“Padayon nga Daoga an Maraot Pinaagi han Maopay”
“Padayon nga Daoga an Maraot Pinaagi han Maopay”
“Ayaw padaog han maraot, kondi dumaog ka ha maraot biling ha maopay.”—ROMA 12:21.
1. Kay ano nga makakasiguro kita nga madadaog naton an maraot?
POSIBLE ba an pagpabilin nga marig-on kontra hadton duro nga nakontra ha totoo nga pagsingba? Posible ba pirdihon an mga pwersa nga nangangalimbasog ha pag-aghat ha aton nga bumalik ha diri-diosnon nga kalibotan? Oo an baton hiton duha nga pakiana! Kay ano nga nasiring kita hito? Tungod han ginsisiring ni apostol Pablo ha iya surat ha mga taga-Roma. Hiya nagsurat: “Ayaw padaog han maraot; kondi dumaog ka ha maraot biling ha maopay.” (Roma 12:21) Kon nasarig kita kan Jehova ngan determinado kita nga diri magpadaog ha kalibotan, diri kita madadaog han karaotan hito. Dugang pa, an orihinal nga mga pulong ha Griego nga yinaknan nga iginhubad nga ‘dumaog ka ha maraot’ nagpapakita nga madadaog naton an maraot kon padayon nga mangangalimbasog kita ha pag-ato ha maraot. An mga tawo la nga naundang ha pagin mabinantayon ngan ha pag-ato an madadaog hinin maraot nga kalibotan ngan han maraot nga magmarando hito, hi Satanas nga Yawa.—1 Juan 5:19.
2. Kay ano nga paghihisgotan naton an pipira nga hitabo ha kinabuhi ni Nehemia?
2 Mga 500 ka tuig antes han panahon ni Pablo, usa nga surugoon han Dios nga naukoy hirani ha Jerusalem an nagpakita nga husto an ginsiring ni Pablo mahitungod han pakig-away ha maraot. Ito nga tawo han Dios, hi Nehemia, diri la kay naglampos ha pagkontra han diri-diosnon nga mga tawo kondi gindaog liwat niya an maraot pinaagi han maopay. Ano nga magkuri nga kahimtang an iya naeksperyensyahan? Ano an nakabulig ha iya nga maglampos? Paonan-o naton masusubad an iya susbaranan? Basi mabaton ito nga mga pakiana, aton paghisgotan an pipira nga hitabo ha kinabuhi ni Nehemia. a
3. Ha ano nga kahimtang nagkinabuhi hi Nehemia, ngan ano nga buruhaton an malampuson nga natuman niya?
3 Hi Nehemia nagtatrabaho ha palasyo ni Hadi Artaherhes han Persia. Bisan kon hi Nehemia nagkinabuhi upod han mga diri-tumuroo, waray hiya “umuyon” ha sistema han mga butang hiton nga panahon. (Roma 12:2) Han nagkaada panginahanglan ha Juda, iginsakripisyo niya an iya mahimyang nga pagkinabuhi, nagbiyahe ngadto ha Jerusalem, ngan ginkarawat an daku nga buruhaton nga pagtukod utro han kuta han syudad. (Roma 12:1) Bisan kon gobernador han Jerusalem hi Nehemia, nagtrabaho hiya adlaw-adlaw upod han iya mga igkasi-Israelita “tikang ha pagsirang ha aga ngada han pangingitaa han mga bitoon.” Sugad nga resulta, ha sulod hin duha la ka bulan, natapos an proyekto! (Nehemia 4:21; 6:15) Makatirigamnan ito nga kalamposan, tungod kay durante han pagtukod, an mga Israelita inatubang hin magkalain-lain nga klase hin pagkontra. Hin-o an mga kinontra kan Nehemia, ngan ano an ira tumong?
4. Ano an tumong han mga nakontra kan Nehemia?
4 An nangunguna nga mga parakontra amo hira Sanbalat, Tobia, ngan Gesem, nga maimpluwensya nga kalalakin-an nga naukoy hirani ha Juda. Tungod kay mga kaaway hira han katawohan han Dios, “nabido hira hinduro, tungod nga inabot an usa nga tawo nga nangingita han kaopayan han mga anak ni Israel.” (Nehemia 2:10, 19) An mga kaaway ni Nehemia determinado ha pagpaundang han mga plano ni Nehemia ha pagtukod, ngan naggamit pa ngani hira hin maraot nga mga estratihiya. Magpapadaog ba hi Nehemia ha maraot?
“Napungot, Ngan Nagdara hin Daku nga Kaaligutgot”
5, 6. (a) Ano an reaksyon han mga kaaway ni Nehemia ha pagtukod nga buruhaton? (b) Kay ano nga waray mahadlok hi Nehemia ha mga parakontra?
5 Maisugon nga gin-aghat ni Nehemia an iya katawohan: “Pagtindoga ta an kuta han Jerusalem.” Hira binaton: “Panindog kita ngan magtukod.” Hi Nehemia nagsiring: “Ira ginparig-on an ira mga kamot para han maopay nga buruhaton,” kondi an mga parakontra “nagkatatawa ha amon ha pagyubit, ngan gintamay kami, nagsiring: Ano ini nga butang nga iyo binubuhat? Masuki ba kamo han hadi?” Hi Nehemia waray mahadlok ha ira mga insulto ngan buwa nga mga akusasyon. Hiya nagsiring ha mga parakontra: “An Dios ha langit, hiya magpapauswag ha amon; busa kami nga iya mga surugoon mabangon ngan magtutukod.” (Nehemia 2:17-20) Determinado hi Nehemia nga magpadayon ha “maopay nga buruhaton.”
6 Hi Sanbalat, an usa hito nga mga parakontra, “napungot, ngan nagdara hin daku nga kaaligutgot” ngan gindugangan pa gud niya an iya mga insulto. “Ano an binubuhat hini nga magluya nga mga Judio?” hiya nagtamay. “Pamumuhion ba nira an mga bato tikang ha mga tambak nga sighot?” Hi Tobia inupod ha pagyubit, nga nasiring: “Kon an usa nga miro sumaka, ira maguguba an ira bato nga kuta.” (Nehemia 4:1-3) Ano an reaksyon ni Nehemia?
7. Ano an mga reaksyon ni Nehemia ha mga akusasyon han mga nakontra ha iya?
7 Ginbalewaray la ni Nehemia an mga insulto. Ginsunod niya an sugo han Dios ngan waray bumulos. (Lebitiko 19:18) Lugod, iginsarig niya kan Jehova an kahimtang ngan nag-ampo: “Pamati, O amon Dios, kay kami gintatamay: ngan pabalika an ira pagpakaraot ngada ha ira kalugaringon nga ulo.” (Nehemia 4:4) Tinapod hi Nehemia ha pasarig ni Jehova: “Akon an panimalos ngan an pagbayad.” (Deuteronomio 32:35) Dugang pa, hi Nehemia ngan an iya katawohan padayon nga “nagtukod han kuta.” Waray hira magpaulang. Ha pagkamatuod, “an bug-os nga kuta ginsurusumpay ha tingob ha katunga han kahitaas hini: kay an katawohan may hunahuna ha pagbuhat.” (Nehemia 4:6) An mga kaaway han totoo nga pagsingba waray makapaundang ha pagtukod nga buruhaton! Paonan-o naton masusubad hi Nehemia?
8. (a) Paonan-o naton masusubad hi Nehemia kon an mga parakontra nag-aakusar ha aton hin buwa? (b) Isaysay an imo eksperyensya o usa nga hinbatian mo nga nagpapakita han kinaadman han diri pagbulos.
8 Yana, an mga parakontra ha eskwelahan, ha trabaho, o bisan ha sulod han aton pamilya mismo mahimo magtamay ngan mag-akusar ha aton. Kondi, agsob nga an gimaopayi nga reaksyon ha sugad nga buwa nga mga akusasyon amo an pag-aplikar han Kasuratanhon nga prinsipyo: “May-ada . . . panahon ha paghilom.” (Eklesiastes 3:1, 7) Salit, pariho kan Nehemia, diri kita nabulos hin nakakasakit nga mga pulong. (Roma 12:17) Nadaop kita ha Dios ha pag-ampo, nasarig ha Iya nga nagpapasarig ha aton: “Ako an mabayad.” (Roma 12:19; 1 Pedro 2:19, 20) Hito nga paagi, diri naton gintatagan hin higayon an mga parakontra nga ulangan kita ha espirituwal nga buruhaton nga sadang buhaton yana—an pagsangyaw han maopay nga sumat han Ginhadian han Dios ngan paghimo hin mga disipulo. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Ha kada panahon nga nakikigbahin kita ha pagsangyaw ngan diri gud nanluluya bisan pa han pagkontra, ipinapakita naton an determinasyon nga pariho han ginbuhat ni Nehemia.
‘Pamamatayon Namon Kamo’
9. Ano nga klase hin pagkontra an tigda nga gintikangan han mga kaaway ni Nehemia, ngan ano an ginbuhat ni Nehemia?
9 Han hinbatian han mga parakontra ha totoo nga pagsingba ha panahon ni Nehemia nga “an pag-ayad han mga kuta ha Jerusalem nagpapadayon,” ira ginkuha an ira mga kampilan ha “pakig-away patok ha Jerusalem.” Para ha mga Judio baga hin waray na hira paglaom. May-ada mga Samaritano ha norte, mga Amonitanhon ha este, mga Arabiahanon ha sur, ngan mga Asdoditanhon ha weste. Napapalibotan an Jerusalem; an mga magturukod baga hin waray paglaom ha pakapalagiw! Ano an ira bubuhaton? ‘Kami nag-ampo ngadto ha amon Dios,’ siring ni Nehemia. An mga kaaway nagtarhog: ‘Amon pamamatayon hira ngan pauukyon an buhat.’ Tungod hito igintoka ni Nehemia ha mga magturukod an pagdepensa ha syudad nga “dara an ira mga kampilan, an ira mga bangkaw, ngan an ira mga pana.” Totoo, ha panhunahuna han tawo, an gutiay nga grupo han mga Judio diri gud makakadaog kontra ha damu hinduro nga kasundalohan han mga kaaway, kondi hi Nehemia nagsagda ha ira: “Ayaw kamo kahadlok . . . Hinumdumi an Ginoo, nga makatarag-ob ngan makalilisang.”—Nehemia 4:7-9, 11, 13, 14.
10. (a) Kay ano nga tigda nga nagbag-o an mga hitabo ha mga kaaway ni Nehemia? (b) Ano nga mga estratihiya an ginbuhat ni Nehemia?
10 Yana tigda nga nagbag-o an mga hitabo. An mga kaaway inundang ha pag-atake. Kay ano? “Ginkawang han Dios an ira mga sagdon,” siring ni Nehemia. Kondi, nasantop ni Nehemia nga peligroso pa gihapon ini nga mga kaaway. Salit, maaramon nga ginbag-o niya an pamaagi han mga magturukod. Tikang hadto, “an kada usa nagbuhat han buruhaton pinaagi han usa han iya mga kamot, ngan an usa ikinakapot han iya hinganiban.” Hi Nehemia nagbutang liwat hin usa nga bantay nga ‘maghuhuyop han trumpeta’ basi pahamangnoan an mga magturukod kon may umatake nga mga kaaway. Labaw ha ngatanan, ginpasarig ni Nehemia an katawohan: “An aton Dios makikiaway para ha aton.” (Nehemia 4:15-20) Tungod kay nadasig ngan andam nga atubangon an pag-atake, an mga magturukod nagpadayon ha pagtrabaho. Ano nga mga leksyon an hibabaroan naton tikang hini nga asoy?
11. Ano an nakakabulig ha totoo nga mga Kristiano nga madaog an maraot ha katunaan diin igindidiri an buruhaton han Ginhadian, ngan paonan-o nira gindadaog an maraot pinaagi han maopay?
11 Usahay, an totoo nga mga Kristiano naatubang ha madarahog nga pagkontra. Ha pagkamatuod, ha iba nga katunaan damu hinduro an mabangis nga mga parakontra ha totoo nga pagsingba. Ha panhunahuna han tawo, an aton mga igkasi-tumuroo hito nga katunaan baga hin waray mahihimo ha pagdaog ha ira. Kondi, nasarig ito nga mga Saksi nga ‘an Dios makikiaway para ha ira.’ Oo, agsob nga naieksperyensyahan han mga gintitimaraot tungod han ira mga tinotoohan nga binabaton ni Jehova an ira mga pag-ampo ngan ‘ginkakawang an sagdon’ han gamhanan nga mga kaaway. Bisan ha mga nasud diin igindidiri an buruhaton ha Ginhadian, an mga Kristiano namimiling hin mga paagi nga magpadayon ha pagsangyaw han maopay nga sumat. Sugad la nga ginbag-o han mga magturukod ha Jerusalem an ira paagi han pagtrabaho, sugad man an mga Saksi ni Jehova yana maikmat nga nagbabag-o han ira mga paagi han pagsangyaw kon gin-aatake hira. Syempre, diri hira nagamit hin mga armas. (2 Korinto 10:4) Bisan an tarhog han pisikal nga kamadarahog diri nakakapaundang ha ira pagsangyaw. (1 Pedro 4:16) Ha kabaliktaran, padayon nga gindadaog hiton maisugon nga kabugtoan an maraot pinaagi han maopay.
“Kadi, Pagkita Kita”
12, 13. (a) Ano nga estratihiya an ginamit han mga kaaway ni Nehemia? (b) Kay ano nga nagdumiri hi Nehemia ha imbitasyon nga makigkita ha mga parakontra ha iya?
12 Han nasantop han mga kaaway ni Nehemia nga napakyas an ira direkta nga mga pag-atake, naggamit hira hin mas diri-abat nga mga klase hin pagkontra. Ha pagkamatuod, nagsari hira hin tulo nga paagi. Ano ito?
13 Siyahan, an mga kaaway ni Nehemia nagsari paglimbong ha iya. Hira nagsiring ha iya: “Kadi, pagkita kita ha tingob dida hin usa han mga baryo dida ha patag ha Ono.” An Ono nahimumutang butnga han Jerusalem ngan han Samaria. Salit an mga kaaway nagsuhestyon nga makigkita hi Nehemia ha ira ha butnga hiton duha nga syudad basi masulbad an away. Puydi hunahunaon ni Nehemia: ‘Baga hin makatadunganon ito. Mas maopay an pag-iristorya kay ha pag-araway.’ Kondi nagdumiri hiya. Iya iginsaysay kon kay ano: “Hira naghunahuna pagbuhat ha akon hin maraot.” Nasantop niya an ira plano ngan waray hiya malimbongi. Upat ka beses nga iya ginsidngan an mga parakontra ha iya: “Diri ako makakada. Kay ano nga iukoy an buruhaton, samtang nga babayaan ko ini, ngan makada ha iyo?” Napakyas an mga pagsari han mga kaaway ha pag-aghat kan Nehemia nga magkompromiso. Iya gintipigan nga nakasentro an iya mata ha pagtukod nga buruhaton.—Nehemia 6:1-4.
14. Ano an reaksyon ni Nehemia ha iya palso nga mga paraakusar?
14 Ikaduha, an mga kaaway ni Nehemia nagpasarang hin buwa nga mga istorya. Ira gin-akusahan hi Nehemia hin ‘paghunahuna hin pagsuki’ patok kan Hadi Artaherhes. Ginsidngan na liwat hi Nehemia: “Pagsabot kita ha tingob.” Nagdumiri na liwat hi Nehemia, kay nasabtan niya an katuyoan han mga kaaway. Hiya nagsaysay: “Hira ngatanan karuyag maghadlok ha amon, nga nasiring: An ira mga kamot magmamaluya tikang ha buruhaton, nga ini diri mahimo.” Kondi, hini nga panahon, ginkontra ni Nehemia an akusasyon han iya mga kaaway, nasiring: “Waray hito nga mga butang nga imo sinisiring ginbuhat, kondi ikaw an naghihimo-himo hini tikang ha imo kalugaringon nga kasingkasing.” Dugang pa, hi Nehemia nangaro hin bulig kan Jehova, ngan nag-ampo: “Parig-unon mo an akon mga kamot.” Sinarig hiya nga pinaagi han bulig ni Jehova malalamposan niya inin maraot nga plano ngan maipapadayon an proyekto.—Nehemia 6:5-9.
15. Ano an iginsagdon han usa nga palso nga propeta kan Nehemia, ngan kay ano nga waray niya karawata ito?
15 Ikatulo, ginamit han mga kaaway ni Nehemia an usa nga traydor, an Israelita nga hi Semaya, basi aghaton hi Nehemia nga talapason an Balaud han Dios. Hi Semaya nagsiring kan Nehemia: “Pagkita kita ha tingob didto ha balay han Dios, ha sulod han templo ngan sadhi ta an mga ganghaan han templo: kay hira makanhi pagpatay ha imo.” Siring ni Semaya nga hi Nehemia namimeligro nga patayon kondi maluluwas niya an iya kinabuhi pinaagi han pagtago ha templo. Kondi, diri saserdote hi Nehemia. Makakasala hiya kon magtatago hiya ha balay han Dios. Tatalapason ba niya an Balaud han Dios basi la luwason an iya kinabuhi? Hi Nehemia binaton: “Hin-o an aada, nga, sugad la ha akon, makadto ha templo pagluwas han iya kinabuhi? Diri ako masulod.” Kay ano nga waray mahulog hi Nehemia ha lit-ag nga iginbutang para ha iya? Tungod kay maaram hiya nga bisan kon hi Semaya igkasi-Israelita, “an Dios waray magsugo ha iya.” Ha pagkamatuod, an totoo nga propeta diri gud magsasagdon ha iya nga talapason an Balaud han Dios. Hini liwat nga kahimtang, waray magpadaog hi Nehemia ha maraot nga mga parakontra. Waray pag-iha katapos hito hiya nagsiring: “Busa an kuta nahuman ha ikakaruhaan kag lima ka adlaw han bulan ha Elul, ha kalim-an kag duha ka adlaw.”—Nehemia 6:10-15; Numeros 1:51; 18:7.
16. (a) Ano an sadang magin pagtratar naton ha palso nga mga sangkay, palso nga mga paraakusar, ngan palso nga kabugtoan? (b) Paonan-o mo ipinapakita nga diri mo ikukompromiso an imo mga tinotoohan ha balay, ha eskwelahan, o ha trabaho?
16 Pariho kan Nehemia, kita liwat bangin umatubang ha mga parakontra nga nagios sugad nga palso nga mga sangkay, palso nga mga paraakusar, ngan palso nga kabugtoan. Sugad la nga an mga kaaway ni Nehemia nagsuhestyon nga magkompromiso hiya, may mga tawo yana nga bangin magsari ha pag-aghat ha aton nga magkompromiso pinaagi han pangalimbasog nga kombinsihon kita nga kon ibanan naton an aton kadasig ha pag-alagad kan Jehova, mahimo naton ito dunganan hin pagkab-ot hin kalibotanon nga mga tumong. Kondi, tungod kay an Ginhadian han Dios amo an siyahan ha aton kinabuhi, diri gud kita nagkukompromiso. (Mateo 6:33; Lukas 9:57-62) An mga parakontra nagpapasarang liwat hin buwa nga mga akusasyon kontra ha aton. Ha iba nga katunaan gin-aakusahan kita hin pagin tarhog ha Estado, sugad la nga gin-akusahan hi Nehemia hin pagrebelde ha hadi. An iba nga mga akusasyon malampuson nga gindepensahan ha hudisyal nga mga hukmanan. Kondi anoman an resulta ha tagsa nga sitwasyon, makakaampo kita nga may pagsarig nga gigiyahan ni Jehova an mga butang sumala ha iya kaburut-on. (Filipos 1:7) An pagkontra mahimo liwat magtikang ha mga tawo nga nag-aangkon nga nag-aalagad kan Jehova. Sugad la nga an usa nga igkasi-Judio nangalimbasog pagkombinse kan Nehemia nga talapason an Balaud han Dios basi maluwas an iya kinabuhi, sugad man an apostata nga mga Saksi hadto bangin mangalimbasog ha pag-impluwensya ha aton nga magkompromiso ha magkalain-lain nga paagi. Kondi, iginsasalikway naton an mga apostata tungod kay maaram kita nga naluluwas an aton kinabuhi, diri pinaagi han pagtalapas ha mga balaud han Dios, kondi pinaagi han pagbuhat hito! (1 Juan 4:1) Oo, pinaagi han bulig ni Jehova madadaog naton an bisan ano nga klase hin karaotan.
Pagpasamwak han Maopay nga Sumat Bisan kon Nakakaeksperyensya hin Maraot
17, 18. (a) Ano an pinangangalimbasogan ni Satanas ngan han iya mga representante nga buhaton? (b) Determinado ka nga buhaton an ano, ngan kay ano?
17 An Pulong han Dios nasiring mahitungod han dinihogan nga kabugtoan ni Kristo: “Gindaog nira [hi Satanas] pinaagi . . . han pulong han ira pagpamatuod.” (Pahayag 12:11) Salit, direkta nga may kalabotan an pagdaog kan Satanas—an nagpatikang han karaotan—ngan an pagsangyaw han mensahe han Ginhadian. Diri urusahon nga hi Satanas diri gud naundang ha pag-atake ha dinihogan nga nanhibilin ngan ha “daku nga panon” pinaagi han pag-aghat hin pagkontra!—Pahayag 7:9, NW; 12:17.
18 Sugad han nakita naton, an pagkontra mahimo umabot pinaagi hin mga pulong nga nagpapakaraot o mga tarhog han pisikal nga kamadarahog o ha mas diri-abat nga mga paagi. Ha anoman nga kahimtang, uusa la pirme an tumong ni Satanas—paundangon an pagsangyaw nga buruhaton. Kondi, mapapakyas gud hiya tungod kay sugad nga pagsubad kan Nehemia ha kadaan nga panahon, an katawohan han Dios determinado nga daugon an maraot pinaagi han maopay. Bubuhaton nira ito pinaagi han pagpadayon ha pagsangyaw han maopay nga sumat tubtob nga sumiring hi Jehova nga tapos na an buruhaton!—Markos 13:10; Roma 8:31; Filipos 1:27, 28.
[Footnote]
a Mahitungod han mga kahimtang nga may kalabotan hito nga mga hitabo, basaha an Nehemia 1:1-4; 2:1-6, 9-20; 4:1-23; 6:1-15.
Nahinunumdoman Mo Ba?
• Ano nga pagkontra an naeksperyensyahan han mga surugoon han Dios ha naglabay ngan naieksperyensyahan han mga Kristiano yana?
• Ano an nangunguna nga katuyoan han mga kaaway ni Nehemia, ngan ano an katuyoan han mga kaaway han Dios yana?
• Paonan-o naton gindadaog yana an maraot pinaagi han maopay?
[Mga Pakiana]
[Kahon/Retrato ha pahina 29]
Mga Leksyon ha Libro han Nehemia
An mga surugoon han Dios naatubang ha
• pagtamay
• mga tarhog
• panlimbong
An panlimbong ginagamit han
• palso nga mga sangkay
• palso nga mga paraakusar
• palso nga kabugtoan
Gindadaog han mga surugoon han Dios an maraot pinaagi han
• pagpadayon ha ira hatag-han-Dios nga buruhaton
[Retrato ha pahina 27]
Gintukod utro ni Nehemia ngan han iya mga igkasi-trabahador an kuta han Jerusalem bisan pa han duro nga pagkontra
[Retrato ha pahina 31]
An totoo nga mga Kristiano waray-kahadlok nga nagsasangyaw han maopay nga sumat