Pagpahaluag ha Nasud Diin Naglampos Hadto an Siyahan nga Kristianidad

AN Italya, an porma-botas nga peninsula nga naabot tubtob ha Dagat Mediteranyo, tikang pa hadto usa na nga lugar diin an relihiyoso ngan kultural nga mga hitabo nakakaimpluwensya ha kasaysayan han kalibotan. Nakakadani ito ha minilyon nga mga turista tungod han pagkamaopay pagkit-on han magkadirodilain nga palibot hito, han bantogan nga artistiko nga mga butang hito, ngan han magrasa hinduro nga pagkaon hito. Usa liwat ini nga nasud diin nagmamalampuson an edukasyon han Biblia.

An totoo nga Kristianidad posible nga siyahan nga nakaabot ha Roma—an kapital han gahum ha kalibotan hito nga panahon—han binalik tikang ha Jerusalem an mga Judio ngan mga proselita nga nagin mga Kristiano han Pentekostes 33 K.P. Han mga 59 K.P., ginbisita ni apostol Pablo an Italya ha siyahan nga higayon. Ha Puteolos, usa nga syudad ha daplin han dagat, iya “inagian an mga kabugtoan” ha pagtoo.—Buhat 2:5-11; 28:11-16.

Sugad han igintagna ni Jesus ngan han mga apostol, antes magtapos an siyahan nga siglo K.P., hinay-hinay nga binulag an mga apostata tikang ha totoo nga Kristianidad. Kondi, antes matapos inin maraot nga sistema han mga butang, an totoo nga mga disipulo ni Jesus nangunguna ha pagsangyaw han maopay nga sumat ha bug-os nga kalibotan—upod na ha Italya.—Mateo 13:36-43; Buhat 20:29, 30; 2 Tesalonika 2:3-8; 2 Pedro 2:1-3.

Nakakapanluya nga Tinikangan

Han 1891, hi Charles Taze Russell, an nangunguna han bug-os-kalibotan nga pagsangyaw nga buruhaton han mga Estudyante ha Biblia (sugad han pagtawag ha mga Saksi ni Jehova hadto), binisita ha pipira nga mga syudad ha Italya ha siyahan nga higayon. Napiritan hiya pagkarawat nga diri sugad ka positibo an resulta han iya ministeryo didto: “Waray kami nakita nga nakadasig ha amon nga maglaom hin bisan ano nga pag-ani ha Italya.” Ha katsaringsing han 1910, binalik hi Bugto Russell ha Italya ngan nagpahayag mahitungod han Biblia ha usa nga himnasyo ha sentro han Roma. Ano an resulta? “Ha kabug-osan,” hiya nagreport, “an katirok pakyas gud.”

Ha pagkamatuod, ha sulod hin pipira ka mga dekada mahinay an pag-uswag han pagsangyaw han maopay nga sumat ha Italya, ha bahin tungod kay gintimaraot han diktadorya nga Pasista an mga Saksi ni Jehova. Durante hito nga peryodo, diri masobra hin 150 an mga Saksi ni Jehova ha nasud, ngan an kadam-an hito nahibaro han mga kamatuoran ha Biblia tikang ha mga paryente o kasangkayan nga naukoy ha iba nga mga nasud.

Urusahon nga Pag-uswag

Katapos han Girra ha Kalibotan II, may mga misyonero nga ginpadara ha Italya. Kondi sugad han iginpakita han mga surat nga natipigan han Estado, ginhangyo han higtaas-an-ranggo nga mga indibiduwal ha Vatican an gobyerno nga paiwason an mga misyonero. Ginpirit an mga misyonero nga bumaya ha nasud, gawas la ha pipira.

Bisan pa han mga ulang, damu nga mga tawo ha Italya an nagtikang kumadto ha “bukid” han pagsingba kan Jehova. (Isaias 2:2-4) Makatirigamnan an pag-uswag han mga Saksi. Han 2004, nagkaada pungkay nga 233,527 nga magwarali han maopay nga sumat, 1 ha kada 248 nga umurukoy, ngan 433,242 an tinambong ha Memoryal han  kamatayon ni Kristo. May-ada 3,049 nga mga kongregasyon han mga Saksi ni Jehova nga nagkakatirok ha komportable nga mga Kingdom Hall. Ha bag-o la, may-ada pipira nga partikular nga mga grupo han mga tawo nga nakakaeksperyensya hin daku nga pag-uswag.

Pagsangyaw ha Damu nga mga Yinaknan

Damu nga mga dayo tikang ha Aprika, Asia, ngan Este nga Europa an kinadto ha Italya basi mamiling hin trabaho o hin mas maopay nga panginabuhi o, ha pipira nga mga kahimtang, basi makapalagiw ha makuri gud nga mga kahimtang. Paonan-o inin minilyon nga mga tawo mabubuligan ha espirituwal?

Damu nga mga Saksi ha Italya an kinarawat han ayat ha pag-aram hin makuri nga mga yinaknan, sugad han Albaniano, Amhariko, Arabiko, Bengali, Inintsik, Punjabi, Sinhala, ngan Tagalog. Han 2001, nagtikang dumarahon an mga kurso ha yinaknan basi tutdoan inin disidido nga mga tawo ha pagsangyaw ha langyaw nga mga yinaknan. Durante han naglabay nga tulo ka tuig, 3,711 nga mga Saksi an tinambong ha 79 nga mga kurso nga gindumara ha 17 kalain nga yinaknan. Tungod hini nagin posible an pag-organisa ngan pagparig-on hin 146 nga mga kongregasyon ngan 274 nga mga grupo ha 25 kalain nga mga yinaknan. Salit damu nga sinsero nga mga tawo an nakabati na han maopay nga sumat ngan nagtikang ha pag-aram han Biblia. Agsob nga urusahon gud an mga resulta.

Usa han mga Saksi ni Jehova an nakiistorya mahitungod han Biblia kan George, usa nga Malayalam an yinaknan nga lalaki nga taga-India. Bisan pa han dagku nga mga problema ni George ha trabaho, malipayon nga nagkarawat hiya hin pag-aram ha Biblia. Paglabay hin pipira ka adlaw, an sangkay ni George nga hi Gil, usa nga lalaki nga nagyayakan hin Punjabi nga taga-India liwat, kinadto ha Kingdom Hall, ngan gintikangan an pag-aram han Biblia ha iya. Iginpakilala ni Gil ha mga Saksi hi David, usa nga taga-India nga nagyayakan hin Telugu. Waray pag-iha nag-aaram na hi David han Biblia. Duha pa nga mga taga-India, hira Sonny ngan Shubash, an naukoy ha balay nga inuukyan ni David. Hira nga duha inapi ha pag-aram han Biblia.

Paglabay hin pipira ka semana, an mga Saksi gintawagan ha telepono ni Dalip, usa nga lalaki nga Marathi an yinaknan. Hiya nagsiring: “Sangkay ako ni George. Matututdoan ba niyo ako han Biblia?” Katapos, karuyag liwat mag-aram ni Sumit, usa nga lalaki nga Tamil an yinaknan. Ha urhi, usa pa han mga sangkay ni George an tinawag ha telepono, naghahangyo hin pag-aram ha Biblia. Katapos, igin-upod ni George an usa pa nga batan-on nga lalaki, hi Max, ha Kingdom Hall. Naghangyo liwat hiya hin pag-aram. Yana, unom ka pag-aram ha Biblia an gindudumara, ngan ginhihikay an upat pa nga pag-aram. Gindudumara ito ha Ingles, bisan kon ginagamit liwat an mga publikasyon ha Hindi, Malayalam, Marathi, Punjabi, Tamil, Telugu, ngan Urdu.

An mga Bungol “Nakakabati” han Maopay nga Sumat

Sobra 90,000 an bungol nga mga tawo ha Italya. Ha kabutngaan han dekada han 1970, nagtikang an mga Saksi ha paghatag hin atensyon ha pagtutdo han kamatuoran han Biblia ha ira. Ha tinikangan, may pipira nga bungol nga mga Saksi nga nagtutdo han Italian Sign Language (ISL) ha mga igkasi-ministro nga disidido ha pagbulig dida hito nga kanataran. Katapos nagtikadamu nga bungol nga mga tawo an nagtikang ha pagpakita hin interes ha Biblia. Yana, sobra 1,400 nga nagamit han ISL an natambong ha Kristiano nga mga katirok. Kinse nga mga kongregasyon ngan 52 nga mga grupo an nagdudumara hin mga katirok ha ISL.

Ha tinikangan, an pagsangyaw ha mga bungol ha kadak-an nadepende ha taktika han indibiduwal nga mga Saksi. Kondi han 1978, an sanga nga opisina han mga Saksi ni Jehova ha Italya nagtikang pag-organisa hin mga kombensyon para ha mga bungol. Han Mayo hito nga tuig, iginpahibaro nga ha tiarabot nga internasyonal nga kombensyon ha  Milan, magkakaada mga sesyon para ha mga bungol. An siyahan nga sirkito nga asembleya para ha mga bungol gindumara ha Assembly Hall ha Milan han Pebrero 1979.

Tikang hito nga panahon, ginhahatagan na hin duok nga atensyon han sanga nga opisina an espirituwal nga pagkaon han mga bungol pinaagi ha pagdasig ha nagtitikadamu nga mga ebanghelisador nga pauswagon an ira kaabtik hini nga yinaknan. Tikang han 1995, an mga espesyal payunir (bug-os-panahon nga mga ebanghelisador) iginpadara na ngadto ha pipira nga mga grupo basi bansayon an bungol nga mga Saksi ha ministeryo ngan mag-organisa hin Kristiano nga mga katirok. Tulo nga Assembly Hall an sinangkapan han pinakamoderno nga mga video system basi magin mas maopay an pagkita ha mga programa. Dugang pa, may-ada na mga videocassette han Kristiano nga mga publikasyon basi magtagana hin espirituwal nga pagkaon ha bungol nga mga tawo.

Naoobserbahan han mga tawo nga gin-aataman hin maopay han mga Saksi an espirituwal nga mga panginahanglan han mga bungol. An P@role & Segni, usa nga magasin nga iginpupublikar han Italian Deaf Society, nagkotar tikang ha surat nga iginpadara han usa nga monsinyor han Katoliko: “Makuri an pagin bungol tungod kay an bungol nga tawo nagkikinahanglan hin padayon nga atensyon. Pananglitan, diri hiya nakukurian ha pagkadto ha singbahan nga nag-uusahan, kondi nagkikinahanglan hiya han bulig han usa nga parainterpretar basi makasabot han ngatanan nga ginbabasa, ginpapahayag, o ginkakanta durante han mga misa.” “Kinakarawat han monsinyor,” nagpadayon an magasin, “nga makasurubo, diri pa andam an iglesia ha pag-atubang hito nga problema, ngan iginpatin-aw niya nga damu nga mga bungol an mas naaataman ha mga Kingdom Hall han mga Saksi ni Jehova kay ha singbahan.”

An Maopay nga Sumat Iginsasangyaw ha mga Priso

Mahimo ba makaeksperyensya an usa hin kagawasan samtang priso pa? Oo, tungod kay an Pulong han Dios may-ada gahum ha ‘paghatag hin kagawasan’ ngada hadton nakarawat ngan nag-aaplikar hito ha ira kinabuhi. An mensahe nga  iginpahayag ni Jesus “ha mga bihag” amo an kagawasan tikang ha sala ngan palso nga relihiyon. (Juan 8:32, NW; Lukas 4:16-19) Ha Italya, maopay hinduro an mga resulta han pagsangyaw ha mga prisohan. Haros 400 nga ministro han mga Saksi ni Jehova an gintagan hin awtorisasyon han Estado nga bisitahon an mga priso basi tagan hira hin espirituwal nga bulig. An mga Saksi ni Jehova amo an siyahan nga diri-Katoliko nga organisasyon nga naghangyo ngan gintugotan.

An mensahe han Biblia mahimo maipasarang ha diri ginlalaoman nga mga paagi. An mga priso nakikiistorya ha mga igkasi-priso mahitungod han pagtutdo han Biblia nga buruhaton han mga Saksi ni Jehova. Sugad nga resulta, an pipira hito nga mga priso naghahangyo nga bisitahon hin Saksi nga ministro. O an mga membro han pamilya nga nagtikang na ha pag-aram han Biblia nagdadasig ha mga priso nga maghangyo nga bisitahon hira han mga Saksi. An iba nga mga priso nga ginsentensyahan hin bug-os-kinabuhi nga kaprisohan tungod han pakapatay o han iba nga seryoso nga mga krimen nagbasol na ngan nagbag-o gud han ira pagkinabuhi. Nag-aandam ini ha ira para ha dedikasyon ngadto kan Jehova nga Dios ngan ha bawtismo.

Ha damu nga mga prisohan, ginhimo an mga kahikayan nga magkaada mga pahayag publiko mahitungod ha mga topiko ha Biblia, isaurog an Memoryal han kamatayon ni Jesus, ngan ipasalida an mga video han mga programa mahitungod han Biblia nga ginhimo han mga Saksi ni Jehova. Agsob nga damu hinduro nga mga priso an natambong hini nga mga katirok.

Basi buligan an mga priso ha praktikal nga mga paagi, kalyap nga nanaltag an mga Saksi hin mga magasin nga naghihisgot hin mga topiko nga mapulsanon ha ira. Usa han sugad nga mga magasin amo an Mayo 8, 2001 nga Awake!, nga may ulohan nga “Can Prisoners Be Reformed?” An Abril 8, 2003 nga gowa may ulohan nga “Drug Abuse in the Family—What Can You Do?” Yinukot nga kopya an naipahamutang ha mga priso. Sugad nga resulta, ginatos nga mga pag-aram han Biblia an gindudumara. Nagpapakita liwat hin interes ha mensahe han Biblia an pipira nga mga gwardya han prisohan.

Katapos makakuha hin espesyal nga permiso tikang ha mga awtoridad, nabawtismohan an priso nga hi Costantino ha Kingdom Hall ha San Remo, nga gintambongan han 138 nga mga Saksi hito nga lugar. “Inabat ko nga napuno ako hin gugma,” siring ni Costantino, nga matin-aw nga nabantad gud katapos niya mabawtismohan. Usa nga peryodiko hito nga lugar an nagreport han ginsiring han gwardya han prisohan: “Ha daku nga kalipay . . . nga amon gintugotan ini. Sadang tagdon an ngatanan nga makakapauswag han sosyal, personal, ngan espirituwal nga rehabilitasyon han usa nga priso.” Duro gud an pagdayaw han asawa ni Costantino ngan han iya anak nga babaye ha paagi nga nakaapekto an husto nga kahibaro han Biblia ha iya kinabuhi: “Iginpapasigarbo namon hiya tungod han iya mga pagbag-o. Mamurayawon na hiya, ngan padayon nga nag-uuswag an iya pagtagad ha amon. Nahibalik an amon pagsarig ngan pagtahod ha iya.” Hira liwat nagtikang na ha pag-aram han Biblia ngan pagtambong ha Kristiano nga mga katirok.

Hi Sergio, nga napamatud-an nga salaan hin pangawat, armado nga panikas, patago nga pagpasulod hin droga, ngan pagpatay, ginsentensyahan hin kaprisohan tubtob ha 2024. Katapos usisahon an Kasuratan ha sulod hin tulo ka tuig ngan himoon an dagku nga mga pagbag-o ha iya kinabuhi, nagdesisyon hi Sergio nga magpabawtismo. Hiya an ika-15 nga priso ha Porto Azzurro nga prisohan, ha isla han Elba, nga nabawtismohan sugad nga usa han mga Saksi ni Jehova. Upod han pipira nga mga igkasi-priso nga tinambong, gindumara an  iya bawtismo ha usa nga nadadara-dara la nga karigoan nga iginbutang ha murulayan nga hawan han mga priso.

Hi Leonardo, nga ginsentensyahan hin 20 ka tuig nga kaprisohan, gintagan hin espesyal nga permiso nga mabawtismohan ha usa nga Kingdom Hall ha Parma. Han gin-interbyu hi Leonardo han usa nga lokal nga peryodiko, nagsiring hiya nga karuyag niya “ipatin-aw nga nagdesisyon hiya nga magin usa han mga Saksi ni Jehova, diri basi makabiling hin paagi nga makagawas ha prisohan, kondi basi mapun-an an usa ka importante nga espirituwal nga panginahanglan.” Hi Leonardo nagsiring: “Puno gud hin sayop an akon pagkinabuhi, kondi ginbayaan ko na ito. Nagbag-o na ako, bisan kon diri tigda. Kinahanglan magpadayon ako ha pagin matadong.”

Hi Salvatore, nga ginsentensyahan tungod han pagpatay, priso ha binantayan gud hin maopay nga prisohan ha Spoleto. Damu an nalipay hinduro ha iya bawtismo, nga gindumara ha prisohan. An gwardya hito nga prisohan nagsiring: “Sadang idasig an bili ha katiringban han usa nga desisyon nga nagriresulta ha mas maopay nga paggawi ngada ha ngatanan, para ha kaopayan han komunidad han mga priso ngan para ha bug-os nga sosiedad.” Sugad nga resulta han mga pagbag-o ni Salvatore, natambong na yana an iya asawa ngan anak nga babaye ha mga katirok han mga Saksi ni Jehova. An usa nga priso nga nasangyawan ni Salvatore nabawtismohan sugad nga dedikado nga surugoon ni Jehova.

An pipira han paghaluag ngan pag-uswag han siyahan nga Kristianidad nahitabo ha Italya. (Buhat 2:10; Roma 1:7) Hini nga panahon han pag-ani, an espirituwal nga pag-uswag ngan pagpahaluag nagpapadayon ha amo gihapon nga mga lugar diin nangalimbasog hira Pablo ngan an iya mga igkasi-Kristiano ha pagsangyaw han maopay nga sumat.—Buhat 23:11; 28:14-16.

[Mapa ha pahina 13]

(Para ha aktuwal nga format, kitaa an publikasyon)

ITALYA

Roma

[Retrato ha pahina 15]

An Assembly Hall ha Bitonto ngan an usa nga Italian Sign Language nga kongregasyon ha Roma

[Mga Retrato ha pahina 17]

Nagpapadayon an espirituwal nga pag-uswag ha mga lugar diin naglampos hadto an siyahan nga Kristianidad