An Pagkamaopay Hinduro han mga Linarang ni Jehova

‘Mamakpak an mga Salog han Ira mga Kamot’

KITAA an usa nga mapa han kalibotan, ngan ha kadam-an nga mga lugar, makikita mo an mga linya nga nag-iikis-ikis ha katunaan. Ini nga nag-iikis-ikis nga mga linya natabok ha mga kapatagan, mga disyerto, ngan mga kabanwaan. Nag-iikis-ikis ito ha mga walog, higlarom nga mga umpas, ngan mga kagurangan. (Habakuk 3:9) Mga salog ini nga mga linya ha mapa, nga sugad hin mga aragian han kinabuhi han aton planeta. An sugad nga mga aragian hin tubig nagpapamatuod han kinaadman ngan gahum han Maglalarang han tuna, hi Jehova. Samtang inoobserbahan naton ito, nauyon kita ha mga pagbati han salmista nga nagkanta: “Mamakpak an mga baha [“salog,” NW] han ira mga kamot; managkanta an mga bukid ngatanan tungod hin kalipay. Ha atubangan ni Jehova.”—Salmo 98:8, 9. a

An mga salog may kalabotan gud ha kasaysayan han tawo. Gin-uunabi han Biblia an upat nga dagku nga salog nga nagsanga tikang ha usa nga salog nga nagtikang ha Eden. (Genesis 2:10-14) An usa han pinakasiyahan nga mga sibilisasyon nag-eksister ha matambok nga mga walog han mga salog nga Tigris ngan Euprates ha Butnga Sinirangan. Nag-eksister an dagku nga mga sibilisasyon tungod han Salog Hwang ha Tsina, han Ganges ngan han Indus ha sur nga Asia, ngan han Nilo ha Ehipto.

Diri urusahon, kon sugad, nga pirme nahipapausa an tawo ha kusog, kahuraan, ngan pagkamaopay pagkit-on han mga salog. An Nilo han Ehipto naagos hin mga 6,670 kilometro. An gidadakui nga salog amo an Amazon han Amerika del Sur. Urusahon pagkit-on an pipira nga mga salog tungod han kadaku hito, kondi an gurogudti nga mga salog maopay pagkit-on liwat, pariho han mas gutiay gud kondi malaksi an agos nga Salog Tone ha Japan.

Ano an hinungdan han pag-agos han salog? Grabidad. An grabidad an hinungdan han pag-agos han tubig tikang ha mas hitaas ngadto ha mas hibubo nga mga lugar. Usahay an mga resulta amo an dagku nga mga busay. Ha paghulagway hini nga mga kapahayagan han puwersa ngan pagkamakatarag-ob, an Biblia nasiring: “An mga salog nagpadaku, O Jehova, an mga salog nagpadaku han ira tingog; an mga salog padayon nga nagpapadaku han ira mga lanog.”—Salmo 93:3, NW.

“Hin-o an nagpapadara han mga pagbunok han uran?” ginpakianhan ni Jehova an diosnon nga lalaki nga hi Job. (Job 38:25, Contemporary English Version) Oo, diin tikang an ngatanan nga tubig? An baton amo an komplikado nga sistema nga tinatawag nga sikolo han tubig. Tungod han enerhiya han adlaw ngan han grabidad, an tubig han kalibotan may-ada permanente nga sirkulasyon. Kon nagin alisngaw na an tubig, nasaka ito ha atmospera. Ha kamaihaan, nagtataghom ito ngan nabubug-os ngan nagigin mga dampog. Naabot an panahon nga ini nga alisngaw nabalik ha tuna sugad nga niebe o uran. An kadak-an han tubig natitirok ha kadagatan, mga danaw, mga salog, mga dagku nga yelo, mga niebe nga nakakatabon ha kabukiran ha mga polo, ngan ha ilarom han tuna.

Mahitungod hinin makatirigamnan nga sikolo, an Biblia nasiring: “An ngatanan nga salog naawas  ngadto ha dagat, kondi an dagat diri napupuno; ngadto ha lugar ngain an mga salog kakadto, ngadto hira makadto liwat.” (Eklesiastes 1:7) Hi Jehova la, an Dios han waray-tubtoban nga kinaadman ngan mahigugmaon nga pagpaid, an makakapagios hito nga sikolo. Ngan ano an iginsusumat ha aton han sugad kaintelihente nga disenyo mahitungod ha kon ano nga klase hin persona an Dios? Dios hiya nga may daku nga kinaadman ngan mahigugmaon nga pagpaid.—Salmo 104:13-15, 24, 25; Proberbios 3:19, 20.

Bisan pa han kadaku ngan kadamu hito, gutiay la hinduro han tab-ang nga tubig han kalibotan an aada ha mga salog. Bisan pa hito, importante ito ha kinabuhi. “Kon waray makukuhaan hin tubig ngan waray anoman nga kontrol ha tubig, magigin imposible an pagkaada han pinakasimple ngan pinakakomplikado nga mga panginahanglan han mga tawo,” siring han libro nga Water. “An reaksyon han tawo hito nga kamatuoran may-ada daku hinduro nga epekto ha kasaysayan han sibilisasyon.”

Ha sulod hin yinukot ka mga tuig na, an mga salog nagtatagana ha tawo hin tubig nga maiinom ngan magagamit ha iya mga hardin. An matambok nga tuna ha ligid han damu nga mga salog maopay hinduro pagtanman. Tigamni kon paonan-o ini nga punto iginpahayag ha usa nga bendisyon ha mga surugoon ni Jehova: “Pagkamaopay han imo mga salapdag, O Jakob, an imo mga tabernakulo, O Israel! Sugad han mga kapatagan hira naaatag, sugad han mga tanaman ha ligid han salog, sugad han mga linaloes nga tinanom ni Jehova, sugad han mga sedro ha harani ha katubigan.” (Numeros 24:5, 6) An mga salog nabulig liwat basi mabuhi an mga hayop sugad han mga pato ngan han tsakal nga iyo nakikita dinhi. Ha pagkamatuod, kon mas gin-aadman naton an mga salog, mas naaaghat kita ha pagpasalamat kan Jehova.

[Footnote]

[Kahon/Retrato ha pahina 8]

An Busay Iguaçú, ha giutan butnga han Argentina ngan Brazil, amo an usa han pinakahalapad han ngatanan nga mga busay. An kahalapad hito naabot hin 3 kilometro. Nahimumutang ito ha marampag nga tropikal nga kagurangan, ginkukompuwesto hin haros 300 nga gurogudti nga busay. Haros 10,000 metro kubiko nga tubig an naagos hito kada segundo durante han tag-uran.

[Retrato ha pahina 9]

Salog Tone, Japan