Idugang ha Iyo Kahibaro an Pagpugong-ha-kalugaringon

“Idugang . . . ha iyo kahibaro an pagpugong-ha-kalugaringon.”—2 PEDRO 1:5-8, NW.

 1. Damu nga mga problema han tawo an resulta han ano nga kapakyasan?

 DURANTE han daku nga kampanya kontra ha pag-abuso ha droga, an mga batan-on ha Estados Unidos ginsagdonan: “Siring la hin diri.” Magigin mas maopay gud an kahimtang kon an ngatanan masiring la hin diri, diri la ha pag-abuso ha droga kondi liwat ha sobra nga pag-ininom, ha diri-maaramon o imoral nga pagkinabuhi, ha malimbong nga mga buhat ha negosyo, ngan ha “mga kairiphon han unod”! (Roma 13:14) Kondi, hin-o an diri mauyon nga diri pirme masayon an pagsiring hin diri?

 2. (a) Ano nga mga ehemplo ha Biblia an nagpapakita nga diri bag-o an makuri nga pagsiring hin diri? (b) Ini nga mga ehemplo sadang mag-aghat ha aton nga buhaton an ano?

² Tungod kay an ngatanan nga diri-hingpit nga mga tawo nakukurian ha pagpugong-ha-kalugaringon, sadang magin interesado kita nga mahibaro kon paonan-o malalamposan an anoman nga mga kasaypanan nga inaatubang naton. An Biblia nagsusumat ha aton mahitungod han mga tawo ha naglabay nga nangalimbasog ha pag-alagad ha Dios kondi usahay nakurian ha pagsiring la hin diri. Hinumdumi hi David ngan an iya sala nga pag-adulteryo kan Batseba. Nagresulta ito ha kamatay han ira anak nga iginburod tungod ha pag-adulteryo ngan han bana ni Batseba, nga pariho inosente. (2 Samuel 11:1-27; 12:15-18) O hunahunaa hi apostol Pablo, nga dayag nga nagsumat: “Kay an maopay nga buot ko, waray ko pagbuhata; kondi an maraot gud nga diri ko buot, amo an ginbuhat ko.” (Roma 7:19) Inaabat mo ba usahay an pariho hito nga kapakyasan? Hi Pablo nagpadayon: “Nalipay ako ha Kasugoanan han Dios sumala ha tawo nga ha sulod: kondi hinkit-an ko an lain nga balaud ha akon mga bahin han lawas, nga nakikipag-away kontra han balaud han akon hunahuna, ngan ginbibihag niya ako ngadto ha balaud han sala nga aadi ha akon mga bahin han lawas. Kairo ko nga tawo! Hin-o ba an magluluwas ha akon tikang ha lawas hini nga kamatayon?” (Roma 7:22-24) An mga ehemplo ha Biblia sadang magparig-on han aton determinasyon nga diri gud umundang ha aton pangalimbasog nga mas makapugong ha kalugaringon.

Pagpugong-ha-Kalugaringon, Usa nga Leksyon nga Sadang Hibaroan

 3. Isaysay kon kay ano nga diri kita makakalaom nga masayon an pagpugong-ha-kalugaringon.

³ An pagpugong-ha-kalugaringon, nga nag-uupod han abilidad ha pagsiring hin diri, gin-uunabi ha 2 Pedro 1:5-7 (NW) upod han pagtoo, pagkamaopay, kahibaro, pagpailob, diosnon nga debosyon, minagburugto nga pagbati, ngan gugma. Waray usa hinin iba nga makaruruyag nga mga kalidad an aada na gud ha katawo. Kinahanglan patuboon ito. An labaw nga pagpakita hito nagkikinahanglan hin determinasyon ngan pangalimbasog. Salit sadang ba naton laoman nga mas masayon an pagpugong-ha-kalugaringon?

 4. Kay ano nga inaabat han damu nga waray hira problema ha pagpugong-ha-kalugaringon, kondi ano an iginpapasabot hini?

⁴ Totoo, damu nga mga tawo an bangin umabat nga waray hira problema ha pagpugong-ha-kalugaringon. Nagkikinabuhi hira sugad han ira karuyag, tinuyo o diri-tinuyo nga nagios uyon ha igindidikta han ira diri-hingpit nga unod ngan haros diri nagtatagad ha mga resulta hito—ha ira kalugaringon o ha iba. (Judas 10) An kakulang hin abilidad ngan pagkadisidido ha pagsiring hin diri mas nakikita yana kay ha kan-o pa man. Iginpapasabot hito nga nagkikinabuhi na gud kita ha “kataposan nga mga adlaw” nga gin-unabi ni Pablo han hiya nagtagna: “Maabot an magpakalilisang nga mga panahon. Kay an mga tawo magmamahigugmaon ha ira kalugaringon, magmamahigugmaon ha salapi, mga hambog, palabilabihon, maglibakon, . . . diri mag-ilubon [“waray pagpugong-ha-kalugaringon,” NW].”—2 Timoteo 3:1-3.

 5. Kay ano nga interesado an mga Saksi ni Jehova mahitungod han pagpugong-ha-kalugaringon, ngan ano nga sagdon an mapulsanon pa gihapon yana?

⁵ Maaram gud an mga Saksi ni Jehova han ayat nga resulta han panginahanglan hin pagpugong-ha-kalugaringon. Pariho kan Pablo, mahunahunaon hira mahitungod han pakig-away butnga han hingyap nga lipayon an Dios pinaagi han pagkinabuhi uyon ha iya mga suruklan ngan han pagkinabuhi uyon ha iginpapabuhat han ira diri-hingpit nga unod. Tungod hini, maiha na nga interesado hira kon paonan-o magdadaog hini nga pakig-away. Hadton 1916, usa nga nauna nga gowa han The Watchtower an nag-unabi han “husto nga buhaton naton basi mapugngan an aton kalugaringon, an aton mga hunahuna, an aton mga pulong ngan an aton paggawi.” Nagsuhestyon ito nga hunahunaon pirme an Filipos 4:8. An sagdon han Dios dida hiton nga teksto mapulsanon pa gihapon yana, bisan kon ha tinikangan iginhatag ito mga 2,000 ka tuig na an naglabay ngan bangin mas makuri sundon ito yana kay han hadto nga panahon o han 1916. Kondi, nangangalimbasog an mga Kristiano ha pagsiring hin diri ha kalibotanon nga mga kairiphon, maaram nga ha pagbuhat hito, hira nasiring hin oo ha ira Maglalarang.

 6. Kay ano nga diri kita sadang mawad-an hin paglaom samtang ginpapatubo an pagpugong-ha-kalugaringon?

⁶ Gin-uunabi ha Galasia 5:22, 23 (NW) an pagpugong-ha-kalugaringon sugad nga bahin han “mga bunga han [baraan nga] espiritu.” Kon ipinapakita naton ini nga kalidad upod an “gugma, kalipay, kamurayawan, hilawig nga pagpailob, pagkabuotan, pagkamaopay, pagtoo, [ngan] pagkamalumo,” magpapahimulos gud kita. An pagbuhat hito magpupugong ha aton, sugad han iginsaysay ni Pedro, ha “pagin diri-aktibo o diri-mabungahon” ha aton pag-alagad ha Dios. (2 Pedro 1:8, NW) Kondi diri kita sadang mawad-an hin paglaom o kondenahon an aton kalugaringon kon mapakyas kita ha pagpakita hini nga mga kalidad hin madagmit ngan hin bug-os sugad han karuyag naton. Bangin naobserbahan mo nga ha eskwelahan an usa nga estudyante mas madagmit mahibaro kay ha iba. O ha trabaho an usa nga tawo mas madagmit mahibaro hin bag-o nga trabaho kay ha iba nga mga igkasi-trabahante. Ha sugad man nga paagi, an pipira mas madagmit mahibaro ha pagpakita hin Kristiano nga mga kalidad kay ha iba. An importante amo an padayon nga pagpatubo han diosnon nga mga kalidad ha gimaopayi nga paagi nga mahihimo naton. Mahihimo naton ini pinaagi han bug-os nga pagpahimulos han bulig nga igintatagana ni Jehova pinaagi han iya Pulong ngan kongregasyon. Mas importante an determinado nga mga pangalimbasog nga magpadayon ha pag-uswag kay ha madagmit nga pakadangat ha aton tumong.

 7. Ano an nagpapakita nga importante an pagpugong-ha-kalugaringon?

⁷ Bisan kon iginlista ha kataposan ha mga kalidad nga mga bunga han espiritu, an pagpugong-ha-kalugaringon sigurado nga pariho kaimportante ha iba. Sadang hinumdoman naton nga an ngatanan nga “mga buhat han unod” mahimo malikyan kon may-ada kita hingpit nga pagpugong-ha-kalugaringon. Kondi, an diri-hingpit nga mga tawo nahihilig ha pagbuhat hin pipira nga klase han “mga buhat han unod . . . , pakighilawas, kahugawan, kalaw-ayan, pagsingba ha mga diosdios, diwata, mga pagkaaway, pagsuhay, mga pangabugho, mga kasina, mga paglaris, mga pagbulag, mga pagkakabig.” (Galasia 5:19, 20) Salit kinahanglan pirme kita makig-away, determinado nga kuhaon an nakakadaot nga mga hilig tikang ha kasingkasing ngan hunahuna.

 Mas Nakukurian an Iba ha Pagpugong-ha-Kalugaringon

 8. Ano an mga hinungdan nga makuri para ha iba an pagpugong-ha-kalugaringon?

⁸ Mas nakukurian an pipira nga mga Kristiano ha pagpugong-ha-kalugaringon kay ha iba. Kay ano? An pagbansay han mga ginikanan o naglabay nga mga eksperyensya bangin amo an hinungdan nga makuri an pagpugong-ha-kalugaringon. Kon an pagpatubo ngan pagpakita hin pagpugong-ha-kalugaringon baga in diri problema naton, makalilipay ito. Kondi sadang kita magin mapinairon ngan masinabuton ha pagtrato hadton mas nakukurian ha pagpakita hito, bisan kon an ira kawaray pagpugong-ha-kalugaringon nakakahatag ha aton hin pipira nga personal nga problema. Tungod han aton pagkadiri-hingpit, hin-o ha aton an may katungod nga magpakamatadong ha kalugaringon?—Roma 3:23; Efeso 4:2.

 9. Ano an mga kaluyahan han iba, ngan san-o permanente nga mawawara ini nga mga kaluyahan?

⁹ Ha pag-ilustrar: Bangin maaram kita nga an pipira  nga mga igkasi-Kristiano nga binaya na ha pagtabako o ha paggamit hin nakakagiyan nga mga droga bangin usahay may-ada pa gihapon makusog nga paghingyap hito. O nakukurian an iba nga limitahan an ira pagkaon o pag-inom hin de-alkohol nga mga irinmon. An iba may-ada problema ha pagbantay han ira dila, salit agsob nga nahipapakdol hira ha pagyakan. Basi malamposan an sugad nga mga kaluyahan, ginkikinahanglan an maduruto nga pangalimbasog ha pagpatubo han pagpugong-ha-kalugaringon. Kay ano? An Jakobo 3:2 nasiring: “Ha damu nga mga butang kita ngatanan nahipapakdol. Kon may-ada tawo nga waray hipakdol hin pulong, amo ini an hingpit nga lalaki, nga sadang makapugong ha bug-os man nga lawas.” An iba pa naaaghat gud ha paghuygo. O bangin nakukurian hira ha pagpugong han ira kasina. Bangin nagkikinahanglan pa hin panahon nga hibaroan an paglampos hini o han pariho nga mga kaluyahan. Bisan kon makakahimo kita hin daku nga pag-uswag yana, an sayop nga mga hingyap permanente nga mawawara la kon magin hingpit na kita. Samtang yana, an pangalimbasog ha pagpugong-ha-kalugaringon mabulig ha aton nga malikyan an pagbalik ha makasasala nga pagkinabuhi. Samtang nagpapadayon an pangalimbasog, buligan naton an usa kag usa nga diri umundang.—Buhat 14:21, 22.

10. (a) Kay ano nga labi nga makuri para ha iba an pagpugong-ha-kalugaringon may kalabotan ha sekso? (b) Ano nga daku nga pagbag-o an ginhimo han usa nga bugto nga lalaki? (Kitaa an kahon ha pahina 16.)

¹⁰ Usa pa nga bahin nga makuri para ha iba an pagpugong-ha-kalugaringon amo an may kalabotan ha sekso. An sekso han tawo mismo bahin han paglarang ha aton ni Jehova nga Dios. Kondi, an iba labi nga nakukurian ha pagtipig han sekso ha husto nga lugar hito, uyon ha mga suruklan han Dios. Bangin mas makuri ini para ha ira tungod kay makusog gud an ira kairiphon ha sekso. Nagkikinabuhi kita ha kalibotan nga buang-ha-sekso nga nag-aaghat pa gud han kairiphon ha damu nga paagi. Makakahimo ini hin daku nga problema para ha mga Kristiano nga karuyag magpabilin nga solo—ha sulod hin pipira ka panahon—basi makag-alagad ha Dios nga waray mga kaulangan han pag-asawa. (1 Korinto 7:32, 33, 37, 38) Kondi uyon ha Kasuratanhon nga sugo nga “maoroopay an pangasawa kay ha kasunog han kairiphon,” mahimo hira magdesisyon hin pag-asawa, nga sigurado nga dungganon. Ha pariho nga panahon, determinado hira nga mag-asawa “ha Ginoo la,” sugad han iginsasagdon han Kasuratan. (1 Korinto 7:9, 39, NW) Makakasiguro kita nga nalilipay hi Jehova ha ira interes ha pagsugot ha iya matadong nga mga prinsipyo. Nalilipay an ira mga igkasi-Kristiano nga makaupod  an totoo nga mga magsiringba nga may-ada hitaas nga mga suruklan ha moral ngan integridad.

11. Paonan-o kita makakabulig ha usa nga bugto nga lalaki o babaye nga interesado mag-asawa kondi waray pa makaasawa?

¹¹ Ano man kon waray mahiaagian nga angayan nga padis? Hunahunaa an kapakyasan han usa ka tawo nga naghihingyap ha pag-asawa kondi diri makahimo hito! Bangin nakikita niya an iya kasangkayan nga nag-asawa na ngan malipayon, samtang hiya namimiling pa gihapon hin angayan nga padis. Para ha iba nga aada hito nga kahimtang, bangin magpadayon nga problema an mahugaw nga batasan nga masturbasyon. Ha anoman nga kahimtang, waray Kristiano nga naruruyag magpasubo ha usa nga nangangalimbasog nga magpabilin nga putli. Bangin diri-tinuyo nga makapasubo kita kon magkukomento kita hin waray pagtagad sugad han, “San-o ka na mag-aasawa?” Bangin sidngon ito nga waray maraot nga motibo, kondi mas maopay gud para ha aton an pagpugong-ha-kalugaringon pinaagi han pagbantay han aton dila! (Salmo 39:1) Adton kaupod naton nga nagpapabilin nga putli samtang solo takos han aton mahigugmaon nga kumendasyon. Imbes nga magyakan han mga pulong nga bangin makapaluya, mahimo kita mangalimbasog nga magin makapadasig. Pananglitan, mahimo naton iupod an solo nga mga indibiduwal kon an gutiay nga grupo han mga hamtong nagkakatarampo para ha usa nga pangaon o maopay nga Kristiano nga asosasyon.

Pagpugong-ha-Kalugaringon ha Pag-asawa

12. Kay ano nga ginkikinahanglan an pagpugong-ha-kalugaringon bisan hadton mga inasaw-an?

¹² An pagin inasaw-an diri awtomatiko nga nagwawara han panginahanglan han pagpugong-ha-kalugaringon may kalabotan ha sekso. Pananglitan, an mga panginahanglan ha sekso han bana ngan asawa bangin magkaiba gud. O tungod han pisikal nga kahimtang han usa nga padis bangin usahay makuri o imposible pa ngani an pakighilawas. Bangin tungod han naglabay nga mga eksperyensya, makuri para ha usa nga padis an pagsugot ha sugo nga: “Ihatag han asawa nga lalaki ha iya asawa nga babaye an iya angay; ngan sugad man an asawa nga babaye ha iya asawa nga lalaki.” Ha sugad nga kahimtang, an usa nga padis bangin magkinahanglan hin dugang nga pagpugong-ha-kalugaringon. Kondi  sadang hinumdoman nira nga duha an mahigugmaon nga sagdon ni Pablo ha inasaw-an nga mga Kristiano: “Diri kamo maglinimbungay an usa kag usa, gawas ha tugot nga panahon, basi kamo mag-ampo, ngan magkatarampo liwat kamo, basi kamo diri masulay ni Satanas tungod ha iyo diri pagpugong ha kairibgon han lawas.”—1 Korinto 7:3, 5.

13. Ano an mahihimo naton para hadton nangangalimbasog ha pagpugong-ha-kalugaringon?

¹³ Mapasalamaton gud an mga mag-asawa kon hira nga duha husto nga nagpupugong ha kalugaringon hini nga pinakaduok nga relasyon. Ha pariho nga panahon, sadang hira magin masinabuton ha mga igkasi-magsiringba nga nangangalimbasog pa hini nga bahin. Diri gud naton sadang hingalimtan an pag-ampo kan Jehova nga hatagan an aton espirituwal nga kabugtoan hin pagsabot, kaisog, ngan determinasyon nga magpadayon ha ira pagpugong-ha-kalugaringon ngan magbuhat hin mga paagi nga malamposan an diri maopay nga mga kairiphon.—Filipos 4:6, 7.

Magpadayon ha Pagbulig ha Usa kag Usa

14. Kay ano nga sadang kita magin mapinairon ngan masinabuton ha mga igkasi-Kristiano?

¹⁴ Usahay, bangin makurian kita nga magin masinabuton ha mga igkasi-Kristiano nga nangangalimbasog ha pagpugong-ha-kalugaringon ha usa nga bahin nga diri naton personal nga problema. Kondi nagkakaibaiba an kinaiya han mga tawo. An iba masayon maapektohan han mga emosyon; an iba diri. Masayon mapugngan han iba an ira kalugaringon, diri nira problema an pagpugong-ha-kalugaringon. An iba mas nakukurian. Kondi, hinumdumi, an tawo nga nakukurian diri maraot nga tawo. An mga igkasi-Kristiano nagkikinahanglan han aton pagsabot ngan pagpaid. Kita mismo magmamalipayon kon magpapadayon kita ha pagpakita hin kalooy ngada hadton nangangalimbasog pa gihapon nga dugangan an ira pagpugong-ha-kalugaringon. Makikita naton ito tikang ha mga pulong ni Jesus ha Mateo 5:7.

15. Kay ano nga an mga pulong ha Salmo 130:3 nakakaliaw gud may kalabotan ha pagpugong-ha-kalugaringon?

¹⁵ Diri gud naton karuyag nga hukman hin sayop an igkasi-Kristiano nga bangin ha pipira nga okasyon napakyas ha pagpakita han Kristiano nga personalidad. Makapadasig gud hibaroan nga gawas ha pakakita ha usa nga higayon nga napakyas kita ha pagpugong-ha-kalugaringon, damu ka beses nga nakikita ni Jehova nga naglampos kita, bisan kon ini ngatanan waray makita han mga igkasi-Kristiano. Nakakaliaw gud an paghinumdom pirme han mga pulong han Salmo 130:3: “Kon imo panginanoon, O Jehova, an mga karat-an, O Ginoo, hin-o pa an matindog?”

16, 17. (a) Paonan-o naton maiaaplikar an Galasia 6:2, 5 may kalabotan ha pagpugong-ha-kalugaringon? (b) Ano an masunod nga paghihisgotan naton mahitungod han pagpugong-ha-kalugaringon?

¹⁶ Basi makalipay kan Jehova, an kada usa ha aton kinahanglan magpatubo han pagpugong-ha-kalugaringon, kondi makakasiguro kita han bulig han aton Kristiano nga kabugtoan. Bisan kon an kada usa ha aton kinahanglan magpas-an han iya kalugaringon nga responsabilidad, ginsasagda kita nga buligan an usa kag usa nga malamposan an mga kaluyahan. (Galasia 6:2, 5) Mapapabilhan naton an ginikanan, padis, o sangkay nga nagpupugong ha aton ha pagkadto ha mga lugar nga diri naton sadang kadtoan, ha pagkita han mga butang nga diri naton sadang kitaon, o pagbuhat han mga butang nga diri naton sadang buhaton. Binubuligan kita niya ha pagpugong-ha-kalugaringon, ngan sumiring hin diri ngan magin marig-on hito!

¹⁷ Damu nga mga Kristiano an bangin nagbubuhat na han aton ginhihisgotan tubtob hini nga punto mahitungod han pagpugong-ha-kalugaringon, kondi bangin inaabat nira nga hira mismo may-ada daku pa nga angay pauswagon. Karuyag nira magpugong ha kalugaringon hin mas bug-os, ha paagi nga inaabat nira nga makatadunganon nga malalaoman ha diri-hingpit nga mga tawo. Inaabat mo ba ito? Ano, kon sugad, an imo mahihimo may kalabotan ha pagpatubo hini nga bahin han mga bunga han espiritu han Dios? Ngan paonan-o an pagbuhat mo hito mabulig ha imo nga madangat an imo nagpapadayon nga mga tumong sugad nga Kristiano? Kitaon naton ha masunod nga artikulo.

Nahinunumdoman Mo Ba?

Kay Ano nga an Pagpugong-ha-Kalugaringon . . .

• importante nga patuboon han mga Kristiano?

• makuri gud para ha iba?

• ginkikinahanglan han mag-asawa?

• usa nga kalidad nga mabubuligan naton an usa kag usa nga mapatubo ito?

[Mga Pakiana]

[Kahon/Retrato ha pahina 16]

Hinbaroan Niya an Pagsiring hin Diri

Usa han mga Saksi ni Jehova nga nag-uukoy ha Alemanya an empleyado sugad nga klerk ha teknikal nga komunikasyon. An iya trabaho nag-upod han pag-usisa han mga 30 nga magkalainlain nga programa ha telebisyon ngan ha radyo. Kon may-ada mga problema, kinahanglan tagan niya hin atensyon an programa basi hibaroan kon ano an problema. Hiya nasiring: “An mga problema baga in haros pirme nahitatabo ha diri-angayan nga panahon, sugad han kon iginpapakita an mga eksena han kamadarahog o sekso. An maraot nga mga kiritaon baga in nagpapabilin ha akon hunahuna hin pipira ka adlaw ngan usahay mga semana, nga sugad hin iginsilsil ito ha akon utok.” Kinarawat niya nga may-ada maraot nga epekto ito ha iya espirituwalidad: “Masisinahon ako, salit an mga kiritaon han kamadarahog nagpakuri ha akon nga makapugong ha kalugaringon. An mga kiritaon ha sekso nagresulta hin problema ha amon nga mag-asawa. Adlaw-adlaw nga pinangalimbasogan ko nga atohan ini nga mga impluwensya. Basi diri madaog hini nga mga impluwensya, nagdesisyon ako ha pagbiling hin bag-o nga trabaho, bisan kon mas gutiay an suweldo. Diri pa la maiha nga nakaagi ako hin trabaho. Natuman an akon hingyap.”

[Mga Retrato ha pahina 15]

An kahibaro nga nakakarawat tikang ha pag-aram ha Biblia nabulig ha aton ha pagpugong-ha-kalugaringon