usa nga lugar. Ngan bangin maopay nga magtikang ka ha imo amyaw.”

An magasin nga Canadian Geographic may-ada liwat mapulsanon nga punto nga makakabulig ha mga amyaw ha pagkaada maopay nga pagtagad ha usa kag usa. An parasurat nga hi Marni Jackson nakaobserba: “An mga amyaw, pariho han pamilya, mga tawo ha imo kinabuhi nga diri ka pirme makakapili. An mga relasyon nagkikinahanglan hin pagkamahunahunaon, pagkamatinalahuron ngan pagkamasinabuton.”

Maopay nga mga Amyaw—Maopay nga mga Humaratag

Oo, damu ha aton an bangin mag-alang ha pakiistorya ha mga amyaw. Bangin baga hin mas masayon nga likyan an pakiistorya ngan ibulag an aton kalugaringon. Kondi, an Biblia nasiring nga “mas daku an kalipay ha paghatag kay ha pagkarawat.” (Buhat 20:35, NW) Salit, an maopay nga amyaw nangangalimbasog nga makilala niya an mga tawo ha iya palibot. Bisan kon diri iginpapasabot nga naruruyag hiya nga mapatubo an duok nga pagkamagsangkay, nangangalimbasog hiya ha pagtikang hin makalilipay nga pakiistorya ha panapanahon, bangin nagtitikang la pinaagi hin makisangkayon nga hiyom o pagkampay.

Sugad han ginsiring na, an “damu nga gudtiay nga mga pabor” nga ginbubuhat han mga amyaw ha usa kag usa importante gud ha pagpatubo ngan pagtipig hin maopay nga mga relasyon han mag-aramyaw. Salit maopay an pagbuhat hin gudtiay nga mga kapahayagan han pagkabuotan nga imo maipapakita ha usa nga amyaw, tungod kay kasagaran nga magpapauswag ini han espiritu han kooperasyon ngan pagtahod ha kada tagsa. Dugang pa, pinaagi ha pagbuhat hito, masusunod naton an sagdon ha Biblia: “Ayaw ighawid an kaopayan ha ira nga hintutungdan hini, kon an gahum ha pagbuhat hini aada ha imo kamot.”—Proberbios 3:27; Jakobo 2:14-17.

Maopay nga mga Amyaw—Mapasalamaton nga mga Nakarawat

Maopay gud kon makakasiring kita nga mapasalamaton an ngatanan nga nakarawat hin bulig ngan mga regalo. Makasurubo, diri pirme sugad hini. Damu nga mga pagbulig ngan maopay an  intensyon nga mga regalo an ginkarawat ha diri mapasalamaton nga paagi salit an sinsero nga humaratag mahimo makaghunahuna, ‘Ito na an kataposan nga panahon nga bubuhaton ko ito!’ Usahay, an ngatanan mo nga mga pangalimbasog pinaagi han makisangkayon nga mga pangumusta ngan mga pagkampay ha imo mga amyaw bangin mag-aghat la hin diri-sinsero nga pagyango.

Kondi ha pagkamatuod, ha damu nga mga kahimtang an nakarawat diri kay diri-mapasalamaton, bisan kon baga hin diri-mapasalamaton hiya pagkit-on. Bangin tungod han iya kultura hiya nag-aalang o naawod ngan salit nagios hiya nga sugad hin waray interes, ngan baga hin ha diri-makisangkayon nga paagi. Ha luyo nga bahin, hinin diri-mapasalamaton nga kalibotan, an iba nga mga tawo bangin mahipausa ha imo pagin makisangkayon, o bangin pagruhaduhaan pa ngani an imo mga motibo. Bangin manginahanglan hira hin pipira nga pasarig-utro. Salit, an pagpatubo hin makisangkayon nga mga relasyon mahimo magkinahanglan hin panahon ngan pailob. Kondi, an mga amyaw nga nahibaro han arte han pagin maopay nga mga humaratag ngan mapasalamaton nga mga nakarawat nakakabulig ha pagkaada mamurayawon ngan malipayon nga kahimtang han mag-aramyaw.

Kon Naabot an mga Kakurian

An maopay nga amyaw labi nga birilhon nga panag-iya kon naabot an kalamidad. Durante han mga panahon han kakurian, nakikita an totoo nga espiritu han pagin maopay nga amyaw. May-ada damu nga mga asoy han diri-makikalugaringon nga mga buhat han mga amyaw durante han sugad nga mga panahon. An komon nga trahedya baga hin nagpapagios han mga mag-aramyaw nga boluntaryo nga magkooperar ngan magbuhat para ha usa kag usa. Bisan adton may-ada magkasumpaki nga mga ideya agsob nga urosa nga nagbubuhat.

Pananglitan, an The New York Times nagreport nga han an usa nga linog nakadaot ha Turkey han 1999, an mga magkaaway hadto nagpakita hin ginbugkos nga pagkamag-aramyaw. “Gintutdoan kami nga kangalasan an mga taga-Turkey ha sulod hin damu ka tuig,” nagsurat an Griego nga kolumnista nga hi Anna Stergiou ha usa nga pahayagan han Atenas. “Kondi an ira duro nga kasakit waray magpalipay ha amon. Nalooy kami, nagtangis kami nga sugad hin nawara an maiha na nga kapungot han makita namon an patay nga mga minasus-an.” Han an mga gin-organisar ha pagbulig opisyal nga ginpaundang, an nabulig nga mga grupo han Griego waray undang ha pamiling han mga buhi pa.

An pakigbahin ha pagbulig nga buruhaton katapos han mga kalamidad totoo nga maopay ngan buhat han sugad-bayani nga amyaw. Bisan pa, basi maluwas an kinabuhi han amyaw pinaagi ha pagpahamangno ha iya antes han kakurian sigurado nga masisiring nga mas birilhon nga buhat han amyaw. Makasurubo nga ipinapakita han kasaysayan nga adton nagpapahamangno ha mga amyaw han tiarabot nga mga kalamidad agsob nga diri kinakarawat, tungod kay ha panahon han pagpahamangno, an tiarabot nga kalamidad diri pa nakikita. Adton nagpapahamangno agsob nga ginruruhaduhaan. Nagkikinahanglan hin duro nga pagkamapinadayunon ngan pagsakripisyo ha kalugaringon han bisan hin-o nga nangangalimbasog nga buligan an mga indibiduwal nga diri-maaram han ira peligroso nga kahimtang.

An Pinakabantogan nga Buhat Para ha Igkasi-tawo

Yana nga panahon, may-ada tiarabot ha katawohan nga mas makatirigamnan pa kay ha natural nga kalamidad. Ito an igintagna nga buhat han Makagarahum-ha-ngatanan nga Dios nga magkukuha ha tuna han krimen, karaotan, ngan mga  problema nga resulta hito. (Pahayag 16:16; 21:3, 4) Inin makatirigamnan nga hitabo diri imposible kondi sigurado! An mga Saksi ni Jehova disidido ha pagpaangbit ha damu nga mga tawo kon posible han kahibaro nga ginkikinahanglan basi maluwas hinin tiarabot nga hitabo nga magbabay-og han kalibotan. Salit nakikigbahin gud hira ha ira bantogan nga pagsangyaw nga buruhaton ha bug-os nga kalibotan. (Mateo 24:14) Kinaburut-on nga ginbubuhat nira ini, tungod han gugma ha Dios ngan ha amyaw.

Salit, ayaw tuguti nga an sayop nga panhunahuna o kaaringit makapugong ha imo ha pamati kon an mga Saksi kumadto ha imo balay o makiistorya ha imo ha bisan diin. Nangangalimbasog hira nga magin maopay nga mga amyaw. Salit karawata an ira tanyag ha pag-aram ha Biblia ha imo. Hibaroi kon paonan-o an Pulong han Dios nagpapasarig ha aton nga an tidaraon nga malipayon nga pag-eksister han mga mag-aramyaw hirani na. Hito nga panahon, waray na diskriminasyon ha rasa, relihiyon, o kahimtang an makakadaot han maopay nga relasyon nga ginhihingyap gud naton ngatanan.

[Mga Retrato ha pahina 6, 7]

Maopay an pagbuhat hin pagkabuotan ha imo kaaramyaw

[Ginkuhaan han Retrato]

Globo: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.