Mga Pakiana Tikang ha mga Magbarasa

An iba nasiring nga hi Pablo waray malunod ha isla han Malta, nga sur han Sicilia, kondi ha lain nga isla. Diin hiya nalunod?

Ini nga pakiana nagtutudlok ha bag-o nga suhestyon nga hi apostol Pablo nalunod, diri ha isla han Malta, kondi ha Cephalonia (o Kefallinía) hirani ha Corfu ha Dagat han Ionia, ha weste nga Gresya. An giniyahan han Dios nga rekord nagsusumat ha aton nga hi Pablo naglayag tikang ha Cesarea nga binabantayan han Romano nga opisyal nga hi Julius, upod han iba nga mga sundalo ngan mga kaupod ni Pablo. Sugad han iginpapakita ha mapa, naglayag hira ngadto ha Sidon ngan Mira. Binalhin hira ha daku nga barko nga nagkakarga hin mga lugas tikang ha Alexandria, Ehipto, ngan nagtipaweste ngadto ha Knido. Waray hira makapabilin  ha iginsuhestyon nga ruta nga natabok ha Dagat Aegean nga malabay ha durho han Gresya ngan ngadto na ha Roma. Tungod han makusog nga mga hangin napiritan hira nga magtipasur tipakadto ha Kreta ngan napapanalipdan han mga baybayon hito. Didto dinuong hira ha pantalan nga gintawag nga Matahom nga Duonganan. Han ira paglayag “tikang ha Kreta,” an barko “gindadandan” han “makusog nga hangin han unos, nga ginngangaranan Euroklidon.” An mabug-at nga barko nga may karga nga mga lugas “iginpapalis . . . hin balikbalik ha dagat” tubtob han ika-14 nga gab-i. Ha kataposan, an ngatanan nga 276 nga tawo nalunod ha isla nga ginngaranan hin Me·liʹte ha Griego nga teksto han Baraan nga Kasuratan.—Buhat 27:1–28:1.

Ha naglabay nga mga panahon, may-ada magkalainlain nga mga suhestyon may kalabotan ha ngaran hini nga isla, nga Me·liʹte. Ginhunahuna han iba nga ito amo an isla nga Melite Illyrica, nga kilala yana sugad nga Mljet, ha Dagat Adriatiko hirani ha baybayon han Croatia. Kondi baga hin imposible ini, tungod kay an hinmumutangan han Mljet ha norte makuri ipahiuyon ha sunod nga mga bahin han biyahe ni Pablo, nga amo an Sirakusa, Sicilia, ngan katapos an weste nga baybayon han Italya.—Buhat 28:11-13.

Ginhunahuna han kadam-an nga mga parahubad han Biblia nga an Me·liʹte nagtutudlok ha isla nga Melite Africanus, nga kilala yana nga Malta. An kataposan nga ginduongan han barko nga sinasakyan ni Pablo amo an Matahom nga Duonganan, ha Kreta. Katapos, tungod han usa nga makusog nga unos napiritan an barko pagtipaweste tipakadto ha Kauda. An hangin padayon nga nag-anod han barko ha sulod hin damu nga mga adlaw. Bug-os nga makatadunganon nga an barko nga gin-aanod han makusog nga hangin mahingadto ha mas hirayo pa nga weste ngan makaabot ha Malta.

Kon tatagdon an pinakanagpapabilin nga hangin ngan “an direksyon ngan kakusog han sulog,” hira Conybeare ngan Howson nagsiring ha ira libro nga The Life and Epistles of St. Paul: “Diri maabot hin 770 kilometros an distansya butnga han Klauda [o, Kauda] ngan Malta. Makatirigamnan gud nga nahituman la ito, salit baga hin posible gud an pagtoo nga an tuna, nga [inabotan] han mga paralayag ha ikakatorse nga gab-i amo an Malta. Daku hinduro an posibilidad hito.”

Bisan kon bangin isuhestyon an iba pa nga mga lokasyon, an kalunod ha Malta nga nakikita ha mapa dinhi baga hin nauyon ha rekord han Biblia.

[Mapa/Retrato ha pahina 31]

(Para ha aktuwal nga format, kitaa an publikasyon)

Jerusalem

Cesarea

Sidon

Mira

Knido

KRETA

KAUDA

MALTA

SICILY

Sirakusa

Rome

MLJET

GRESYA

CEPHALONIA