“Magin Maabi-abihon ha Usa kag Usa”
“Magin Maabi-abihon ha Usa kag Usa”
HI Pebe, usa nga Kristiano ha siyahan nga siglo, may-ada problema. Nagbibiyahe hiya tikang ha Kenkrea, ha Gresya, ngadto ha Roma, kondi diri hiya nakilala ha mga igkasi-tumuroo dida hito nga syudad. (Roma 16:1, 2) “An sosiedad han Roma [hadto nga mga panahon] maraot ngan brutal,” siring han parahubad han Biblia nga hi Edgar Goodspeed, “ngan an mga papletehan-nga-urukyan maraot gud an bantog sugad nga mga lugar nga diri angayan para ha desente nga babaye, labi na para ha Kristiano nga babaye.” Salit diin mahuron hi Pebe?
Durante han panahon han Biblia, agsob magbiyahe an mga tawo. Nagbiyahe hi Jesu-Kristo ngan an iya mga disipulo basi isangyaw an maopay nga sumat ha bug-os nga Judea ngan Galilea. Waray pag-iha katapos hito, gindara han Kristiano nga mga misyonero pariho kan Pablo an mensahe ngadto ha magkalainlain nga mga lugar ha palibot han Mediteranyo nga kadagatan, pati na ha Roma, an kapital han Imperyo han Roma. Han magbiyahe an siyahan-siglo nga mga Kristiano, ha sulod man o ha gawas han Judio nga teritoryo, diin hira inukoy? Ha pamiling hin mga lugar nga urukyan, ano nga mga problema an ira gin-atubang? Ano an aton hibabaroan tikang ha ira mahitungod ha pag-abi-abi?
“Niyan nga Adlaw Maukoy Ako ha Imo Balay”
An pagkamaabi-abihon gintagan hin kahulogan sugad nga “buotan ngan malipayon nga pagkarawat hin mga bisita,” ngan usa ito nga maiha na nga pangirilal-an han totoo nga mga magsiringba ni Jehova. Pananglitan, ipinakita ito nira Abraham, Lot, ngan Rebeka. (Genesis 18:1-8; 19:1-3; 24:17-20) Ha pagsaysay han iya disposisyon ha mga estranghero, an patriarka nga hi Job nagsiring: “An humarapit waray maghuron dida ha kalsada; kondi akon inabrihan an akon mga ganghaan ha lumalangyaw.”—Job 31:32.
Basi kumarawat an mga biyahero hin maabi-abihon nga pagtagad tikang ha ira mga igkasi-Israelita, agsob nga igo na an paglingkod ha plasa han usa nga syudad ngan maghulat hin imbitasyon. (Hukom 19:15-21) Kasagaran nga ginhihimsawan han mga nag-aabi-abi an mga tiil han ira mga bisita ngan gintatanyagan hira hin pagkaon ngan irinmon, ngan nagtatagana liwat hira hin tubong para ha mga hayop han mga biyahero. (Genesis 18:4, 5; 19:2; 24:32, 33) An mga biyahero nga diri naruruyag makapabug-at ha mga nag-abi-abi ha ira nagdadara han ira mga kinahanglanon—tinapay ngan alaksiw para ha ira kalugaringon ngan dagami ngan tubong para ha ira mga asno. Nanginahanglan la hira hin mahuhuronan para ha gab-i.
Bisan kon talagsa la idetalye han Biblia kon paonan-o nakabiling hin mahuhuronan hi Jesus durante han iya mga pagbiyahe ha pagsangyaw, kinahanglan niya ngan han iya mga disipulo makihuron. (Lukas 9:58) Han bumisita hi Jesus ha Jeriko, siniring la hiya kan Sakeo: “Niyan nga adlaw maukoy ako ha imo balay.” Ginkarawat ni Sakeo hi Jesus “hin malipayon.” (Lukas 19:5, 6) Hi Jesus agsob nagin bisita han iya kasangkayan ha Betania nga hira Marta, Maria, ngan Lasaro. (Lukas 10:38; Juan 11:1, 5, 18) Ngan baga hin ha Kapernaum, hi Jesus inukoy upod kan Simon Pedro.—Markos 1:21, 29-35.
An mga instruksyon para ha pagministeryo nga iginhatag ni Jesus ha iya 12 nga apostol damu an iginsusumat mahitungod han klase han pag-abi-abi nga ira malalaoman ha Israel. Hi Jesus nagsiring ha ira: “Diri kamo magbalon ha iyo mga bugkos hin bulawan, bisan salapi, bisan tumbaga: bisan balonan ha dalan, bisan duha nga panapton, bisan sapin, bisan sungkod; kay an magburuhat takos han iya karan-on. Ngan bisan diin nga bungto ngan baryo nga iyo sudlan, usisaha niyo kon hin-o didto an takos, ngan didto kamo ukoy tubtob ha iyo paglakat.” (Mateo 10:9-11) Maaram hiya nga an tangkod-an-kasingkasing nga mga indibiduwal mag-aabi-abi han iya mga disipulo, ngan magtatagana ha ira hin pagkaon, urukyan, ngan iba pa nga mga kinahanglanon.
Kondi, tiarabot hadto an panahon nga an mga ebanghelisador nga nagbibiyahe kinahanglan na mag-ataman han ira kalugaringon nga mga kinahanglanon ngan magtapar han ira kalugaringon nga mga gastos. Tungod kay ginhuhunahuna an tidaraon nga pagkontra nga aatubangon han iya mga sumurunod ngan an paghaluag han pagsangyaw nga buruhaton ha mga teritoryo ha gawas han Israel, hi Jesus nagsiring: “An may-ada supot, papagdad-a, ngan sugad man hin balonan.” (Lukas 22:36) An pagbiyahe ngan urukyan pagkikinahanglanon gud ha pagpasarang han maopay nga sumat.
“Sunda an Dalan han Pagkamaabi-abihon”
An igo nga kamurayawan ngan an maopay nga sistema han kongkreto nga kakalsadahan ha bug-os nga Imperyo han Roma ha siyahan nga siglo nagresulta ha usa nga sosiedad nga damu nga mga tawo an agsob magbiyahe. a An pagkaada damu hinduro nga mga biyahero nagresulta hin daku nga panginahanglan hin mga huronan. Tungod hito, ha sentro nga kakalsadahan nagkaada mga papletehan-nga-urukyan nga tag-usa ka adlaw nga biyahe an kahirayo ha usa kag usa. Kondi, an The Book of Acts in Its Graeco-Roman Setting nasiring: “Makasurubo nga paghulagway mahitungod ha sugad nga mga pasilidad an iginpipresenta han mga literatura. An mga literatura ngan mga reperensya tikang ha arkeolohiya nga aada pa yana agsob nga nagpapamatuod mahitungod han guba ngan mahugaw nga mga pasilidad, haros run-og na nga mga dekorasyon, mga sudlot, mahugaw nga pagkaon ngan irimnon, diri-tangkod nga mga tag-iya ngan mga tawohan, magraot an dungog nga mga kustomer, ngan kasagaran nga malaw-ay nga moralidad.” Natural la nga an biyahero nga maopay an moral naglilikay ha pag-ukoy ha sugad nga mga papletehan-nga-urukyan kon posible.
Diri urusahon, kon sugad, nga an Kasuratan pauro-utro nga nagsasagda ha mga Kristiano nga mag-abi-abi ha iba. Ginsagdonan ni Pablo an mga Kristiano ha Roma: “Makiangbit ha mga baraan uyon ha ira mga panginahanglan. Sunda an dalan han pagkamaabi-abihon.” (Roma 12:13, NW) Iya ginpahinumdoman an Judio nga mga Kristiano: “Ayaw kamo panhikalimot ha pagpakita hin gugma ha mga dumuruong [“pagkamaabi-abihon,” NW]: kay pinaagi hini an iba nagkarawat hin mga anghel nga waray hira panhibaro.” (Hebreo 13:2) Ginsagda ni Pablo an iya mga igkasi-magsiringba nga “magin maabi-abihon ha usa kag usa nga waray pagreklamo.”—1 Pedro 4:9, NW.
Kondi, may-ada hadto mga kahimtang diin diri angayan an pag-abi-abi. May kalabotan ha “bisan hin-o [nga] nag-una ngan waray pagpadayon ha pagturon-an ni Kristo,” hi apostol Juan nagsiring: “Ayaw niyo hiya karawata ha iyo balay, ngan ayaw hiya pangumustaha: kay an mangumusta ha iya makakaangbit ha iya mga magraot nga buhat.” (2 Juan 9-11) May kalabotan ha diri-mabinasulon nga mga makasasala, hi Pablo nagsurat: “Diri kamo makipag-upod-upod, kon an usa ka tawo nga ginngangaranan nga bugto, paralibog, o masingbahon ha mga ladawan, o malibakon, o parahubog, o paralimbong; bisan ha pagkaon diri kamo makigsaro ha iya.”—1 Korinto 5:11.
An mga impostor ngan an iba pa sigurado nga nagsari ha pag-abuso ha pagkamaabi-abihon han totoo nga mga Kristiano. An usa nga diri-Biblikal nga artikulo mahitungod han Kristiano nga pagtoo nga tinatawag nga The Didache, o Teaching of the Twelve Apostles, nagsusuhestyon nga an biyahero nga parasangyaw kinahanglan abi-abihon ha sulod hin “usa ka adlaw, o hin ikaduha pa nga adlaw kon kinahanglanon.” Katapos hito, ha iya pagbaya, “pabaluni hiya hin pagkaon la . . . Kon mangaro hiya hin kwarta, diri hiya totoo nga propeta.” An artikulo nagpapadayon: “Kon naruruyag hiya ha pagpabilin ha imo balay ngan may-ada hiya hinbabaroan nga trabaho, patrabahoa hiya para ha iya pagkaon. Kondi
kon waray hiya hinbabaroan nga trabaho, itagana an iya mga kinahanglanon sumala han imo pagsabot, basi waray tawo nga lumungon ha imo nga hubya tungod kay hiya usa nga Kristiano. Kondi kon diri niya ito buhaton, iya ginagamit an Kristianidad para hin personal nga bentaha; magbantay ha sugad hito nga tawo.”Mabinantayon hi apostol Pablo nga diri maghatag hin mabug-at nga paras-anon ha mga nag-abi-abi ha iya durante han iya maiha nga pag-ukoy ha pipira nga mga syudad. Nagtrabaho hiya sugad nga parahimo hin tolda basi suportahan an iya kalugaringon. (Buhat 18:1-3; 2 Tesalonika 3:7-12) Basi mabuligan an takos nga mga biyahero nga upod nira, matin-aw nga ginamit han siyahan nga mga Kristiano an mga surat han pagrekomenda, sugad han pagpakilala ni Pablo kan Pebe. “Iginpapakilala ko ha iyo hi Pebe nga aton bugto nga babaye,” nagsurat hi Pablo, “nga iyo hiya karawaton tungod ha Ginoo . . . ngan iyo tabangan hiya ha bisan ano nga butang, nga may kinahanglan hiya ha iyo.”—Roma 16:1, 2.
Mga Bendisyon Tungod ha Pagin Maabi-abihon
An Kristiano nga mga misyonero han siyahan nga siglo sinarig kan Jehova ha pagtagana han ngatanan nira nga mga panginahanglan. Kondi makakalaom ba hira nga abi-abihon han mga igkasi-tumuroo? Iginpagamit ni Lydia an iya balay kan Pablo ngan ha iba. An apostol linungon kanda Akila ngan Prisila ha Korinto. Ginpakaon han usa nga parabantay han prisohan hira Pablo ngan Silas. Maabi-abihon nga ginkarawat hi Pablo ni Jason ha Tesalonika, ni Felipe ha Cesarea, ngan ni Mnason ha dalan tikang ha Cesarea ngadto ha Jerusalem. Han tipakadto hi Pablo ha Roma, gin-abi-abi hiya han kabugtoan ha Puteolos. Sigurado nga nagin makapatagbaw gud ha espirituwal ini nga mga okasyon para ha mga nag-abi-abi ha iya!—Buhat 16:33, 34; 17:7; 18:1-3; 21:8, 16; 28:13, 14.
An eskolar nga hi Frederick F. Bruce nakaobserba: “Ini nga kasangkayan ngan mga katrabaho, mga nag-abi-abi nga kababayin-an ngan kalalakin-an, waray iba nga motibo ha pagin mabinuligon hinduro kondi an gugma kan Pablo ngan ha Agaron nga iya gin-aalagaran. Maaram hira nga ha pagserbi kan Pablo nagsiserbi hira kan Kristo.” Maopay hinduro ini nga motibo ha pagin maabi-abihon.
Aada pa gihapon an panginahanglan nga magin maabi-abihon. Yinukot nga nagbibiyahe nga mga representante han mga Saksi ni Jehova an nakakaeksperyensya hin pag-abi-abi tikang ha mga igkasi-tumuroo. An iba nga mga parasamwak han Ginhadian nabiyahe ha ira kalugaringon nga gasto basi kumadto ha mga lugar nga talagsa la masangyawan han maopay nga sumat. Makakarawat naton an daku nga mga kapulsanan kon ipagamit naton an aton mga balay, bisan kon ordinaryo la ito, ha sugad nga mga tawo. An mahigugmaon nga pag-abi-abi nga mahimo mag-upod la hin simple nga pangaon nagtatagana hin ekselente nga mga higayon ha pagbinalyoay hin pagdasig ngan ha pagpakita hin gugma para ha aton kabugtoan ngan para ha aton Dios. (Roma 1:11, 12) An sugad nga mga okasyon labi nga may balos para ha mga nag-aabi-abi, tungod kay may-ada mas daku nga kalipay ha “paghatag kay . . . ha pagkarawat.”—Buhat 20:35.
[Footnote]
a Ginbabanabana nga pag-abot han tuig 100 K.P., may-ada mga 80,000 kilometros han kongkreto nga mga kalsada ha Roma.
[Retrato ha pahina 23]
Ginsusunod han mga Kristiano “an dalan han pagkamaabi-abihon”