Importante nga mga Punto Tikang ha Libro nga Lebitiko
An Pulong ni Jehova Buhi
Importante nga mga Punto Tikang ha Libro nga Lebitiko
WARAY pa mag-usa ka tuig tikang nga an mga Israelita ginpagowa tikang ha pagkauripon ha Ehipto. Naorganisa na hira yana ha pagin bag-o nga nasud, ngan tipakadto na ha nasud han Kanaan. Katuyoan ni Jehova nga paukyon didto an usa nga baraan nga katawohan. Kondi, an paagi han pagkinabuhi ngan an relihiyoso nga mga binuhatan han mga Kanaanita malaw-ay hinduro. Salit an totoo nga Dios naghatag ha kongregasyon han Israel hin mga regulasyon nga maglalain hito para ha pag-alagad ha iya. Nakarekord ini ha libro nga Lebitiko ha Biblia. Ini nga libro nga ginsurat ni propeta Moises ha kamingawan han Sinai, nga matin-aw nga han 1512 A.K.P., hitabo ha sulod han usa la ka lunar nga bulan ha kasaysayan han Israel. (Eksodo 40:17; Numeros 1:1-3) Pauroutro nga gin-aghat ni Jehova an iya mga magsiringba nga magin baraan.—Lebitiko 11:44; 19:2; 20:7, 26.
An mga Saksi ni Jehova yana diri sakop han Balaud nga iginhatag han Dios pinaagi kan Moises. An kamatayon ni Jesu-Kristo nagpara hito nga Balaud. (Roma 6:14; Efeso 2:11-16) Kondi, makakapahimulos kita ha mga regulasyon nga aada ha Lebitiko, nga damu an igintututdo ha aton mahitungod han pagsingba ha aton Dios nga hi Jehova.
MGA HALAD HA DIOS—BOLUNTARYO NGAN IGIN-OOBLIGAR
An pipira han mga halad ha Balaud boluntaryo, samtang an iba igin-oobligar. Pananglitan, boluntaryo an halad nga sinunog. An kabug-osan hito iginhalad ha Dios, sugad la nga hi Jesu-Kristo andam ngan bug-os nga naghatag han iya kinabuhi sugad nga halad lukat. Ginkaarangbitan an boluntaryo nga halad han pagkauro-urosa. An usa nga bahin hito iginpresenta ha Dios dida ha altar, an lain nga bahin ginkaon han saserdote, ngan an usa pa ginkaon han naghalad. Ha pariho nga paagi, para ha dinihogan nga mga Kristiano, an Memoryal han kamatayon ni Kristo usa nga pangaon han pagkauro-urosa.—1 Korinto 10:16-22.
Gin-obligar an mga halad para ha mga sala ngan an mga halad tungod ha pakasala. An mga halad para ha mga sala nagbayad han sala nga sayop nga nabuhat, o diri tinuyo. An mga halad ha pakasala nagtagbaw ha Dios kon natalapas han salaan nga tawo an katungod han iba, o nagbalik hin pipira nga katungod ha mabinasulon nga nakabuhat hin sala—o nagtuman hiton duha nga katuyoan. May-ada liwat mga halad nga lugas sugad nga pagkilala ha hura nga mga tagana ni Jehova. Ini ngatanan makapainteres ha aton tungod kay an mga halad nga iginsugo ilarom han kauyonan han Balaud nagtudlok kan Jesu-Kristo ngan ha iya halad o ha mga kapulsanan nga resulta hito.—Hebreo 8:3-6.
Nabaton nga Kasuratanhon nga mga Pakiana:
2:11, 12—Kay ano nga an dugos sugad nga “halad nga sinunog” diri kinakarawat ni Jehova? An dugos nga gin-unabi dinhi diri mahimo magpasabot han dugos nga kanan mga putyukan. Bisan kon waray itugot sugad nga “halad nga sinunog,” igin-upod ito ha “siyahan nga mga bunga han . . . tubo han uma.” (2 Kronikas 31:5) Ini nga dugos matin-aw nga amo an duga han mga prutas. Tungod kay mahimo ito mag-aslom, diri ito kinakarawat sugad nga halad ha altar.
2:13—Kay ano nga kinahanglan asinan “an tagsa nga halad”? Waray ini buhata ha pagparasa han mga halad. Ha bug-os nga kalibotan, ginagamit an asin sugad nga preserbatibo. Posible nga iginsasalakot ito ha mga halad tungod kay nagrirepresentar ito hin kagawasan tikang ha kadunot ngan kadaot.
Mga Leksyon Para ha Aton:
3:17. Tungod kay an tambok ginhunahuna sugad nga an gimaopayi nga bahin, an balaud nga nagdiri ha pagkaon hito matin-aw nga nagpasilsil ha mga Israelita nga hi Jehova an tag-iya han gimaopayi nga bahin. (Genesis 45:18) Nagpapahinumdom ini ha aton nga sadang naton ihatag an aton gimaopayi hinduro ngadto kan Jehova.—Proberbios 3:9, 10; Kolosas 3:23, 24.
7:26, 27. An mga Israelita kinahanglan diri kumaon hin dugo. Ha panhunahuna han Dios, an dugo nagrirepresentar han kinabuhi. “An kinabuhi han unod aada ha dugo,” siring han Lebitiko 17:11. An paglikay ha dugo igin-oobligar pa gihapon ha totoo nga mga magsiringba yana.—Buhat 15:28, 29.
IGINTAGANA AN BARAAN NGA MGA SASERDOTE
Hin-o an gintagan han responsabilidad nga panginanoon an mga buruhaton may kalabotan ha mga halad? An mga saserdote. Sugad han iginsugo han Dios, nagdumara hi Moises hin seremonya ha pagbutang ha katungdanan para kan Aaron, an hitaas nga saserdote, ngan para ha iya upat nga anak nga kalalakin-an, nga magigin kabulig nga mga saserdote. Matin-aw nga an seremonya inabot hin pito ka adlaw, ngan nagtikang gumios an mga saserdote katapos hito.
Nabaton nga Kasuratanhon nga mga Pakiana:
9:9—Ano an makatirigamnan mahitungod han pagbubo hin dugo ha ubos han halaran ngan han pagbutang hito ha magkalainlain nga mga butang? Iginpakita hini nga ginkarawat ni Jehova an dugo para ha pagbayad han sala. An bug-os nga kahikayan han pagbayad han sala iginbasar ha dugo. “Sumala ha Kasugoanan,” nagsurat hi apostol Pablo, “an ngatanan nga bagay ginlinisan hin dugo, ngan kon waray igin-ula nga dugo waray pagpasaylo.”—Hebreo 9:22.
10:1, 2—Ano an bangin nahiupod ha sala han mga anak nga kalalakin-an ni Aaron nga hira Nadab ngan Abihu? Waray pag-iha katapos nga ginios hin diri angayan hira Nadab ngan Abihu ha ira mga obligasyon sugad nga mga saserdote, gindid-an ni Jehova an mga saserdote ha pag-inom hin alaksiw o nakakahubog nga irinmon samtang nag-aalagad ha tabernakulo. (Lebitiko 10:9) Nagpapasabot ini nga an duha nga anak ni Aaron posible nga nakainom hin de-alkohol nga irinmon ha okasyon nga ginhisgotan dinhi. Kondi, an tinuod nga hinungdan han ira kamatay amo an ira paghalad hin “lain nga kalayo, nga waray [ni Jehova] igsugo ha ira.”
Mga Leksyon Para ha Aton:
10:1, 2. An responsable nga mga surugoon ni Jehova yana kinahanglan sumunod ha mga iginpapatuman han Dios. Dugang pa, kinahanglan nga diri hira magparagbuot samtang gintutuman nira an ira mga responsabilidad.
10:9. Diri naton sadang buhaton an hatag-han-Dios nga mga obligasyon kon hubog kita tungod han de-alkohol nga mga irinmon.
AN PAGSINGBA HA DIOS NAGKIKINAHANGLAN HIN KALIMPYO
An mga regulasyon ha pagkaon may kalabotan ha malimpyo ngan mahugaw nga mga hayop nagin mapulsanon ha mga Israelita ha duha nga paagi. Ini nga mga regulasyon nagpanalipod ha ira nga diri maapektohan han nakakadaot nga mga kagaw ngan nagparig-on han ulang butnga ha ira ngan ha katawohan ha nakapalibot nga mga nasud. An iba pa nga mga regulasyon naghisgot mahitungod han kahugaw tungod han pagkapot hin patay nga mga lawas, han pagputli han kababayin-an katapos manganak, han mga pamaagi may kalabotan han sanla, ngan han kahugaw tungod han ginawas ha lalaki ngan babaye durante han pakighilawas. Kinahanglan panginanoon han mga saserdote an mga butang nga may kalabotan ha mga indibiduwal nga nagin mahugaw.
Nabaton nga Kasuratanhon nga mga Pakiana:
12:2, 5—Kay ano nga an panganak ‘nakahugaw’ ha babaye? An mga sangkap ha panganak ginhimo basi ipasa an hingpit nga kinabuhi han tawo. Kondi, tungod han napanunod nga mga epekto han sala, naipasa ha mga anak an diri-hingpit ngan makasasala nga kinabuhi. An temporaryo nga mga peryodo han ‘kahugaw’ may kalabotan ha panganak, ngan an iba pa nga mga butang, sugad han regla ngan paggawas han semilya, nagpahinumdom ha mga Israelita hinin napanunod nga pagkamakasasala. (Lebitiko 15:16-24; Salmo 51:5; Roma 5:12) An ginkinahanglan nga mga regulasyon ha pagputli mabulig ha mga Israelita nga hisabtan an panginahanglan hin halad lukat basi matabonan an pagkamakasasala han katawohan ngan maibalik an kahingpitan han tawo. Hito nga paagi an Balaud nagin an ira ‘magturutdo ha pagdara ngadto kan Kristo.’—Galasia 3:24.
15:16-18—Ano an ‘paggawas han binhi’ nga gin-unabi dinhi hini nga mga bersikulo? Matin-aw nga nagtutudlok ini ha paggawas han semilya ha gab-i sugad man ha seksuwal nga relasyon han mag-asawa.
Mga Leksyon Para ha Aton:
11:45. Baraan hi Jehova nga Dios ngan nag-oobligar hiya nga adton sagrado nga nag-aalagad ha iya sadang magin baraan. Kinahanglan magkinabuhi hira ha baraan nga paagi ngan magpabilin nga limpyo ha pisikal ngan espirituwal.—2 Korinto 7:1; 1 Pedro 1:15, 16.
12:8. Gintugotan ni Jehova an mga pobre nga maghalad hin mga tamsi imbes han mas mahal nga karnero. Matinagaron hiya ha mga pobre.
KINAHANGLAN IPADAYON AN PAGKABARAAN
An pinakaimportante nga mga halad para ha mga sala iginhalad ha tinuig nga Adlaw han Pagbayad han Sala. Usa nga baka an iginhalad para ha mga saserdote ngan ha tribo ni Lebi. Usa nga kanding an iginhalad para ha diri-saserdote nga mga tribo han Israel. Usa pa nga kanding an buhi nga ginbuhian ngadto ha kamingawan katapos igpahayag ngada hito an mga sala han katawohan. An duha nga kanding ginhunahuna sugad nga usa nga halad para ha sala. Ini ngatanan nagtudlok ha kamatuoran nga ihahalad hi Jesu-Kristo ngan iya liwat dadad-on tipahirayo an mga sala.
An mga regulasyon mahitungod ha pagkaon hin karne ngan mahitungod ha iba pa nga mga butang nagpapabug-at ha aton han panginahanglan nga magin baraan kon nasingba kita kan Jehova. Angayan gud nga kinahanglan tipigan han mga saserdote an ira kalugaringon nga baraan. An tulo nga tinuig nga mga piyesta mga okasyon han duro nga pagrayhak ngan han pagpasalamat ha Maglalarang. Gintagan liwat ni Jehova an iya katawohan hin mga regulasyon may kalabotan ha pag-abuso ha iya baraan nga ngaran, ha pagsaurog han adlaw nga iparahuway ngan han Jubileo, ha pagtagad ha mga pobre, ngan ha pagtrato ha mga uripon. Iginsaysay an mga bendisyon nga magigin resulta han pagsugot ha Dios kabaliktaran ha mga maldisyon nga maieksperyensyahan tungod han pagtalapas. May-ada liwat mga regulasyon mahitungod han mga halad may kalabotan ha mga sumpa ngan mga pagbanabana han bili, ha suhag nga anak han mga hayop, ngan ha paghatag han kada ikanapulo nga bahin sugad nga butang nga ‘baraan kan Jehova.’
Nabaton nga Kasuratanhon nga mga Pakiana:
16:29—Ha ano nga paagi ‘pagbibidoon han mga Israelita an ira mga kalag’? Ini nga kahikayan, nga ginsunod ha Adlaw han Pagbayad han Sala, may kalabotan ha paghangyo hin kapasayloan para ha mga sala. An pagpuasa hito nga panahon matin-aw nga may kalabotan ha pagkilala han pagkamakasasala. Posible gud, kon sugad, nga an ‘pagbido ha kalag’ nagpasabot ha pagpuasa.
19:27—Ano an kahulogan han sugo nga diri “pag-arotan hin malidong an ligid han . . . mga ulo” o “pagkurumson an kataposan” han barangas? Matin-aw nga iginhatag ini nga balaud basi pugngan an mga Judio ha pag-arot han ira barangas o buhok ha paagi nga magsusubad ha pipira nga pagano nga mga binuhatan. (Jeremias 9:25, 26; 25:23; 49:32) Kondi, an sugo han Dios waray magdiri ha mga Judio nga arotan an ira mga barangas o mga buhok ha nawong.—2 Samuel 19:24.
25:35-37—Sayop ba pirme nga magpabayad hin tubo an mga Israelita? Kon iginpautang an kwarta tungod han negosyo, an nagpautang mahimo magpatubo. Kondi, igindiri han Balaud an pagpatubo ha mga utang tungod han kakablas. Sayop an pagpaganansya tikang ha kalugian han pobre nga igkasi-tawo.—Eksodo 22:25.
26:19—Paonan-o mahihimo nga ‘an langit magin daw puthaw ngan an tuna magin daw tumbaga’? Tungod han kawaray uran, an mga langit ha tuna han Kanaan magigin pariho hin matig-a ngan solido nga puthaw pagkit-on. Kon waray uran, an kolor han tuna magigin sugad hin tumbaga, nga malamrag sugad han metal.
26:26—Ano an kahulogan han ‘napulo nga kababayin-an nga nagluluto hin tinapay ha usa nga hurno’? Kasagaran na nga an tagsa nga babaye magkikinahanglan hin usa nga hurno basi hiya makagluto han ngatanan niya nga lutoón. Kondi ini nga mga pulong nagtudlok ha duro nga kakulang hin pagkaon salit an usa la nga hurno igo na basi malutoan han ngatanan nga lutoón han napulo nga kababayin-an. Usa ini han igintagna nga mga resulta han diri pagtipig han pagkabaraan.
Mga Leksyon Para ha Aton:
20:9. An mapungtanon ngan mabangis nga disposisyon pariho na hin pagpatay ha paniplatan ni Jehova. Salit iya iginsugo nga an pariho nga sirot maipahamutang para ha pagpasipara ha mga kag-anak han usa ngan ha aktuwal nga pagpatay ha ira. Diri ba ini sadang magpagios ha aton nga magpakita hin gugma ha mga igkasi-tumuroo?—1 Juan 3:14, 15.
22:32; 24:10-16, 23. An ngaran ni Jehova diri sadang pasiparahan. Ha kabaliktaran, sadang naton dayawon an iya ngaran ngan ig-ampo an pagbaraan hito.—Salmo 7:17; Mateo 6:9.
KON PAONAN-O AN LEBITIKO NAKAKAAPEKTO HAN ATON PAGSINGBA
An mga Saksi ni Jehova yana nga panahon diri nagkikinabuhi nga sakop han Balaud. (Galasia 3:23-25) Kondi, tungod kay an ginsisiring ha Lebitiko naghahatag ha aton hin hilarom nga pagsabot mahitungod ha panhunahuna ni Jehova ha magkalainlain nga mga butang, makakaapekto ito ha aton pagsingba.
Samtang imo ginbubuhat an sinemana nga pagbasa ha Biblia ha pagpangandam para ha Teokratiko nga Eskwelahan ha Ministeryo, waray ruhaduha nga malilipay ka gud nga an aton Dios nag-oobligar hin pagkabaraan ha iya mga surugoon. Ini nga libro ha Biblia makakapagios liwat ha imo nga ihatag ha Gihitaasi an imo gimaopayi, pirme nagtitipig hin pagkabaraan nga magriresulta hin pagdayaw ha iya.
[Retrato ha pahina 21]
An mga halad ilarom han Balaud nagtudlok kan Jesu-Kristo ngan ha iya halad
[Retrato ha pahina 22]
An Piyesta han Waray-ipaturubo nga mga Tinapay usa nga okasyon han daku nga kalipay
[Retrato ha pahina 23]
An tinuig nga mga piyesta, sugad han Piyesta han mga Payag, mga okasyon ha pagpasalamat kan Jehova