An Nitibo nga mga Tawo han Mexico Nakakabati han Maopay nga Sumat

HAN Nobyembre 10, 2002, an usa nga grupo han mga Mixe, nga nitibo nga mga tawo han Mexico, nagkatirok ha San Miguel, Quetzaltepec. Usa ito nga bungto ha maopay pagkit-on ha sur nga estado han Oaxaca. An grupo natambong ha usa nga distrito nga kombensyon han mga Saksi ni Jehova. An ginpabug-atan nga bahin han programa hito nga aga amo an usa nga drama ha Biblia.

Han hinbatian ha sound system an siyahan nga mga pulong han drama ha Biblia, nahipausa gud an mga mamarati. Nagpakpak hira, damu ha ira an nagtatangis. An drama iginpresenta ha Mixe nga yinaknan! Han matapos ito, damu an nagpahayag hin hilarom nga apresasyon para hinin diri linalaoman nga bendisyon. “Ha siyahan nga higayon, hinsabtan ko an drama. Nabantad hito an akon kasingkasing,” siring han usa. “Bisan kon mamatay ako yana, magigin malipayon ako tungod kay gintugotan ako ni Jehova nga makabati han drama ha akon kalugaringon nga yinaknan,” siring han usa pa.

An nahitabo hito nga aga bahin han duro nga pangalimbasog nga bag-o pa la nga ginhimo han mga Saksi ni Jehova ha Mexico basi ipaabot ha nitibo nga mga tawo an maopay nga sumat han Ginhadian.—Mateo 24:14; 28:19, 20.

Namati hi Jehova ha mga Pag-ampo

May-ada sobra 6,000,000 nga nitibo nga mga tawo ha Mexico—igo na para ha ira nga maglugaring paghimo hin usa nga nasud, usa nga damu-an-kultura nga nasud nga may 62 nga magkalainlain nga yinaknan. An tagsa han kinse hito nga mga yinaknan ginyayakan hin sobra 100,000 nga tawo. Sobra 1,000,000 han mga nitibo an diri nagyayakan hin Espanyol, an opisyal nga yinaknan han Mexico. Ngan hadton nagyayakan hin Espanyol, damu an mas masayon mahibaro han kamatuoran ha Biblia ha ira kalugaringon nga yinaknan. (Buhat 2:6; 22:2) An iba nag-aaram han Biblia ngan matinumanon nga natambong ha Kristiano nga mga katirok ha sulod hin mga tuig na, kondi limitado pa gihapon an ira pagsabot. Salit maiha-iha na nga ira gin-iinampo an pagkaada han mensahe mahitungod han kamatuoran ha ira kalugaringon nga yinaknan.

Basi masulbad ito nga problema, han 1999 gintikangan han sanga nga opisina han mga Saksi ni Jehova ha Mexico an mga kahikayan ha pagdumara hin mga katirok han kongregasyon ha nitibo nga mga yinaknan. Gin-organisa liwat an mga grupo han paghubad. Han tuig 2000, an drama han distrito nga kombensyon iginpresenta ha Maya ngan ha urhi ha pipira nga iba pa nga mga yinaknan.

An sunod nga pitad amo an paghubad han mga bulig ha pag-aram ha Biblia han mga Saksi ni Jehova. Siyahan, ginhubad an brosyur nga Enjoy Life on Earth Forever! ngadto ha Huave, Maya, Mazatec, Totonac, Tzeltal, ngan Tzotzil. Sumunod an dugang pa nga mga publikasyon, upod na an regular nga edisyon han An Aton Ministeryo ha Ginhadian ha Maya. Iginrekord liwat ha audiocassette an pipira nga mga publikasyon. Basi tutdoan an nitibo nga mga tawo ha pagbasa ngan pagsurat ha ira kalugaringon nga yinaknan, ginhihimo an brosyur nga may ulohan nga Apply Yourself to Reading and Writing nga iginpahiuyon ha lokal nga panginahanglan. An literatura ha Biblia ginhuhubad yana ha 15 nga nitibo nga yinaknan, ngan dugang pa nga mga publikasyon an hihimoon pa.

 ‘Ginbubuhat an Ngatanan nga Mahihimo’

An trabaho nga paghubad diri masayon. An usa nga hinungdan, gutiay la hinduro nga sekular nga literatura an iginpublikar ha nitibo nga mga yinaknan ha Mexico. Ha damu nga mga kahimtang, makuri an pagbiling hin mga diksyonaryo. Aada liwat an damu nga mga dialekto han pipira han mga yinaknan. Pananglitan, may-ada diri maminos ha lima nga magkalainlain nga mga dialekto nga ginyayakan han mga Zapotec la. Ini nga mga diyalekto magkaiba hinduro salit an mga Zapotec tikang ha magkalainlain nga mga lugar diri nakakasabot ha usa kag usa.

Dugang pa, ha mga lugar nga waray establisado nga mga suruklan para ha usa nga yinaknan, an mga parahubad kinahanglan maghimo han ira kalugaringon nga mga suruklan. Nagkikinahanglan ini hin duro nga pag-usisa ngan pamakiana. Diri urusahon nga damu ha ira an ha siyahan inabat han pariho han inabat ni Élida, nga tikang ha Huave nga grupo! Hiya nahinunumdom: “Han gindapit ako ha sanga nga opisina han mga Saksi ni Jehova ha Mexico basi maghubad, duha an akon gin-abat—kalipay ngan kahadlok.”

An mga parahubad kinahanglan liwat mahibaro ha pagkompyuter, pag-eskedyol, ngan han mga pamaagi han paghubad. Oo, an buruhaton nagin makuri gud para ha ira. Ano an ira inaabat mahitungod hito? Hi Gloria, usa nga membro han Maya nga grupo, nagbaton: “Diri maisaysay an amon kalipay ha pagkaada bahin ha paghubad han mga publikasyon ha Biblia ngadto ha Maya, an amon nitibo nga yinaknan.” Ngan ini an obserbasyon han usa nga paramangno ha Departamento han Paghubad mahitungod ha mga parahubad: “Duro gud an hingyap ha pagkaada mga publikasyon ha Biblia ha ira kalugaringon nga yinaknan salit ginbubuhat nira an ngatanan nga ira mahihimo basi malamposan an kakurian.” Takos ba ito?

“Salamat, Jehova!”

Nakikita gud an bendisyon ni Jehova ha buruhaton ha nitibo nga kanataran. Nagdamu an mga natambong ha Kristiano nga mga katirok ngan mga asembleya. Pananglitan, han 2001, an 223 nga nagyayakan hin Mixe nga mga Saksi nagkatirok basi isaurog an Memoryal han kamatayon ni Kristo. Kondi, 1,674 an kabug-osan nga kadamu han tinambong—pito ngan tunga ka pilo han kadamu han mga Saksi!

An pipira nga mga tawo nga nakarawat han kamatuoran nagkakaada na yana husto nga pagsabot hito tikang ha tinikangan. Nahinunumdom hi Mirna han nahitabo ha iya antes gindumara an mga katirok ha Maya nga yinaknan. “Nagpabawtismo ako katapos hin tulo ka bulan nga pag-aram ha Biblia,” siring niya. “Maaram ako nga kinahanglan ko mabawtismohan, kondi ha totoo la, an akon pagsabot ha mga kamatuoran han Biblia diri gud sugad kaopay han kinahanglan ko unta magin pagsabot hito. Para ha akon, tungod ito kay Maya an akon nitibo nga yinaknan, ngan gutiay la an akon hinsasabtan ha Espanyol. Maiha-iha anay antes ko hisabtan gud an kamatuoran.” Yana, hiya ngan an iya bana malipayon ha pagin bahin han grupo nga naghuhubad ngadto ha Maya nga yinaknan.

Para ha ngatanan dida ha mga kongregasyon, daku gud nga kalipay nga kumarawat han mga publikasyon ha ira kalugaringon nga yinaknan. Han iginpagowa an ginhubad pa la nga Enjoy Life on Earth Forever! nga brosyur ha Tzotzil, ginhangkopan ito han usa nga babaye nga nagtikang na pagtambong ha Kristiano nga mga katirok ngan nagsiring hiya ha daku nga tingog: “Salamat, Jehova!” Iginpapakita han mga report nga damu nga mga estudyante ha Biblia an mas madagmit na nga nag-uswag ngadto ha bawtismo, an diri-aktibo nga  mga magwarali nagigin aktibo utro, ngan inaabat han damu nga Kristiano nga kabugtoan nga kalalakin-an nga kuwalipikado na hira yana ha pagkarawat hin mga responsabilidad ha kongregasyon. An pipira nga mga tagbalay mas disidido ha pagkarawat hin literatura ha Biblia ha ira kalugaringon nga yinaknan ngan ha pag-aram hito.

Ha usa nga kahimtang, usa nga Saksi an kinadto ha pagdumara hin pag-aram ha Biblia, kondi waray ha balay an iya estudyante. Han gin-atubang hiya han bana, nagtanyag hiya ha pagbasa han usa nga brosyur. “Nadiri ako nga magbasa ka hin bisan ano,” binaton an lalaki. An bugto nagsiring ha iya ha Totonac nga yinaknan nga an brosyur iginhubad na ha ira pinulongan. Han hibatian ito, kinuha an lalaki hin bangko ngan liningkod. Samtang nagbabasa an bugto ha iya, padayon hiya nga nasiring, “Totoo ito. Oo, totoo ito.” Natambong na hiya yana ha Kristiano nga mga katirok.

Ha Yucatán, an bana han usa nga Saksi nakontra ha kamatuoran ngan usahay ginkakastigo hiya kon nauli hiya tikang ha mga katirok. Han nagtikang dumarahon an mga katirok ha Maya nga yinaknan, nagdesisyon hiya nga imbitaron an iya bana. Tinambong hiya ngan naruyag gud hito. Regular nga natambong na hiya yana ha mga katirok, gindudumarahan hin pag-aram ha Biblia ngan, diri na kinahanglan isiring pa, diri na niya ginkakastigo an iya asawa.

Usa nga lalaki nga nagyayakan hin Totonac an nagsiring ha duha nga Saksi nga diri gud hiya nag-aampo tungod kay ginsumatan hiya han Katoliko nga padi nga namamati la an Dios ha mga pag-ampo ha Espanyol. Ha pagkamatuod, kinahanglan bayaran niya an padi basi mag-ampo para ha mga Totonac. Iginsaysay han mga Saksi nga namamati an Dios ha mga pag-ampo ha ngatanan nga mga yinaknan, ngan gintagan nira hiya  hin usa nga brosyur ha Totonac, nga iya ginkarawat nga may daku nga kalipay.—2 Kronikas 6:32, 33; Salmo 65:2.

“Kualtsin Tajtoua”

Tungod kay nalipay hini nga mga pag-uswag, damu nga mga magwarali han Ginhadian an nangangalimbasog ha pag-aram hin usa nga nitibo nga yinaknan o ha pagpauswag han ira kahibaro ha usa hito. Ini gud an ginbubuhat han usa nga paramangno han sirkito nga nag-aalagad ha lima nga kongregasyon nga nagyayakan hin Nahuatl ha Puebla, usa nga estado ha norte. Hiya nasiring: “An kabataan nga nahingangaturog hadto ha mga katirok alerto na hinduro ngan namamati na hin maopay kon nagyayakan ako ha Nahuatl. Han matapos an usa nga katirok, usa nga kuwatro-anyos nga bata nga lalaki an hinirani ha akon ngan nagsiring: ‘Kualtsin tajtoua’ (maopay ka magyakan). Tungod hito inabat ko nga takos gud an akon mga pangalimbasog.”

Oo, an kanataran han nitibo nga mga yinaknan totoo nga ‘magbusag na ha pagbari,’ ngan an ngatanan nga nakikigbahin hito nadadasig gud. (Juan 4:35) Hi Roberto, nga nagtrabaho ha pag-organisa han mga grupo ha paghubad, nagsusumaryo hito pinaagi hini nga mga pulong: “Diri gud mahingalimtan nga eksperyensya an makita an mga luha han kalipay nga nagtuturo ha mga bayhon han aton kabugtoan samtang namamati hira ha kamatuoran ha ira nitibo nga yinaknan ngan nakakasabot hito. Baga hin nahingangatangis ako kon nahuhunahuna ko an mahitungod hini.” Waray ruhaduha, an pagbulig hinin sinsero nga mga tawo ha pagdapig ha Ginhadian nagdadara liwat hin kalipay ha kasingkasing ni Jehova.—Proberbios 27:11.

[Kahon ha pahina 10, 11]

Kilalaha an Pipira han mga Parahubad

● “Gintutdoan ako han akon mga kag-anak han kamatuoran tikang pa gud han akon nahinunumdoman. Makasurubo nga han 11-anyos ako, binaya hi Tatay ha Kristiano nga kongregasyon. Paglabay hin duha ka tuig, ginbayaan kami ni Nanay. Tungod kay ako an gimagurangi ha lima nga anak, kinahanglan ko pas-anon an mga responsabilidad ni Nanay, bisan kon naeskwela pa ako.

“Mahigugmaon nga ginbuligan kami han amon espirituwal nga kabugtoan, kondi makuri an kinabuhi hadto. Usahay naghunahuna ako: ‘Kay ano nga nahitatabo ini ha akon? Bata pa ako hinduro!’ Pinaagi la han bulig ni Jehova nga nalamposan ko ini. Paggradwar ko ha hayskul, nagin bug-os-panahon nga ministro ako, ngan nakabulig gud ito ha akon. Han naorganisa an grupo han Nahuatl nga mga parahubad, ginhangyo ako nga magin bahin hito.

“Nahibalik na yana hi Tatay ha kongregasyon, ngan an akon kamanghoran nag-aalagad kan Jehova. An pagpabilin nga matinumanon kan Jehova takos gud han pangalimbasog. Ginbendisyonan gud niya an akon pamilya.”—Alicia.

● “Usa nga kaklase nga Saksi an nagreport ha eskwelahan mahitungod han tinikangan han kinabuhi. Waray ako makatambong hito nga klase ngan nabaraka ako mahitungod han eksamin, salit ginhangyo ko hiya nga isaysay ito ha akon. Pirme ako naghuhunahuna hadto kon kay ano nga namamatay an mga tawo. Han gintanyagan niya ako han Creation nga libro a ngan hin pag-aram ha Biblia, kinarawat ako. Nabantad gud ako han katuyoan ngan gugma han Maglalarang.

“Han natapos ako pag-eskwela, nakahigayon ako nga magin maestro ha Espanyol ngan Tzotzil nga mga yinaknan. Kondi magkikinahanglan unta ito hin pagbalhin ngadto ha hirayo nga lugar, pagkuha hin dugang nga mga klase ha mga kataposan han semana, ngan diri pakatambong ha Kristiano nga mga katirok. Lugod, nagtrabaho na la ako sugad nga kantero. Hi Tatay, nga diri Saksi, waray gud maruyag han akon desisyon. Ha urhi, samtang nag-aalagad ako sugad nga payunir nga ministro, gin-organisa an usa nga grupo nga maghuhubad han mga literatura ha Biblia ngadto ha Tzotzil. Naaghat ako nga bumulig hito.

“Naoobserbahan ko nga an pagkaada mga publikasyon ha ira kalugaringon nga yinaknan nabulig ha aton kabugtoan nga umabat nga inaapresyar hira ngan ginpapasidunggan. Makapatagbaw gud ito. Daku gud nga pribilehiyo para ha akon an pagkaada hini nga toka.”—Humberto.

● “Han sais anyos ako, ginbayaan kami ni Nanay. Han tinedyer ako, nagtikang mag-aram hi Tatay upod han mga Saksi ni Jehova. Usa ka adlaw, usa nga bugto nga babaye an nagtanyag ha akon hin pag-aram ha Biblia nga may mga sagdon para ha mga batan-on. Sugad nga tinedyer nga waray iroy, inabat ko nga ini gud an akon ginkinahanglan. Nabawtismohan ako han 15 anyos ako.

“Han 1999 ginpatay an akon amay han pipira nga magraot nga mga tawo nga naruyag magtag-iya han iya tuna. Nanluya gud ako. Nagkaada ako grabe nga depresyon ngan inabat ko nga diri na ako mabubuhi pa. Kondi padayon nga nag-inampo ako kan Jehova para hin kusog. Gindasig gud ako han nagbibiyahe nga paramangno ngan han iya asawa. Waray pag-iha nagin regular payunir ako.

“Ha usa nga okasyon, nakita ko an pipira nga nagbaktas ha sulod hin unom ka oras basi la mamati hin 20-minutos nga pahayag ha Totonac, bisan kon an iba nga mga bahin han katirok, ha Espanyol na nga yinaknan, nga diri nira nasasabtan. Salit, nalipay ako han gindapit ako basi bumulig ha paghubad han mga publikasyon ha Biblia ngadto ha Totonac.

“Ginsisidngan ko pirme hadto hi Tatay nga karuyag ko mag-alagad ha sanga nga opisina han mga Saksi ni Jehova. Ginsidngan niya ako nga imposible nga an batan-on, solo nga babaye nga pariho ha akon imbitaron ngadto ha Bethel. Malilipay gud hiya kon mabuhi na hiya utro ha pagkabanhaw ngan mahibaro nga nakag-alagad ako dinhi, naghuhubad han literatura ha Biblia ngadto ha amon yinaknan!”—Edith.

[Footnote]

[Retrato ha pahina 9]

An mga membro han grupo nga naghuhubad ngadto ha Tzotzil naghihisgot hin usa nga pulong nga makuri ihubad