“Mga Anak, Magtuman Kamo ha Iyo mga Kag-anak”

“Mga anak, magtuman kamo ha iyo mga kag-anak ha Ginoo: kay ini amo an matadong.”—EFESO 6:1.

1. Paonan-o makakapanalipod ha imo an pagkamasinugtanon?

BANGIN buhi kita yana tungod kay nagsugot kita, samtang an iba namatay na tungod kay waray hira sumugot. Sumugot ha ano? Ha mga pahamangno, pananglitan, tikang ha aton mga lawas nga ‘urusahon an pagkahimo.’ (Salmo 139:14) An aton mga mata nakita han masirom nga mga dampog, ngan an aton mga talinga nabati han mga dalugdog. Katapos, an hangin nagtitikakusog. Ha mga gintututdoan mahitungod han posible nga mga peligro, ini nga mga tigaman nagpapahamangno nga kinahanglan magbiling hin talwas nga lugar tikang ha tiarabot nga bagyo nga may kikidlat ngan mga graniso nga mahimo makamatay.

2. Kay ano nga ginkikinahanglan han mga anak an mga pahamangno, ngan kay ano nga sadang sugton nira an ira mga kag-anak?

² Mga batan-on, ginkikinahanglan niyo an mga pahamangno mahitungod han posible nga mga peligro, ngan responsabilidad han iyo mga kag-anak an pagtagana hito. Bangin nahinunumdoman niyo nga ginsidngan kamo: “Ayaw pagkapot ha sug-ang. Mapaso ito.” “Ayaw pagkadto ha hilarom nga katubigan, bangin ka malumos.” “Pagkita ha paluyoluyo han kalsada antes ka tumabok.” Makasurubo, nadaot an kabataan o namatay pa ngani tungod kay waray hira sumugot. An pagin masinugtanon ha iyo mga kag-anak “matadong”—husto ngan angayan. Maaramon liwat ito. (Proberbios 8:33) Usa pa nga teksto ha Biblia an nasiring nga “ini an karuyag” han aton Ginoo nga hi Jesu-Kristo. Oo, an Dios nagsusugo nga sugton niyo an iyo mga kag-anak.—Kolosas 3:20; 1 Korinto 8:6.

Nagpapadayon nga mga Balos han Pagkamasinugtanon

3. Ano “an kinabuhi nga totoo” para ha kadam-an ha aton, ngan paonan-o mapapahimulosan ito han mga anak?

³ An pagkamasinugtanon ha iyo mga kag-anak nagpapanalipod han iyo ‘kinabuhi niyan,’ kondi pinaagi hito posible liwat nga magpahimulos kamo han kinabuhi nga “tiarabot,” nga tinatawag nga “an kinabuhi nga totoo.” (1 Timoteo 4:8; 6:19) Para ha kadam-an ha aton, an kinabuhi nga totoo amo an kinabuhi nga waray kataposan ha tuna ha bag-o nga kalibotan han Dios, nga iya iginsasaad ha magtinumanon nga nasunod ha iya mga sugo. Usa han pinakaimportante hini nga mga sugo an nasiring: “Tumahod ka ha imo amay ngan ha imo iroy (nga amo an siyahan nga sugo nga may saad), basi nga may nimo kaopayan, ngan mag-ukoy ka hin hilawig nga kinabuhi dinhi ha tuna.” Salit kon sugton niyo an iyo mga kag-anak, magmamalipayon kamo. Magkakaada kasigurohan an iyo tidaraon, ngan sigurado nga magpapahimulos kamo han kinabuhi nga waray kataposan ha paraiso nga tuna!—Efeso 6:2, 3.

4. Paonan-o mapapasidunggan han mga anak an Dios ngan magpahimulos tungod hito?

⁴ Kon gintatahod mo an imo mga kag-anak pinaagi han pagsugot ha ira, gintatahod mo liwat an Dios tungod kay hiya an nagsusugo ha imo nga sugton hira. Ha pariho nga panahon, nagpapahimulos ka. “Ako hi Jehova nga imo Dios, nga nagtututdo ha imo ha pagpahimulos,” nasiring an Biblia. (Isaias 48:17; 1 Juan 5:3) Paonan-o ka nagpapahimulos ha pagin masinugtanon? Napapalipay mo an imo iroy ngan amay, ngan sigurado nga ipapakita nira an ira kalipay ha mga paagi nga maghihimo han imo kinabuhi nga mas  malipayon. (Proberbios 23:22-25) Kondi labaw ha ngatanan, an imo pagkamasinugtanon nagpapalipay ha imo langitnon nga Amay, ngan babalosan ka niya ha urusahon nga mga paagi! Aton kitaon kon paonan-o ginbendisyonan ngan ginpanalipdan ni Jehova hi Jesus, nga nagsiring mahitungod ha iya kalugaringon: “Ako nagbubuhat gihapon han iya naruruyagan.”—Juan 8:29.

Hi Jesus—Maduruto nga Magburuhat

5. Ano an mga hinungdan nga sadang kita tumoo nga maduruto nga magburuhat hi Jesus?

⁵ Hi Jesus an suhag nga anak ni Maria. An iya pinakaamay, hi Jose, usa nga panday. Hi Jesus nagin panday liwat, matin-aw nga hinbaroan niya ini nga trabaho tikang kan Jose. (Mateo 13:55; Markos 6:3; Lukas 1:26-31) Ha imo hunahuna, ano nga klase hin panday hi Jesus? Han nakadto hiya ha langit, antes hiya iginpanamkon han iya birhen nga iroy ha milagroso nga paagi, sugad nga personipikasyon han kinaadman hiya nagsaysay: ‘Dida ako ha hirani han Dios sugad hin labaw nga magburuhat; ngan ako an iya kalipay ha adlaw-adlaw.’ An Dios nalipay kan Jesus, nga ha langit usa nga maduruto nga magburuhat. Ha imo hunahuna, han batan-on hiya dinhi ha tuna nangalimbasog ba liwat hiya nga magin maabtik nga magburuhat, maopay nga panday?—Proberbios 8:30; Kolosas 1:15, 16.

6. (a) Ha imo hunahuna, kay ano nga hi Jesus sugad nga bata bangin nagbuhat hin mga trabaho ha balay? (b) Ha ano nga mga paagi masusubad han mga anak hi Jesus?

⁶ Sigurado nga han bata hi Jesus, usahay nag-uuyag hiya, sugad la han ginsisiring han Biblia nga an kabataan nag-uuyag hadto nga mga panahon. (Sakarias 8:5; Mateo 11:16, 17) Kondi, makakasiguro ka nga sugad nga suhag ha daku nga pamilya nga pobre, may-ada hiya dugang nga mga trabaho gawas pa han pagbansay ni Jose ha iya nga magin panday. Ha urhi, hi Jesus nagin parawali ngan maduruto gud ha iya ministeryo salit iginsakripisyo niya an iya mga kahimyang. (Lukas 9:58; Juan 5:17) Nakikita mo ba an mga paagi nga mahimo mo masubad hi Jesus? Ginsusugo ka ba han imo mga kag-anak nga maglimpyo ha imo kwarto o magbuhat hin iba nga trabaho? Gindadasig ka ba nira nga makigbahin ha pagsingba ha Dios pinaagi han pagtambong ha Kristiano nga mga katirok ngan pagsumat ha iba han imo mga tinotoohan? Ha imo hunahuna, ano daw la an reaksyon han bata nga hi Jesus ha pariho nga mga sugo?

Maduruto nga Estudyante Ngan Magturutdo han Biblia

7. (a) Hin-o an posible nga mga kaupod ni Jesus ha pagbiyahe para ha Paskua? (b) Nakain hi Jesus han an iba nagbiyahe tipauli, ngan kay ano nga nakadto hiya didto?

⁷ An ngatanan nga kalalakin-an han Israelita nga pamilya ginsugo nga kumadto ha templo basi magsingba kan Jehova durante han tulo nga pyesta han mga Judio. (Deuteronomio 16:16) Han 12 anyos hi Jesus, an iya bug-os nga pamilya posible nga nagbiyahe ngadto ha Jerusalem para ha Paskua. Posible nga kaupod an iba nga mga anak nira Jose ngan Maria. Kondi, an mga nagbiyahe upod han pamilya ni Jesus bangin hi Salome,  nga bugto ni Maria, upod an iya bana nga hi Sebedeo ngan an ira mga anak nga hira Jakobo ngan Juan, nga ha urhi nagin mga apostol. * (Mateo 4:20, 21; 13:54-56; 27:56; Markos 15:40; Juan 19:25) Ha biyahe tipauli, bangin naghunahuna hira Jose ngan Maria nga kaupod hi Jesus han mga paryente, salit ha siyahan waray hira magbiling ha iya. Paglabay hin tulo ka adlaw, han hin-agian nira Maria ngan Jose hi Jesus, nakadto hiya ha templo, “nalingkod ha butnga han mga magturutdo, nagpipinamati, ngan nagpipinamakiana ha ira.”—Lukas 2:44-46.

8. Ano an ginbuhat ni Jesus ha templo, ngan kay ano nga nahipausa ha iya an mga tawo?

⁸ Ha ano nga paagi hi Jesus “nagpipinamakiana” ha mga magturutdo? An klase han iya mga pakiana bangin diri la pagtagbaw han iya pagkamausisa o paghibaro la hin impormasyon. An Griego nga pulong nga ginamit dinhi mahimo magtudlok ha pagpakiana sugad han ha korte ngan salit mahimo mag-upod hin pag-imbistigar. Oo, bisan kon bata pa, hi Jesus nagin maopay na nga estudyante han Biblia salit nahipausa ha iya an edukado nga mga magturutdo ha relihiyon! “An ngatanan nga nanmamati, nanhipausa han iya hibaro, ngan han iya mga baton,” nasiring an Biblia.—Lukas 2:47.

9. Paonan-o mo masusubad hi Jesus ha pag-aram ha Biblia?

⁹ Ha imo hunahuna, kay ano nga bisan an eksperyensyado nga mga magturutdo nahipausa kan Jesus tungod han iya kahibaro ha Biblia bisan kon bata pa hiya? Syempre, tungod ito han iya mahadlukon-ha-Dios nga mga kag-anak nga naghatag ha iya hin instruksyon han Dios tikang pa ha iya pagkaminasus-an. (Eksodo 12:24-27; Deuteronomio 6:6-9; Mateo 1:18-20) Makakasiguro kita nga igin-uupod ni Jose an bata nga hi Jesus ngadto ha sinagoga basi mamati ha pagbasa ngan paghisgot ha Kasuratan. An imo ba mga kag-anak nagtututdo liwat ha imo han Biblia ngan igin-uupod ka ha Kristiano nga mga katirok? Pinabibilhan mo ba an ira mga pangalimbasog, sugad han pag-apresyar ni Jesus ha mga pangalimbasog han iya mga kag-anak? Iginsusumat mo ba ha iba an imo hinbabaroan, sugad han ginbuhat ni Jesus?

Mapinasakupon hi Jesus

10. (a) Kay ano nga sadang unta hibaroan han mga kag-anak ni Jesus kon diin hiya hiaagian? (b) Ano nga maopay nga susbaranan an ipinakita ni Jesus para ha mga anak?

¹⁰ Ha imo hunahuna, ano an inabat nira Maria ngan Jose han ira hin-agian hi Jesus ha templo paglabay hin tulo ka adlaw? Sigurado nga nawara gud an ira kabaraka. Kondi, hi Jesus nagpahayag hin kahipausa nga an iya mga kag-anak diri maaram kon nakain hiya. Maaram hira mahitungod han milagroso nga katawo ni Jesus. Dugang pa, bisan kon diri hira maaram han ngatanan nga detalye, sigurado nga may-ada hira hinbabaroan mahitungod han iya tidaraon nga bahin sugad nga Manluluwas ngan Magmarando han Ginhadian han Dios. (Mateo 1:21; Lukas 1:32-35; 2:11) Salit, hi Jesus nagpakiana ha ira: “Kay ano nga iyo ako ginbiling? Waray kamo sabot, nga kasuruk-an nga magpadayon ako ha mga bagay han akon Amay?” Kondi, masinugtanon nga inupod hi Jesus ha iya mga kag-anak ngan inuli ha Nasaret. An Biblia nasiring: “Nagpasakop hiya ha ira.” Dugang pa, “an iya iroy nagtipig hini nga mga bagay ha iya kasingkasing.”—Lukas 2:48-51.

11. Ano nga leksyon ha pagkamasinugtanon an mahibabaroan mo tikang kan Jesus?

¹¹ Masayon ba para ha imo an pagsubad kan Jesus, pirme nasugot ha imo mga kag-anak? O inaabat mo ba nga agsob nga diri nira nasasabtan an kalibotan yana ngan mas damu an imo hinbabaroan kay ha ira? Oo, bangin mas damu an imo hinbabaroan mahitungod han pipira nga butang—bangin paggamit han cell phone, kompyuter, o iba pa nga moderno nga mga garamiton. Kondi hunahunaa nga nahipausa kan Jesus an eksperyensyado nga mga magturutdo tungod ha ‘iya hibaro ngan ha iya mga baton.’ Bangin umuyon ka nga kon itanding ha iya, gutiay la an imo hinbabaroan. Kondi, mapinasakupon hi Jesus ha iya mga kag-anak. Diri ini nangangahulogan nga pirme hiya nauyon ha ira mga desisyon. Bisan pa hito, padayon nga “nagpasakop hiya ha ira”—ha ngatanan nga tuig han iya pagin tinedyer. Ha imo hunahuna, ano nga leksyon an mahibabaroan mo tikang ha iya susbaranan?—Deuteronomio 5:16, 29.

 Usa nga Ayat an Pagin Masinugtanon

12. Paonan-o an pagkamasinugtanon mahimo magluwas han imo kinabuhi?

¹² Diri pirme masayon an pagin masinugtanon, sugad han ipinakita pipira ka tuig na an naglabay han tidalagan na an duha nga daragita ha pagtabok ha haluag hinduro nga kalsada imbes nga umagi ha overpass. “Tara na John,” ira ginsagda an usa nga kaupod samtang tisaka na hiya ha overpass. “Maupod ka ha amon, di ba?” Han nag-alang hiya, an usa nga daragita nagtamay ha iya, “Matalaw ka!” Bisan kon diri nahahadlok hi John, nagsiring hiya, “Kinahanglan sugton ko gud hi Nanay.” Paglabay hin pipira ka minuto ha overpass, hinbatian ni John an pagsagitsit han mga kaliding ngan pagkita niya ha ubos igo gud la nga nabunggo han awto an duha nga daragita. An usa namatay, ngan an usa grabe nga nasamad salit an iya bitiis kinahanglan utdon. An iroy han duha nga daragita, nga nagsugo ha ira nga umagi ha overpass, ha urhi nagsiring ha iroy ni John, “Kon masinugtanon la unta hira sugad han imo anak.”—Efeso 6:1.

13. (a) Kay ano nga sadang sugton niyo an iyo mga kag-anak? (b) San-o angayan para ha anak nga diri buhaton an iginsusugo han iya kag-anak?

¹³ Kay ano nga an Dios nasiring: “Mga anak, magtuman kamo ha iyo mga kag-anak”? Pinaagi han pagsugot ha iyo mga kag-anak, iyo ginsusugot an Dios. Gawas pa hito, an iyo mga kag-anak mas eksperyensyado kay ha iyo. Pananglitan, lima la ka tuig antes han aksidente nga iginsaysay pa la, an iroy ni John may-ada sangkay nga an anak namatay tungod ha pagtabok hiton mismo nga kalsada! Oo, bangin diri pirme masayon an pagsugot ha iyo mga kag-anak, kondi an Dios nasiring nga sadang sugton niyo hira. Ha luyo nga bahin, kon an iyo mga kag-anak—o an iba—nagsusugo ha iyo nga magbuwa, mangawat, o magbuhat hin bisan ano nga diri inuuyonan han Dios, kinahanglan iyo “sugton an Dios san-o an mga tawo.” Salit katapos sidngon nga “magtuman kamo ha iyo mga kag-anak,” an Biblia nagdudugang, “ha Ginoo.” Nag-uupod ini han iyo pagsugot ha iyo mga kag-anak ha ngatanan nga butang nga nauyon ha mga balaud han Dios.—Buhat 5:29.

14. Kay ano nga mas masayon an pagkamasinugtanon para ha usa nga hingpit, kondi kay ano nga kinahanglan hibaroan niya ito?

¹⁴ Ha imo hunahuna, kon hingpit ka—“waray buring, bulag ha mga magpakasasala,” sugad kan Jesus—magigin masayon ba pirme an pagsugot ha imo mga kag-anak? (Hebreo 7:26) Kon hingpit ka, waray ka tendensya ha pagbuhat hin maraot, sugad han imo kahimtang yana. (Genesis 8:21; Salmo 51:5) Kondi, bisan hi Jesus kinahanglan mahibaro hin mga leksyon ha pagkamasinugtanon. An Biblia nasiring: “Bisan kon [hi Jesus] Anak, nahibaro hiya ha pagkamasinugtanon tungod ha mga bagay nga iya gin-antos.” (Hebreo 5:8) Paonan-o an pag-antos nakabulig kan Jesus nga hibaroan an pagkamasinugtanon, an leksyon nga diri niya kinahanglan hibaroan ha langit?

15, 16. Paonan-o hinbaroan ni Jesus an pagkamasinugtanon?

¹⁵ Pinaagi han giya ni Jehova, ginpanalipdan nira Jose ngan Maria hi Jesus tikang ha kadaot  han bata pa hiya. (Mateo 2:7-23) Kondi, ha kataposan, ginkuha han Dios kan Jesus an milagroso nga panalipod. Duro an mental ngan pisikal nga pag-antos ni Jesus salit an Biblia nasiring nga hiya “naghalad hin mga pag-ampo ngan pangamuyo upod an mga magbaskog nga mga pagsinggit ngan mga luha.” (Hebreo 5:7) Kakan-o ini nahitabo?

¹⁶ Nahitabo ito labi na gud durante han ultimo nga mga oras han kinabuhi ni Jesus ha tuna han ginhimo ni Satanas an ngatanan nga iya mahihimo ha pagbungkag han Iya integridad. Sigurado nga nasakit hinduro hi Jesus ha paghunahuna kon ano an magigin maraot nga epekto ha reputasyon han iya Amay tungod han iya kamatayon nga baga hin magburuhat hin maraot, salit samtang “nag-ampo hiya [ha hardin han Getsemani], an iya balhas nagin sugad hin dagku nga mga turo han dugo, nga nanunuro ha tuna.” Paglabay hin pipira ka oras, an paagi han kamatayon ni Jesus ha pasakitan nga kahoy masakit hinduro salit ‘magbaskog an iya mga pagsinggit nga may mga luha.’ (Lukas 22:42-44; Markos 15:34) Hito nga paagi “nahibaro hiya ha pagkamasinugtanon tungod ha mga bagay nga iya gin-antos” ngan napalipay niya an kasingkasing han iya Amay. Yana ha langit, napaid hi Jesus ha aton kasakit samtang agsob nga nakukurian kita nga magin masinugtanon.—Proberbios 27:11; Hebreo 2:18; 4:15.

Paghibaro han Leksyon han Pagkamasinugtanon

17. Paonan-o naton sadang tagdon an pagkarawat hin disiplina?

¹⁷ Kon gindidisiplina ka han imo amay ngan iroy, ipinapakita hito nga karuyag nira an gimaopayi para ha imo ngan nahigugma hira ha imo. “Hin-o ba nga anak nga diri sinisirotan han iya amay?” nagpapakiana an Biblia. Diri ba magigin makasurubo kon an imo mga kag-anak diri nahigugma ha imo nga tungod hito diri nagahin hin panahon ngan diri nangangalimbasog ha pagtadong ha imo? Ha sugad man nga paagi, tungod kay hi Jehova nahigugma ha imo, gintatadong ka niya. “An ngatanan nga mga sirot niyan baga sugad hin diri tungod ha kalipayan kondi ha kabidoan; kondi unina ha urhi maghahatag ito hin bunga nga makigdaiton ngadto ha mga nanhiara hito, nga amo an bunga ngan katadongan.”—Hebreo 12:7-11.

18. (a) An mahigugmaon nga disiplina ebidensya han ano? (b) Ano nga maopay nga mga epekto an nakikita mo kon an mga tawo namumolde han sugad nga disiplina?

¹⁸ An usa nga hadi ha kadaan nga Israel, nga gin-unabi ni Jesus tungod han iya daku nga kinaadman, nagsaysay mahitungod han panginahanglan hin mahigugmaon nga pagtadong han mga kag-anak. “Hiya nga naghuhungay han iya pudlos nangangalas han iya anak, kondi hiya nga nahigugma ha iya nagbabadlong ha iya.” Nagsiring pa ngani hi Salomon nga an nakarawat hin mahigugmaon nga pagtadong mahimo makaluwas han iya kalag mismo tikang ha kamatayon. (Proberbios 13:24; 23:13, 14; Mateo 12:42) Usa nga Kristiano nga babaye an nahinunumdom nga han bata pa hiya kon sarawayon hiya ha Kristiano nga mga katirok, an iya tatay nagsusumat ha iya nga didisiplinahon hiya pag-uli ha balay. Yana mapasalamaton nga nahinunumdoman niya an iya tatay tungod ha mahigugmaon nga pagdisiplina ha iya nga nagmolde han iya kinabuhi ha maopay nga paagi.

19. Kay ano nga labi na nga sadang mo sugton an imo mga kag-anak?

¹⁹ Kon an imo mga kag-anak nahigugma gud ha imo nga tungod hito nagahin hin panahon ngan nangangalimbasog ha pagdisiplina ha imo ha mahigugmaon nga paagi, magpasalamat ka. Sugta hira, sugad han pagsugot han aton Ginoo nga hi Jesu-Kristo ha iya mga kag-anak nga hira Jose ngan Maria. Kondi sugta hira labi na tungod kay an imo langitnon nga Amay, hi Jehova nga Dios, nagsusugo nga buhaton mo ito. Tungod hito magpapahimulos ka, ngan ‘mahimo ka magkaada kaopayan, ngan mag-ukoy hin hilawig nga kinabuhi dinhi ha tuna.’—Efeso 6:2, 3.

[Footnote]

Paonan-o Mo Babatunon?

• Ano nga mga kapulsanan an makakarawat han mga anak ha pagsugot ha ira mga kag-anak?

• Sugad nga bata, paonan-o ipinakita ni Jesus an susbaranan ha pagsugot ha iya mga kag-anak?

• Paonan-o hinbaroan ni Jesus an pagkamasinugtanon?

[Mga Pakiana]

[Retrato ha pahina 24]

An dose-anyos nga hi Jesus maaram gud ha Kasuratan

[Retrato ha pahina 26]

Paonan-o hinbaroan ni Jesus an pagkamasinugtanon tungod ha pag-antos?