Kamot—An Pagkagamit Hito ha Biblia

AN KATAPOSAN nga bahin han butkon. An “kamot,” sugad han pagkagamit ha Kasuratan, usahay nag-uupod han pulso, sugad han ginsisiring ha Genesis 24:22, 30, 47 ngan Esekiel 16:11, diin an mga purseras ginsisiring nga iginsusul-ot ha “mga kamot,” ngan ha Hukom 15:14, diin gin-uunabi an mahitungod han mga kadena ha “mga kamot” ni Samson. An kamot nagpapadapat han gahum han butkon ngan naggigiya hito, salit, ha damu nga mga kahimtang diin makikita ito ha simboliko nga pagkayakan, an ideya han “iginpadapat nga gahum” mahimo ikaw-ing ha pulong nga “kamot.” (Eksodo 7:4; 13:3; Deuteronomio 2:15; Lukas 1:66) Tungod kay an kamot han tawo maabtik ngan damu an gamit ngan usa nga bahin han lawas nga nagbubuhat, ha damu nga teksto ha Biblia ginagamit ito ha simboliko nga paagi ha pagpasabot hin damu nga klase hin mga buhat.

An komon nga Hebreo nga termino para ha “kamot” amo an yadh; usahay an pulong nga kaph iginhuhubad nga “kamot,” kondi literal nga nangangahulogan ito hin “palad.” (Job 22:30) An ordinaryo nga Griego nga termino para ha “kamot” amo an kheir.

Ilustratibo Ngan Simboliko nga mga Paggamit

Usahay, an kamot gingamit ha pagrepresentar han tawo mismo, sugad han hangyo ni David kan Nabal para hin pagkaon: “Hatag, nanginginyupo ako ha imo, hin bisan ano nga mahingangada ha imo kamot.” (1 Samuel 25:8) Nagtudlok liwat ito ha kabug-osan nga disposisyon o buruhaton han usa (Genesis 16:12), o nangahulogan ito han iya baratunon tungod han iya mga buhat.—Genesis 9:5; Esekiel 3:18, 20.

Ha panahon nga iginpahamutang an mga saserdote ha ira katungdanan, ginpuno ni Moises hin mga halad an ira mga kamot sugad nga bahin han seremonya nga ha simboliko nga paagi nagsasangkap ha ira, ‘nagpupuno han ira mga kamot’ hin awtoridad ngan gahum para han pagkasaserdote.—Lebitiko 8:25-27.

Ginpasarig ni Jehova hi Jakob nga an iya anak nga hi Jose ‘magbubutang han iya kamot ha imo mga mata,’ karuyag sidngon, iya pipiyungon an mga mata ni Jakob ha iya kamatay. (Genesis 46:4) Ha ordinaryo nga kahimtang ini nga pribilehiyo kanan suhag nga anak unta. Salit ini nga mga pulong diri la kay nagpasarig kan Jakob nga an iya hinigugma nga anak nga hi Jose magpapabilin nga hirani ha iya durante han nabibilin nga mga tuig han lagas na nga patriarka kondi matin-aw nga nagtagna liwat nga an katungod han suhag, nga nawara ni Ruben, mahingangadto kan Jose.

Ha simboliko nga paagi, an Dios gin-uunabi nga nagamit han iya “kamot,” nga amo an iya iginpadapat nga gahum, ha pagtuman hin usa nga buruhaton; an pipira han sugad nga mga kahimtang amo an: paglarang (Salmo 8:6; 102:25); pagbungkag han iya mga kaaway (Isaias 25:10, 11); pagluwas han iya katawohan (Eksodo 7:4, 5); paghatag hin pag-uyon ngan gahum ha mga namimiling ha iya (Esra 8:22); pagtagana (Salmo 104:28; 145:16); ngan pagbulig (Isaias 11:11). Iginpasamwak ni Elihu nga an mga gamhanan nabulag “diri pinaagi han kamot,” ngan an bato ha matagnaon nga inop ni Nabukodonosor gintibag tikang ha usa nga bukid “diri pinaagi han mga kamot”; ha tagsa nga kahimtang an kahulogan amo nga an buhat nahitabo, diri pinaagi han mga kamot han tawo, kondi pinaagi han gahum ni Jehova.—Job 34:1, 20, NW; Daniel 2:34, 44, 45, NW.

An ‘ha, ngada ha, o ilarom han kamot han usa’ nangangahulogan hin pagin sakop han iya gahum o pagmando (Genesis 9:2; 41:35; Job 2:6; 1 Pedro 5:6; itanding an Genesis 37:21), o mahimo ito mangahulogan nga “ha imo pagbuot” o ‘ha pag-ataman han usa’ (Genesis 16:6, itanding an Le; Genesis 42:37, itanding an RS; Lukas 23:46; Juan 10:28, 29). An “pinaagi han nakaalsa nga kamot” nangangahulogan hin pagin mapuwersa, madaugon (Eksodo 14:8, NW); an ‘pagparig-on han mga kamot’ nangangahulogan hin paghatag hin gahum o pagtagana ngan pagsangkap (Esra 1:6); an “pagpaluya han mga kamot,” pagbungkag han kompyansa (Jeremias 38:4, NW); an ‘pagbutang han kalugaringon nga kinabuhi han usa ha iya kamot o palad,’ pagbutang ha peligro han iya kinabuhi (1 Samuel 19:5; Job 13:14). An ‘paglamano’ ginbuhat ha paghimo hin saad (Esra 10:19, NW) o ha paghimo hin garantiya para ha iba (Proberbios 6:1-3; 17:18; 22:26); an ‘pagbutang han kamot ha’ nangangahulogan hin buruhaton (Deuteronomio 15:10, NW, itanding an KJ); an ‘pagbutang han kamot han usa ha mga butang han iba,’ pangawat o diri husto nga paggamit hito (Eksodo 22:7, 8, 10, 11, NW); an ‘limpyo nga mga kamot’ nangangahulogan hin pagin putli (2 Samuel 22:21, NW; itanding an Salmo 24:3, 4); an “kamot nga nahugawan han dugo,” pagpatay (Isaias 1:15; 59:3, 7); an ‘pagbutang han kamot ha bawbaw han baba,’ diri pag-aringasa (Hukom 18:19); an ‘paglaylay han mga kamot,’ kahulop (2 Kronikas 15:7, NW; kitaa liwat an Isaias 35:3; Hebreo 12:12, 13); ngan an ‘pag-abri han kamot,’ pagin mahinatagon (Deuteronomio 15:11, NW).

“An gutiay nga pagkugos han mga kamot ha pagkaturog” nagriresulta hin kakablas ha hubya nga tawo. (Proberbios 6:9-11) Iginhuhulagway nga maluya hiya hinduro ha pagkuha han iya kamot tikang ha karaonan nga yahong basi dad-on ito pabalik ha iya baba. (Proberbios 26:15) An mapasibay-on nga tawo nga “nagbubuhat pinaagi hin mapinasibayaon nga kamot nakakablas,” samtang an maduruto nga kamot magdadara hin karikohan.—Proberbios 10:4.

 An iba pa nga Hebreo nga idyomatiko nga mga pulong nga may kalabotan ha kamot amo an: ‘ibutang an imo kamot ha,’ nangangahulogan hin pakigkooperar ha, pagin dapig ha (Eksodo 23:1; 1 Samuel 22:17); “pinaagi han kamot ni,” nangangahulogan nga pinaagi han giya ni (Eksodo 38:21) o pinaagi han (Eksodo 4:13; Lebitiko 8:36; 10:11); ‘an iya kamot diri naabot,’ o ‘an iya kamot diri nakakadangat hito,’ waray hiya igo nga (pinansyal) nga mga panag-iya (Lebitiko 14:21); ‘kon ano an kukuhaon han iya kamot,’ kon ano an iya maaakos (Numeros 6:21); ‘mga kamot han espada,’ gahum han espada (Job 5:20); ‘kamot han dila,’ gahum han dila (Proberbios 18:21); ‘kinabuhi han imo kamot,’ pagbalik han imo gahum (Isaias 57:10); ‘pagsara han kamot’ tikang ha bugto han usa, nangangahulogan hin pagin nakakumo may kalabotan ha pagbulig ha iya.—Deuteronomio 15:7, KJ.

Ginsidngan ni Jehova an mga Israelita nga sadang nira ihigot an iya mga pulong “ha [ira] kamot sugad nga usa nga tigaman” (Deuteronomio 6:6-8; 11:18) ngan nga iya igin-ukit an Sion ha iya mga palad (Isaias 49:14-16), nga nagpapasabot hin nagpapadayon nga paghinumdom ngan atensyon. Sugad liwat hito an kahulogan han ginsumatan ni Jehova an mga yunuko nga nakapot han iya kauyonan nga tatagan niya hira ha iya balay hin “usa nga handumanan” (o, lugar; literal nga nangangahulogan hin usa nga “kamot”). (Isaias 56:4, 5) An Biblia naghihisgot nga iginsusurat han mga magsiringba han Dios ha ira mga kamot, ha simboliko nga paagi, an mga pulong nga “Kan Jehova,” hito nga paagi nagpapasabot nga iya mga uripon hira. (Isaias 44:5) Ha pariho nga paagi an “marka” han “ihalas nga mananap” ha too nga kamot magsisimbolo han paghatag han usa hin atensyon, debosyon, ngan aktibo nga suporta ha “ihalas nga mananap” ngan ha “ladawan” hito, tungod kay an mga kamot han usa nga tawo ginagamit ha pagbuhat para ha usa nga iya gin-aalagaran.—Pahayag 13:16, 17; 14:9, 10; 20:4, NW.

Pagbutang han mga Kamot

Gawas pa han pagkapot la, iginbutang an mga kamot ha usa ka tawo o butang tungod han magkalainlain nga mga katuyoan. Kondi, an kabug-osan nga kahulogan han buhat amo an pagpili, pagtudlok nga an usa ka tawo o butang gintatagad, o kinikilala, ha espisipiko nga paagi. Durante han seremonya ha pagpahamutang ha katungdanan han pagkasaserdote, iginbutang ni Aaron ngan han iya mga anak an ira mga kamot ha ulo han baka ngan han duha nga lalaki nga karnero nga ihahalad, hito nga paagi ira ginkilala nga ini nga mga hayop iginhahalad para ha ira tungod kay hira nagin mga saserdote ni Jehova nga Dios. (Eksodo 29:10, 15, 19; Lebitiko 8:14, 18, 22) Han gindihogan hi Josue sugad nga iya manurunod ha sugo han Dios, iginbutang ni Moises an iya kamot kan Josue, nga tungod hito nagin “puno han espiritu han kinaadman” ngan salit nakahimo nga pangunahan an Israel ha husto nga paagi. (Deuteronomio 34:9) Iginbutang an mga kamot ha mga tawo kon ginpipili hira sugad nga mga makarawat han bendisyon. (Genesis 48:14; Markos 10:16) Hi Jesu-Kristo nagkapot, o nagbutang han iya mga kamot ha pipira nga mga tawo nga iya gintambal. (Mateo 8:3; Markos 6:5; Lukas 13:13) Ha pipira nga higayon iginhatag an regalo nga baraan nga espiritu pinaagi han pagbutang han mga kamot ha mga apostol.—Buhat 8:14-20; 19:6.

Pagpili para ha pag-alagad. Ha Kristiano nga kongregasyon an pagpili hin hamtong nga kalalakin-an para ha mga posisyon o mga katungdanan nga may responsabilidad ginbuhat liwat pinaagi han pagbutang han mga kamot hadton awtorisado ha pagbuhat hito. (Buhat 6:6; 1 Timoteo 4:14) Tungod han magigin impluwensya han sugad nga pinili nga kalalakin-an ngan han susbaranan nga ira ipapakita, hi apostol Pablo nagsagdon kan Timoteo: “Ayaw pagkapot hin dagmit ha bisan hin-o, bisan pakig-angbit han mga sala han iba.” Nangahulogan ini nga diri magpili hin usa nga tawo nga diri gintatagad hin maopay an iya mga kuwalipikasyon, ha kahadlok nga an tawo mapakyas ha pagtuman han mga obligasyon han iya katungdanan ha husto nga paagi, ngan tungod hito hi Timoteo magigin may baratunon liwat ha kakurian nga nagin resulta.—1 Timoteo 5:22.

An Too nga Kamot

An too nga kamot gintagad nga may daku nga bili, ha simboliko nga paagi. Nasina hi Jose han gin-ikes ni Jakob an iya mga kamot basi ibutang an iya too nga kamot kan Epraim, an manghod nga anak ni Jose. Kondi gintuyo ini ni Jakob, basi ihatag kan Epraim an labaw gud nga bendisyon. (Genesis 48:13-20) An pagin aada ha too nga kamot han usa nga magmarando amo an pagkaada pinakaimportante nga katungdanan, sunod ha magmarando mismo (Salmo 110:1; Buhat 7:55, 56; Roma 8:34; 1 Pedro 3:22), o usa nga katungdanan nga iya inuuyonan. (Mateo 25:33) Ha bisyon ha Pahayag, gin-unabi nga aada ha too nga kamot ni Jesus an pito nga bitoon han pito nga kongregasyon. Nangangahulogan ito nga ini ngatanan nga mga lawas han mga tigurang may-ada han iya pag-uyon ngan ilarom han iya bug-os nga pagdumara, gahum, ngan paggiya.—Pahayag 1:16, 20; 2:1.

An pagkapot han Dios ha too nga kamot han usa magpaparig-on hito nga tawo. (Salmo 73:23) Kasagaran nga an too nga kamot han usa nga girriro amo an kamot nga nagdadara han iya espada, ngan diri ito napapanalipdan han taming ha wala nga kamot. Salit, an usa nga sangkay matindog o makikig-away ha iya too nga kamot sugad nga parasuporta o parapanalipod. Ini nga kahimtang ginagamit ha simboliko nga paagi may kalabotan ha pagbulig ngan pagpanalipod han Dios ha mga nag-aalagad ha iya.—Salmo 16:8; 109:30, 31; 110:5; 121:5.

An parasurat han Eklesiastes nasiring: “An kasingkasing han maaramon aada ha iya too nga kamot, kondi an kasingkasing han lurong aada ha iya wala nga kamot.” Ha iba nga pagkayakan, an maaramon nahihilig ha maopay, positibo nga dalan, kondi an lurong nahihilig ha maraot nga buhat.—Eklesiastes 10:2, NW.