Nahingain Na an Ngatanan nga mga Amyaw?

“Diri na kinikilala han moderno nga sosiedad an amyaw.”—Benjamin Disraeli, ika-19 ka siglo nga politiko ha Inglatera.

AN NAGTITIKALAGAS na nga mga taga-Cuba may-ada naiiba nga paagi ha pagpauswag han maopay nga kahimtang: mga grupo han magkaaramyaw nga nagbuburubligay, o círculos de abuelos (mga grupo han kaapoyan), sugad han ira pagtawag hito. Sumala ha usa nga report han 1997, mga 1 ha 5 nga edaran nga mga taga-Cuba an membro han sugad nga mga grupo, diin nakakabiling hira hin asosasyon, suporta, ngan praktikal nga bulig ha pagtipig hin estilo han kinabuhi nga maopay ha kahimsog. “Kon an mga doktor han magkaaramyaw nga pamilya nagkikinahanglan hin bulig ha mga pagbakuna,” siring han World-Health nga magasin, “nakakabiling hira hin andam ngan kuwalipikado nga mga bulig ha círculos de abuelos.”

Kondi, makasurubo, ha damu nga mga bahin han kalibotan, an mga magkaaramyaw waray na han sugad kamatinagaron nga mga komunidad. Tagda pananglitan, an makasurubo nga kahimtang ni Wolfgang Dircks, nga nag-ukoy ha usa nga apartment ha weste nga Europa. Mga pipira ka tuig na an naglabay, an The Canberra Times nagreport nga bisan kon an 17 nga pamilya nga naukoy ha apartment nga inuukyan mismo ni Wolfgang nakaobserba han iya kawara, “waray usa an nakahunahuna ha pagpindot han iya doorbell.” Han kinadto an tag-iya han balay ha apartment, “nadiskobrehan niya an usa nga kalabera nga nalingkod ha atubangan han telebisyon.” Ha paa han kalabera abrido an listahan han programa han telebisyon nga pinetsahan pa hin Disyembre 5, 1993. Patay na hi Wolfgang ha sulod hin lima ka tuig. Makasurubo gud nga pamatuod ha kapakyas han pagpakita hin interes ngan pagtagad ha amyaw! Diri urusahon nga sumiring an usa nga parasurat ha The New York Times Magazine nga an iya mga kaaramyaw, pariho han damu nga iba pa, nagin “usa nga komunidad han mga estranghero.” Ini ba liwat an kahimtang han imo mga kaaramyaw?

Totoo nga an pipira nga mga komunidad ha baryo nagpapahimulos pa gihapon hin pag-abat han totoo nga pagkamag-aramyaw ngan an pipira nga mga komunidad ha siyudad nangangalimbasog ha pagpauswag han pagtagad ha amyaw. Kondi, damu nga mga umurukoy ha siyudad an naabat nga bulag ngan namimeligro ha ira kaaramyaw. Nahibubulag hira ha luyo han mga pader han pagin diri kilala. Paonan-o?

Ha Luyo han mga Pader han Pagin Diri Kilala

Siyempre, an kadam-an ha aton may-ada mga amyaw nga nag-uukoy ha hirani. An nagkukurap-kurap nga lamrag han telebisyon, an nagkikiwa nga mga lambong ha bintana, an mga suga nga ginpapasiga  ngan ginpaparong, an tunog han mga awto nga naabot ngan nabaya, an tunog han mga tamak ha mga aragian, an mga yawi nga nag-aabri ngan nagsasara han mga purtahan, ngatanan mga pangirilal-an nga “buhi” an mga amyaw. Kondi, an bisan ano nga totoo nga pag-abat han pagin magkaaramyaw nawawara kon an mga tawo nga nag-uukoy nga magkahirani ha kada usa nakatago ha luyo han mga pader han pagin diri kilala o ginbabalewaray nira an kada usa ha pagdagmit tungod han sagipo nga estilo han kinabuhi. An mga tawo mahimo umabat nga diri kinahanglan nga pumaid ha mga amyaw o magin obligado ha ira ha bisan ano nga paagi. An pahayagan nga Herald Sun ha Australia nasiring: “An mga indibiduwal mas diri kilala han mga nakapalibot gud ha ira, ngan salit mas diri apektado han mga bugkos han obligasyon ha igkasi-tawo. Mas masayon na yana igbalewaray o diri iapi an mga tawo nga diri makaruruyag ha igkasi-tawo.”

Diri urusahon ini nga panhitabo. Ha kalibotan diin an mga tawo “mahigugmaon ha ira kalugaringon,” an mga mag-aramyaw nag-aani han mga resulta han estilo han kinabuhi han damu nga nakasentro ha kalugaringon. (2 Timoteo 3:2) An resulta amo an kaylap nga kasubo ngan pagin bulag. An pagin bulag nagbubunga hin kawaray pagsarig, labi na kon an kamadarahog ngan krimen padayon nga nagbubutang ha peligro han mag-aramyaw. Sugad nga resulta, an kawaray pagsarig madagmit nga nagwawara han pagpaid han tawo.

Anoman an kahimtang ha imo kaaramyaw, waray ruhaduha nga mauyon ka nga an maopay nga mga amyaw birilhon nga mga tuminungnong han usa nga komunidad. Damu an nahihimo kon nangangalimbasog an mga tawo para ha usa nga tumong. An maopay nga mga amyaw mahimo liwat magin usa nga bendisyon. Ipapakita han sunod nga artikulo kon paonan-o.