Istorya han Kinabuhi

An Amon Pagpamiling hin Bahandi Nagbunga hin Nagpapadayon nga Karikohan

Iginsumat nira Dorothea Smith ngan Dora Ward

Ano nga klase hin bahandi an amon ginbibiling? Amon ito isasaysay ha iyo. Mga batan-on kami nga may-ada sinsero nga hingyap nga makigbahin ha katumanan han sugo ni Jesus: “Lakat kamo, ngan manhimo hin mga tinon-an ha ngatanan nga mga nasud.” (Mateo 28:19) Isusumat namon ha iyo kon paonan-o ini nga pagpamiling nagbunga hin nagpapadayon nga karikohan.

DOROTHEA: Natawo ako han 1915, diri pa la maiha han nagtikang an Girra Kalibotan I, ngan ako an puto ha tulo nga anak. Naukoy kami hirani ha Howell, Michigan, ha Estados Unidos. Diri relihiyoso hi Tatay, kondi mahadlukon ha Dios hi Nanay. Nangalimbasog hiya ha pagtutdo ha amon nga sundon an Napulo nga Sugo, kondi nabaraka nga ako ngan an akon kabugtoan, hira Willis ngan Viola, diri membro hin relihiyon.

Han 12 anyos ako, nahunahuna ni Nanay nga kinahanglan ako pabunyagan ha Presbiteryano nga Iglesia. Nahinunumdoman ko gud ito nga adlaw. Nabunyagan ako dungan hin duha nga minasus-an nga ginkukugos pa han ira nanay. Duro an akon kaawod nga mabunyagan dungan ha ira. Ginwisikan hin tubig han ministro an akon ulo ngan nagyamyam hin mga pulong nga waray ko masabti. Oo, pariho hito nga mga minasus-an, waray gud ako hinbabaroan mahitungod han pagbunyag hito nga panahon!

Usa ka adlaw han 1932, may pinara nga awto ha atubangan han amon balay. Han gin-abrihan ni Nanay an purtahan, nakita niya an duha nga batan-on nga lalaki nga nagtatanyag hin mga libro mahitungod han relihiyon. An usa ha ira nagpakilala nga hi Albert Schroeder. Ipinakita niya kan  Nanay an pipira nga literatura han mga Saksi ni Jehova. Ginkarawat ito ni Nanay ngan nakabulig ito ha iya nga karawaton an kamatuoran tikang ha Pulong han Dios.

Nagtikang an Pagpamiling hin Bahandi

Inabot an panahon, binalhin ako ha Detroit basi lumungon ha akon magurang nga babaye. Didto, nakilala ko an lagas nga babaye nga nabisita ha akon bugto basi tutdoan hiya mahitungod han Biblia. An amon pag-uruistorya nagpahinumdom ha akon han programa ha radyo nga akon ginpapamatian kada semana han nakadto pa ako ha balay upod ni Nanay. Ito nga programa may-ada 15-minutos nga basado ha Biblia nga pahayag ni J. F. Rutherford, an nangunguna han mga Saksi ni Jehova hito nga panahon. Han 1937, nagtikang kami makig-upod ha siyahan nga kongregasyon han mga Saksi ni Jehova ha Detroit ngan nabawtismohan ako han sunod nga tuig.

Ha tinikangan han dekada han 1940, iginpahibaro nga an mga Saksi ni Jehova mag-aabri hin eskwelahan nga tinatawag nga Gilead ha South Lansing, ha New York, basi magbansay hin mga misyonero. Han hinbaroan ko nga an pipira nga magradwar hito nga eskwelahan itutoka ha iba nga nasud, naghunahuna ako, ‘Karuyag ko kumadto ha Gilead!’ Ginhimo ko nga tumong an pag-eskwela ha Gilead. Daku gud nga pribilehiyo an pagpamiling ha iba nga nasud hin “bahandi”—karuyag sidngon, mga tawo nga naghihingyap magin disipulo ni Kristo Jesus!—Hagay 2:6, 7.

Hinay-hinay nga Naaabot Ko an Akon Tumong

Han Abril 1942, binaya ako ha akon trabaho ngan nagpayunir, o bug-os panahon nga ministro ha Findlay, Ohio, upod an lima nga Saksi. Waray kongregasyon didto nga may programa han regular nga katirok, kondi nagdidinasigay kami pinaagi ha pagbasa hin mga artikulo tikang ha aton mga publikasyon. Ha akon siyahan nga bulan ha pagpayunir, nakapahamutang ako hin 95 nga libro ha mga interesado! Paglabay hin usa ngan tunga ka tuig, igintoka ako nga mag-espesyal payunir ha Chambersburg, ha Pennsylvania. Nakaupod ko didto an lima nga kababayin-an nga payunir, upod na hi Dora Ward, nga taga-Iowa. Nagin magkaupod kami ni Dora ha pagpayunir. Nabawtismohan kami ha pariho nga tuig, ngan pariho kami naghihingyap nga makaeskwela ha Gilead ngan magmisyonera ha iba nga nasud.

Temprano han 1944, inabot an makalilipay nga adlaw! Kinarawat kami hin imbitasyon ha pagtambong han ikaupat nga klase han Gilead. Nagpalista kami han Agosto hito nga tuig. Kondi antes ako magpadayon, susumatan anay kamo ni Dora kon paonan-o ko hiya nagin kaupod ha pagpamiling hin bahandi ha sulod hin maiha nga panahon.

Naiikag ha Pagtikang ha Bug-os-Panahon nga Pagsangyaw

DORA: An akon nanay nag-iinampo nga masabtan  unta niya an Pulong han Dios. Usa ka Domingo, kaupod ko hi Nanay han nakabati kami hin pahayag ha radyo ni J. F. Rutherford. Katapos han pahayag, hi Nanay nagsiring, “Ini an kamatuoran!” Waray pag-iha katapos hito, gin-aadman na namon an mga publikasyon han mga Saksi ni Jehova. Han 1935, han 12 anyos ako, nakapamati ako hin pahayag ha bawtismo han mga Saksi ni Jehova, ngan kinasingkasing nga naghingyap ha pagdedikar han akon kinabuhi ngadto kan Jehova. Paglabay hin tulo ka tuig, nabawtismohan ako. An akon dedikasyon ngan bawtismo nakabulig ha akon nga matipigan hin marig-on an akon mga tumong han naeskwela pa ako. Karuyag ko gud nga makatapos ha pag-eskwela basi makagpayunir na ako.

Hito nga panahon, nakig-upod kami ha kongregasyon ha Fort Dodge, ha Iowa. Daku hinduro nga pangalimbasog an ginkikinahanglan ha pagtambong ha Kristiano nga mga katirok. Hadto, an mga artikulo nga aradman ha Barantayan waray mga pakiana nga paghihisgotan han kongregasyon. Salit, ginhahangyo an kada magwarali nga magpasa hin mga pakiana ha bugto nga nagdudumara han Pag-aram ha Barantayan. Kada Lunes nga gab-i, nag-aandam kami ni Nanay hin pakiana para ha kada parapo, ngan ginhahatag ito ha nagdudumara basi makapili hiya kon ano an gagamiton.

Ha panapanahon, ginbibisita an amon kongregasyon hin usa han paramangno ha sirkito. Usa ha ira hi John Booth, an binulig ha akon ha pagtikang ha balay-balay nga ministeryo han 12 anyos ako. Han 17 anyos ako, nagpabulig ako ha iya pagpirma hin aplikasyon ha pagpayunir, ngan iya ako ginbuligan. Waray ko gud mahunahuna nga magkikita pa kami ngan magpapabilin nga magsangkay!

Sugad nga payunir, agsob ko makaupod hi Dorothy Aronson, usa nga payunir nga magurang ha akon hin 15 ka tuig. Magkaupod kami ha pagpayunir tubtob han gin-imbitar hiya nga umiskwela ha siyahan nga klase han Gilead han 1943. Katapos hito, padayon ako nga nagpayunir nga waray kaupod.

Diri Makakapugong ha Amon an Pagkontra

Han dekada han 1940, makuri an amon kahimtang tungod han nasyonalismo nga gin-aghat han Girra Kalibotan II. Kon nagbabalay-balay kami, agsob nga ginbabatak kami hin bugok nga mga bonay, dunot nga mga kamatis, ngan usahay hin mga bato pa ngani! Kondi mas nasarihan pa gud kami han nagtanyag kami hin Barantayan ngan Consolation (Awake! na yana) nga mga magasin ha eskina han kalsada. Gindaop kami han mga polis, nga gin-aghat han relihiyoso nga mga parakontra, ngan gintarhog nga dadakpon kon makita na liwat kami nga nagsasangyaw ha kadaygan.

Syempre, waray kami umundang ha pagsangyaw, ngan gindara kami ha presinto basi imbistigaron.  Han ginpagawas na kami, binalik kami ha amo la gihapon nga eskina ngan nagtanyag han amo la gihapon nga mga magasin. Ginsagdonan kami han nagdudumara nga kabugtoan nga kalalakin-an nga gamiton an Isaias 61:1, 2 ha pagdepensa han amon gintotoohan, ngan ginbuhat namon ito. Usa ka beses han gindaop ako hin usa nga batan-on nga polis, ginkulba ako kondi naiyakan ko ha iya an teksto. Urusahon nga tinalikod hiya ngan binaya! Para ha akon, baga hin ginpapanalipdan kami han mga anghel.

Usa nga Diri Mahingangalimtan nga Adlaw

Han 1941, nalipay ako ha pagtambong han lima-ka-adlaw nga kombensyon han mga Saksi ni Jehova ha St. Louis, ha Missouri. Durante hito nga kombensyon, ginhangyo ni Bugto Rutherford an ngatanan nga nag-iedad hin 5 tubtob 18 nga magtirok ha sentro nga bahin han estadyum. Yinukot an kinadto. Ginkaway ni Bugto Rutherford an iya panyo sugad nga pag-abiabi ha amon, ngan kinaway liwat kami. Katapos han iya usa ka oras nga pahayag, hiya nagsiring: “An mga kabataan nga nauyon ha pagbuhat han kaburut-on han Dios ngan nadapig ha iya teokratiko nga gobyerno pinaagi kan Kristo Jesus ngan salit nauyon ha pagsunod ha Dios ngan ha iya Hadi, alayon pagtukdaw.” Tinukdaw an 15,000 nga kabataan—usa ako ha ira! Hiya nagdugang: “Kamo ngatanan nga magbubuhat han iyo bug-os nga mahihimo ha pagsumat ha iba mahitungod han Ginhadian han Dios ngan han mga bendisyon hito, alayon pagsiring hin Oo.” Binaton kami ngan sumunod an makusog nga pagpakpak.

Katapos, ginpagowa an libro nga Children a ngan nagkaada hilaba nga pila han kabataan ha may entablado, diin gintagan ni Bugto Rutherford hin bag-o nga libro an kada usa ha amon. Makalilipay gud adto! Yana, damu han nakakarawat hito nga libro an madasigon pa gihapon nga nag-aalagad kan Jehova ha bug-os nga kalibotan, ngan nagsusumat mahitungod han Ginhadian han Dios ngan han iya katadongan.—Salmo 148:12, 13.

Katapos magpayunir ha sulod hin tulo ka tuig, nalipay gud ako ha pakakarawat hin toka sugad nga espesyal payunir ha Chambersburg! Didto ko nakilala hi Dorothea, ngan waray pag-iha nagin duok kami nga magsangkay. Madasigon kami sugad nga mga batan-on, ngan aktibo hinduro. Disidido kami ha pagpauswag han amon pakigbahin ha pagsangyaw. Magkaupod nga nagtikang kami ha pagpamiling hin bahandi nga nagpadayon ha amon bug-os nga kinabuhi.—Salmo 110:3.

Pipira ka bulan an naglabay han mag-espesyal payunir kami, nakilala namon hi Albert Mann nga naggradwar ha siyahan nga klase han Gilead. Tikadto na hiya ha iya toka ha iba nga nasud. Gindasig niya kami nga karawaton an bisan ano nga toka ha iba nga nasud nga bangin itoka ha amon.

Magkadungan ha Pag-eskwela

DORA NGAN DOROTHEA: Handurawa an amon kalipay han nagtikang an pagbansay ha amon sugad nga mga misyonera! Ha siyahan nga adlaw han klase, ginrehistro kami ni Albert Schroeder, an bugto nga nakapahamutang han libro nga Studies in the Scriptures ha nanay ni Dorothea, 12 ka tuig na an naglabay. Nakadto liwat hi John Booth. Hito nga panahon, hiya an nagdudumara ha Kingdom Farm, diin nahimumutang an eskwelahan. Ha urhi, hira nga duha nagin membro han Nagmamando nga Lawas han mga Saksi ni Jehova.

Ha Gilead, gin-adman namon an mas hilarom nga mga kamatuoran ha Biblia. Maopay hinduro adto nga pagbansay. May-ada 104 nga estudyante ha amon klase, upod na an siyahan nga diri-Amerikano nga estudyante nga taga-Mexico. Nangangalimbasog hiya nga mapauswag an iya Ingles samtang nangangalimbasog kami nga mahibaro mag-Espanyol. Malipayon gud kami ha adlaw nga iginpanhatag ha amon ni Bugto Nathan H. Knorr an amon toka ha iba nga nasud! Kadam-an an igintoka ha Sentral ngan Amerika del Sur; kami ha Chile.

Pagpamiling hin Bahandi ha Chile

Basi makakadto kami ha Chile, kinahanglan makakuha kami hin visa, nga nagkinahanglan hin maihaay nga panahon. Salit, katapos maggradwar han Enero 1945, nagpayunir kami ha  sulod hin usa ngan tunga ka tuig ha Washington, D.C. Han nakarawat namon an amon visa, nakaupod kami ha grupo han siyam nga misyonero nga nagbiyahe ngadto ha Chile. Pito ha amon an tikang ha nauna nga mga klase han Gilead.

Gintapo kami han pipira nga kabugtoan ha Santiago, an kapital nga syudad. Usa ha ira hi Albert Mann, an naggradwar ha Gilead nga nagdasig ha amon pipira ka tuig na an naglabay. Inabot hiya ha Chile han naglabay nga tuig upod hi Joseph Ferrari nga naggradwar ha ikaduha nga klase han Gilead. Han inabot kami, waray mag-100 an magwarali ha bug-os nga Chile. Naiikag kami ha pagpamiling ngan pakaagi hin dugang pa nga bahandi—an mga tangkod an kasingkasing—ha amon bag-o nga toka.

Gintoka kami ha urukyan han mga misyonero ha Santiago. Para ha amon, bag-o nga eksperyensya an pag-ukoy kaupod hin daku nga pamilya han mga misyonero. Dugang pa ha ginkikinahanglan nga oras ha pagsangyaw, an ngatanan nga misyonero igintoka ha pagluto makausa ka beses ha usa ka semana. Nagkaada kami hin makaarawod nga eksperyensya. Makausa, nagluto kami hin tinapay para ha pamahaw han nagugutom na nga mga misyonero, kondi han ginkuha na namon an tinapay ha hudno, may-ada ito malain nga baho. Sayop nga sangkap an amon nagamit! Iba ngay-an an sulod han burutangan han beking.

Kondi, mas makaarawod an mga sayop nga amon nahimo samtang nag-aaram kami mag-Espanyol. Usa ka daku nga pamilya nga amon gindudumarahan hin pag-aram ha Biblia an haros umundang ha pag-aram tungod kay diri nira nasasabtan an amon ginsisiring. Kondi pinaagi ha pagkita han mga teksto ha ira Biblia, nahibaro pa gihapon hira han kamatuoran, ngan lima ha ira an nagin Saksi. Hito nga panahon, waray pagtutdo hin yinaknan para ha bag-o nga mga misyonero. Nagtikang dayon kami pagsangyaw ngan nangangalimbasog nga mahibaro han yinaknan tikang ha amon mga nakakaistorya.

Nagdumara kami hin damu nga pag-aram ha Biblia, ngan madagmit nga ginios an iba ha ira, kondi an iba nagkinahanglan hin dugang nga pagpailob. An batan-on nga hi Teresa Tello namati ha mensahe han kamatuoran ngan siniring: “Alayon balik ngan istoryahi pa ako.” Binalik kami hin 12 ka beses kondi waray namon hiya makita tubtob ha paglabay hin tulo ka tuig. Katapos, tinambong kami ha asembleya nga gindumara ha usa nga teatro ha Santiago. Han tiuli na kami han Domingo, may tinawag ha akon, “Señorita Dora, Señorita Dora!” Lumingi kami ngan nakita namon hi Teresa. Binisita hiya ha iya magurang ha tabok han kalsada ngan kinadto ha teatro basi mag-usyuso. Nalipay gud kami nga makita hiya utro! Naghikay kami hin pag-aram han Biblia ngan waray pag-iha, nabawtismohan hiya. Ha urhi, nagin espesyal payunir hiya. Yana, paglabay hin 45 ka tuig, espesyal payunir pa gihapon hiya.—Eklesiastes 11:1.

Pakaagi hin Bahandi ha “Kabaybayonan”

Han 1959, gintoka kami ha Punta Arenas—nangangahulogan nga “Kabaybayonan”—ha durho nga bahin han 4,300 kilometro nga kabaybayonan  ha Sur han Chile. Naiiba nga teritoryo an Punta Arenas. Durante han mga bulan han katpaso, maiha matunod an adlaw nga naabot ha 11:30 h.g. Nabubuhat namon an amon ministeryo ha damu ka adlaw bisan kon nakukurian kami han makusog hinduro nga hangin tikang ha Antartika durante han katpaso. Kon panahon liwat han katugnaw, mahagkot ngan nasirom dayon an palibot.

Bisan pa hini nga mga problema, maopay nga lugar an Punta Arenas. Durante han katpaso, pirme nakikita an dampog nga malaksi nga nalabay ha weste nga dapit han kalangitan. Ha panapanahon, iginbubunok hito nga dampog an damu nga tubig salit nahuhulos an lumalabay, kondi nahangin hin makusog salit nagmamara hiya dayon. Katapos, nagkakaada maopay pagkit-on nga balangaw samtang nasanag an adlaw ha mga dampog. Usahay nagpapabilin ini nga mga balangaw ha sulod hin pipira ka oras, nga nagpapakita ngan nagtatago samtang nasanag an adlaw ha mga dampog.—Job 37:14.

Hito nga panahon gutiay la an magwarali ha Punta Arenas. Kinahanglan gud namon nga kababayin-an nga magdumara han mga katirok ha usa nga gutiay nga kongregasyon didto. Ginbendisyonan ni Jehova an amon pangalimbasog. Paglabay hin trenta-y-syete ka tuig, binisita kami hito nga lugar. Ano an amon nakita? Unom nga nag-uuswag nga kongregasyon ngan tulo nga mag-opay nga Kingdom Hall. Daku gud nga kalipay an amon inabat nga gintugotan kami ni Jehova nga makabiling hin espirituwal nga mga bahandi dida hito nga lugar!—Sakarias 4:10.

Dugang nga mga Bahandi ha “Haluag nga Kabaybayonan”

Katapos mag-alagad hin tulo ngan tunga ka tuig ha Punta Arenas, gintoka kami ha Valparaiso, an syudad didto nga may pantalan. An syudad ginkukompwesto hin 41 nga kabungtoran nga nakapalibot ha Pasipiko nga Kadagatan. Ginsentro namon an amon pagsangyaw ha usa hini nga kabungtoran, an Playa Ancha, nga nangangahulogan hin “Haluag nga Kabaybayonan.” Durante han amon 16 ka tuig didto, nakita namon an grupo han batan-on nga kalalakin-an nga nag-uswag ha espirituwal ngan nag-aalagad na yana sugad nga mga paramangno han sirkito ngan tigurang ha mga kongregasyon ha magkalain-lain nga lugar ha Chile.

Ha Viña del Mar an sunod namon nga teritoryo. Nag-alagad kami didto hin tulo ngan tunga ka tuig tubtob nga naruba an amon gin-uukyan tungod hin linog. Binalik kami ha Santiago, an amon siyahan nga toka sugad nga mga misyonera, 40 ka tuig na an naglabay. Nagbag-o na an kahimtang. May-ada na bag-o nga mga pasilidad an sanga nga opisina, ngan an daan nga tinukod nagin urukyan han ngatanan nga misyonero nga nabibilin didto. Ha urhi, gin-gamit ito para ha Ministerial Training School. Hito nga panahon, naeksperyensyahan na liwat namon an mahigugmaon nga kalooy ni Jehova. Lima ha amon nga lagas na nga mga misyonera an gintawag ha Bethel basi didto na umukoy. Durante han panahon nga nag-alagad kami dinhi ha Chile nagkaada kami 15 nga iba-iba nga teritoryo. Nakita namon an pag-uswag han buruhaton tikang ha waray pa mag-100 nga magwarali tubtob ha mga 70,000! Daku gud nga kalipay an pagpamiling hin bahandi dinhi ha sulod hin 57 ka tuig!

Para ha amon, daku gud nga bendisyon nga gintugotan kami ni Jehova nga makaagi hin damu hinduro nga mga tawo—totoo nga mga bahandi—nga padayon nga ginagamit ni Jehova ha iya organisasyon. Durante han amon sobra 60 ka tuig nga pag-alagad kan Jehova nga magkaupod, bug-os kasingkasing nga nauyon kami han pagbati nga iginpahayag ni Hadi David, nga nagsurat: “O kadaku han imo maopay nga kaburut-on, nga imo igin-andam para hadton nga ha imo nahahadlok!”—Salmo 31:19.

[Footnote]

[Mga Retrato ha pahina 9]

Hi Dorothea han 2002 ngan ha pagsangyaw han 1943

[Retrato ha pahina 10]

Pagsangyaw ha kalsada ha Fort Dodge, ha Iowa, han 1942

[Retrato ha pahina 10]

Dora, 2002

[Retrato ha pahina 12]

Hira Dorothea ngan Dora ha gawas han ira siyahan nga urukyan sugad nga mga misyonero ha Chile han 1946