Maglikay Kamo ha Ngatanan nga Kaipa
Maglikay Kamo ha Ngatanan nga Kaipa
“An kinabuhi han usa nga tawo diri ha kahuraan han mga butang, nga iya ginkakaptan.”—LUKAS 12:15.
1, 2. (a) Ano an naoobserbahan mo mahitungod han mga hilig ngan tinguha han mga tawo yana? (b) Paonan-o kita mahimo maapektohan han sugad nga mga disposisyon?
KWARTA, panag-iya, kabantogan, daku an sweldo nga trabaho, pamilya—kaupod ini han gintatagad han kadam-an nga basihan han kalamposan o garantiya han may kasigurohan nga kabubuwason. Matin-aw nga ha riko ngan pobre nga katunaan, an mga hilig ngan tinguha han damu nga tawo nakasentro ha materyal nga bentaha ngan kalamposan. Ha luyo nga bahin, an ira hilig ha espirituwal nga mga butang—kon may-ada man—madagmit nga nagtitikawara.
2 Ini gud an igintagna han Biblia: “Ha kataposan nga mga adlaw, maabot an magpakalilisang nga mga panahon. Kay an mga tawo magmamahigugmaon ha ira kalugaringon, magmamahigugmaon ha salapi, . . . mahigugmaon ha kalipayan labi kay ha paghigugma ha Dios; nga may mga dagway ha pagtahod ha Dios, kondi ginwara nira an iya gahum.” (2 Timoteo 3:1-5) Ha pakig-upod ha sugad nga mga tawo ha kada adlaw, an totoo nga mga Kristiano padayon nga naiimpluwensyahan hini nga klase hin panhunahuna ngan pagkinabuhi. Ano an makakabulig ha aton nga maatohan an mga pangalimbasog han kalibotan nga ‘magpahiuyon kita hini nga panahon’?—Roma 12:2.
3. Ano nga sagdon ni Jesus an aton paghihisgotan yana?
3 Sugad nga Punoan nga Lider ngan “Maghiringpit han aton pagtoo,” hi Jesu-Kristo nagtutdo ha aton hin mag-opay nga leksyon may kalabotan hini. (Hebreo 12:2) Makausa han iginpapatin-aw niya ha damu nga tawo an pipira han espirituwal nga mga butang, usa nga tawo an tigda nga sinagbang nga naghangyo: “Magturutdo, sugoa an akon bugto nga lalaki, nga bahinan ako han panurundon.” Ha pagbaton, hi Jesus naghatag ha tawo—ngan ha ngatanan nga namamati—hin seryoso nga sagdon. Marig-on nga nagpahamangno hiya kontra han kaipa ngan pinabug-atan ito pinaagi han makabantad ha hunahuna nga ilustrasyon. Sadang naton tagdon hin seryoso an iya ginsiring ngan hunahunaon naton kon paonan-o kita magpapahimulos pinaagi han pag-aplikar hito.—Lukas 12:13-21.
Diri-angayan nga Hangyo
4. Kay ano nga diri-angayan an tigda nga pagsagbang han tawo kan Jesus?
4 Antes sumagbang ito nga tawo, hi Jesus nagpapahamangno ha iya mga disipulo ngan ha iba kontra ha pagkasalingkapaw, pag-angkon nga kahiusa han Anak han tawo, ngan pagkarawat hin bulig han baraan nga espiritu. (Lukas 12:1-12) Importante gud ini nga mga pahamangno nga kinahanglan sundon han mga disipulo. Kondi, ha kabutngaan hiton makabantad ha hunahuna nga pahayag, ito nga tawo tigda nga sinagbang ngan naghangyo kan Jesus nga sulbaron an iya problema ha pamilya may kalabotan ha mga panag-iya. Kondi, may-ada importante nga leksyon nga mahibabaroan naton tikang hini.
5. Ano an iginpahayag han hangyo han tawo mahitungod ha iya?
5 Ginsisiring nga “an batasan han usa nga tawo agsob nga mahibabaroan pinaagi han iya ginhuhunahuna samtang namamati ha sagdon may kalabotan ha pagtoo.” Han nagyayakan hi Jesus mahitungod han importante nga espirituwal nga mga butang, ito nga tawo bangin naghuhunahuna kon ano an mahihimo niya basi magkaada pinansyal nga mga bentaha. Waray iginsaysay kon may-ada ba hiya husto nga basihan han iya reklamo may kalabotan ha panurundon. Bangin ginsalingabot niya an awtoridad ngan reputasyon ni Jesus sugad nga maaramon nga hukom ha mga buruhaton han tawo. (Isaias 11:3, 4; Mateo 22:16) Anoman an iya motibo, an iya hangyo nagpasabot nga may-ada gud hiya problema—duro nga kakulang hin apresasyon ha espirituwal nga mga butang. Diri ba ini maopay nga hinungdan nga usisahon naton an aton kalugaringon? Pananglitan, ha Kristiano nga mga katirok, masayon mawara an aton atensyon o mahunahuna kon ano an aton bubuhaton pagkatapos. Lugod, sadang mamati kita hin maopay ha iginsasaysay ngan hunahunaon an mga paagi ha pag-aplikar han impormasyon basi mag-uswag an aton relasyon ha aton langitnon nga Amay, hi Jehova nga Dios, ngan ha aton mga igkasi-Kristiano.—Salmo 22:22; Markos 4:24.
6. Kay ano nga waray sumugot hi Jesus ha hangyo han tawo?
6 Anoman an nagpagios ha tawo ha paghangyo, waray sumugot hi Jesus. Lugod, nagsiring hiya: “Tawo, hin-o an naghimo ha akon nga hukom, o parabahin ha iyo?” (Lukas 12:14) Ha pagsiring hito, gin-unabi ni Jesus an usa ka butang nga hinbabaroan gud han mga tawo, kay sumala ha Mosaiko nga Balaud, an mga hukom ha mga syudad ginpili basi maghukom hiton gud nga mga butang. (Deuteronomio 16:18-20; 21:15-17; Rut 4:1, 2) Hi Jesus, ha luyo nga bahin, interesado ha mas importante nga mga butang—ha pagpamatuod han kamatuoran han Ginhadian ngan pagtutdo ha mga tawo han kaburut-on han Dios. (Juan 18:37) Ha pagsunod ha susbaranan ni Jesus, imbes nga magpaulang ha mga problema, ginagamit naton an aton panahon ngan kusog ha pagsangyaw han maopay nga sumat ngan ‘panhimo hin mga tinon-an ha ngatanan nga nasud.’—Mateo 24:14; 28:19.
Paglikay ha Kaipa
7. Ano an ginsiring ni Jesus nga nagpapakita hin hilarom nga pagsabot?
7 Tungod kay nasasabtan ni Jesus an gihilarumi nga motibo han kasingkasing, maaram hiya nga may-ada mas seryoso ha hangyo han tawo nga maghilabot hiya ha personal nga butang. Salit, imbes nga igbalewaray la an hangyo, iya ginpabug-atan an tinuod nga motibo may kalabotan hito ngan nagsiring: “Pagmatngon kamo ngan maglikay kamo ha ngatanan nga kahikaw [“kaipa,” NW]: kay an kinabuhi han usa nga tawo diri ha kahuraan han mga butang, nga iya ginkakaptan.”—Lukas 12:15.
8. Ano an kaipa, ngan mahimo ito magresulta hin ano?
8 An kaipa diri la kay hingyap nga magkaada hin kwarta o pipira nga butang, nga may-ada husto nga gamit ngan katuyoan. Amo ito an sobra nga hingyap hin bahandi o mga panag-iya o pagkaada han mga gintatag-iya han iba. Mahimo ito mag-upod han pagkinahanglan hin dugang pa, hakugnon nga paghingyap nga magkaada hin mga butang—bangin adton gintatag-iya han iba—basi la magkaada hito, nga diri gintatagad an panginahanglan han usa o an epekto hito ha iba. An iipahon nga tawo nagtutugot han anoman nga iya karuyag nga magkontrol ha iya panhunahuna ngan mga gios tubtob nga nagigin dios na niya ito. Hinumdumi nga an hakog nga tawo iginpariho ni apostol Pablo ha nagsisingba ha mga idolo, nga diri makakapanunod han Ginhadian han Dios.—Efeso 5:5; Kolosas 3:5.
9. Ha ano nga mga paagi maipapakita an kaipa? Paghatag hin mga ehemplo.
9 Makapainteres, hi Jesus nagpahamangno kontra ha ‘ngatanan nga kaipa.’ Damu nga klase an kaipa. An ultimo han Napulo nga Sugo naglista han pipira hito, nasiring: “Diri ka maipa han balay han imo igkasi-tawo, diri ka maipa han asawa han imo igkasi-tawo, bisan han iya surugoon nga lalaki, bisan han iya surugoon nga babaye, bisan han iya baka, bisan han iya asno, bisan hin ano nga butang nga iya han imo igkasi-tawo.” (Eksodo 20:17) An Biblia puno hin ehemplo han mga indibiduwal nga nakasala hin seryoso tungod ha kaipa. Hi Satanas an siyahan nga naipa ha gintatag-iya han iba—an himaya, kadungganan, ngan awtoridad nga kan Jehova gud la. (Pahayag 4:11) Hi Eva naipa ha pagkaada katungod ha pagbuot kon ano an husto ngan sayop, ngan an iya kalimbongi hini amo an tinikangan nga an katawohan nahingada ha dalan han sala ngan kamatayon. (Genesis 3:4-7) An mga demonyo, mga anghel hadto nga waray makontento ha “ira mga kaginoohanan [“katungdanan,” NW], kondi nga binayaan nira an ira kalugaringon nga inukyanan” tungod ha butang nga diri para ha ira. (Judas 6; Genesis 6:2) Hunahunaa liwat hira Balaam, Akan, Gehasi, ngan Judas. Imbes nga makontento ha ira kahimtang ha kinabuhi, nagpadaog hira ha sobra nga paghingyap hin materyal nga mga panag-iya nga nagpagios ha ira nga gamiton hin sayop an ira katungdanan nga nagresulta ha ira kadaot ngan kabungkagan.
10. Kay ano nga sadang kita magbantay, sumala ha sagdon ni Jesus?
10 Angayan gud nga gintikangan ni Jesus an pahamangno kontra ha kaipa pinaagi han mga pulong nga “pagmatngon kamo”! Kay ano? Tungod kay masayon gud makita han mga tawo kon hin-o an hakog o iipahon, kondi diri nira nasasantop nga hira mismo sugad hito. Kondi, iginsasaysay ni apostol Pablo nga “an gugma ha salapi amo an usa nga gamot han ngatanan nga karaotan.” (1 Timoteo 6:9, 10) Hi disipulo Jakobo nagsaysay nga an sayop nga kaipa, ‘nabunga hin sala ngan an sala nag-aanak hin kamatayon.’ (Jakobo 1:15) Uyon ha sagdon ni Jesus, sadang kita magbantay nga diri pagkinitaon an iba kon iipahon ba hira, kondi usisahon an aton kalugaringon basi hibaroan kon ano an hingyap han aton kasingkasing, basi malikyan an ‘ngatanan nga kaipa.’
Kahuraan ha Kinabuhi
11, 12. (a) Ano an iginpahamangno ni Jesus kontra ha kaipa? (b) Kay ano nga kinahanglan sundon naton an pahamangno ni Jesus?
11 May-ada usa pa nga hinungdan kon kay ano nga kinahanglan likyan naton an kaipa. Tigamni an sunod nga ginsiring ni Jesus: “An kinabuhi han usa nga tawo diri ha kahuraan han mga butang, nga iya ginkakaptan.” (Lukas 12:15) Sadang hunahunaon gud ini hin maopay durante hinin materyalistiko nga panahon, diin para ha mga tawo an kalipay ngan kalamposan nadepende ha karikohan ngan kauswagan ha materyal. Pinaagi hito nga mga pulong, iginsaysay ni Jesus nga an totoo nga may katuyoan ngan tagbaw nga kinabuhi diri nadepende ha mga panag-iya, mationan-o man kadamu ito.
12 Kondi, bangin diri umuyon an iba. Bangin mangatadongan hira nga tungod han mga panag-iya nagigin mas mahimyang ngan makalilipay an kinabuhi, salit nagigin mas birilhon ito. Tungod hito, nagtitinguha hira hin mga propesyon nga maghahatag ha ira hin abilidad basi magkaada han ngatanan nga materyal nga butang ngan bag-o nga garamiton nga ira ginhihingyap. Naghuhunahuna hira nga magriresulta ini hin mahimyang nga kinabuhi. Kondi tungod ha paghunahuna hito, waray nira masabti an karuyag sidngon ni Jesus.
13. Ano an timbang nga pagtagad ha kinabuhi ngan mga panag-iya?
13 Imbes nga isentro an atensyon kon husto ba o sayop an pagkaada hin kahuraan, pinabug-atan ni Jesus nga an kinabuhi han tawo diri nadepende ha mga butang nga gintatag-iya niya. May kalabotan hini, maaram kita ngatanan nga basi mabuhi, o masuportahan an aton kinabuhi, diri gud nagkikinahanglan hin duro nga materyal. Nagkikinahanglan la ito hin gutiay nga pagkaon, bado, ngan urukyan. An riko may-ada damu hinduro hini nga butang, ngan an pobre bangin makuri magkaada han ira panginahanglan. Kondi, pariho la an pobre ngan riko kon namamatay—natatapos an ngatanan. (Eklesiastes 9:5, 6) Salit, an pagkaada materyal nga mga panag-iya diri makakahimo nga magin may katuyoan ngan birilhon an kinabuhi. Nagigin matin-aw ini kon aton usisahon kon ano nga klase hin kinabuhi an ginhihisgotan ni Jesus.
14. Ano an mahibabaroan naton ha pulong para ha “kinabuhi” ha asoy han Biblia?
14 Han hi Jesus nagsiring nga “an kinabuhi han usa nga tawo diri ha kahuraan han mga butang, nga iya ginkakaptan,” an pulong nga ginamit dinhi para han “kinabuhi” ha Ebanghelyo ni Lukas (Griego, zo·eʹ) naghihisgot, diri han paagi o estilo han pagkinabuhi, kondi ha kinabuhi naton mismo. a Hi Jesus nagsiring nga riko man kita o pobre, nagkikinabuhi man kita ha kahimyang o ha kakurian, diri naton kontrolado kon tubtob san-o kita mabubuhi o kon buhi pa ba kita buwas. Hi Jesus nagsiring ha iya Sermon ha Bukid: “Hin-o ha iyo, nga tungod ha pangarit makadugang hin usa ka maniko ha iya kahitaas [“kahilawig han kinabuhi, NW]?” (Mateo 6:27) Matin-aw nga ipinapakita han Biblia nga hi Jehova la “an burabod han kinabuhi,” ngan hiya la an makakaghatag ha magtinumanon hin “kinabuhi nga totoo,” o “kinabuhi nga waray kataposan,” ha langit man o ha tuna.—Salmo 36:9; 1 Timoteo 6:12, 19.
15. Kay ano nga damu an nasarig ha ira materyal nga panag-iya?
15 Iginpapatin-aw han mga pulong ni Jesus nga an mga tawo masayon gud magkaada hin sayop nga pagsabot han kinabuhi. Riko man o pobre, an ngatanan nga tawo diri-hingpit ngan usa la an hingangadtoan. Hi Moises ha kadaan nga panahon nakaobserba: “An mga adlaw han amon mga tuig kapitoan ka tuig, ngan kon pinaagi han kapin nga kusog kawaloan ka tuig; bisan pa ito an ira pagpalabilabi pagbuhat la ngan kasakit; kay madali ito umagi, ngan malupad kami dayon.” (Salmo 90:10; Job 14:1, 2; 1 Pedro 1:24) Tungod hini, an mga tawo nga waray magpatubo hin maopay nga relasyon ha Dios agsob nga nagkakaada panhunahuna nga “pangaon ngan panginom kita, kay buwas mapatay kita,” nga ginsiring ni apostol Pablo. (1 Korinto 15:32) An iba, tungod kay naghuhunahuna nga temporaryo la ngan waray kasigurohan an kinabuhi, nangangalimbasog ha pamiling hin kasigurohan ngan karig-on dida ha materyal nga mga panag-iya. Bangin inaabat nira nga pinaagi han pagkaada hin damu nga materyal nga butang mas magigin may kasigurohan an kinabuhi. Salit, padayon nga nagtatrabaho hira hinduro basi makatirok hin bahandi ngan panag-iya, sayop nga naghuhunahuna nga maghahatag ito hin kasigurohan ngan kalipay.—Salmo 49:6, 11, 12.
May Kasigurohan nga Tidaraon
16. An totoo nga bili han kinabuhi diri nadepende ha ano?
16 Bangin totoo nga an pagkaada kahuraan ha pagkaon, bado, urukyan, ngan iba pa nga kahimyang makakahatag hin mas komportable nga kinabuhi o hin mas maopay nga serbisyo ha mediko pa ngani ngan salit nadudugangan hin pipira ka tuig an kinabuhi han usa. Kondi, an sugad ba nga kinabuhi mas may katuyoan ngan mas may kasigurohan? An totoo nga bili han kinabuhi diri nadepende ha kahilawig han kinabuhi han usa o ha kadamu han materyal nga butang nga bangin gintatag-iya o ginagamit niya. Iginpatin-aw ni apostol Pablo an peligro han duro nga pagsarig ha sugad nga mga butang. Nagsurat hiya kan Timoteo: “Sugoa adton mga manggaranon hini yana nga panahon, nga diri hira magpakahitaas, ngan diri nira ibutang an ira paglaom dida ha diri kamarig-on han mga bahandi, kondi ha Dios, nga nahatag ha aton hin kahuraan ha ngatanan ha pagkalipay.”—1 Timoteo 6:17.
17, 18. (a) Ano nga makatirigamnan nga mga susbaranan may kalabotan ha materyal nga mga panag-iya an angayan naton subaron? (b) Ano nga parabola ni Jesus an paghihisgotan ha masunod nga artikulo?
17 Diri-maaramon nga maglaom ha mga bahandi tungod kay ‘diri marig-on’ ito. Riko hinduro an patriarka nga hi Job, kondi han tigda nga inabot an kalamidad, an iya bahandi waray makabulig ha iya; tigda nga nawara ito. Tungod han iya marig-on nga relasyon ha Dios nagpabilin hiya nga buhi bisan pa han ngatanan nga kakurian ngan kagol-anan. (Job 1:1, 3, 20-22) Hi Abraham waray magpapugong ha iya damu nga materyal nga panag-iya ha pagkarawat han makuri nga toka tikang kan Jehova, ngan ginbendisyonan hiya nga magin ‘amay han damu nga mga nasud.’ (Genesis 12:1, 4; 17:4-6) Ini hira ngan an iba pa sadang naton subaron. Batan-on man o lagas, kinahanglan usisahon naton an aton kalugaringon basi hibaroan kon ano gud an importante ha aton kinabuhi ngan kon ha ano kita naglalaom.—Efeso 5:10; Filipos 1:10.
18 An pipira nga ginsiring ni Jesus mahitungod han kaipa ngan han husto nga pagtagad ha kinabuhi importante gud ngan mapulsanon. Kondi, hi Jesus may-ada dugang nga mga instruksyon, ngan nagpadayon hiya ha pagsaysay hin makabantad ha hunahuna nga parabola, o ilustrasyon, mahitungod han diri makatadunganon nga riko. Paonan-o ito nga ilustrasyon naaplikar ha aton pagkinabuhi yana, ngan ano an mahibabaroan naton tikang hito? Babatunon ito ha masunod nga artikulo.
[Footnote]
a Usa pa nga Griego nga pulong nga iginhubad nga “kinabuhi” amo an biʹos, nga gintikangan han mga pulong sugad han “biograpiya” ngan “biolohiya.” Sumala ha Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words, an biʹos naghihisgot han “peryodo o kahilawig han kinabuhi,” “paagi han pagkinabuhi,” ngan “mga katigayonan ha kinabuhi.”
Ano an Imo Baton?
• Ano an mahibabaroan naton ha diri pagsugot ni Jesus ha hangyo han usa nga tawo dida ha damu nga tawo?
• Kay ano nga kinahanglan maglikay kita ha kaipa, ngan paonan-o naton mahihimo ito?
• Kay ano nga an kinabuhi diri nadepende ha materyal nga mga panag-iya?
• Ano an makakahimo han kinabuhi nga magin mahimyang gud ngan may kasigurohan?
[Mga Pakiana]
[Retrato ha pahina 23]
Kay ano nga waray sumugot hi Jesus ha hangyo han usa nga tawo?
[Retrato ha pahina 23]
An kaipa mahimo magresulta hin kadaot
[Retrato ha pahina 25]
Paonan-o ipinakita ni Abraham an husto nga pagtagad ha materyal nga mga panag-iya?