Kay Ano nga Magin Maminatud-on?

HAN 18-anyos hi Manfred, nagin trainee hiya hin usa nga kompanya. a An kompanya nga iya gintrabahoan nagpaeskwela ha iya ngan han iba nga ginbabansay hin vocational ha kolehiyo ha sulod hin duha ka adlaw kada semana. Usa ka adlaw, temprano nga natapos an klase. Sumala ha regulasyon han kompanya, kinahanglan bumalik ha trabaho an mga ginbabansay ngan magtrabaho ha nabibilin nga oras han adlaw. Imbes nga buhaton ito, nagkalakat hira basi magpahalibway, labot la kan Manfred, nga binalik ha opisina. Nahituman nga inagi an manidyer nga nagdudumara ha mga ginbabansay. Han hikit-an niya hi Manfred, hiya nagpakiana: “Kay ano nga waray ka umiskwela yana? Ngan hain an iba?” Ano an ibabaton ni Manfred?

Ordinaryo ini nga sitwasyon ni Manfred. Magsusumat ba hiya han kamatuoran, o tatabonan niya an ginbuhat han iya mga kaeskwela? An pagbaton hin tinuod mangangahulogan hin problema para ha iba ngan magriresulta nga masina hira ha iya. Husto ba an pagbuwa ha sugad hini nga mga kahimtang? Kon ikaw an aada hini nga kahimtang, ano an imo bubuhaton? Babalikon naton an mahitungod kan Manfred unina, kondi paghisgotan anay naton kon ano an nahiuupod kon kinahanglan magdesisyon kita kon magsusumat ba kita hin tinuod o hin buwa?

Tinuod Ngan Diri Tinuod—Bug-os nga Magkakontra

Ha tinikangan han kasaysayan han tawo, an ngatanan iginbasar ha kamatuoran. Waray pagbaliko han mga impormasyon, waray pagmaniobra o sayop nga pagsumat han kamatuoran. Hi Jehova, an Maglalarang, amo an “Dios han kamatuoran.” Totoo an iya pulong; diri hiya nagbubuwa, ngan nasisina hiya ha pagbinuwa ngan mga buwaon.—Salmo 31:5; Juan 17:17; Tito 1:2.

Kon ito an kahimtang, ha ano nga paagi nagtikang an buwa? Hi Jesu-Kristo nagtagana han husto nga baton han ginsidngan niya an relihiyoso nga mga parakontra ha iya, nga naghihingyap ha pag-iparatay ha iya: “Kamo tinikang ha iyo amay nga Yawa, ngan an mga kaipa han iyo amay buot niyo buhaton. Hiya parapamatay tikang ha tinikangan; ngan diri hiya nagpapadayon ha kamatuoran, kay waray kamatuoran ha iya. Kon hiya nagyayakan han buwa, hiya nagyayakan ha iya kalugaringon, kay hiya buwaon, ngan amay hiya han buwa.” (Juan 8:44) Syempre, an gin-uunabi ni Jesus amo an panhitabo ha hardin han  Eden han ginsulay ni Satanas an siyahan nga mag-asawa nga talapason an Dios ngan tungod hito nagin makasasala hira ngan nag-antos han resulta nga kamatayon.—Genesis 3:1-5; Roma 5:12.

An mga pulong ni Jesus matin-aw nga nagpapakilala kan Satanas sugad nga ‘an amay han buwa,’ an gintikangan han pagbuwa ngan han diri tinuod. Hi Satanas nagpapadayon ha pagin an nangunguna nga nasuporta han diri tinuod, ngan ha pagkatinuod, ‘naglilimbong ha bug-os nga kalibotan.’ Hiya an may daku nga baratunon tungod han kadaot nga nahihimo ha mga tawo han kalyap nga pagbinuwa yana.—Pahayag 12:9.

An bug-os nga pagkakontra han tinuod ngan han buwa—nga gintikangan ni Satanas nga Yawa—nagpapadayon pa gihapon yana. Nakakaapekto ito ha ngatanan nga bahin han sosiedad han tawo ngan ha ngatanan nga indibiduwal. Ha pagkinabuhi han usa mahibabaroan kon dapig hiya ha kamatuoran o ha kabuwaan. Iginbabasar hadton dapig ha Dios an ira pagkinabuhi ha kamatuoran han Pulong han Dios, an Biblia. An bisan hin-o nga diri nagbubuhat han kamatuoran nahuhulog—hinbabaroan man nira ito o diri—ha gahum ni Satanas tungod kay an “bug-os nga kalibotan kanan kayawan-on.”—1 Juan 5:19; Mateo 7:13, 14.

Kay Ano nga Aada an Hilig ha Pagbuwa?

An kamatuoran nga an “bug-os nga kalibotan” aada ha gahum ni Satanas nagsusumat ha aton kon kay ano nga damu hinduro an nagbubuwa. Kondi bangin magpakiana kita, ‘Kay ano nga binubuhat ito ni Satanas, ‘an amay han buwa’?’ Maaram hi Satanas nga hi Jehova an may katungod ha pagin Soberano han ngatanan nga Iya ginlarang, upod na an siyahan nga mag-asawa. Bisan pa hito, ginhingyap ni Satanas inin hitaas ngan waray-katupong nga katungdanan, nga waray hiya katungod ha pagkaada hito. Tungod han kahakog ngan ambisyon nga nakasentro la ha iya kalugaringon, nagplano hiya ha pag-agaw han katungdanan ni Jehova. Basi matuman ini, gin-gamit ni Satanas an pagbuwa ngan panlimbong.—1 Timoteo 3:6.

Kumusta man yana? Diri ka ba nauyon nga an kahakog ngan ambisyon nga nakasentro ha kalugaringon amo gud la gihapon an mga motibo nga nag-aaghat ha damu nga magbuwa? An hakog nga negosyo, maraot nga politika, ngan palso nga relihiyon puno hin panlimbong, kabuwaan, pagmaniobra, ngan pan-gantso. Kay ano? Diri ba tungod ito kay an mga tawo agsob nga naaaghat han kahakog ngan ambisyon nga mauna o maghingyap hin karikohan, awtoridad, o katungdanan nga waray hira katungod nga magkaada hito? An maaramon nga hi Hadi Salomon han kadaan nga Israel nagpahamangno: “Hiya nga nag-aapiki ha pagkadato diri kay diri sisirotan.” (Proberbios 28:20) Ngan hi apostol Pablo nagsurat: “An gugma ha salapi amo an usa nga gamot han ngatanan nga karaotan.” (1 Timoteo 6:10) Ito gud liwat an masisiring mahitungod han sobra nga pag-ungara hin awtoridad o katungdanan.

An usa pa nga hinungdan han pagbuwa amo an kahadlok—kahadlok ha magigin resulta o ha mahimo hunahunaon han iba kon isumat an tinuod. Natural la nga an mga tawo maghingyap nga maruyagan o karawaton han iba. Kondi, ini nga hingyap mahimo makaaghat ha ira nga balikoon an kamatuoran, bisan hin guti la, basi matabonan an mga kapakyasan, maitago an diri mag-opay nga detalye, o basi magkaada maopay nga impresyon. Husto gud la nga hi Salomon nagsurat: “An kahadlok ha tawo nagdadara hin usa nga bitik, kondi bisan hin-o nga magbutang han iya pagsarig dida kan Jehova, maluluwas.”—Proberbios 29:25.

Pagkamaunungon ha Dios han Kamatuoran

Ano an iginsumat ni Manfred han ginpasaysay hiya han manidyer han kompanya? Iginsumat niya an tinuod. Hiya nagsiring: “Temprano nga gintapos han maestro an amon klase, salit binalik ako ha trabaho. May kalabotan ha iba, diri ako makakagyakan para ha ira. Mahimo mo hira pakianhan hin personal.”

 Mahimo unta hi Manfred maghatag hin tuso, diri matin-aw nga baton, hito nga paagi maruruyagan hiya han iba nga trainee. Kondi may-ada hiya maopay nga mga hinungdan ha pagpabilin nga maunungon ha kamatuoran. Usa hiya han mga Saksi ni Jehova. An iya pagin tangkod nakatipig han iya limpyo nga konsensya. Nakuha liwat niya an pagsarig han iya agaron. Sugad nga bahin han iya pagbansay, igintoka hiya ha departamento han mga alahas, diin kasagaran nga an mga ginbabansay diri tinutugotan ha pagtrabaho. Paglabay hin 15 ka tuig han ginhatagan hiya hin mas hitaas nga posisyon, ito mismo nga manidyer tinawag ha iya ha telepono ha pagpahayag han iya kalipay ngan ha pagpahinumdom hini nga hitabo han iya pagin maminatud-on.

Tungod kay hi Jehova Dios han kamatuoran, an bisan hin-o nga naghihingyap nga magin duok ha iya kinahanglan ‘bumaya ha kabuwaan’ ngan ‘magyakan han kamatuoran.’ Sadang higugmaon han surugoon han Dios an tinuod. “An saksi nga matinumanon diri magbubuwa,” nagsurat an maaramon nga tawo. Kondi, ano an buwa?—Efeso 4:25; Proberbios 14:5.

Ano an Buwa?

An ngatanan nga buwa diri tinuod, kondi diri ngatanan nga diri tinuod, buwa. Kay ano? Sumala ha usa nga diksyonaryo an buwa amo “an pagpahayag hin butang nga diri tinuod, nga hinbabaroan o gintotoohan han nagyayakan nga may motibo ha panlimbong.” Oo, an pagbuwa nag-uupod han intensyon ha paglimbong. Kon sugad, an diri tinuyo nga pagyakan hin diri tinuod—sugad han pagsayop ha paghatag hin diri husto nga impormasyon—diri pariho ha pagbuwa.

Dugang pa, kinahanglan naton turotimbangon kon an naaro hin impormasyon may katungod nga mahibaro han bug-os nga detalye. Pananglitan, kon an nagpakiana kan Manfred manidyer han iba nga kompanya, obligado ba hiya ha pagsumat han ngatanan? Diri. Tungod kay waray hiya katungod hito nga impormasyon, diri obligado hi Manfred ha pagsumat hito. Syempre, bisan hini nga kahimtang, sayop para ha iya an pagbuwa.

Ano nga susbaranan an iginhatag ni Jesu-Kristo may kalabotan hini? Ha usa nga okasyon, hi Jesus nakikiistorya ha pipira nga diri niya disipulo nga interesado ha iya mga plano ha pagbiyahe. “Bulag ka dinhi, ngan lakat ngadto ha Judea,” ira ginsagdonan hiya. Ano an baton ni Jesus? “Saka kamo ngadto ha pyesta [ha Jerusalem], hi ako diri pa tikadto hito nga pyesta, kay an akon panahon diri pa katuman.” Waray pag-iha katapos hito, nagbiyahe hi Jesus tipakadto ha Jerusalem para han pyesta. Kay ano nga binaton hiya hin sugad? Waray hira katungod nga mahibaro han husto nga mga detalye kon makain hiya. Salit bisan kon waray ginyakan hi Jesus nga diri tinuod, diri kompleto an iya baton ha ira basi mapugngan an posible nga kadaot nga ira mahihimo ha iya o ha iya mga sumurunod. Diri ini buwa, tungod kay hi apostol Pedro nagsurat mahitungod kan Kristo: “Hiya waray makasala, ngan an limbong waray hiagii ha iya baba.”—Juan 7:1-13; 1 Pedro 2:22.

Kumusta man hi Pedro? Ha gab-i han gindakop hi Jesus, diri ba makatulo nga nagbuwa hi Pedro ngan nagnigar ha pagkilala kan Jesus? Oo,  nadaog hiya han kahadlok ha tawo ngan nagbuwa. Kondi katapos gud hito hiya “nagtinook hin mapait” ngan nagbasol, ngan ginpasaylo an iya sala. Dugang pa, may hinbaroan hiya ha iya sayop. Paglabay hin pipira ka adlaw, nagyakan hiya ha publiko mahitungod kan Jesus ngan waray gud undang han gintarhog hiya han mga Judio nga may awtoridad ha Jerusalem. Sigurado nga an temporaryo nga pagbuwa ni Pedro ngan an iya pagbasol dayon sadang makadasig ha aton ngatanan, nga masayon maapektohan han kaluyahan ngan mahipakdol ha pulong ngan ha buhat.—Mateo 26:69-75; Buhat 4:18-20; 5:27-32; Jakobo 3:2.

An Tinuod Paririg-unon ha Kadayonan

“An im-im han kamatuoran pagpaparig-unon ha kadayonan; kondi an dila nga buwaon para la ha usa ka dali,” siring han Proberbios 12:19. Oo, an tinuod nga mga pulong nakikilala pinaagi han pagin marig-on ngan diri nagbabag-o. Ngan mas marig-on ngan makapatagbaw an mga relasyon han tawo kon hira determinado ha pagyakan han tinuod ngan pagbuhat uyon hito. Oo, an pagkamaminatud-on may-ada dayon mga balos. Upod hini an limpyo nga konsensya, maopay nga reputasyon, ngan marig-on nga relasyon han mag-asawa, pamilya, kasangkayan, ngan bisan ha negosyo.

Ha luyo nga bahin, an mga buwa mahibabaroan pag-abot han panahon. An dila nga nagyayakan hin kabuwaan mahimo makalimbong hin madaliay, kondi an diri tinuod diri magpapadayon hin maiha nga panahon. Dugang pa, hi Jehova, an Dios han kamatuoran, may itinanda nga tubtoban han diri tinuod ngan han mga buwaon. An Biblia nagsasaad nga pagwawad-on ni Jehova an impluwensya ni Satanas nga Yawa, an amay han buwa, nga naglilimbong han bug-os nga inuukyan nga tuna. Hirani na pagwad-on ni Jehova an ngatanan nga kabuwaan ngan buwaon.—Pahayag 21:8.

Daku gud ito nga katalwasan kon maparig-on na “an im-im han kamatuoran” ha kadayonan!

[Footnote]

[Blurb ha pahina 5]

An kahakog ngan ambisyon nga nakasentro la ha kalugaringon amo an mga motibo nga nag-aaghat ha damu nga tawo nga magbuwa

[Blurb ha pahina 6]

An ngatanan nga buwa diri tinuod, kondi diri ngatanan nga diri tinuod, buwa

[Retrato ha pahina 6]

Ano an aton mahibabaroan ha pagnigar ni Pedro kan Kristo?

[Retrato ha pahina 7]

An pagyakan han kamatuoran nagriresulta hin makapatagbaw nga mga relasyon