“Magsul-ot Kamo han Bug-os nga Hinganiban han Dios”

“Magsul-ot kamo han bug-os nga hinganiban han Dios, basi nga mahimo kamo pag-atubang kontra ha mga limbong han Yawa.”—EFESO 6:11.

1, 2. Ha imo kalugaringon nga mga pulong, isaysay an espirituwal nga hinganiban nga kinahanglan isul-ot han mga Kristiano.

 DURANTE han siyahan nga siglo K.P., malampuson gud an Roma ha pagmando. An kusog han Romano nga kasundalohan nakabulig ha siyudad han Roma nga makontrol an kadak-an nga bahin han kalibotan hito nga panahon. Iginsaysay han usa nga historyador ini nga kasundalohan sugad nga “an pinakamalampuson nga organisasyon han militar ha kasaysayan.” An propesyonal nga kasundalohan han Roma ginkompwesto han disiplinado gud nga mga sundalo nga nag-agi hin duro nga pagbansay, kondi an ira kalamposan sugad nga epektibo nga pwersa ha pakig-away nagdepende liwat ha ira hinganiban. Ginamit ni apostol Pablo an hinganiban han Romano nga sundalo ha pag-ilustrar han espirituwal nga hinganiban nga kinahanglanon han mga Kristiano basi magmalampuson ha pakig-away kontra ha Yawa.

² Makikita naton an paghulagway mahitungod hinin espirituwal nga hinganiban ha Efeso 6:14-17. Hi Pablo nagsurat: “Nga nagkababagkosan na an iyo mga hawak han kamatuoran, ngan nga manhimutang na niyo an taming han katadongan, manindog kamo, nga nasul-otan na an iyo mga tiil han pag-andam ha maopay nga sumat han pakigdait: Labaw ha ngatanan kuhaa niyo an pagtoo nga iyo kalasag, nga dida hito sadang kamo makaparong ha ngatanan nga mga pana nga naglalaga han maraot. Ngan, kuhaa niyo an pandong han kaluwasan, ngan an kampilan han espiritu, nga amo an pulong han Dios.” Ha punto-de-bista han tawo, an literal nga hinganiban nga iginsaysay ni Pablo nagpanalipod gud ha Romano nga sundalo. Katapos, iya liwat ginamit an kampilan, an iya pinakaimportante nga hinganiban ha pakig-away kontra ha lain nga indibiduwal.

 3. Kay ano nga sadang sumugot kita ha mga instruksyon ni Jesu-Kristo ngan sundon an iya susbaranan?

³ Gawas pa han hinganiban ngan pagbansay, an kalamposan han Romano nga kasundalohan nagdepende ha pagsugot han mga sundalo ha ira kumander. Ha sugad man nga paagi, an mga Kristiano kinahanglan sumugot kan Jesu-Kristo, nga iginsasaysay han Biblia sugad nga ‘magmarando ha mga katawohan.’ (Isaias 55:4) Hiya liwat an “ulo han singbahan” o kongregasyon. (Efeso 5:23) Hi Jesus naghahatag ha aton hin mga instruksyon para han aton espirituwal nga pakig-away ngan nagpapakita hin hingpit nga susbaranan kon paonan-o isusul-ot an espirituwal nga hinganiban. (1 Pedro 2:21) Tungod kay an sugad-Kristo nga personalidad pariho gud ha aton espirituwal nga hinganiban, an Kasuratan nagsasagdon ha aton nga “mag-andam” kita o  sangkapan naton an aton kalugaringon han disposisyon ni Kristo. (1 Pedro 4:1) Samtang aton gin-uusisa an kada usa han aton espirituwal nga hinganiban, aton susundon, kon sugad, an susbaranan ni Jesus ha pagpakita han pagkaimportante ngan pagkaepektibo hito.

Pagpanalipod ha mga Hawak, Dughan, Ngan mga Tiil

 4. Ha ano nga paagi mapulsanon an takgong ha hinganiban han sundalo, ngan ano an igin-iilustrar hito?

⁴ Nagkababagkosan na an iyo mga hawak han kamatuoran. Ha mga panahon han Biblia, an mga sundalo nagsusul-ot hin halapad nga anit nga takgong, o bakos, nga duha tubtob unom ka pulgada an kahilapad. An iba nga mga parahubad nagsuhestyon nga an bersikulo sadang mabasa, “nga an kamatuoran sugad hin hugot nga bakos dida ha imo hawak.” An takgong han sundalo nakakabulig ha pagpanalipod ha iya mga hawak, ngan maopay nga burutangan han kampilan. Kon an sundalo magtakgong na han iya mga hawak, nag-aandam na hiya ha pakig-away. Ginamit ni Pablo an takgong han sundalo ha pag-ilustrar kon tubtob ha ano nga sukol sadang makaimpluwensya ha aton kinabuhi an Kasuratanhon nga kamatuoran. Sadang magin hugot ito ha palibot han aton hawak, siring pa, basi magkinabuhi kita uyon ha kamatuoran ngan madepensahan ito ha anoman nga okasyon. (Salmo 43:3; 1 Pedro 3:15) Tungod hito nga katuyoan, kinahanglan pag-adman naton hin maduruto an Biblia ngan pamalandungon an mga sulod hito. Para kan Jesus an balaud han Dios ‘aada ha sakob han iya kasingkasing.’ (Salmo 40:8) Han ginpakianhan han mga parakontra, binaton hiya pinaagi han pagkotar han Kasuratan nga memoryado niya.—Mateo 19:3-6; 22:23-32.

 5. Isaysay kon paonan-o an Kasuratanhon nga sagdon makakabulig ha aton ha mga panahon han kakurian o pagsulay.

⁵ Kon kinakarawat naton an kamatuoran han Biblia nga maggiya ha aton, makakapanalipod ito ha aton tikang ha sayop nga pangatadongan ngan makakabulig ha aton ha paghimo hin maaramon nga mga desisyon. Durante han mga pagsulay o kakurian, an mga giya han Biblia magpaparig-on han aton determinasyon nga buhaton an husto. Sugad hin nakikita naton an aton Gihitaasi nga Instruktor, hi Jehova, ngan makakabati kita tikang ha aton luyo hin mga pulong nga nasiring: “Amo ini an dalan, maglakat kamo dida hini.”—Isaias 30:20, 21.

 6. Kay ano nga an aton simboliko nga kasingkasing kinahanglan panalipdan, ngan paonan-o an katadongan makakapanalipod hito hin epektibo?

⁶ Taming han katadongan. An taming ha dughan han sundalo nagpapanalipod ha importante nga organo, an kasingkasing. An aton simboliko nga kasingkasing—an aton totoo nga pagkatawo—nagkikinahanglan hin espesyal nga panalipod tungod kay nakahilig ito ha sayop. (Genesis 8:21) Salit kinahanglan hibaroan naton ngan higugmaon an matadong nga mga suruklan ni Jehova. (Salmo 119:97, 105) An aton gugma ha katadongan naggigiya ha aton nga isalikway an kalibotanon nga panhunahuna nga nagbabalewaray o nagpapaluya han husto nga mga giya ni Jehova. Dugang pa, kon nahigugma kita ha husto ngan nangangalas ha sayop, nalilikyan naton an pagpadayon ha buhat nga makakadaot han aton kinabuhi. (Salmo 119:99-101; Amos 5:15) Susbaranan hini hi Jesus, kay mahitungod ha iya, an Kasuratan nasiring: “Ginhigugma mo an katadongan, ngan gindumtan mo an karaotan.”—Hebreo 1:9. a

 7. Kay ano nga an Romano nga sundalo nagkinahanglan hin marig-on nga sapatos o sandalyas, ngan ano an igin-iilustrar hini?

⁷ Nasul-otan na an iyo mga tiil han pag-andam ha maopay nga sumat han pakigdait o pakigmurayaw. An Romano nga  mga sundalo nagkinahanglan hin marig-on nga sapatos o matig-a nga sandalyas, tungod kay durante han kampanya militar agsob nga nagmamartsa hira hin 30 kilometro kada adlaw samtang sul-ot o dara an mga 27 ka kilo nga hinganiban ngan mga gamit. Angayan nga ginamit ni Pablo an sapatos o sandalyas ha pagrepresentar han aton pagin andam ha pagsangyaw han mensahe han Ginhadian ha ngatanan nga mamamati. Importante ini tungod kay paonan-o makikilala han mga tawo hi Jehova kon diri kita andam ngan disidido ha pagsangyaw?—Roma 10:13-15.

 8. Paonan-o naton masusubad hi Jesus sugad nga parasangyaw han maopay nga sumat?

⁸ Ano an pinakaimportante nga buruhaton ha kinabuhi ni Jesus? Iya ginsumatan an Romano nga Gobernador nga hi Ponsio Pilato: “Ako kinanhi ha kalibotan, basi ako magtestigo han kamatuoran.” Nagsangyaw hi Jesus kon iginkikita hiya hin usa nga namamati, ngan nalipay gud hiya ha iya ministeryo salit ito an iya gin-una kay ha iya mga panginahanglan ha pisikal. (Juan 4:5-34; 18:37) Kon kita, pariho kan Jesus, disidido magpasamwak han maopay nga sumat, magkakaada kita hin damu nga mga higayon ha pagsumat hito ha iba. Dugang pa, an aton pagin bug-os nga okupado ha aton ministeryo mabulig ha aton nga magpabilin nga marig-on ha espirituwal.

An Kalasag, an Helmet, Ngan an Kampilan

 9. Ano nga panalipod an mahihimo han daku nga kalasag ha Romano nga sundalo?

⁹ An daku nga kalasag han pagtoo. An Griego nga pulong nga iginhubad nga ‘daku nga kalasag’ nagtutudlok ha kalasag nga igo an kadaku ha pagtabon han bug-os nga lawas. Magpapanalipod ito tikang ha “mga pana nga naglalaga” nga gin-unabi ha Efeso 6:16. Ha mga panahon han Biblia, ginamit han mga sundalo an mga udyong nga tangbo nga may-ada gutiay nga mga surudlan nga puthaw nga masusudlan hin naglalaga nga petrolyo. Iginsasaysay han usa nga eskolar ini nga mga udyong sugad nga “usa han pinakapeligroso nga mga armas ha kadaan nga pakig-away.” Kon an sundalo waray daku nga  kalasag ha pagpanalipod han iya kalugaringon tikang ha sugad nga mga udyong, mahimo hiya masamad hin grabe o mamatay pa ngani.

10, 11. (a) Ano nga “mga pana nga naglalaga” ni Satanas an mahimo magpaluya han aton pagtoo? (b) Paonan-o ipinapakita han susbaranan ni Jesus an pagkaimportante han pagtoo ha mga panahon han kakurian?

¹⁰ Ano nga “mga pana nga naglalaga” an ginagamit ni Satanas ha pagpaluya han aton pagtoo? Mahimo niya iaghat an pagtimaraot o pagkontra ha pamilya, ha trabaho, o ha eskwelahan. An hingyap ha pagkaada hin damu pa nga materyal nga mga butang ngan an pagsulay han imoralidad nakadaot gud liwat ha espirituwalidad han iba. Basi mapanalipdan an aton kalugaringon kontra ha sugad nga mga tarhog, ‘labaw ha ngatanan kinahanglan aton kuhaon an pagtoo nga kalasag.’ An pagtoo nagtitikang ha paghibaro mahitungod kan Jehova, regular nga nagkukomunikar ha iya ha pag-ampo, ngan sinasabot kon paonan-o kita ginpapanalipdan ngan ginbibendisyonan niya.—Josue 23:14; Lukas 17:5; Roma 10:17.

¹¹ Han nakanhi hi Jesus ha tuna, ipinakita niya an pagkaimportante han pagkaada marig-on nga pagtoo durante han makuri nga mga panahon. Bug-os nga sinarig hiya ha mga desisyon han iya Amay ngan nalipay hiya ha pagbuhat han kaburut-on han Dios. (Mateo 26:42, 53, 54; Juan 6:38) Bisan han nag-aantos hiya hin duro nga kasakit ha hardin han Getsemani, hi Jesus nagsiring ha iya Amay: “Diri sugad han akon kaburut-on, kondi sugad han imo kaburut-on.” (Mateo 26:39) Hi Jesus waray gud mahingalimot ha pagkaimportante han pagtipig han integridad ngan pagpalipay ha iya Amay. (Proberbios 27:11) Kon kita may-ada pariho hito nga pagsarig kan Jehova, diri naton tutugotan nga magluya an aton pagtoo tungod han mga pakaraot o pagkontra. Lugod, mapaparig-on an aton pagtoo kon sumarig kita ha Dios, higugmaon hiya, ngan sundon an iya mga sugo. (Salmo 19:7-11; 1 Juan 5:3) Waray materyal nga mga balos o madaliay nga kalipay ha  unod nga maitatanding ha mga bendisyon nga igin-aandam ni Jehova para hadton nahigugma ha iya.—Proberbios 10:22.

12. Ano nga importante nga bahin han aton lawas an napapanalipdan han aton simboliko nga helmet, ngan kay ano nga importante an sugad nga panalipod?

¹² An pandong o helmet han kaluwasan. An helmet nagpanalipod han ulo ngan utok han sundalo—an sentro han paghibaro. An aton Kristiano nga paglaom iginpariho ha usa nga helmet tungod kay nagpapanalipod ito han aton hunahuna. (1 Tesalonika 5:8) Bisan kon ginbag-o na naton an aton hunahuna pinaagi han husto nga kahibaro ha Pulong han Dios, maluya pa gihapon kita, diri-hingpit nga mga tawo. An aton hunahuna masayon la mahugawan. An mga tumong hini nga sistema han mga butang mahimo makaulang ha aton o sumaliwan pa ngani han aton hatag-han-Dios nga paglaom. (Roma 7:18; 12:2) Napakyas an Yawa ha pagpasimang kan Jesus pinaagi han pagtanyag ha iya han “ngatanan nga ginhadian han kalibotan, ngan an ira himaya.” (Mateo 4:8) Kondi iginsalikway dayon ni Jesus an tanyag, ngan hi Pablo nagsiring mahitungod ha iya: “Tungod han kalipay nga ibinutang ha iya atubangan, [hi Jesus] nag-antos han krus [“pasakitan nga kahoy,” NW], nagtamay han kaalo, ngan naglingkod didto ha too han lingkuranan han Dios.”—Hebreo 12:2.

13. Paonan-o naton matitipigan an aton pagsarig ha paglaom ha tidaraon?

¹³ An klase han pagsarig ni Jesus diri kay awtomatiko. Kon aton pun-on an aton hunahuna han mga tinguha ngan mga tumong hini nga sistema han mga butang imbes nga tipigan ha hunahuna an paglaom ha tidaraon, magtitikaluya an aton pagtoo ha mga saad han Dios. Maabot an panahon nga bangin bug-os nga mawara pa ngani an aton paglaom. Ha luyo nga bahin, kon regular nga pamalandungon naton an mga saad han Dios, padayon nga magrarayhak kita ha paglaom nga igin-andam para ha aton.—Roma 12:12.

14, 15. (a) Ano an aton simboliko nga kampilan, ngan paonan-o ito magagamit? (b) Iilustrar kon paonan-o an kampilan han espiritu makakabulig ha aton nga maatohan an pagsulay.

¹⁴ An kampilan han espiritu. An pulong, o mensahe han Dios, nga nakarekord ha Biblia pariho han matarom nga kampilan nga duha an surab nga makakautod han relihiyoso nga kabuwaan ngan makakabulig ha magtadong-an-kasingkasing nga mga tawo nga makabiling hin espirituwal nga kagawasan. (Juan 8:32; Hebreo 4:12) Inin espirituwal nga kampilan makakadepensa liwat ha aton kon inaatake kita han mga pagsulay o han mga apostata nga nagsasari pagbungkag han aton pagtoo. (2 Korinto 10:4, 5) Mapasalamaton gud kita nga ‘an ngatanan nga Baraan nga Surat ginpakaaghat han Dios basi kita mahingpit ngan maandam tungod ha ngatanan nga maopay nga buhat’!—2 Timoteo 3:16, 17.

¹⁵ Han ginsulay hiya ni Satanas ha kamingawan, ginamit hin maopay ni Jesus an kampilan han espiritu ha pag-ato ha sayop nga pangatadongan ngan tuso nga mga pagsulay. Ha tagsa nga pagsulay ni Satanas, hiya binaton: “Nahisurat na.” (Mateo 4:1-11) Hi David, nga usa han mga Saksi ni Jehova ha Espanya, nakasabot liwat nga an Kasuratan nakabulig ha iya nga malamposan an pagsulay. Han 19 anyos hiya, usa nga mahusay nga batan-on nga babaye nga iya katrabaho ha kompanya han paglimpyo an nagpabati nga “mamasyada hira nga duha.” Diniri hi David ha mga pag-aghat han babaye nga makigrelasyon ha iya ngan naghangyo ha iya superbisor hin trabaho ha iba nga lugar basi diri mahitabo utro iton nga sitwasyon. “Nahinumdoman ko an susbaranan ni Jose,” siring ni David. “Iya iginsalikway an imoralidad ngan pinalagiw dayon. Ginbuhat ko liwat ito.”—Genesis 39:10-12.

16. Isaysay kon kay ano nga kinahanglan naton an pagbansay basi ‘magamit hin maopay an pulong nga kamatuoran.’

¹⁶ Ginamit liwat ni Jesus an kampilan han espiritu  ha pagbulig ha iba basi makapalagiw tikang ha gahum ni Satanas. “An akon pagtutdo, diri akon, kondi kanan han nagpakanhi ha akon.” (Juan 7:16) Basi masubad an maabtik nga pagtutdo ni Jesus, kinahanglan naton an pagbansay. Mahitungod han Romano nga mga sundalo, an Judio nga historyador nga hi Josephus nagsurat: “An tagsa nga sundalo nag-iehersisyo kada adlaw, ngan maduruto gud nga ginbubuhat ito, nga baga in aada na hira ha girra nga amo an hinungdan kon kay ano nga masayon nira mailob an kakapoy han mga pakig-away.” Ha aton espirituwal nga pakig-away, kinahanglan gamiton naton an Biblia. Dugang pa, kinahanglan naton ‘talinguhaon gud an pagpakita ha Dios basi pagproybahan kita niya, sugad hin magburuhat nga diri makakaawod han buhat, nga nagamit hin maopay han pulong nga kamatuoran.’ (2 Timoteo 2:15) Ngan natatagbaw gud kita kon ginagamit naton an Kasuratan ha pagbaton ha sinsero nga pakiana han interesado nga tawo!

Mag-ampo ha Ngatanan nga Panahon

17, 18. (a) Ano an nahihimo han pag-ampo ha pag-ato kan Satanas? (b) Paghatag hin ehemplo ha pag-ilustrar han pagkaimportante han pag-ampo.

¹⁷ Katapos paghisgotan an bug-os nga espirituwal nga hinganiban, hi Pablo nagdugang hin usa pa nga importante nga sagdon. Ha pag-ato kan Satanas, an mga Kristiano sadang magpahimulos han “bug-os nga pag-ampo ngan pakimalooy.” Mationan-o kaagsob? “Mag-ampo kamo ha ngatanan nga panahon ha espiritu,” nagsurat hi Pablo. (Efeso 6:18) Kon naatubang kita ha mga pagsulay, mga kakurian, o panluya, an pag-ampo makakaparig-on gud ha aton. (Mateo 26:41) Hi Jesus “naghalad hin mga pag-ampo ngan pangamuyo upod an mga magbaskog nga mga pagsinggit ngan mga luha, ngadto ha iya nga sadang makaluwas ha iya tikang ha kamatayon, ngan pinamatian hiya tungod ha iya matinahuron nga pagkahadlok.”—Hebreo 5:7.

¹⁸ Hi Milagros, nga nagmangno ha iya bana nga grabe an sakit hin sobra 15 ka tuig na, nagsiring: “Kon naabat ako hin panluya, nadaop ako kan Jehova ha pag-ampo. Hiya gud la an makakabulig ha akon. Oo, may mga takna nga ha pag-abat ko diri na ako makakailob. Kondi ha kada katatapos ko mag-ampo kan Jehova, inaabat ko nga nababag-o an akon kusog ngan mas maopay na an akon pag-abat.”

19, 20. Ano an ginkikinahanglan naton basi magin madaugon ha aton pakig-away kontra kan Satanas?

¹⁹ Maaram an Yawa nga halipot na an iya panahon, ngan iya gindudugangan an iya mga pangalimbasog ha pagpirde ha aton. (Pahayag 12:12, 17) Kinahanglan atohan naton inin gamhanan nga kaaway ngan ‘makig-away hin maopay nga pakig-away ha pagtoo.’ (1 Timoteo 6:12) Nagkikinahanglan ini hin kusog nga labaw ha kasagaran. (2 Korinto 4:7) Kinahanglan liwat naton an bulig han baraan nga espiritu han Dios, salit sadang pangaroon naton ito ha pag-ampo. Hi Jesus nagsiring: “Kon kamo nga mga magraot, mahibabaro kamo paghatag hin mag-opay nga mga hatag ha iyo mga kabataan labi pa gud an iyo Amay nga langitnon, nga mahatag han espiritu santo ha mga nangangaro ha iya”!—Lukas 11:13.

²⁰ Matin-aw, importante nga aton isul-ot an bug-os nga hinganiban nga iginhahatag ni Jehova. Ha pagsul-ot hinin espirituwal nga hinganiban kinahanglan patuboon naton an diosnon nga mga kalidad, sugad han pagtoo ngan pagkamatadong. Kinahanglan higugmaon naton an kamatuoran sugad hin natakgungan hito, nga magin andam kita pagpasamwak han maopay nga sumat ha ngatanan nga okasyon, ngan hunahunaon naton pirme an paglaom ha tidaraon. Kinahanglan hibaroan naton an maabtik nga paggamit han kampilan han espiritu. Pinaagi han pagsul-ot han bug-os nga hinganiban han Dios, magigin madaugon kita ha aton pakig-away ha mga pwersa han magraot nga espiritu ngan makakaghimaya gud kita ha baraan nga ngaran ni Jehova.—Roma 8:37-39.

[Mga footnote]

Paonan-o Mo Babatunon?

• Hin-o an naghahatag hin gimaopayi nga susbaranan han pagsul-ot han espirituwal nga hinganiban, ngan kay ano nga sadang paghisgotan naton hin maopay an iya susbaranan?

• Paonan-o naton mapapanalipdan an aton hunahuna ngan an aton simboliko nga kasingkasing?

• Paonan-o kita magigin maabtik ha paggamit han kampilan han espiritu?

• Kay ano nga sadang kita magpadayon ha pag-ampo ha ngatanan nga panahon?

[Mga Pakiana]

[Mga Retrato ha pahina 17]

An maduruto nga pag-aram ha Biblia makakapagios ha aton nga ipasamwak an maopay nga sumat ha tagsa nga okasyon

[Mga Retrato ha pahina 18]

An aton sigurado nga paglaom nabulig ha aton nga atubangon an mga kakurian

[Mga Retrato ha pahina 19]

Ginagamit mo ba “an kampilan han espiritu” ha ministeryo?