Magpahimulos Pinaagi ha Pagkultibar hin Espirituwal nga mga Hiyas

“Hiya nga nahigugma han salapi diri matatablaw [“matatagbaw,” NW] han salapi; diri man hiya nga mahigugma han kahuraan matatablaw han tubo.”—Eklesiastes 5:10.

AN SOBRA nga pagtrabaho mahimo magresulta hin tensyon, ngan an tensyon mahimo magresulta hin mga problema ha kahimsog, nga usahay nagtutugway ha kamatayon. Ha damu nga mga nasud, nababahin an mga pamilya tungod han diborsyo. Agsob hinduro nga an sobra nga pagtagad ha materyal nga mga butang amo an hinungdan han sugad nga mga trahedya. Imbes nga malipay ha iya tinatag-iya, an tawo nga nakasentro ha pagkaada mga panag-iya pirme naruruyag hin dugang pa, anoman an magin epekto hito ha iya kahimsog. An usa nga libro mahitungod ha pagbulig ha kalugaringon nasiring: “An pakidungan ha kahimtang ha mga bahandianon kaylap nga binubuhat, bisan kon an mga bahandianon diri naundang ha pagtrabaho ngan namimeligro nga atakehon ha kasingkasing ha edad nga kwarenta-y-tres la.”

Usahay an usa nga tawo waray-katagbaw nga namimiling hin dugang pa nga mga bahandi, ngan nagkukuha ini han kalipay nga mahimo unta niya maeksperyensyahan kon waray niya sugad nga disposisyon. An aton tawhanon nga mga kaluyahan may kalabotan hini agsob nga ginsasasalingabot han usa nga gamhanan nga pwersa—paanunsyo! An mga programa ha telebisyon puno hin mga paanunsyo nga nag-aaghat ha imo nga paliton an mga butang nga bangin diri mo kinahanglan ngan  bangin diri mo ngani maakos paliton. Ini ngatanan mahimo magresulta hin totoo nga kadaot.

An waray-pagpugong nga pagpatagbaw ha kalugaringon mahimo magkaada diri-abat kondi nakakadaot nga epekto ha aton, ha pisikal ngan ha moral. Pananglitan, an maaramon nga hi Hadi Salomon nakaobserba: “An murayaw nga kasingkasing amo an kinabuhi han unod.” (Proberbios 14:30) Ha kabaliktaran, an sobra nga pangalimbasog, kabaraka, ngan an mga pag-ipit ha pagtirok hin materyal nga karikohan makakadaot han aton kahimsog ngan makakawara han aton kalipay. Naaapektohan liwat hinduro an mga relasyon kon an aton kinabuhi nakasentro ha materyal nga mga tumong. Ngan kon nagtitikadaot an kahimtang ha pamilya ngan mga relasyon han usa nga tawo, nagtitikadaot man an kalidad han iya kinabuhi ha kabug-osan.

Pagin Labaw han Espirituwal nga mga Hiyas

“Diri kamo angay umuyon hini nga panahon,” nagsagda hi apostol Pablo mga siglo na an naglabay. (Roma 12:2) Hinigugma han kalibotan adton nauyon ha mga prinsipyo hito. (Juan 15:19) Nangangalimbasog ito nga madani an imo mga sentido ha pagkita, pag-abat, panrasa, pag-amyon, ngan pamati—oo, basi kombinsihon ka nga magkaada materyalistiko nga estilo han pagkinabuhi. An ginpapabug-atan amo “an kairiphon han mga mata” basi nga ikaw ngan an iba pa mangalimbasog para hin materyal nga ganansya.—1 Juan 2:15-17.

Kondi may-ada mga hiyas nga labaw pa ha kwarta, kabantogan, ngan materyal nga karikohan. Mga siglo na an naglabay, nakatirok hi Hadi Salomon han ngatanan nga materyal nga mga butang nga maihahatag han kalibotan. Nagtukod hiya hin mga balay ngan may-ada hiya mga hardin, mga taranman hin mga puno nga namumunga, mga surugoon, mga hayop, mga magkaranta nga kalalakin-an ngan kababayin-an, ngan damu hinduro nga bulawan ngan salapi. Nalabawan gud ni Salomon an kadamu han mga panag-iya han ngatanan nga nauna ha iya. Bahandianon hinduro hi Salomon. May-ada hiya han haros ngatanan nga mahimo hingyapon. Kondi, han ginkita niya an iya mga nabuhat, hiya nagsiring: “An ngatanan parayaw ngan panalinguha ha hangin.”—Eklesiastes 2:1-11.

Tungod han hitaas nga kinaadman nga iginhatag ni Jehova kan Salomon, maaram hiya nga an mas daku nga pag-abat hin kalamposan nagtitikang ha pagkultibar hin espirituwal nga mga hiyas. Hiya nagsurat: “Ini an kataposan han bagay; an ngatanan hinbatian na: Kahadluki an Dios, ngan bantayi an iya mga sugo; kay amo ini an bug-os nga turumanon han tawo.”—Eklesiastes 12:13.

An bahandi nga mahiaagian ha Pulong han Dios, an Biblia, mas birilhon pa kay han bulawan o salapi. (Proberbios 16:16) Pariho han birilhon nga mga bato, aada hito an hilarom nga mga kamatuoran basi imo madiskobrehan. Pamimilngon ngan uukabon mo ba ito? (Proberbios 2:1-6) An aton Maglalarang, an Burabod han totoo nga mga hiyas, nagsasagda ha imo nga buhaton ito, ngan bubuligan ka niya. Paonan-o?

Nagtatagana hi Jehova hin mga hiyas han kamatuoran pinaagi han iya Pulong, han iya espiritu, ngan han iya organisasyon. (Salmo 1:1-3; Isaias 48:17, 18; Mateo 24:45-47; 1 Korinto 2:10) An pag-usisa hinin talagsahon nga mga hiyas nga diri makarkula an kantidad naghahatag ha imo hin higayon nga pilion  hin maaramon an gimaopayi ngan pinakamakapatagbaw nga paagi han pagkinabuhi. Ngan diri ito magigin makuri tungod kay hi Jehova, an aton Maglalarang, maaram han aton ginkikinahanglan basi magin totoo nga malipayon.

Igin-aaghat han Biblia an Gihitaasi nga mga Hiyas

An maopay nga sagdon nga aada ha Biblia praktikal ngan waray kapariho. An mga suruklan ha moral nga igin-aaghat hito diri matupngan. An sagdon hito pirme mapulsanon. Napamatud-an ito nga totoo ngan diri nadadaan ha paglabay han panahon. An mga ehemplo han maopay nga sagdon han Biblia amo an pagin mauyatom ha pagtrabaho, pagin tangkod, pagin maaramon ha paggamit han kwarta, ngan paglikay han kahubya.—Proberbios 6:6-8; 20:23; 31:16.

May kalabotan hito, hi Jesus nagsiring: “Diri kamo magtirok hin mga bahandi ha tuna, nga ginpapapas hira han bukbok ngan tai, ngan aadto an mga kawatan nagbubungkag ngan nangangawat. Kondi magtirok kamo hin bahandi ha langit, nga didto waray bukbok bisan tai nga magpapapas, ngan an mga kawatan diri makakabungkag bisan pangawat.”—Mateo 6:19, 20.

Iton napapanahon nga sagdon aplikado yana sugad la nga aplikado ito 2,000 ka tuig na an naglabay. Imbes nga ihatag an bug-os nga pagtagad ha pagpamiling hin materyal nga karikohan, makakapahimulos kita yana pinaagi han pagpangalimbasog nga makab-ot an gilalabawi nga paagi han pagkinabuhi. An yawi amo an pagtinirok hin espirituwal nga mga bahandi, nga nagtutugway ha kinabuhi ha totoo nga kalipayan ngan pagkakontento. Paonan-o naton mabubuhat ito? Pinaagi ha pagbasa han Pulong han Dios, an Biblia, ngan pinaagi ha pag-aplikar han igintututdo hito.

May-ada mga Balos an Pagkaada Espirituwal nga mga Hiyas

Kon husto nga gin-aaplikar, mapapahimulsan naton an espirituwal nga mga hiyas ha pisikal, emosyonal, ngan espirituwal nga paagi. Sugad la nga an ozone layer ha igbaw han tuna nagpapanalipod ha aton tikang ha nakakadaot nga sirak han adlaw, an maopay nga mga prinsipyo ha moral nabulig ha pagpanalipod ha aton pinaagi ha pagbuhayhag han peligroso nga mga epekto han materyalismo. An Kristiano nga hi apostol Pablo nagsurat: “An mga naghuhunahuna ha pagkamanggaranon nagkahulog ngadto ha pagsulaya ngan panhilit-ag ngan damu nga mga tinuyaw ngan makahiribang nga mga kaipa, nga nakakalumos ha mga tawo ha pagkaguba ngan pagkawara. Kay an gugma ha salapi amo an usa nga gamot han ngatanan nga karaotan: ngan an tinguha han iba ha salapi amo an nagsimang ha ira pagtoo, ngan nagtugob ha ira hin damu nga kasakitan.”—1 Timoteo 6:9, 10.

An gugma ha bahandi nagdadani ha mga tawo nga mamiling hin mas damu nga karikohan, hin mas hitaas nga katungdanan ngan awtoridad. Agsob hinduro nga ginagamit an malimbungon ngan diri-tangkod nga mga paagi basi makab-ot ini nga mga tumong. Kon an usa nagigin materyalistiko, nakakarag an iya panahon, kusog, ngan mga abilidad. Mahimo pa ngani mawara an maopay nga pagkaturog han usa tungod hito. (Eklesiastes 5:12) An pagbiling hin dugang pa nga materyal nga panag-iya sigurado nga nakakapugong han espirituwal nga pag-uswag. An pinakabantogan nga tawo nga nabuhi, hi Jesu-Kristo, matin-aw nga nagpakita han mas maopay nga paagi: “Malipayon adton mahunahunaon han ira espirituwal nga panginahanglan.” (Mateo 5:3, NW) Maaram hiya nga an espirituwal nga mga karikohan nagtutugway ha permanente nga mga balos ngan mas importante gud kay han temporaryo nga materyal nga ganansya.—Lukas 12:13-31.

Mapulsanon Gud ba Ito?

“Nangalimbasog gud an akon mga kag-anak ha pagkombinse ha akon nga diri praktikal an  espirituwal nga mga hiyas,” nahinunumdom hi Greg. “Kondi, nagkaada ako daku nga kamurayawan ha hunahuna pinaagi ha pagkab-ot hin espirituwal nga mga tumong tungod kay waray ako han tensyon nga resulta han pakigkompetensyahay para han karikohan.”

An espirituwal nga mga hiyas nagkukultibar liwat hin mas maopay nga mga relasyon. Nadadani an totoo nga kasangkayan ha imo tungod han imo personalidad, diri tungod han imo tinatag-iya. Ini an iginrirekomenda han Biblia: “Lakat kaupod han mga tawo nga makinaadmananon, ngan ikaw makikinaadmananon.” (Proberbios 13:20) Dugang pa, an malampuson nga pamilya nagmamarig-on tungod han kinaadman ngan gugma, diri han materyal nga mga panag-iya.—Efeso 5:22–6:4.

Waray kita matawo nga may-ada na nga daan husto nga mga prinsipyo. Kinahanglan hibaroan naton ito tikang ha aton mga kaupod o tikang ha mas hitaas nga surok. Ito an hinungdan nga an edukasyon nga basado ha Biblia makakagbag-o han aton bug-os nga panlantaw may kalabotan ha materyal nga mga butang. “Nabuligan ako nga hunahunaon utro an akon mga prinsipyo, ngan nahibaro ako nga magin kontento ha mga kinahanglanon ha kinabuhi,” siring ni Don, nga nagtatrabaho ha bangko hadto.

Pagkab-ot han Nagpapadayon nga Espirituwal nga mga Karikohan

An espirituwal nga mga hiyas nagpapabug-at han nagpapadayon nga mga balos, diri han temporaryo nga katagbawan. Hi Pablo nagsurat: “An mga butang nga nakikita [materyal] may kataposan; kondi an mga butang nga diri nakikita [espirituwal] mga waray kataposan.” (2 Korinto 4:18) Totoo nga an materyal nga mga pangalimbasog mahimo makatagbaw han temporaryo nga mga hingyap, kondi an pagin hakog diri naghahatag hin permanente nga kapulsanan ha usa. An espirituwal nga mga hiyas nagpapadayon ha waray kataposan.—Proberbios 11:4; 1 Korinto 6:9, 10.

Ginkukondenar han Biblia an materyalistiko nga panlantaw nga kaylap gud hini nga panahon. Gintututdoan kita hito kon paonan-o pupugngan an hakugnon  nga hingyap pinaagi ha pagtipig han aton mata nga simple, nga nakasentro ha mas importante nga mga butang, an espirituwal nga mga karikohan. (Filipos 1:10) Iginbubuhayhag hito kon ano gud an kahakog—an pagsingba ha kalugaringon. Samtang aton gin-aaplikar an aton hinbaroan tikang ha Pulong han Dios, nagkakaada kita mas daku nga kalipay. An aton panhunahuna nabalhin tikang ha pagkarawat ngadto ha paghatag. Daku gud ini nga hinungdan nga saliwnan an pagpatagbaw ha kalugaringon hin espirituwal nga mga hiyas!

Tinuod nga ha usa nga sukol, an kwarta mahimo magin panalipod. (Eklesiastes 7:12) Kondi an Biblia maminatud-on nga nasiring: “An imo kwarta mahimo mawara dayon, nga sugad hin nagkaada ito mga pako ngan lumupad sugad hin agila.” (Proberbios 23:5, TEV) Daku an iginsakripisyo han mga tawo basi magkaada dugang nga materyal nga mga butang—kahimsog, mga pamilya, an maopay nga konsensya pa ngani—nga may nakakadaot nga mga resulta. Ha luyo nga bahin, an pagkaada espirituwalidad nagtatagbaw han aton pinakaimportante nga mga panginahanglan—an panginahanglan hin gugma, an panginahanglan hin katuyoan, ngan an panginahanglan nga magsingba ha mahigugmaon nga Dios, hi Jehova. Nagtutudlok liwat ito han paagi ngadto ha waray kataposan nga kinabuhi ha tawhanon nga kahingpitan ha paraiso nga tuna—an paglaom nga iginsasaad han Dios ha aton.

Diri na maiha, an hingyap han katawohan para hin kahuraan bug-os nga matutuman ha bag-o nga kalibotan han Dios. (Salmo 145:16) Hito nga panahon an bug-os nga tuna “mapupuno han hibaro ni Jehova.” (Isaias 11:9) Mahuhura an espirituwal nga mga hiyas. Bug-os nga mawawara an materyalismo ngan an nakakadaot nga mga epekto hito. (2 Pedro 3:13) Hito nga panahon an mga butang nga naghihimo han aton mga kinabuhi nga mas makapatagbaw—hingpit nga kahimsog, makapatagbaw nga buruhaton, maopay nga klase hin pagpahayahay, mahigugmaon nga mga relasyon ha pamilya, ngan nagpapadayon nga pakigsangkay ha Dios—magdadara hin totoo nga kalipayan ha waray kataposan.

[Kahon/Retrato ha pahina 6]

Gamita an Imo Kwarta ha Maaramon nga Paagi!

Kilalaha an imo mga kinahanglanon. Gintutdoan kita ni Jesus nga mag-ampo: “Tagan mo kami niyan hin kan-on namon ha ikinaadlaw.” (Lukas 11:3) Ayaw tuguti an imo kalugaringon nga maghunahuna nga an mga butang nga imo ginhihingyap amo an mga butang nga kinahanglan mo pagtag-iyahon. Hinumdumi nga an imo kinabuhi diri tikang ha mga butang nga imo tinatag-iya.—Lukas 12:16-21.

Magbadyet. Ayaw pagpalit nga diri nagpaplano. An Biblia nasiring: “An mga hunahuna han maduruto tipakadto la ha kahuraan; kondi an tagsatagsa nga madinalidalion nagdadagmit la ha kakulangan.” (Proberbios 21:5) Ginsagdonan ni Jesus an iya mga mamarati nga kwentahon anay an magagasto antes magtikang hin bisan ano nga proyekto nga nagkikinahanglan hin kwarta.—Lukas 14:28-30.

Likayi an diri-kinahanglanon nga pangutang. Kon posible, magtirok hin kwarta para ha pagpalit imbes nga mangutang. An proberbio nasiring: “An parautang usa nga surugoon han urutangan.” (Proberbios 22:7) Pinaagi ha pagpugong ha kalugaringon ngan pagsunod ha imo badyet, makakaplano ka pa ngani hin malampuson ha pagpalit hin dagku nga mga butang.

Likayi an pagkarag. Mas paihaa an mga butang nga tinatag-iya mo na pinaagi ha pag-ataman hito hin maopay, ha sugad nga paagi malilikyan mo an pagkarag. Iginpakita ni Jesus an husto nga pagtagad ha pagkonserba may kalabotan ha mga butang nga iya gin-gamit.—Juan 6:10-13.

Unaha an mga butang nga urunahon. An maaramon nga tawo ‘magpapahimulos han oras’ basi mangalimbasog ha pagkab-ot han mas importante nga mga tumong.—Efeso 5:15, 16.

[Kahon/Retrato ha pahina 7]

Paghibaro Tikang ha Eksperyensya—May-ada Mas Maopay nga Paagi

An personal nga eksperyensya—maopay ngan maraot—makakatutdo ha aton hin birilhon nga mga leksyon. Kondi totoo ba nga an eksperyensya amo an gimaopayi nga magturutdo, sugad han siring han usa nga puplunganon? Diri, may-ada pinakalabaw nga surok han giya. Ginkilala ito han salmista han nagsiring hiya ha pag-ampo: “An imo pulong lawag ha akon mga tiil, ngan suga ha akon agian.”—Salmo 119:105.

Kay ano nga an paghibaro tikang ha instruksyon han Dios mas maopay kay han paghibaro tikang ha personal nga eksperyensya? An usa nga hinungdan, mahimo magin daku nga sakripisyo ngan masakit an paghibaro tikang ha eksperyensya—pagsari hin iba-iba nga paagi basi hibaroan an husto. Diri liwat ito kinahanglanon. “O nga ikaw namati unta han akon mga sugo!” an Dios nagsiring ha kadaan nga mga Israelita. “Dida hito an imo kamurayaw nasusugad hin usa nga salog, ngan an imo pagkamatadong nasusugad han mga balud ha dagat.”—Isaias 48:18.

Usa nga hinungdan nga an Pulong han Dios an gimaopayi nga surok han instruksyon amo nga nagsusulod ito han gidadaani ngan pinakahusto nga asoy mahitungod han eksperyensya han tawo. Posible nga nasasantop mo nga an waray-kasakit nga paghibaro tikang ha mga kalamposan ngan mga kapakyasan han iba mas maopay kay han pag-utro han ira mga sayop. (1 Korinto 10:6-11) Labaw nga importante, ha Biblia, an Dios nagtatagana ha aton hin mag-opay hinduro nga mga balaud ngan naggigiya nga mga prinsipyo nga bug-os nga masasarigan. “An balaud ni Jehova hingpit . . . An pagpamatuod [“pahinumdom,” NW] ni Jehova totoo, nga nakakahimo nga makinaadmananon an usa nga numnom.” (Salmo 19:7) Sigurado nga an paghibaro tikang ha kinaadman han aton mahigugmaon nga Maglalarang amo an gimaopayi nga paagi han paghibaro.

[Mga Retrato ha pahina 4]

Karuyag han kalibotan nga sundon mo an materyalistiko nga pagkinabuhi hito

[Retrato ha pahina 5]

Mas birilhon kay han bulawan o salapi an bahandi nga mabibilngan ha Biblia