Gintuman ni Jepte an Iya Saad kan Jehova

AN MADAUGON nga girriro inuli katapos makig-away para ha kagawasan han iya nasud tikang ha panalumpigos. Gintapo hiya han iya anak nga babaye nga malipayon nga nagsasayaw ngan nagpapatokar hin tamborin. Ha pakakita ha iya anak, imbes nga malipay, iya lugod ginraknit an iya bado. Kay ano? Waray ba hiya malipay, pariho ha iya anak, nga talwas nga nakauli hiya? Ha ano nga away hiya nagdaog? Hin-o hiya?

Hiya hi Jepte, usa han mga hukom han kadaan nga Israel. Kondi basi mabaton an iba nga pakiana ngan masabtan an kahulogan han asoy para ha aton, kinahanglan tagdon naton an mga panhitabo antes hinin naiiba nga pagkita utro.

Makuri Hinduro nga Sitwasyon ha Israel

Nabuhi hi Jepte ha makuri nga panahon. Ginsalikway han iya mga igkasi-Israelita an putli nga pagsingba ngan nag-aalagad hira ha mga dios han Sidon, Moab, Amon, ngan Pilistia. Salit, igintubyan ni Jehova an iya katawohan ha mga Amonitanhon ngan mga taga-Pilistia nga nagtalumpigos ha ira hin 18 ka tuig. An mga umurukoy han Gilead, ha este han Salog Jordan, labi nga nag-aantos. a Ha kataposan, nasantop han mga Israelita an ira sayop, nagbasol ngan nangalimbasog nga makarawat an bulig ni Jehova, nagtikang pag-alagad ha iya, ngan nagsalikway han mga dios han iba nga nasud.—Judas 10:6-16.

Nagkampo an mga Amonitanhon ha Gilead, ngan an mga Israelita nagtirok ha pagtapo ha ira. Kondi waray nangunguna ha Israel. (Hukom 10:17, 18) Hito nga panahon, hi Jepte may-ada mga problema. Ginpwersa hiya ha pagpaiwas han iya hakog nga kabugtoan ha amay basi makawat an iya panurundon. Salit binalhin hi Jepte ha Tob, usa nga lugar ha este nga Gilead ngan hirani ha mga kaaway han Israel. Nagtirok kan Jepte an “mga tawo nga mapinatuyangon,” nga posible nga nawad-an hin trabaho tungod han magtalumpiguson nga mga tawo o adton nagrebelde kontra ha pag-uripon ha ira. Hira “nag-upod ha iya,” bangin nangangahulogan nga gin-updan nira hi Jepte samtang ginsusulong niya an madarahog nga mga tawo nga nakapalibot ha ira. Posible nga tungod han diri ordinaryo nga abilidad ni Jepte sugad nga girriro, gintawag hiya han Kasuratan nga “makusganon ngan maisugon.” (Hukom 11:1-3) Kon sugad, hin-o an mangunguna han Israel kontra ha mga Amonitanhon?

“Kadi Ngan Pangulohi Kami”

An katigurangan han Gilead nagsagda kan Jepte: “Kadi ngan pangulohi kami.” Kon naglalaom hira nga kakarawaton dayon niya an higayon ha pagbalik ha iya natawohan nga lugar, nagsayop hira. Hiya binaton: “Diri ba kamo nangangalas ha  akon, ngan iyo ako ginhingilan tikang ha balay han akon amay? Kay ano nga nakanhi kamo ha akon yana nga aada kamo ha kasakitan?” Diri gud makatadunganon nga katapos nira isalikway hi Jepte, mangangaro hira hin bulig ha iya!—Hukom 11:4-7.

Mangunguna la ha ira hi Jepte ha usa nga kondisyon. ‘Kon itubyan ni Jehova an Amon ha akon,’ hiya siniring, ‘maiiyo ako pangulo!’ An kadaogan magpapamatuod han bulig han Dios, kondi karuyag liwat masiguro ni Jepte nga diri isasalikway han mga tawo an pagmando ni Jehova kon matapos na an kakurian.—Hukom 11:8-11.

Mga Negosasyon Kaupod kan Amon

Nangalimbasog hi Jepte pakignegosasyon ha mga Amonitanhon. Nagsugo hiya hin mga mensahero ha ira hadi basi hibaroan an hinungdan han ira panalumpigos. An baton nagpapakita han ira akusasyon: Han binaya an mga Israelita ha Ehipto, inukoy hira ha teritoryo han mga Amonitanhon, ngan sadang ito ibalik.—Hukom 11:12, 13.

Tungod han daku nga kahibaro ni Jepte ha kasaysayan han Israel, maabtik nga pinamatud-an niya nga sayop an akusasyon han mga Amonitanhon. Iya hira ginsidngan nga waray maltratoha han mga Israelita an Amon, Moab, o Edom han binaya hira ha Ehipto; diri man liwat gintatag-iya han Amon an gin-aawayan nga tuna ha panahon han Pagbaya han Israel. Katapos, gintag-iya ito han mga Amoreohanon hadto, kondi igintubyan han Dios an ira hadi, hi Sihon, ha Israel. Dugang pa, an mga Israelita nag-ukoy na didto hin 300 ka tuig. Kondi, kay ano nga yana la ito gin-aangkon han mga Amonitanhon?—Hukom 11:14-22, 26.

Ginhisgotan liwat ni Jepte an usa nga isyu nga amo gud an hinungdan han mga pag-antos han Israel: Hin-o an totoo nga Dios? Hi Jehova o an mga dios han tuna nga gin-uukyan han mga Israelita? Kon may-ada gahum hi Kemos, diri ba niya gagamiton ito basi diri maagaw han iba an tuna han iya katawohan? Usa ini nga paglupigay butnga han palso nga relihiyon, nga ginsusuportahan han mga Amonitanhon, ngan han totoo nga pagsingba. Salit hi Jepte makatadunganon nga nagtapos: “Hi Jehova, an hukom, maaamo an hukom hini nga adlaw ha mga anak ni Israel ngan ha mga anak ni Amon.”—Hukom 11:23-27.

An hadi han Amon waray mamati ha marig-on nga mensahe ni Jepte. “An espiritu ni Jehova kinmada kan Jepte, ngan naglatas hiya han Galaad ngan han Manases,” posible nga iya gin-aaghat an kusgan nga kalalakin-an nga umupod ha pakig-away kontra ha Amon.—Hukom 11:28, 29.

An Saad ni Jepte

Tungod kay naghihingyap gud hi Jepte han giya han Dios, hiya nagsaad: “Kon ha pagkatinuod imo itubyan an mga anak ni Amon ha akon kamot, dida hito mahinanabo, nga bisan ano nga gumawas tikang ha mga ganghaan han akon balay pagsugat ha akon, kon umuli na ako ha malinawon tikang ha mga anak ni Amon, ini makakan Jehova, ngan akon ini ihahalad para ha usa ka halad nga sinunog.” Sugad nga baton, ginbendisyonan hiya han Dios salit napirde niya an 20 nga syudad han mga Amonitanhon pinaagi han “daku kaopay nga pamatay,” ngan tungod hito, nasakop an mga kaaway han Israel.—Hukom 11:30-33.

Han binalik hi Jepte tikang ha away, gintapo hiya han iya hinigugma ngan bugtong nga anak! “Han pakakita niya ha iya,” siring han asoy, “gin-gisi niya an iya mga panapton, ngan sumiring Abaa daw an akon anak! Ikaw an nakapahiubos hinduro ha akon, ngan ikaw usa ha ira han nakasamok ha akon; kay binungat ko an akon baba ngadto kan Jehova, ngan diri ako makakabakwi.”—Hukom 11:34, 35.

Ihahalad gud ba ni Jepte an iya anak? Diri. Diri gud niya mahuhunahuna ito. Nangangalas hi Jehova ha literal nga paghalad hin tawo, usa han magraot nga buhat han mga Kanaanhon. (Lebitiko 18:21; Deuteronomio 12:31) Diri la kay ginios an espiritu han Dios kan Jepte han nagsaad hiya kan Jehova kondi ginbendisyonan liwat ni Jehova an iya mga pangalimbasog. Ginkumendasyonan han Kasuratan hi Jepte tungod han iya pagtoo ngan han iya bahin may kalabotan ha katuyoan han Dios. (1 Samuel 12:11; Hebreo 11:32-34) Salit an paghalad hin tawo—pagpatay—diri gud amo an iya nahunahuna. Kon sugad, ano an ginhuhunahuna ni Jepte han nagsaad hiya ha paghalad hin tawo kan Jehova?

 Matin-aw nga an karuyag sidngon ni Jepte, iya ipapahinungod an usa nga matapo ha iya ha esklusibo nga pag-alagad ha Dios. Igintutugot han Mosaiko nga Balaud an paghalad hin mga kalag para kan Jehova. Pananglitan, an kababayin-an nag-aalagad ha santuaryo, bangin ha pag-alog hin tubig. (Eksodo 38:8; 1 Samuel 2:22) Gutiay la an hinbabaroan mahitungod hito nga klase hin pag-alagad o kon permanente ba ito. Matin-aw nga ito nga espesyal nga pagpahinungod an ginhuhunahuna ni Jepte han nagsaad hiya, ngan an iya saad baga hin nangangahulogan hin permanente nga pag-alagad.

An anak ni Jepte ngan ha urhi an bata nga hi Samuel inuyon basi matuman an saad han ira diosnon nga mga kag-anak. (1 Samuel 1:11) Sugad nga maunungon nga magsiringba ni Jehova, an anak mismo ni Jepte, kombinsido pariho han iya amay, nga kinahanglan tumanon an saad. Daku ito nga pagsakripisyo, tungod kay nangangahulogan ito nga diri na hiya mag-aasawa. Gintuokan niya an iya pagkabirhin tungod kay an ngatanan nga Israelita naruruyag pag-anak basi matipigan an ngaran ngan panurundon han pamilya. Para kan Jepte, an pagtuman han saad nangangahulogan nga diri na niya makakaupod an iya hinigugma nga bugtong nga anak.—Hukom 11:36-39.

Waray makarag an kinabuhi hinin matinumanon nga daraga. An bug-os panahon nga pag-alagad ha balay ni Jehova maopay hinduro, makapatagbaw, ngan darayawon nga paagi ha pagpasidungog ha Dios. Salit, “an mga anak nga kababayin-an ha Israel nakadto ha kada tuig pagsaurog han anak nga babaye ni Jepte an Galaadnon.” (Hukom 11:40) Dugang pa, sigurado nga nalipay hi Jepte ha pag-alagad han iya anak kan Jehova.

Pinipili han damu nga katawohan han Dios yana an bug-os-panahon nga pag-alagad sugad nga payunir, misyonero, nagbibiyahe nga ministro, o membro han mga pamilya han Bethel. Mahimo ini mangahulogan nga diri nira agsob nga makikita an ira pamilya sugad han ira karuyag. Kondi, an ngatanan nga aada ha bug-os-panahon nga pag-alagad pati an ira pamilya mahimo malipay hiton sagrado nga pag-alagad kan Jehova.—Salmo 110:3; Hebreo 13:15, 16.

Pagrebelde Kontra ha Giya han Dios

Kon uusisahon naton utro an panahon ni Jepte, mahibabaroan naton nga damu nga Israelita an nagsalikway han giya ni Jehova. Bisan pa han ebidensya han bendisyon han Dios kan Jepte, nasina ha iya an mga taga-Epraim. Karuyag nira hibaroan kon kay ano nga waray niya hira ig-upod ha pakig-away. Karuyag pa ngani nira sunugon an iya balay upod ha iya!—Hukom 12:1.

Hi Jepte siniring nga iya gud ginpapaupod an mga taga-Epraim, kondi waray hira gumios. Totoo man ito o diri, ginpadaog hiya han Dios ha away. Nasisina ba hira yana tungod kay an mga Galaadnon waray mamakiana ha ira han ira ginpili hi Jepte sugad nga kumander? Ha pagkamatuod, an pagriwa han mga taga-Epraim nagpapasabot han pagrebelde kan Jehova, ngan waray iba nga solusyon kondi an makig-away ha ira. Han sumunod nga away, napirde an mga taga-Epraim. An namamalagiw nga kalalakin-an han Epraim waray makaluwas hin husto han pulong nga “Shibolet” han iginpaluwas ito ha ira, salit nakilala dayon hira. Ha kabug-osan, 42,000 nga taga-Epraim an namatay hito nga away.—Hukom 12:2-6.

Makasurubo gud ito nga panahon ha kasaysayan han Israel! An mga away nga nadaog nira Hukom Otniel, Aod, Barak, ngan Gideon nagresulta hin kamurayawan. Kondi hini nga panahon, waray unabiha an kamurayawan. An asoy simple nga nagtapos: “Naghukom hi Jepte ha Israel hin unom ka tuig. Dida hito namatay hi Jepte an Galaadnon, ngan iginlubong ha usa han mga bungto ha Galaad.”—Hukom 3:11, 30; 5:31; 8:28; 12:7.

Ano an aton mahibabaroan tikang hini ngatanan? Bisan kon an kinabuhi ni Jepte puno hin mga pakig-away, matinumanon hiya ha Dios. Gin-unabi hinin maisugon nga lalaki hi Jehova han nakiistorya hiya ha katigurangan han Gilead, ha mga Amonitanhon, ha iya anak, ngan ha mga taga-Epraim ngan, syempre, han nagsaad hiya. (Hukom 11:9, 23, 27, 30, 31, 35; 12:3) Ginbendisyonan han Dios hi Jepte tungod han iya debosyon, ngan gin-gamit hiya ngan an iya anak ha pagpauswag han putli nga pagsingba. Ha panahon nga ginsalikway han iba an suruklan han Dios, nagpadayon hiya ha pagsunod hito. Pariho kan Jepte, pirme mo ba susundon hi Jehova?

[Footnote]